Rozdział 5 - Pełnomocnicy graniczni, ich prawa i obowiązki - Ukraina-Polska. Umowa o stosunkach prawnych na polsko-ukraińskiej granicy państwowej oraz współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych. Kijów.1993.01.12.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1994.63.267
Akt obowiązujący Wersja od: 21 grudnia 1993 r.
ROZDZIAŁ V
Pełnomocnicy graniczni, ich prawa i obowiązki
Pełnomocnicy graniczni, ich prawa i obowiązki
W celu wykonywania zadań wynikających z niniejszej umowy działa instytucja pełnomocników granicznych, składająca się w każdym państwie z:
-
głównego pełnomocnika granicznego,-
zastępcy głównego pełnomocnika granicznego,-
pełnomocników granicznych,-
zastępców pełnomocników granicznych,-
pomocników pełnomocników granicznych.1.
Rządy Stron mianują swoich głównych pełnomocników granicznych i zastępców głównych pełnomocników granicznych.2.
Minister Spraw Wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej mianuje:-
pełnomocników granicznych,-
zastępców pełnomocników granicznych.3.
Przewodniczący Komitetu Państwowego do Spraw Ochrony Granicy Państwowej Ukrainy mianuje:-
pełnomocników granicznych,-
zastępców pełnomocników granicznych.4.
Główni pełnomocnicy graniczni obu Stron mianują pomocników pełnomocników granicznych.5.
Główni pełnomocnicy graniczni i pełnomocnicy graniczni uprawnieni są do powoływania ekspertów i innych osób niezbędnych do wykonywania zadań służbowych.1.
Główni pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy, pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy oraz pomocnicy pełnomocników granicznych w celu wykonywania swoich funkcji otrzymują pisemne pełnomocnictwa sporządzone w językach polskim i ukraińskim.2.
Pełnomocnictw udzielają:1)
głównemu pełnomocnikowi granicznemu i zastępcy głównego pełnomocnika granicznego Rzeczypospolitej Polskiej - Prezes Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej;2)
głównemu pełnomocnikowi granicznemu i zastępcy głównego pełnomocnika granicznego Ukrainy - Premier Ukrainy;3)
pełnomocnikom granicznym i zastępcom pełnomocników granicznych Rzeczypospolitej Polskiej - Minister Spraw Wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej;4)
pełnomocnikom granicznym i zastępcom pełnomocników granicznych Ukrainy - Przewodniczący Komitetu Państwowego do Spraw Ochrony Granicy Państwowej Ukrainy;5)
pomocnikom pełnomocników granicznych - pełnomocnicy graniczni Stron.3.
Zastępcy głównych pełnomocników granicznych i zastępcy pełnomocników granicznych mają w zakresie powierzonych im spraw takie sama prawa i obowiązki jak pełnomocnicy, których są zastępcami.4.
Główni pełnomocnicy graniczni Stron określą wspólnie zasady współpracy pełnomocników granicznych oraz zakres zadań pomocników pełnomocników granicznych.1.
Do obowiązków głównych pełnomocników granicznych należą w szczególności:1)
zapewnienie bezpieczeństwa i porządku na polsko-ukraińskiej granicy państwowej przez ocenę problemów ochrony tej granicy i podejmowania wspólnych przedsięwzięć wynikających z aktualnej potrzeby oraz koordynowanie działalności pełnomocników granicznych;2)
rozwiązywanie spraw kontroli ruchu granicznego oraz sprawnego funkcjonowania przejść granicznych, a także podejmowanie stosownych decyzji w tym zakresie;3)
rozpatrywanie i rozwiązywanie problemów związanych z ważnymi wydarzeniami na granicy państwowej, w których decyzje wykraczają poza kompetencje pełnomocników granicznych;4)
przekazywanie do rozpatrzenia w drodze dyplomatycznej spraw, których nie mogli między sobą załatwić;5)
ustalenie wzorów dokumentów stosowanych we współpracy pełnomocników granicznych.2.
Postanowienia ustępu 1 nie wykluczają możliwości przekazywania głównym pełnomocnikom granicznym do dalszego rozpatrzenia spraw, które były rozpatrywane na drodze dyplomatycznej.1.
Do obowiązków pełnomocników granicznych w sferze ich służbowej odpowiedzialności należą w szczególności:1)
ocena stanu ochrony granicy państwowej oraz koordynowanie służby ochrony tej granicy;2)
organizowanie kontroli ruchu granicznego i zapewnienie sprawnego funkcjonowania przejść granicznych oraz współdziałanie w tym zakresie z innymi organami kontrolnymi działającymi na obszarze przejść granicznych, a także przekazywanie głównym pełnomocnikom granicznym danych dotyczących problematyki tego ruchu;3)
rozpatrywanie i prowadzenie postępowań wyjaśniających oraz rozstrzyganie wszystkich zdarzeń, które zaszły na granicy państwowej, a w szczególności:a)
ostrzału przez granicę państwową i jego skutków,b)
zabójstwa lub uszkodzenia ciała spowodowanego działaniem przez granicę państwową,c)
nielegalnego przekraczania granicy państwowej,d)
nielegalnego podpłynięcia do brzegu drugiej Strony, w tym także spowodowanego siłą wyższą, i nielegalnego przelotu przez granicę państwową samolotu lub innego aparatu latającego oraz ich zatrzymania się na terytorium drugiej Strony. O takich przypadkach pełnomocnicy graniczni niezwłocznie się powiadamiają i podejmują uzgodnione między sobą przedsięwzięcia w celu zwrócenia tych obiektów Stronie, z której terytorium przybyły,e)
ujawnienia przedmiotów lub zwierząt, które znalazły się na terytorium drugiej Strony,f)
kradzieży oraz uszkodzenia lub zniszczenia majątku na terytorium drugiej Strony,g)
nielegalnego kontaktowania się przez granicę państwową,h)
naruszeń porządku na granicy państwowej, w których wyniku powstały roszczenia odszkodowawcze,i)
rozprzestrzenienia się przez granicę pożaru na terytorium drugiej Strony,j)
zapewnienie porządku publicznego na przejściach granicznych,k)
przekazywanie głównemu pełnomocnikowi granicznemu spraw dotyczących centralnych organów i urzędów oraz spraw znajdujących się w kompetencji kilku pełnomocników granicznych,l)
inne sprawy graniczne, które nie muszą być załatwiane przez głównego pełnomocnika granicznego lub na drodze dyplomatycznej.2.
Pełnomocnicy graniczni niezwłocznie informują się o:1)
przypadkach nadzwyczajnego zanieczyszczenia wód granicznych, istotnego zagrożenia lub naruszenia środowiska, pojawienia się zbiorowego zachorowania ludzi, zwierząt lub roślin, masowego występowania polnych i leśnych szkodników, jak też o niebezpieczeństwie pożaru, powodzi lub klęsk żywiołowych na terenach przygranicznych, a także o przekroczeniach granicy państwowej przez osoby ratujące się przed takim niebezpieczeństwem. Przy współudziale właściwych organów podejmują przedsięwzięcia przeciw rozszerzaniu się powyższych zagrożeń na terytorium drugiego państwa. O ile w podanych tu przypadkach powstanie szkoda dla drugiej Strony, przeprowadzają badania wspólnie z właściwymi organami tej Strony;2)
terminie wstrzymania lub ograniczenia ruchu granicznego ze względu na epidemię wśród ludzi, epizootię wśród zwierząt lub w innych uzasadnionych przypadkach, a także o terminie odwołania tych przedsięwzięć.3.
Pełnomocnicy graniczni zapewniają przekroczenie granicy państwowej oddziałom ratunkowym w razie klęsk żywiołowych lub ekologicznych stosownie do zasad ustalonych w odpowiednich umowach. Na prośbę drugiej Strony mogą przepuszczać przez granicę państwową zorganizowane oddziały ratunkowe także w przypadkach nie unormowanych w umowach.4.
W przypadkach nie cierpiących zwłoki pełnomocnicy graniczni umożliwiają udzielenie pomocy lekarskiej obywatelom drugiej Strony, a także w razie konieczności zezwalają na przewiezienie ich do najbliższego szpitala.5.
Pełnomocnicy graniczni badają na miejscu zdarzenia jego okoliczności i sporządzają z ich przebiegu i wyników protokoły uzupełnione szkicami, fotografiami i innymi dokumentami.6.
Każdą sprawę, której załatwienia pełnomocnicy graniczni wzajemnie nie uzgodnili, przekazują w ciągu 14 dni do rozpatrzenia głównym pełnomocnikom granicznym lub za ich pośrednictwem do załatwienia na drodze dyplomatycznej.1.
Pełnomocnicy graniczni wspólnie rozpatrują roszczenia o wynagrodzenie szkód, które powstały z powodu naruszenia porządku na granicy państwowej, jeśli wartość dochodzonej szkody w czasie jej powstania nie przekracza równowartości 5 ton pszenicy. Jeżeli nie osiągną oni porozumienia, sprawę przekazuje się do załatwienia głównym pełnomocnikom granicznym państw. W przypadku gdy główni pełnomocnicy graniczni nie będą w stanie załatwić sprawy, przekazują ją do rozpatrzenia na drodze dyplomatycznej.2.
Decyzje pełnomocników granicznych w przypadkach podanych w ustępie 1 nie wykluczają możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.1.
Pełnomocnicy graniczni są obowiązani podejmować stosowne przedsięwzięcia zapobiegające nielegalnym przekroczeniom granicy państwowej i wymieniać informacje w tym zakresie.2.
Organy ochrony granicy są zobowiązane niezwłocznie po otrzymaniu meldunku o nielegalnym przekroczeniu granicy państwowej podjąć takie działania, aby ująć osobę, która ją naruszyła. O ich wyniku musi być powiadomiony pełnomocnik graniczny drugiej Strony.1.
Przekazywanie zwierząt domowych odbywa się według zasad uzgodnionych przez właściwe organy weterynaryjne obu Stron w pobliżu miejsca, gdzie te zwierzęta przeszły przez granicę państwową.2.
Pełnomocnicy graniczni uzgadniają między sobą przekazywanie protokolarne zwierząt domowych.1.
Główni pełnomocnicy graniczni, ich zastępcy, pełnomocnicy graniczni lub ich zastępcy wykonują swe czynności w drodze wzajemnych kontaktów w zależności od potrzeb.2.
Spotkania pełnomocników granicznych odbywają się na propozycję jednego z nich. Odpowiedź na zaproszenie powinna być podana w każdym przypadku najpóźniej do 24 godzin od czasu otrzymania zaproszenia. Jeśli zaproponowany termin spotkania nie może być przyjęty, należy zaproponować w odpowiedzi inny termin.3.
W uzasadnionych przypadkach na proponowane spotkanie może przybyć zastępca pełnomocnika granicznego. W takim razie pełnomocnik graniczny obowiązany jest wcześniej powiadomić o tym pełnomocnika drugiej Strony.1.
Konferencje głównych pełnomocników granicznych i spotkania pełnomocników granicznych, jak też rozmowy i spotkania ich zastępców przeprowadza się na przemian na terytoriach obu państw.2.
Konferencje głównych pełnomocników granicznych odbywają się dwa razy w roku.3.
Przewodniczy konferencji lub spotkaniu przedstawiciel tej Strony, na której terytorium się ona odbywa.4.
Postanowienia wspólnie przyjęte przez głównych pełnomocników granicznych lub ich zastępców oraz przez pełnomocników granicznych i ich zastępców obowiązują od czasu podpisania odpowiedniego protokołu, jeżeli nie postanowiono inaczej.1.
Główni pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy mogą w celu wykonywania swoich zadań przekraczać granicę państwową na podstawie posiadanych pełnomocnictw w każdym jej miejscu.2.
Pełnomocnicy graniczni i ich zastępcy mogą w celu wykonywania swoich zadań przekraczać granicę państwową na odcinku swojego działania na podstawie posiadanych pełnomocnictw.Osoby wymienione w artykule 40 mogą w czasie pobytu na terytorium drugiej Strony nosić mundury i broń osobistą. W czasie wykonywania swoich zadań na tym terytorium korzystają z prawa nietykalności osobistej. Nietykalność obejmuje również środki transportu oraz posiadane dokumenty służbowe. Druga Strona udziela tym osobom na ich prośbę niezbędnej pomocy, w szczególności zapewnia środki transportu, zakwaterowanie oraz środki łączności z własnymi organami.
1.
Osoby, którym zlecono utrzymywanie znaków granicznych, wykonywanie prac w parkach narodowych i na innych obszarach chronionych, prace przy urządzeniach komunikacyjnych i innych urządzeniach technicznych, prace przy mostach i budowlach wodnych, roboty regulacyjne na wodach granicznych, wykonywanie obserwacji hydrologicznych i hydrogeologicznych, kontrolę i badania jakości wód granicznych, prace pomiarowe, konwojowanie transportów kolejowych oraz wykonywanie czynności na stacjach zdawczo-odbiorczych oraz innych prac w pobliżu granicy państwowej, wykonywanych na podstawie porozumień zawartych między właściwymi organami Stron, mogą przekraczać granicę państwową na podstawie przepustki granicznej.2.
Przekraczanie granicy w celu wykonywania prac wymienionych w ustępie 1 odbywa się w przejściach granicznych, a w razie potrzeby - za zgodą pełnomocników granicznych Stron również w innych miejscach.3.
Przepustka graniczna upoważnia do przebywania na terytorium drugiej Strony w odległości niezbędnej do wykonania prac określonych w ustępie 1.4.
Przebywanie na terytorium drugiej Strony dozwolone jest od wschodu do zachodu słońca, z wyjątkiem postanowień zawartych w artykule 47 ustęp 1. Jeżeli prace muszą być wykonywane w porze nocnej, należy o tym zawiadomić odpowiednio wcześniej pełnomocnika granicznego, a w szczególnie pilnych przypadkach miejscowe organy ochrony granic. Zawiadomienie nie obowiązuje osób zatrudnionych przy transporcie na stacjach zdawczo-odbiorczych, które są czynne całą dobę.1.
Funkcjonariusze organów oraz instytucji zatrudnianych przy wspólnym zabezpieczeniu ruchu granicznego osób i środków transportu, w celu wykonania swoich obowiązków, mogą przekraczać granicę państwową na podstawie przepustek granicznych.2.
Ograniczenia, o których mowa w artykule 42 ustęp 4, nie mają zastosowania do osób wymienionych w ustępie 1.Osoby wymienione w artykule 42 ustęp 1 uprawnione są do wwożenia na terytorium drugiej Strony oraz wywożenia z tego terytorium bez należności celnych i innych opłat oraz ograniczeń importowych i eksportowych materiałów i narzędzi pracy. Jeżeli praca trwa kilka dni, przedmioty te mogą być składowane w miejscu pracy, za zezwoleniem właściwych organów drugiej Strony.
Wzory przepustek granicznych i sposób ich wykorzystania ustalają przepisy wewnętrzne każdej ze Stron. Właściwe organy Stron przekażą sobie wzory przepustek granicznych.
1.
W przypadkach pożarów, powodzi, nadzwyczajnych zagrożeń dla środowiska i innych klęsk w pobliżu granicy państwowej właściwe organy mogą występować z wnioskami o udzielenie pomocy do swoich odpowiedników na terytorium drugiej Strony.2.
W celu udzielenia pomocy określonej w ustępie 1 jednostki straży pożarnej, ekipy ratownicze, grupy robocze, personel służby zdrowia i służby weterynaryjnej może przekraczać granice państwową w każdym miejscu i czasie oraz przebywać na terytorium drugiej Strony przez czas niezbędny do udzielenia pomocy.3.
Przewożone materiały, sprzęt, narzędzia i środki transportu potrzebne do udzielenia pomocy oraz przedmioty osobistego użytku są wolne od ograniczeń, cła i innych opłat. Sprzęt, narzędzia i środki transportu oraz nie zużyte materiały powinny być z powrotem przywiezione.1.
Mieszkańcy obszarów przygranicznych i osoby znajdujące się na nich mogą w razie pożaru, powodzi i innych klęsk zagrażających ich życiu przekraczać granicę państwową w każdym miejscu i czasie.2.
Powrót osób wymienionych w ustępie 1 i w artykule 46 ustęp 2 jest przeprowadzany za pośrednictwem pełnomocników granicznych Stron.1.
Osoby, które nieumyślnie bezprawnie przekroczyły granicę i zostały zatrzymane na terytorium jednej ze Stron, niezwłocznie po wyjaśnieniu będą przekazane pełnomocnikowi granicznemu tej Strony, z której terytorium przybyły.2.
Pełnomocnicy graniczni określają sposób przekazywania osób wymienionych w ustępie 1, przy czym żadna ze Stron nie ma prawa odmówić przyjęcia tych osób.1.
Pełnomocnicy graniczni stosują odpowiednie środki i powiadamiają się o nich w celu zapobieżenia nielegalnemu przekroczeniu granicy przez jakiekolwiek osoby oraz innej działalności przynoszącej szkodę Stronom.2.
Osoby, które umyślnie, nielegalnie, przekroczyły granicę i zostały zatrzymane, będą na podstawie decyzji odpowiednich organów zatrzymujące Strony przekazane odpowiednim organom tej Strony, z której terytorium przybyły. Przekazanie takich osób powinno nastąpić z reguły do 12 godzin od chwili otrzymania wniosku od Strony wzywającej.Równocześnie z osobą przekazuje się przedmioty, które posiadała ona w chwili zatrzymania, jeżeli zostały one przemieszczone z terytorium drugiej Strony.
3.
Osoby wymienione w ustępie 2 mogą być nie przekazywane drugiej Stronie, jeżeli:1)
są one obywatelami tej Strony, która je zatrzymała;2)
oprócz przestępstwa nielegalnego przekroczenia granicy dokonały one innego czynu stanowiącego przestępstwo według prawa Strony, na której terytorium przeszły.4.
Jeśli Strona, która zatrzymała osoby wymienione w ustępie 2, uzna za stosowne przeprowadzenie dodatkowych wyjaśnień, może ona zatrzymać te osoby na czas niezbędny do przeprowadzenia wyjaśnienia, zawiadamiając niezwłocznie pełnomocnika granicznego drugiej Strony o zatrzymaniu. W tym przypadku decyzję w sprawie przekazania zatrzymanych osób podejmują odpowiednie organy Strony zatrzymującej, stosownie do ustępów 2 i 3.5.
Jeśli przekazania osób, o których mowa w ustępie 2, nie dokonano z powodów wymienionych w ustępie 3 albo przekazanie nie może być dokonane bezzwłocznie z jakichkolwiek innych przyczyn, należy o tym powiadomić pełnomocnika granicznego drugiej Strony.1.
Osoby, które opuściły terytorium jednej Strony przez przejście graniczne, lecz według ustalenia organów drugiej Strony nie posiadają odpowiednich dokumentów, w przypadku ich zawrócenia powinny być przyjęte niezwłocznie przez tę Stronę, z której terytorium przybyły.2.
Każda ze Stron przyjmie bez zbędnych formalności, na wniosek drugiej Strony, każdą osobę, która na terytorium Strony przekazującej nie spełnia lub przestała spełniać obowiązujące warunki dla wjazdu lub pobytu, jeśli zostanie ustalone lub domniemane, że posiada ona obywatelstwo Strony przyjmującej.3.
Strona przekazująca powinna przyjąć tę osobę pod tymi samymi warunkami, jeżeli po późniejszym sprawdzeniu okaże się, że w chwili opuszczenia terytorium państwa Strony przekazującej osoba ta nie posiadała obywatelstwa Strony przyjmującej.1.
Ze strony Rzeczypospolitej Polskiej wyznacza się następujące odcinki działalności pełnomocników granicznych:1)
pełnomocnik graniczny odcinka bieszczadzkiego ze stałą siedzibą w Przemyślu; odcinek jego działalności rozciąga się od styku granic państwowych Rzeczypospolitej Polskiej, Ukrainy oraz Republiki Słowackiej (znak graniczny "Krzemieniec" włącznie) do znaku granicznego nr 677 włącznie;2)
pełnomocnik graniczny odcinka nadbużańskiego ze stałą siedzibą w Chełmie; odcinek jego działalności rozciąga się od znaku granicznego nr 677 do styku granicy Rzeczypospolitej Polskiej, Ukrainy i Republiki Białorusi znajdującego się 700 m na północ od znaku nr 1122 na linii polsko-ukraińskiej granicy państwowej;3)
pełnomocnik graniczny na międzynarodowych przejściach granicznych między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą ze stałą siedzibą w Przemyślu.2.
Ze strony Ukrainy wyznacza się następujące odcinki działalności pełnomocników granicznych:1)
pełnomocnik graniczny odcinka zakarpacko-drohobyckiego ze stałą siedzibą w Drohobyczu; odcinek jego działalności rozciąga się na styku granic państwowych Rzeczypospolitej Polskiej, Ukrainy oraz Republiki Słowackiej (znak graniczny "Krzemieniec" włącznie) do znaku granicznego nr 521 włącznie;2)
pełnomocnik graniczny odcinka lwowskiego ze stałą siedzibą we Lwowie; odcinek jego działalności rozciąga się od znaku granicznego nr 521 do styku granic państwowych Rzeczypospolitej Polskiej, Ukrainy i Republiki Białorusi znajdującego się 700 m na północ od znaku nr 1122 na linii polsko-ukraińskiej granicy państwowej;3)
pełnomocnik graniczny na międzynarodowych przejściach granicznych między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą ze stałą siedzibą w Mościskach.