Rozdział 1 - Cele i zadania upowszechniania kultury oraz przepisy ogólne. - Upowszechnianie kultury oraz prawa i obowiązki pracowników upowszechniania kultury.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1984.26.129

Akt utracił moc

Wersja od: 27 maja 1990 r.

Rozdział  1

Cele i zadania upowszechniania kultury oraz przepisy ogólne.

Art.  1.

Upowszechnianiem kultury jest działalność polegająca w szczególności na udostępnianiu wartości kultury narodowej i światowej, włączaniu ich do społecznego obiegu i umożliwianiu szerokiego odbioru, na inspirowaniu i organizowaniu jednostek i grup obywateli do aktywnego i twórczego uczestniczenia w życiu kulturalnym kraju, regionu, środowiska, na tworzeniu warunków do rozwoju ich talentów twórczych i twórczości kulturalnej oraz aktywności społecznej w sferze kultury, zwłaszcza w społecznym ruchu kulturalnym, a także na kultywowaniu i rozwijaniu regionalnych tradycji kulturalnych, twórczości ludowej i folkloru.

Art.  2.

1. Celem upowszechniania kultury jest wzbogacanie osobowości człowieka, kształtowanie ideowych, moralnych i patriotycznych postaw obywateli, socjalistycznych stosunków i zasad współżycia społecznego, umacnianie więzi międzyludzkich oraz rozwijanie kultury pracy, wypoczynku i życia codziennego.

2. Upowszechnianie kultury powinno służyć integrowaniu społeczeństwa oraz zmniejszaniu dysproporcji między środowiskami i regionami w dostępie do dóbr kultury i udziale w tworzeniu jej wartości.

Art.  3.

1. Upowszechnianie kultury jest częścią polityki społeczno-gospodarczej państwa.

2. Zadania związane z upowszechnianiem kultury są ujmowane w centralnych i terytorialnych planach społeczno-gospodarczych.

3. Minister Kultury i Sztuki przedstawia do projektów centralnych planów społeczno-gospodarczych propozycje mające znaczenie dla upowszechniania kultury, a terenowe organy administracji państwowej przedstawiają takie propozycje do terytorialnych planów społeczno-gospodarczych.

Art.  4. ¹

Gminy i wojewodowie:

1) ustalają w terytorialnych planach społeczno-gospodarczych zadania w zakresie upowszechniania kultury, określając zasady i sposób ich realizacji,

2) mogą uchwalać wieloletnie programy upowszechniania kultury,

3) uzgadniają programy działania w zakresie upowszechniania kultury z jednostkami gospodarki uspołecznionej i organizacjami społecznymi na swoim terenie.

Art.  5.

1. Minister Kultury i Sztuki organizuje współdziałanie w zakresie upowszechniania kultury naczelnych i centralnych organów administracji państwowej oraz organizacji spółdzielczych i społecznych o zasięgu krajowym.

2. W ramach uprawnień, o których mowa w ust. 1, Minister Kultury i Sztuki może w szczególności inicjować określone działania oraz uzgadniać wspólnie z organizacjami i jednostkami organizacyjnymi sposoby ich realizacji.

Art.  6. ²

 

1. Gminy i wojewodowie organizują współdziałanie w zakresie upowszechniania kultury państwowych jednostek organizacyjnych, spółdzielczych i społecznych, działających na terenie ich właściwości.

2. W ramach uprawnień, o których mowa w ust. 1, gminy i wojewodowie mogą w szczególności inicjować określone działania i uzgadniać kierunki upowszechniania kultury oraz formy ich realizacji, a także podejmować wspólne inwestycje o charakterze kulturalnym.

Art.  7.

1. Zapewnianie odpowiednich warunków materialno-technicznych i organizacyjnych dla upowszechniania kultury, a także organizowanie upowszechniania kultury w zakresie i formach określonych przepisami ustaw jest obowiązkiem przedsiębiorstw państwowych i innych państwowych jednostek organizacyjnych, spółdzielni i ich związków, organizacji związkowych oraz innych organizacji zawodowych i społecznych.

2. Jednostki organizujące upowszechnianie kultury korzystają z ochrony i pomocy państwa.

3. Uspołecznione zakłady pracy są obowiązane organizować upowszechnianie kultury wśród załóg pracowniczych i ich rodzin, a spółdzielnie i organizacje spółdzielcze - wśród swoich członków i ich rodzin.

4. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 3, są ujmowane w programach właściwych jednostek organizacyjnych.

5. W zakresie i na warunkach określonych w ustawie upowszechnianie kultury mogą prowadzić inne niż wymienione w ust. 1 i 3 jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne.

Art.  8.

Zadania związane z upowszechnianiem kultury realizują:

1) instytucje i placówki, dla których upowszechnianie kultury jest ich podstawową działalnością, zwane dalej "instytucjami i placówkami upowszechniania kultury",

2) jednostki organizacyjne, dla których upowszechnianie kultury stanowi część ich statutowej działalności, a w szczególności instytucje artystyczne, jednostki księgarstwa oraz inne jednostki organizacyjne rozpowszechniania książek, filmu, muzyki i plastyki, szkoły oraz inne jednostki oświatowo-wychowawcze i naukowe, wydawnictwa, prasa, radio, telewizja, jednostki gospodarki uspołecznionej i nie uspołecznionej produkujące dobra lub świadczące usługi mające znaczenie dla upowszechniania kultury,

3) stowarzyszenia społeczno-kulturalne i naukowe, związki twórcze oraz inne organizacje społeczne

- w zakresie i formach określonych we właściwych dla nich przepisach, statutach bądź regulaminach.

Art.  9.

1. Instytucjami i placówkami upowszechniania kultury w rozumieniu art. 8 pkt 1 są:

1) domy kultury, ośrodki i kluby kultury oraz świetlice,

2) galerie sztuki współczesnej i salony sztuki,

3) ośrodki badań i dokumentacji zabytków, filmu, muzyki oraz innych dziedzin kultury,

4) ośrodki doskonalenia i dokształcania kadr upowszechniania kultury.

2. Biblioteki i muzea są także instytucjami i placówkami upowszechniania kultury w rozumieniu ustawy.

3. Jednostka organizacyjna upowszechniania kultury działająca samodzielnie na podstawie statutu i prowadząca samodzielną gospodarkę finansową jest instytucją, a jeśli wchodzi w skład innej jednostki organizacyjnej - jest placówką upowszechniania kultury.

4. Minister Kultury i Sztuki kształtuje sieć instytucji upowszechniania kultury o znaczeniu ogólnokrajowym.

5. Rada Ministrów na wniosek Ministra Kultury i Sztuki uzgodniony z Ministrem Administracji i Gospodarki Przestrzennej, określa, w drodze rozporządzenia, ogólne zasady kształtowania sieci instytucji i placówek upowszechniania kultury.

Art.  10.

Do podstawowych zadań instytucji i placówek upowszechniania kultury należy w szczególności:

1) edukacja kulturalna i wychowanie przez sztukę,

2) gromadzenie, dokumentowanie, tworzenie, ochrona i udostępnianie dóbr kultury,

3) tworzenie warunków dla rozwoju amatorskiego ruchu artystycznego oraz zainteresowania wiedzą i sztuką,

4) tworzenie warunków dla rozwoju kultury robotniczej i ludowej, folkloru oraz rękodzieła ludowego i artystycznego,

5) rozpoznawanie, rozbudzanie i zaspokajanie potrzeb oraz zainteresowań kulturalnych.

¹ Art. 4 zmieniony przez art. 32 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.90.34.198) z dniem 27 maja 1990 r., zmiana wynikająca z art.1 pkt 23 lit. a) wyżej wymienionej ustawy zmieniającej jest bezprzedmiotowa.

² Art. 6 zmieniony przez art. 32 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.90.34.198) z dniem 27 maja 1990 r., zmiana wynikająca z art.1 pkt 23 lit. b) wyżej wymienionej ustawy zmieniającej jest bezprzedmiotowa.