Rozdział 3 - Postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji - Szczegółowy tryb prowadzenia mediacji, postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich, a także sposób wykonywania kar dyscyplinarnych i ich zatarcia.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1236

Akt obowiązujący

Wersja od: 10 czerwca 2022 r.

Rozdział  3

Postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji

§  18. 

1. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej kieruje jej pracami i czuwa nad sprawnym i prawidłowym przebiegiem postępowania dyscyplinarnego.

2. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej w celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, może wydawać zarządzenia.

§  19. 

1. Komisja dyscyplinarna:

1) orzeka na rozprawie lub na posiedzeniu niejawnym;

2) rozstrzyga co do istoty sprawy w formie orzeczeń, a w pozostałych sprawach - w formie postanowień.

2. Posiedzenie niejawne komisji dyscyplinarnej może odbyć się przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających jego przeprowadzenie na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

§  20. 

1. Po otrzymaniu wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przewodniczący komisji dyscyplinarnej dokonuje wstępnej oceny, czy postępowanie wyjaśniające zawiera braki, które nie będą mogły być uzupełnione na rozprawie, oraz czy w sprawie zachodzą przesłanki określone w art. 294 ust. 3 i 4 ustawy.

2. Po dokonaniu oceny, o której mowa w ust. 1, przewodniczący komisji dyscyplinarnej wydaje zarządzenie, w którym:

1) wszczyna postępowanie dyscyplinarne;

2) wyznacza skład orzekający, w tym przewodniczącego, oraz protokolanta;

3) kieruje sprawę do rozpatrzenia na:

a) posiedzeniu niejawnym albo

b) rozprawie.

3. Przewodniczący komisji dyscyplinarnej kieruje sprawę do rozpatrzenia na posiedzeniu niejawnym, jeżeli stwierdzi okoliczności, o których mowa w ust. 1.

4. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, doręcza się członkom składu orzekającego, rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu i obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony.

§  21. 

1. W przypadku skierowania sprawy do rozpatrzenia na posiedzeniu niejawnym skład orzekający odbywa to posiedzenie w terminie 30 dni od dnia wydania zarządzenia, o którym mowa w § 20 ust. 2, i:

1) orzeka o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego - jeżeli stwierdzi, że w sprawie zostały spełnione przesłanki, o których mowa w art. 294 ust. 3 i 4 ustawy, albo

2) wydaje postanowienie o przekazaniu sprawy rzecznikowi dyscyplinarnemu w celu uzupełnienia postępowania wyjaśniającego - jeżeli stwierdzi, że postępowanie wyjaśniające zawiera braki, które nie będą mogły być uzupełnione na rozprawie, albo

3) wydaje postanowienie o skierowaniu sprawy do rozpatrzenia na rozprawie - w przypadkach innych niż określone w pkt 1 i 2.

2. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, skład orzekający wskazuje, w jakim zakresie ma nastąpić uzupełnienie postępowania wyjaśniającego, i określa termin jego uzupełnienia, nie dłuższy niż 30 dni.

§  22. 

1. Orzeczenie, o którym mowa w § 21 ust. 1 pkt 1, doręcza się:

1) rzecznikowi dyscyplinarnemu;

2) obwinionemu i obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony;

3) rektorowi;

4) ministrowi lub ministrowi nadzorującemu;

5) przewodniczącemu Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego - w przypadku gdy postępowanie dyscyplinarne dotyczyło przewodniczącego albo członka komisji przy Radzie.

2. Postanowienie, o którym mowa w § 21 ust. 1 pkt 2, doręcza się osobom wymienionym w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz organowi, który powołał rzecznika dyscyplinarnego.

3. Postanowienie, o którym mowa w § 21 ust. 1 pkt 3, doręcza się osobom wymienionym w ust. 1 pkt 1 i 2.

§  23. 

1. Przewodniczący składu orzekającego, w drodze zarządzenia, wyznacza termin rozprawy i:

1) wzywa na rozprawę strony i obrońcę obwinionego, jeżeli został ustanowiony;

2) zawiadamia na piśmie rektora, ministra lub ministra nadzorującego o terminie i miejscu rozprawy.

2. Wraz z pierwszym wezwaniem na rozprawę obwinionemu doręcza się:

1) pouczenie o przysługujących mu uprawnieniach i skutkach niestawienia się na rozprawie;

2) listę członków składu orzekającego.

3. Termin rozprawy wyznacza się tak, aby między dniem doręczenia obwinionemu wezwania do stawienia się na rozprawie a dniem rozprawy upłynęło co najmniej 14 dni. Na wniosek obwinionego lub jego obrońcy, w przypadku niezachowania tego terminu, przewodniczący składu orzekającego wyznacza nowy termin rozprawy.

4. Po doręczeniu zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy obwiniony lub jego obrońca mogą przeglądać, w obecności osoby wyznaczonej przez przewodniczącego składu orzekającego, akta sprawy oraz sporządzać z nich wypisy, notatki i fotokopie.

§  24. 

1. Wyznaczenie obrońcy z urzędu w przypadku, o którym mowa w art. 293 ust. 4 ustawy, następuje nie później niż na 14 dni przed terminem rozprawy.

2. Obwinionego informuje się o wyznaczeniu obrońcy z urzędu niezwłocznie po jego wyznaczeniu. Obwiniony może wnieść o wyznaczenie innej osoby do pełnienia funkcji obrońcy z urzędu tylko raz.

3. Wyznaczony obrońca z urzędu może wnieść o zwolnienie go z tej funkcji tylko z ważnych powodów.

4. Wnioski, o których mowa w ust. 2 i 3, skład orzekający rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym.

5. W przypadku uwzględnienia wniosku, o którym mowa w ust. 2 lub 3, oraz w przypadku odwołania przez obwinionego pełnomocnictwa do obrony w sprawie, w której udział obrońcy jest obowiązkowy, wyznaczony obrońca z urzędu pełni obowiązki do czasu podjęcia czynności przez nowego obrońcę.

§  25. 

1. W przypadku, o którym mowa w art. 297 ustawy, przewodniczący składu orzekającego może wydać postanowienie o zawieszeniu postępowania dyscyplinarnego na czas trwania postępowania przygotowawczego lub postępowania sądowego.

2. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, stronom przysługuje zażalenie do komisji przy ministrze, w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.

3. Przewodniczący składu orzekającego podejmuje zawieszone postępowanie dyscyplinarne nie później niż w terminie 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o prawomocnym zakończeniu postępowania przygotowawczego lub postępowania sądowego.

§  26. 

1. Strony lub obrońca obwinionego mogą zgłaszać w toku postępowania dyscyplinarnego wnioski o dopuszczenie nowych dowodów na stwierdzenie okoliczności, które mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

2. Skład orzekający może dopuścić dowody na wniosek stron lub obrońcy obwinionego lub przeprowadzić je z własnej inicjatywy, jeżeli mogą one mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

3. Jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy, skład orzekający, na wniosek obwinionego lub jego obrońcy, wzywa na rozprawę świadka, co do którego rzecznik dyscyplinarny wnioskował o zaniechanie wzywania i o odczytanie na rozprawie jego zeznań złożonych w toku postępowania wyjaśniającego.

§  27. 

1. Jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, skład orzekający może zasięgnąć opinii biegłego.

2. Biegły składa opinię na piśmie, przy czym może on również być wezwany na rozprawę.

§ 28. Przewodniczący składu orzekającego kieruje rozprawą i czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem.

§ 29. Rozprawa rozpoczyna się od sprawdzenia obecności wezwanych osób i odczytania przez rzecznika dyscyplinarnego wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, po czym przewodniczący składu orzekającego zarządza wysłuchanie obwinionego i poucza go o przysługujących prawach, w tym o prawie do składania wyjaśnień i do odmowy składania wyjaśnień.

§  30. 

1. Po wysłuchaniu obwinionego przeprowadza się postępowanie dowodowe, w ramach którego przesłuchuje się świadków, przedstawia opinie biegłych i przeprowadza inne dowody.

2. Przewodniczący składu orzekającego poucza strony i obrońcę obwinionego, jeżeli został ustanowiony, o przysługującym im prawie do zadawania pytań świadkom i biegłym oraz do wypowiadania się na temat każdego przeprowadzanego dowodu.

3. Jeżeli opinia, o której mowa w § 27 ust. 1, jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami biegłych wydanymi w tej sprawie, skład orzekający może wezwać tych samych biegłych do uzupełnienia lub wyjaśnienia sporządzonych opinii lub powołać innych biegłych.

4. W przypadku nieobecności:

1) świadka, którego przesłuchanie skład orzekający uzna za niezbędne,

2) biegłego, którego wysłuchanie skład orzekający uzna za niezbędne

- przewodniczący składu orzekającego może odroczyć rozprawę i ustalić jej nowy termin.

5. Przesłuchanie świadka lub biegłego może nastąpić osobiście lub przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.

6. Jeżeli świadek lub biegły nie mogą stawić się na rozprawie z powodu przeszkody trudnej do usunięcia, skład orzekający może zlecić ich przesłuchanie jednemu z członków składu orzekającego. W przesłuchaniu mogą brać udział strony i obrońca obwinionego. Zawiadomienie o terminie i miejscu przesłuchania doręcza się stronom i obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, nie później niż na 7 dni przed wyznaczonym terminem przesłuchania.

7. Na rozprawie można odczytywać protokoły przesłuchania świadków, opinie biegłych złożone w toku postępowania wyjaśniającego i treść innych dokumentów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

§  31. 

1. Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania obwinionego na rozprawie obwiniony może złożyć wniosek o wymierzenie mu określonej kary bez przeprowadzania postępowania dowodowego.

2. Skład orzekający może uwzględnić wniosek, o którym mowa w ust. 1, jeżeli są spełnione przesłanki wymienione w § 16 ust. 3 i gdy nie sprzeciwia się temu rzecznik dyscyplinarny.

§ 32. Jeżeli wyjaśnienia obwinionego, który na rozprawie przyznaje się do winy, nie budzą wątpliwości, skład orzekający, za zgodą rzecznika dyscyplinarnego i obwinionego, może przeprowadzić postępowanie dowodowe tylko częściowo.

§ 33. Przewodniczący składu orzekającego z ważnych powodów może przerwać rozprawę nie dłużej niż na 21 dni.

§  34. 

1. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie stron lub obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy.

2. W przypadku uznania za usprawiedliwione niestawiennictwa na rozprawie stron lub obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, przewodniczący składu orzekającego wydaje zarządzenie o odroczeniu rozprawy, ustalając jej nowy termin.

§  35. 

1. Jeżeli na podstawie okoliczności, które zostały ujawnione w toku rozprawy, rzecznik dyscyplinarny zarzucił obwinionemu inne przewinienie dyscyplinarne niż objęte wnioskiem o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, przewodniczący składu orzekającego odracza rozprawę, chyba że, za zgodą obwinionego i jego obrońcy, jeżeli został ustanowiony, rozpozna sprawę na tej samej rozprawie w zakresie rozszerzonym o nowe zarzuty.

2. W przypadku odroczenia rozprawy z przyczyny, o której mowa w ust. 1, rzecznik dyscyplinarny uzupełnia wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego i niezwłocznie zawiadamia o tym organ, który go powołał.

§ 36. Po zakończeniu postępowania dowodowego przewodniczący składu orzekającego udziela kolejno głosu rzecznikowi dyscyplinarnemu, obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, i obwinionemu.

§  37. 

1. Z przebiegu rozprawy sporządza się protokół, który zawiera:

1) opis przebiegu rozprawy, zawierający stanowiska stron, zeznania świadków i wyjaśnienia biegłych;

2) informację o wydanych w toku rozprawy albo poza nią postanowieniach składu orzekającego i zarządzeniach przewodniczącego składu orzekającego;

3) stwierdzenie innych okoliczności dotyczących przebiegu rozprawy.

2. Protokół podpisują przewodniczący składu orzekającego i protokolant.

§  38. 

1. Po wysłuchaniu rzecznika dyscyplinarnego, obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, i obwinionego, przewodniczący składu orzekającego zamyka rozprawę, a skład orzekający przystępuje do narady nad orzeczeniem.

2. Przebieg narady i głosowania jest tajny; poza składem orzekającym może być obecny tylko protokolant, chyba że przewodniczący składu orzekającego uzna jego obecność za zbędną.

3. Z przebiegu narady i głosowania nie sporządza się protokołu.

4. Narada i głosowanie odbywają się osobno co do winy i co do kary. Przewodniczący składu orzekającego głosuje ostatni.

§  39. 

1. Skład orzekający orzeka według przekonania opartego na podstawie wszystkich dowodów ujawnionych w toku postępowania.

2. Skład orzekający wymierza karę dyscyplinarną, uwzględniając w szczególności stopień winy, stopień społecznej szkodliwości przewinienia dyscyplinarnego, cele wychowawcze w stosunku do obwinionego oraz potrzeby w zakresie zapobiegania popełnieniu przez niego kolejnego przewinienia dyscyplinarnego i kształtowania właściwych postaw wśród nauczycieli akademickich.

§  40. 

1. Bezpośrednio po zakończeniu narady przewodniczący składu orzekającego ogłasza sentencję orzeczenia i przedstawia ustnie najważniejsze motywy uzasadnienia.

2. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności ze względu na złożoność sprawy, ogłoszenie orzeczenia może zostać odroczone, nie dłużej niż o 14 dni od dnia zamknięcia rozprawy. Przewodniczący składu orzekającego przed zamknięciem rozprawy podaje dzień, godzinę i miejsce ogłoszenia orzeczenia.

§  41. 

1. Po ogłoszeniu orzeczenia sporządza się je na piśmie i, w terminie 30 dni od dnia jego ogłoszenia, doręcza się stronom, obrońcy obwinionego, jeżeli został ustanowiony, rektorowi oraz ministrowi lub ministrowi nadzorującemu, a w przypadku gdy postępowanie dyscyplinarne dotyczyło przewodniczącego albo członka komisji przy Radzie - również przewodniczącemu Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

2. Orzeczenie zawiera:

1) nazwę komisji dyscyplinarnej;

2) tytuły profesora, stopnie naukowe, stopnie w zakresie sztuki albo tytuły zawodowe, stanowiska oraz imiona i nazwiska wszystkich członków składu orzekającego, rzecznika dyscyplinarnego i protokolanta;

3) datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania orzeczenia;

4) tytuł profesora, stopień naukowy albo stopień w zakresie sztuki albo tytuł zawodowy, imiona i nazwisko, stanowisko, datę i miejsce urodzenia obwinionego;

5) dokładne określenie przewinienia dyscyplinarnego zarzucanego obwinionemu;

6) rozstrzygnięcie komisji dyscyplinarnej co do winy i co do kary, wraz z przytoczeniem podstaw prawnych;

7) uzasadnienie;

8) pouczenie o trybie i terminie wniesienia odwołania.

3. Uzasadnienie orzeczenia określa podstawy prawne i faktyczne orzeczenia, zawiera wskazanie, jakie fakty skład orzekający uznał za udowodnione, a jakie za nieudowodnione, na jakich dowodach się oparł i dlaczego nie dał wiary dowodom przeciwnym oraz przytoczenie okoliczności, które skład orzekający uwzględnił przy wymierzaniu kary dyscyplinarnej.

4. Sentencję i uzasadnienie orzeczenia podpisują wszyscy członkowie składu orzekającego. Członek składu orzekającego, podpisując orzeczenie, może złożyć zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem.