Art. 4. - Umowa o utworzeniu Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego. Bretton Woods.1944.07.22.
Dz.U.1948.40.292
Akt obowiązującyOperacje.
(a) Bank może udzielać względnie ułatwiać zaciąganie pożyczek, które odpowiadają ogólnym warunkom artykułu III, w jeden z następujących sposobów:
(I) Przez udzielanie lub uczestniczenie w bezpośrednich pożyczkach z własnych funduszów do wysokości nienaruszonego, wpłaconego kapitału Banku i jego nadwyżek oraz - z zachowaniem przepisów § 6 niniejszego artykułu - z jego rezerw.
(II) Przez udzielanie albo uczestniczenie w bezpośrednich pożyczkach z funduszów uzyskanych na rynku członka albo w innej drodze pożyczonych przez Bank.
(III) Przez gwarantowanie w całości lub w części pożyczek udzielonych w zwykłej drodze przez prywatne instytucje inwestycyjne.
(b) Bank może wypożyczać fundusze zgodnie z pkt (a) (II) powyżej lub gwarantować pożyczki zgodnie z pkt (a) (III) powyżej jedynie za zgodą członka, na którego rynkach fundusze są uzyskiwane oraz członka, na walutę którego pożyczka opiewa, i tylko wówczas, gdy członkowie ci zgadzają się na to, że wpływy z pożyczki mogą być bez ograniczeń wymienione na walutę innego członka.
(a) Waluty wpłacone Bankowi w myśl art. II § 7 (I) mogą być pożyczane tylko za każdorazową zgodą członka, którego waluta w grę wchodzi, z zastrzeżeniem jednak, że w razie potrzeby, po zażądaniu zapłaty całego subskrybowanego kapitału Banku, waluty takie będą bez przeszkód ze strony członków, których waluty są zaofiarowane, użyte, albo wymienione na waluty potrzebne do wywiązania się z umownych spłat odsetek, innych kosztów albo rat amortyzacyjnych własnych pożyczek Banku, lub dla wywiązania się z zobowiązań Banku w związku z tego rodzaju umownymi płatnościami z tytułu pożyczek przez Bank gwarantowanych.
(b) Waluty otrzymane przez Bank od pożyczkobiorców lub poręczycieli przy spłacie kapitału bezpośrednich pożyczek, udzielonych w walutach wspomnianych pod (a) powyżej, będą wymienione na walutę innych członków albo wypożyczone na nowo tylko za każdorazową zgodą członków, których waluta wchodzi w grę, z zastrzeżeniem jednak, iż w razie potrzeby, po zażądaniu zapłaty całego subskrybowanego kapitału Banku, waluty takie będą bez przeszkód ze strony członków, których waluty są zaofiarowane, użyte lub wymienione na waluty, potrzebne do wywiązania się z umownych spłat odsetek, innych kosztów lub rat amortyzacyjnych własnych pożyczek Banku, lub dla wywiązania się z zobowiązań Banku w związku z tego rodzaju umownymi płatnościami z tytułu pożyczek przez Bank gwarantowanych.
(c) Waluty, otrzymane przez Bank od pożyczkobiorców albo poręczycieli tytułem spłaty kapitału pożyczek bezpośrednich, udzielonych przez Bank w myśl § 1 (a) (II) niniejszego artykułu, Bank będzie trzymał i używał bez zastrzeżeń ze strony członków dla spłat amortyzacyjnych lub przedterminowych, bądź dla wykupywania w części lub całości własnych zobowiązań Banku.
(d) Wszystkie inne waluty, będące w rozporządzeniu Banku łącznie z uzyskanymi na rynku, bądź w innej drodze wypożyczonymi w myśl § 1 (a) (II) artykułu niniejszego, uzyskane ze sprzedaży złota, otrzymane tytułem spłaty odsetek i innych kosztów przy pożyczkach bezpośrednich, udzielonych w myśl § 1 (a) (I) i (II), oraz otrzymane tytułem prowizji i innych kosztów w myśl § 1 (a) (III), będą użyte lub wymienione na inne waluty bądź złoto, potrzebne dla operacji Banku, bez sprzeciwu ze strony członków, których waluty będą zaofiarowane.
(e) Waluty uzyskane na rynkach członków przez zaciągających pożyczki, gwarantowane przez Bank w myśl § 1 (a) (III) artykułu niniejszego, będą również używane lub wymieniane na inne waluty bez sprzeciwu ze strony członków.
Następujące przepisy będą miały zastosowanie przy udzielaniu pożyczek bezpośrednich w myśl § 1 (a) (I) i (II) artykułu niniejszego:
(a) Bank dostarczy pożyczkobiorcy takich walut członków, poza walutą członka, którego terytorium wniosek dotyczy, jakie będą mu potrzebne na wydatki dokonywane na terytoriach innych członków dla realizacji celów pożyczki.
(b) W wyjątkowych okolicznościach, jeżeli waluta miejscowa potrzebna na cele pożyczki nie może być przez pożyczkobiorcę uzyskana na stosownych warunkach, Bank może dostarczyć mu odpowiedniej kwoty tej waluty jako części pożyczki.
(c) Jeżeli jako pośredni skutek wniosku występuje wzmożone zapotrzebowanie dewiz przez członka, którego terytorium wniosek dotyczy, Bank może w wyjątkowych okolicznościach dostarczyć pożyczkobiorcy jako część pożyczki odpowiedniej kwoty w złocie lub w dewizach, nie przekraczającej jego miejscowych wydatków w związku z celami pożyczki.
(d) Bank może w wyjątkowych okolicznościach, na żądanie członka, na którego terytoriach część pożyczki zostaje użyta, odkupić za złoto albo dewizy część waluty tego członka w ten sposób wydatkowanej; jednakże w żadnym przypadku odkupiona w ten sposób część nie może przekraczać kwoty, o którą wydatkowanie pożyczki na tych terytoriach powoduje wzmożone zapotrzebowanie dewiz.
Umowy o pożyczki w myśl § 1 (a) (I) albo (II) artykułu niniejszego będą zawierane z zastosowaniem następujących warunków płatności:
(a) Terminy i warunki płatności odsetek i rat amortyzacyjnych, wymagalność i terminy płatności każdej pożyczki będą określone przez Bank. Bank określi również wymaganą wysokość, terminy płatności i inne warunki prowizji, należnej w związku z pożyczką.
Przy pożyczkach, udzielonych w myśl § 1 (a) (II) artykułu niniejszego, wysokość prowizji w ciągu pierwszych dziesięciu lat działalności Banku będzie nie niższa niż jeden i nie wyższa niż półtora procent rocznie i będzie obliczana od niespłaconej części każdej pożyczki. Z końcem tego dziesięcioletniego okresu wysokość prowizji może być przez Bank obniżona zarówno co do niespłaconych części pożyczek już udzielonych, jak co do pożyczek przyszłych, jeżeli rezerwy, zgromadzone przez Bank w myśl § 6 artykułu niniejszego oraz powstałe z innych dochodów, uznane przezeń będą za dostatecznie uzasadniające obniżkę. Przy przyszłych pożyczkach Bank będzie mógł również podwyższyć według swego uznania stopę prowizji ponad powyższą granicę, o ile z doświadczenia wyniknie, że taka podwyżka jest wskazana.
(b) Wszystkie umowy o pożyczkę określą walutę lub waluty, w których umowne spłaty będą uiszczane Bankowi. Jednakże według wyboru pożyczkobiorcy spłaty takie mogą być dokonane w złocie albo, za zgodą Banku, w walucie członka innej niż umowa przewiduje.
(I) Przy pożyczkach udzielanych w myśl § 1 (a) (I) artykułu niniejszego umowy będą przewidywały, że spłaty odsetek, innych kosztów i rat amortyzacyjnych na rzecz Banku będą dokonywane w walucie pożyczonej, chyba że członek, którego waluta jest pożyczona, zgodzi się aby spłaty te były dokonywane w innej oznaczonej walucie lub walutach. Spłaty te, zgodnie z artykułem II § 9 (c), winny odpowiadać wartości, jaką posiadały w chwili zaciągnięcia pożyczki w przeliczeniu na walutę ustaloną w tym celu przez Bank większością trzech czwartych ogólnej ilości głosów uprawnionych.
(II) Ogólna suma niespłaconych, a należnych Bankowi pożyczek, udzielonych w myśl § 1 (a) (II) artykułu niniejszego w jakiejkolwiek walucie, nie może nigdy przekraczać ogólnej kwoty niespłaconych pożyczek, zaciągniętych przez Bank w myśl § 1 (a) (II) i płatnych w tej samej walucie.
(c) Jeżeli wskutek dotkliwego braku dewiz członek nie może obsłużyć w sposób umowny jakiejkolwiek pożyczki zaciągniętej lub gwarantowanej przez niego, bądź przez jeden z jego organów, może on zwrócić się do Banku o przyznanie mu ulgowych warunków płatności. Jeżeli Bank jest przekonany, iż przyznanie ulgi leży w interesie danego członka Banku oraz ogółu jego członków, może co do całości albo części rocznej obsługi zastosować środki przewidziane w jednym lub w obu następujących ustępach:
(I) Bank może według swego uznania ułożyć się z członkiem, którego to dotyczy, co do przyjęcia obsługi pożyczki w walucie tego członka na okres nie przekraczający trzech lat na warunkach, odpowiednio uwzględniających użycie tej waluty i utrzymanie jej wartości dewizowej oraz odkup tej waluty na stosownych warunkach.
(II) Bank może zmienić warunki amrotyzacji albo przedłużyć termin pożyczki bądź zastosować jedno i drugie.
(a) Przy gwarantowaniu pożyczki ulokowanej w sposób zwyczajowo przyjęty przy inwestycjach kapitałowych, Bank będzie liczył prowizję gwarancyjną, płatną okresowo od niespłaconej kwoty pożyczki według stawki ustalonej przez Bank. Stawka ta będzie w pierwszym dziesięcioleciu działalności Banku wynosiła nie mniej niż jeden procent i nie więcej niż półtora rocznie. Po upływie tego dziesięciolecia wysokość prowizji może być przez Bank obniżona zarówno w odniesieniu do niespłaconych części pożyczek już zagwarantowanych, jak również do pożyczek przyszłych, jeżeli rezerwy, zgromadzone w myśl § 6 artykułu niniejszego oraz powstałe z innych dochodów, zostaną przez Bank uznane za dostatecznie uzasadniające obniżkę. Przy przyszłych pożyczkach Bank będzie również mógł według swego uznania podwyższyć stawkę prowizji ponad powyższą granicę, o ile z doświadczenia wyniknie, że podwyżka jest wskazana.
(b) Prowizja gwarancyjna będzie przez pożyczkobiorcę płacona bezpośrednio Bankowi.
(c) Gwarancje Banku winny przewidywać, że Bank może uchylić się od odpowiedzialności z tytułu odsetek, jeżeli w razie zawieszenia obsługi przez pożyczkobiorcę i poręczyciela, o ile taki istnieje, Bank zaproponuje wykupienie po cenie nominalnej papierów bądź innych gwarantowanych obligacji z odsetkami narosłymi do daty ustalonej w swej ofercie.
(d) Bank ma prawo ustalania wszystkich innych warunków gwarancji.
Z sumy prowizji, otrzymanych przez Bank w myśl §§ 4 i 5 artykułu niniejszego, będzie utworzona rezerwa specjalna przeznaczona wyłącznie na pokrycie zobowiązań Banku, zgodnie z § 7 artykułu niniejszego. Specjalna rezerwa będzie trzymana w płynnych środkach, dozwolonych przez umowę niniejszą, jakie Dyrektorzy zarządzający ustalą.
W razie zawieszenia obsługi pożyczek, których Bank udzielił, w których uczestniczył albo które gwarantował:
(a) Bank zastosuje środki umożliwiające wywiązanie się z zobowiązań z tytułu pożyczek, łącznie ze środkami przewidzianymi w § 4 (c) artykułu niniejszego lub analogicznymi.
(b) Spłaty zobowiązań Banku z tytułu pożyczek lub gwarancji w myśl § 1 (a) (II) i (III) artykułu niniejszego będą obciążały:
(I) przede wszystkim rezerwę specjalną, przewidzianą w § 6 artykułu niniejszego;
(II) następnie, w granicach potrzeby i według uznania Banku, inne rezerwy, nadwyżki i rozporządzalny kapitał Banku.
(c) Ilekroć będzie to konieczne dla pokrycia umownych płatności z tytułu odsetek, innych kosztów lub rat amortyzacyjnych własnych pożyczek Banku, bądź dla pokrycia zobowiązań Banku z tytułu podobnych płatności związanych z pożyczkami gwarantowanymi przez Bank, Bank może zażądać od członków zapłaty odpowiedniej części niewniesionej subskrypcji, zgodnie z art. II § 5 i 7. Ponadto, jeżeli Bank uważa, iż zawieszenie obsługi może trwać dłuższy czas, może on zażądać wpłacenia dodatkowej części niewpłaconej jeszcze subskrypcji, nie więcej jednak w ciągu roku niż jeden procent całej subskrypcji członków, dla następujących celów:
(I) Dla wykupienia przed terminem płatności albo wykonania w inny sposób swych zobowiązań z tytułu całości lub części niespłaconego kapitału każdej pożyczki gwarantowanej przez Bank, co do której dłużnik zawiesił obsługę.
(II) Dla odkupienia albo zwolnienia się w innej drodze z zobowiązań dotyczących całości bądź części własnych, niespłaconych pożyczek.
Prócz operacyj wymienionych gdziekolwiek w Umowie niniejszej Bank ma prawo:
(I) Nabywać i sprzedawać papiery wartościowe, które emitował, gwarantował lub w których dokonał lokaty, z zastrzeżeniem, że Bank uzyska zgodę członka, na którego terytorium papiery te mają być nabyte albo sprzedane.
(II) Gwarantować papiery wartościowe, w których dokonał lokaty, celem ułatwienia ich sprzedaży.
(III) Wypożyczać walutę każdego członka za jego zgodą.
(IV) Nabywać i sprzedawać takie papiery wartościowe innego rodzaju, jakie Dyrektorzy większością trzech czwartych ogólnej ilości głosów uprawnionych uznają za odpowiednie dla lokowania w nich całości albo części rezerwy specjalnej przewidzianej w § 6 artykułu niniejszego.
W wykonaniu uprawnień, wynikających z paragrafu niniejszego, Bank może dokonywać operacji z każdą osobą, spółką, stowarzyszeniem, korporacją lub inną osobą prawną na terytorium każdego członka.
Na każdym papierze wartościowym gwarantowanym lub emitowanym przez Bank umieszczone będzie na przedniej stronie wyraźne oświadczenie, że nie stanowi on zobowiązania żadnego rządu, o ile to nie jest na nim wyraźnie stwierdzone.
Bankowi i jego urzędnikom nie wolno mieszać się do spraw politycznych żadnego z członków; nie wolno im w swych decyzjach kierować się względami na charakter polityczny zainteresowanego członka lub członków. Kierować się mają jedynie względami natury gospodarczej i te względy brać bezstronnie pod uwagę dla osiągnięcia celu określonego w Art. I.