Rozdział 4 - Transport pionowy oraz transport w wyrobiskach o nachyleniu większym niż 45° - Szczegółowe wymagania dotyczące prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2017.1118

Akt obowiązujący
Wersja od: 13 marca 2020 r.

Rozdział  4

Transport pionowy oraz transport w wyrobiskach o nachyleniu większym niż 45°

§  533. 
Górnicze wyciągi szybowe, zwane dalej "wyciągami szybowymi", wykorzystuje się do jazdy ludzi, ciągnienia urobku, transportu materiałów i urządzeń oraz transportu pomocniczego.
§  534. 
Przepisy dotyczące prowadzenia ruchu wyciągami szybowymi stosuje się do:
1)
czynnych wyciągów szybowych stanowiących stałe urządzenia transportowe w szybach;
2)
czynnych wyciągów szybowych pomocniczych w szybach;
3)
wyciągów szybowych użytkowanych w trakcie głębienia oraz zbrojenia szybów;
4)
wind frykcyjnych;
5)
innego wyposażenia szybów;
6)
urządzeń wymienionych w pkt 1-5, zainstalowanych w szybikach.
§  535. 
Wyciągi szybowe, urządzenia współpracujące oraz wyposażenie szybów obsługuje się, kontroluje oraz demontuje zgodnie z wymaganiami prowadzenia ruchu układów transportu w wyrobiskach o nachyleniu większym niż 45°, określonymi w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§  536. 
Oddanie do ruchu wyciągu szybowego wymaga:
1)
pozwolenia właściwego organu nadzoru górniczego, o którym mowa w art. 114 ust. 2 ustawy - w przypadku wprowadzenia w czynnych wyciągach szybowych zmian dotyczących:
a)
zwiększenia ustalonych parametrów obciążenia lub prędkości jazdy,
b)
głębokości ciągnienia oraz uruchomienia lub likwidacji poziomów,
c)
funkcji wyciągu,
d)
typu maszyny wyciągowej,
e)
układu hamulcowego w zakresie sposobu działania i sterowania,
f)
układów napędowych, sterowania, zasilania i zabezpieczeń ruchu wyciągów lub wprowadzenia zmian sposobu ich działania,
g)
urządzeń sygnalizacji szybowej w zakresie zmian warunków prowadzenia ruchu,
h)
konstrukcji zbrojenia szybów, w tym powiększenia dopuszczalnego zużycia prowadników i dźwigarów powyżej 50% ich pierwotnego wymiaru nominalnego najcieńszej ścianki lub innych wartości dopuszczalnego zużycia zawartych w dokumentacji wyciągu szybowego zgodnie z § 538 ust. 2 pkt 3 lit. d;
2)
zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego - w przypadku wprowadzenia w czynnych wyciągach innych zmian niż określone w pkt 1.
§  537. 
Kierownik ruchu zakładu górniczego zawiadamia właściwy organ nadzoru górniczego o zakresie planowanych robót i posiadaniu kompletnej dokumentacji nie później niż:
1)
miesiąc przed rozpoczęciem budowy lub dokonywania zmian, o których mowa w § 536 pkt 1;
2)
14 dni przed rozpoczęciem budowy lub dokonywania zmian, o których mowa w § 536 pkt 2.
§  538. 
1. 
Jeżeli warunki dopuszczenia urządzeń lub układów nie stanowią inaczej, pozwolenie, o którym mowa w § 31 ust. 1 oraz w § 536 pkt 1, wydaje się na podstawie:
1)
dokumentacji wyciągu szybowego lub
2)
dodatku do dokumentacji wyciągu szybowego;
3)
protokołu komisyjnego odbioru technicznego.
2. 
Dokumentacja wyciągu szybowego zawiera:
1)
arkusz opisowy zawierający charakterystykę techniczną:
a)
wyciągu szybowego z wyszczególnieniem dokumentacji technicznej, na podstawie której sporządzono dokumentację wyciągu szybowego,
b)
lin oraz zestawienia obciążeń lin wyciągowych nośnych, wyrównawczych, odbojowych i prowadniczych;
2)
plan sytuacyjny z zaznaczonym na nim położeniem szybu, wieży wyciągowej i budynku maszyny wyciągowej, dróg dojazdowych oraz innych obiektów znajdujących się w pobliżu szybu;
3)
rysunek:
a)
przekroju pionowego wyciągu szybowego z określeniem danych charakterystycznych oraz wymiarów zasadniczych dotyczących:
położenia maszyny wyciągowej względem wieży szybowej i kół linowych, z uwzględnieniem kątów nabiegania i odchylenia lin przy kołach linowych i maszynie wyciągowej,
belek odbojowych i podchwytów samoczynnych z określeniem wysokości spadku naczynia wyciągowego na podchwyty,
elementów nadszybia i poszczególnych podszybi z zaznaczeniem pomostów do wsiadania i wysiadania oraz poziomów załadowczych i wyładowczych,
skrajnych położeń technologicznych naczyń wyciągowych,
dróg przejazdu naczyń wyciągowych w wieży i w rząpiu oraz urządzeń hamujących zainstalowanych na tych drogach,
b)
rzutu poziomego maszyny wyciągowej i wieży szybowej z zaznaczeniem ich usytuowania względem szybu,
c)
tarczy szybowej:
z naniesieniem wyposażenia, odstępów ruchowych i głównych wymiarów zbrojenia szybowego,
dla każdego z przekrojów - w przypadku zmiennych przekrojów szybu,
d)
mocowania dźwigarów do obmurza szybu i prowadników do dźwigarów wraz z zestawieniem wyników obliczeń:
dopuszczalnych sił oddziaływania naczyń wyciągowych na zbrojenie szybu,
dopuszczalnego zużycia prowadników i dźwigarów;
4)
uproszczoną dokumentację techniczną:
a)
napędu maszyny wyciągowej oraz urządzenia sygnalizacji i łączności szybowej,
b)
urządzeń przyszybowych wraz z układami sterowania;
5)
obliczenia:
a)
krytycznych i dopuszczalnych przyspieszeń i opóźnień dla maszyny wyciągowej z kołem pędnym,
b)
skuteczności działania hamulców, w tym wynik sprawdzenia hamulca ze względu na możliwość poślizgu liny w przypadku maszyn z kołem pędnym,
c)
skuteczności działania urządzeń hamujących na wolnych drogach przejazdu w wieży i rząpiu;
6)
schemat:
a)
układu hamulcowego maszyny wyciągowej oraz schemat układu sterowania, zasilania i zabezpieczeń hamulców,
b)
sposobów przewietrzania i odwadniania rząpia wraz z sygnalizacją stanów;
7)
decyzje dopuszczające do stosowania elementy wyciągu szybowego;
8)
zgody, o których mowa w art. 120 ust. 3 ustawy;
9)
zezwolenia, o których mowa w § 536 pkt 2, wraz z dokumentami, o których mowa w § 539 ust. 1.
3. 
Dodatek do dokumentacji wyciągu szybowego, sporządzony w związku ze zmianami wprowadzonymi w wyciągu szybowym, zawiera dokumenty wymienione w ust. 2, które dotyczą wprowadzonych zmian.
4. 
Dokumenty, o których mowa w ust. 2 pkt 1-6 i ust. 3, są:
1)
podpisywane przez kierownika jednostki organizacyjnej, która je sporządziła lub osobę przez niego upoważnioną;
2)
zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§  539. 
1. 
Zezwolenie, o którym mowa w § 536 pkt 2, wydaje się na podstawie:
1)
protokołu odbioru technicznego;
2)
dokumentacji zmian dokonanych w wyciągu szybowym.
2. 
Dokumentacja, o której mowa w ust. 1 pkt 2:
1)
jest sporządzana w formie karty zmian;
2)
zawiera dokumenty wymienione w § 538 ust. 2, które dotyczą wprowadzonych zmian.
§  540. 
1. 
Wyciąg szybowy wraz z urządzeniami towarzyszącymi utrzymuje się w sposób określony w dokumentacji wyciągu szybowego.
2. 
Eksploatowanie niesprawnych technicznie elementów wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących oraz wyposażenia szybu jest niedopuszczalne.
3. 
Naprawy nośnych elementów wyciągów szybowych wykonuje się przy udziale właściwego rzeczoznawcy.
§  541. 
1. 
Pod względem wielkości lub funkcji wyciągi szybowe dzieli się na:
1)
duże - o prędkości ruchu większej niż 4 m/s i ciężarze transportowanym większym niż 50 kN;
2)
średnie - o prędkości ruchu nie większej niż 4 m/s i nie mniejszej niż 2 m/s i ciężarze transportowanym nie większym niż 50 kN i nie mniejszym niż 20 kN;
3)
małe - o prędkości ruchu mniejszej niż 2 m/s i ciężarze transportowanym mniejszym niż 20 kN oraz w których liczba osób w klatce jest nie większa niż 10;
4)
pomocnicze:
a)
awaryjno-rewizyjne,
b)
ratownicze,
c)
małe wyciągi materiałowe.
2. 
Podział wyciągów szybowych na klasy intensywności ruchu jest dokonywany przez kierownika ruchu zakładu górniczego zgodnie z następującymi kryteriami:
1)
klasa I - jeżeli liczba cykli na dobę jest większa niż 100,
2)
klasa II - jeżeli liczba cykli na dobę jest nie większa niż 100

- z wyłączeniem wyciągów szybowych kubłowych w szybach głębionych i zbrojonych.

3. 
Kierownik ruchu zakładu górniczego zapewnia warunki kontroli wyciągów szybowych określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§  542. 
1. 
Eksploatacja wieży szybowej jest niedopuszczalna w przypadku:
1)
zużycia elementów wieży szybowej przekraczającego stan graniczny, przy którym naprężenia w elementach nośnych przekroczą wartości dopuszczalne dla warunków obciążeń ruchowych i awaryjnych określonych w dokumentacji wyciągu szybowego;
2)
wychylenia pionowej osi wieży szybowej, zmierzonego na odcinku od osi górnego koła linowego lub osi koła albo bębna pędnego maszyny wyciągowej na wieży szybowej do belek podtrzonowych wieży szybowej, wynoszącego więcej niż 1/500 tego odcinka.
2. 
Pomiary kontrolne wychylenia wieży szybowej są dokonywane:
1)
przez mierniczego górniczego;
2)
nie rzadziej niż co 5 lat w terminach określonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, który uwzględnia warunki lokalne, w szczególności intensywność ujawniania się wpływów prowadzonej eksploatacji górniczej.
3. 
W przypadku stwierdzenia wychylenia wieży szybowej przekraczającego wartość, o której mowa w ust. 1 pkt 2, warunki jej eksploatacji i kontroli są określane przez kierownika ruchu zakładu górniczego na podstawie opinii rzeczoznawcy.
§  543. 
1. 
Konstrukcje stalowe wyposażenia szybu utrzymuje się w taki sposób, aby zużycie ich elementów nie było większe niż 50% pierwotnej grubości nominalnej ich najcieńszej ścianki albo od innych parametrów dopuszczalnego zużycia, zawartych w dokumentacji wyciągu szybowego zgodnie z § 538 ust. 2 pkt 3 lit. d lub dokumentacji technicznej wyposażenia pomocniczego szybu.
2. 
Elementy konstrukcji stalowych wyposażenia szybu wymienia się w przypadku trwałego odkształcenia w stopniu uniemożliwiającym dalsze ich użytkowanie.
§  544. 
Ciągi komunikacyjne dla pieszych utrzymuje się w stanie zapewniającym bezpieczne i swobodne przejście.
§  545. 
1. 
Zbrojenie szybu utrzymuje się w sposób zapewniający odstępy ruchowe dla wyciągów szybowych, z wyjątkiem wyciągów awaryjno-rewizyjnych, nie mniejsze niż:
1)
w przypadku prowadzenia naczyń wyciągowych po prowadnikach sztywnych:
a)
100 mm - między naczyniami na odcinku ich mijania się w szybie,
b)
80 mm - między naczyniem a obudową szybu lub konstrukcjami zainstalowanymi w szybie,
c)
30 mm - między naczyniem a dźwigarami szybowymi, do których są mocowane prowadnik lub elementy mocowania prowadnika do dźwigarów;
2)
w przypadku prowadzenia naczyń wyciągowych po prowadnikach linowych:
a)
300 mm - między naczyniami na odcinku ich mijania się w szybie bez lin odbojowych,
b)
200 mm - między naczyniami na odcinku ich mijania się w szybie z linami odbojowymi,
c)
240 mm - między naczyniem a obudową szybów oraz między naczyniem a konstrukcjami zainstalowanymi w szybie bez lin odbojowych,
d)
150 mm - między naczyniem a obudową szybów oraz między naczyniem a konstrukcjami zainstalowanymi w szybie z linami odbojowymi.
2. 
W przypadku wyciągów awaryjno-rewizyjnych odstępy ruchowe wynoszą nie mniej niż:
1)
przy prowadzeniu sztywnym:
a)
150 mm - w miejscu mijania się naczynia wyciągu awaryjno-rewizyjnego z naczyniem wyciągu głównego,
b)
50 mm - między naczyniem a obudową szybu,
c)
50 mm - między naczyniem a dźwigarami szybowymi;
2)
przy prowadzeniu linowym:
a)
między poruszającym się naczyniem a obudową szybu lub dźwigarami szybowymi - 0,75 odległości nominalnej określonej w dokumentacji tych wyciągów, lecz nie mniej niż 150 mm,
b)
między poruszającym się naczyniem a naczyniem sąsiedniego wyciągu z prowadnikami linowymi - 0,75 odległości nominalnej ustalonej w dokumentacji tych wyciągów, lecz nie mniej niż 225 mm.
3. 
Krzesła szybowe utrzymuje się w sposób zapewniający odstępy ruchowe przy maksymalnym dopuszczalnym zużyciu elementów prowadzących naczynia i krzesła, nie mniejsze niż:
1)
30 mm między naczyniem prowadzonym w prowadzeniach kątowych a konstrukcją krzesła szybowego, do której są przymocowane prowadzenia kątowe;
2)
80 mm między naczyniem prowadzonym w prowadzeniach kątowych a pozostałą konstrukcją krzesła szybowego na międzypoziomach;
3)
30 mm między naczyniem prowadzonym w prowadzeniach kątowych a pozostałą konstrukcją krzesła szybowego na poziomach końcowych.
4. 
W szybach i szybikach, w których prędkość przepływu powietrza, określona w obszarze tarczy szybowej bez naczyń wyciągowych, jest większa niż 8 m/s, odstępy ruchowe określone w ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 powiększa się o 50%.
§  546. 
1. 
W przypadku prowadzenia naczyń po prowadnikach stalowych niedopuszczalne są:
1)
przesunięcia w płaszczyznach czołowych i bocznych styków dwóch sąsiednich prowadników większe niż 2 mm;
2)
szczeliny między prowadnikami większe niż 5 mm.
2. 
W przypadku prowadzenia naczyń po prowadnikach drewnianych niedopuszczalne są:
1)
przesunięcia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, większe niż 4 mm;
2)
szczeliny, o których mowa w ust. 1 pkt 2, większe niż 8 mm.
§  547. 
1. 
Liny prowadnicze i odbojowe użytkuje się w stanie stałego naprężenia siłami określonymi w dokumentacji technicznej.
2. 
Tuleje stabilizujące liny prowadnicze i odbojowe zapewniają swobodne przemieszczanie się liny w kierunku pionowym.
§  548. 
1. 
Dla szybu i szybika opracowuje się instrukcję bezpiecznej ewakuacji osób z szybu lub szybiku, która w zależności od przyczyn i miejsca ich uwięzienia określa w szczególności:
1)
sposoby prowadzenia ewakuacji;
2)
sprzęt i urządzenia służące do prowadzenia ewakuacji;
3)
miejsca przechowywania sprzętu i urządzeń, o których mowa w pkt 2.
2. 
Instrukcja, o której mowa w ust. 1, jest opracowywana przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego i zatwierdzana przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. 
Pracowników uwięzionych w naczyniach wyciągowych ewakuuje się na powierzchnię lub do poziomów mających połączenie z powierzchnią przed upływem 10 godzin od chwili uwięzienia.
§  549. 
1. 
Wycieki wody w szybie ujmuje się i odprowadza do rząpia lub innego zbiornika.
2. 
Rząpie odwadnia się i utrzymuje bez zanieczyszczeń dla wyciągów szybowych:
1)
bez liny wyciągowej wyrównawczej - nie mniej niż na odcinku wolnej drogi przejazdu, łącznie z dźwigarem podporowym prowadników zgrubionych;
2)
z liną wyciągową wyrównawczą - w sposób zapewniający odległość od łuku nawrotu tej liny w jej najniższym położeniu do najwyższego poziomu wody lub zanieczyszczenia wynoszącą nie mniej niż 2 m;
3)
z linowym prowadzeniem naczyń - w sposób zapewniający odległość od konstrukcji zamocowania prowadników linowych lub lin odbojowych od dolnej krawędzi ich obciążników do najwyższego poziomu wody lub zanieczyszczenia wynoszącą nie mniej niż 2 m.
3. 
Poziom wody w rząpiu sygnalizuje się do stanowiska maszynisty maszyn wyciągowych lub stanowiska sygnalisty na najniższym poziomie.
4. 
Jeżeli rząpie nie jest odwadniane grawitacyjnie, zainstalowane w nim pompy utrzymuje się w stanie umożliwiającym zachowanie 100% rezerwy wydajności w stosunku do nominalnego dopływu wody.
§  550. 
1. 
W warunkach postoju nieobciążonych naczyń wyciągowych przekroczenie odległości łuku nawrotu lin wyciągowych wyrównawczych od belki stacji zwrotnej o więcej niż 2,5 m jest niedopuszczalne.
2. 
W przypadku zasygnalizowania do stanowiska maszynisty wyciągowego nieprawidłowości pracy lin wyciągowych wyrównawczych w nawrocie kontroluje się stację nawrotu lin.
§  551. 
1. 
Pozostawianie urządzeń lub konstrukcji na drodze jazdy naczynia wyciągowego oraz w wolnych drogach przejazdu jest niedopuszczalne.
2. 
Pozostawianie na wieży szybowej elementów konstrukcyjnych lub innych urządzeń, których odległość od lin wyciągowych jest mniejsza niż 100 mm, jest niedopuszczalne.
3. 
Przepisu ust. 2 nie stosuje się do elementów urządzeń zamontowanych zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentacji techniczno-ruchowej.
§  552. 
Pomieszczenia maszyn wyciągowych na wieży szybowej wyposaża się i utrzymuje w sposób umożliwiający ewakuację ludzi z tych pomieszczeń w przypadku powstania zagrożenia pożarowego.
§  553. 
Zanieczyszczenie powierzchni roboczych urządzeń hamujących środkami mogącymi spowodować zmianę skuteczności hamowania jest niedopuszczalne.
§  554. 
W przypadku przejechania naczyniami wyciągowymi technologicznych poziomów krańcowych ruch wyciągu szybowego wstrzymuje się do czasu:
1)
zbadania skutków i ustalenia przyczyn tego zdarzenia;
2)
doprowadzenia urządzeń hamujących do stanu zapewniającego ich skuteczne działanie.
§  555. 
W zakładzie górniczym stosuje się zamknięcia przeciwpożarowe zrębu szybu wdechowego umożliwiające zamknięcie wlotu do szybu w czasie nie dłuższym niż 15 minut.
§  556. 
Połączenia szybu z powierzchnią, w tym kanały rurowe lub kablowe i otwory przepustowe, zabezpiecza się przed wdarciem wody.
§  557. 
Temperatura powietrza przepływającego przez szyb nie może wynosić mniej niż +1°C.
§  558. 
W trakcie eksploatacji naczyń wyciągowych:
1)
minimalny luz z każdej strony między roboczymi płaszczyznami prowadnicy ślizgowej a sztywnym prowadnikiem, odniesiony do symetrycznego położenia naczyń wyciągowych, wynosi nie mniej niż 5 mm;
2)
maksymalny luz między roboczymi płaszczyznami prowadnicy ślizgowej a:
a)
sztywnym prowadnikiem, odniesiony do symetrycznego położenia naczyń wyciągowych, wynosi nie więcej niż 25 mm,
b)
czołową płaszczyzną prowadnika zapewnia pokrycie prowadnika boczną roboczą płaszczyzną prowadnicy na nie mniej niż 40 mm szerokości bocznej płaszczyzny prowadnika;
3)
minimalny luz między elementami prowadniczymi sztywno umocowanymi do naczynia (ślizgi narożne lub boczne), a płaszczyznami prowadzenia kątowego odniesiony do symetrycznego położenia naczyń wyciągowych, wynosi nie mniej niż 5 mm na poziomach końcowych i nie mniej niż 10 mm na międzypoziomach;
4)
maksymalny luz między ślizgiem narożnym lub bocznym a prowadzeniem kątowym zapewnia utrzymanie naczynia wyciągowego w prowadzeniach kątowych.
§  559. 
Zawieszenia nośne naczyń wyciągowych i zawieszenia lin wyciągowych utrzymuje się w stanie uniemożliwiającym:
1)
rozłączenie z linami wyciągowymi, nawet w przypadku obciążenia zawieszeń obliczeniowymi siłami zrywającymi te liny;
2)
zatarcie elementów przegubowych, sworzniowych lub nadmierny wzrost oporu w łożyskach.
§  560. 
1. 
W wyciągach szybowych zapewnia się:
1)
zgodność liny wyciągowej z dokumentacją wyciągu szybowego;
2)
posiadanie przez linę wyciągową świadectwa wytwórcy.
2. 
W przypadku wyciągów szybowych wielolinowych zapewnia się:
1)
przenoszenie przez liny wyciągowe nośne obciążenia wynikającego z podziału całkowitego obciążenia;
2)
równomierny rozkład obciążeń lin wyciągowych nośnych.
3. 
Przed założeniem nowej liny wyciągowej odcina się z niej odcinek o długości 3 m, z którego połowę przeznacza się do badań, a pozostałą część oznakowaną tabliczką, na której umieszcza się dane techniczne tej liny, przechowuje się w pomieszczeniu maszyny wyciągowej jako odcinek porównawczy.
4. 
Badania, o których mowa w ust. 3:
1)
polegają na poddaniu poszczególnych drutów próbom wytrzymałościowym na rozciąganie, zginanie lub skręcanie;
2)
przeprowadza się:
a)
zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi badań lin stalowych,
b)
pod nadzorem osoby dozoru ruchu w specjalności górnicze wyciągi szybowe lub rzeczoznawcy.
5. 
Wyniki badań, o których mowa w ust. 3, dokumentuje się.
6. 
Badań, o których mowa w ust. 3, nie przeprowadza się, jeżeli okres magazynowania liny wyciągowej wynosi mniej niż 2 lata.
§  561. 
Długość liny wyciągowej wyrównawczej jest taka, aby wielkość jej zwisu pod naczyniem wyciągowym w jego najniższym technologicznym położeniu była równa co najmniej wolnej drodze przejazdu w wieży szybowej, z uwzględnieniem zwisu poniżej stacji nawrotu.
§  562. 
1. 
Po założeniu nowej liny wyciągowej nośnej wykonuje się nie mniej niż 30 jazd próbnych przy stopniowo wzrastającym obciążeniu i prędkości w czasie nie krótszym niż 3 godziny.
2. 
Po założeniu nowej liny wyciągowej wyrównawczej, liny prowadniczej lub odbojowej wykonuje się nie mniej niż 10 jazd próbnych, przy stopniowo wzrastającej prędkości w czasie nie krótszym niż godzina.
3. 
Jazdy próbne wykonuje się pod nadzorem osoby wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego w specjalności górnicze wyciągi szybowe, która:
1)
zezwala na ruch wyciągu szybowego;
2)
dokonuje odpowiedniego wpisu w książce okresowych kontroli wyciągu szybowego.
4. 
Po wykonaniu jazd próbnych przeprowadza się kontrolę założonej liny oraz elementów z nią współpracujących.
§  563. 
1. 
W trakcie eksploatacji liny wyciągowe konserwuje się zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentacji techniczno-ruchowej.
2. 
Eksploatacja liny wyciągowej nośnej jest niedopuszczalna, jeżeli:
1)
na skutek starcia, korozji, pęknięć, rozluźnień, uszkodzeń drutów nastąpiło obniżenie współczynnika bezpieczeństwa o więcej niż 20% w porównaniu z wartością tego współczynnika wyznaczoną dla nowej liny zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia;
2)
wyniki badania liny przeprowadzonego przez rzeczoznawcę są negatywne, a liczba pęknięć drutów zewnętrznych jest większa od dopuszczalnej liczby pęknięć dla konstrukcji eksploatowanej liny w warunkach jej pracy, liczonej na odcinku liny o długości równej jej:
a)
40 średnicom - w przypadku oceny ogólnego osłabienia lub
b)
8 średnicom - w przypadku oceny osłabienia miejscowego;
3)
wystąpi:
a)
gwałtowny przyrost pęknięć drutów,
b)
miejscowe wydłużenie, skrócenie lub nietypowe odkształcenie liny,
c)
awaryjne obciążenie i wyniki badania liny przeprowadzonego przez rzeczoznawcę są negatywne;
4)
w wyciągach z maszyną wyciągową bębnową nie jest spełniony warunek określony w § 568 ust. 3.
3. 
Eksploatacja liny wyrównawczej jest niedopuszczalna, jeżeli na skutek starcia, korozji, pęknięć, rozluźnień, uszkodzeń drutów nastąpiło obniżenie współczynnika bezpieczeństwa o więcej niż 30% w porównaniu z wartością tego współczynnika wyznaczoną dla nowej liny zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia.
4. 
Eksploatacja liny prowadniczej i odbojowej jest niedopuszczalna, jeżeli:
1)
na skutek starcia, korozji, pęknięć, rozluźnień, uszkodzeń drutów nastąpiło obniżenie współczynnika bezpieczeństwa o co najmniej 20% w porównaniu z wartością tego współczynnika wyznaczoną dla nowej liny zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia;
2)
zużycie drutów zewnętrznych przekracza 25% ich pierwotnego wymiaru;
3)
nastąpi pęknięcie i wyplecenie się drutu zewnętrznego liny.
§  564. 
1. 
Urządzenia zabezpieczające i kontrolujące ruch maszyny wyciągowej utrzymuje się w stanie umożliwiającym ich prawidłowe funkcjonowanie.
2. 
Wyłączanie lub blokowanie urządzeń, o których mowa w ust. 1, jest niedopuszczalne.
§  565. 
1. 
W przypadku awarii układu regulacji lub kontroli prędkości prędkość wyciągu szybowego ogranicza się do wartości nie większej niż 2 m/s.
2. 
Zmiana prędkości maszyny wyciągowej, z wyłączeniem zmiany prędkości spowodowanej hamowaniem bezpieczeństwa, odbywa się z przyspieszeniem i opóźnieniem wynoszącym nie więcej niż 1,2 m/s2.
3. 
W przypadku maszyn wyciągowych z ciernym sprzężeniem liny nośnej zmiana prędkości, o której mowa w ust. 2, odbywa się z przyspieszeniem i opóźnieniem wynoszącym nie więcej niż:
1)
85% bezwzględnej wartości opóźnienia krytycznego wyznaczonego z warunków sprzężenia ciernego;
2)
1,2 m/s2.
§  566. 
1. 
Przejechanie skrajnych położeń technologicznych naczyń wyciągowych powoduje zatrzymanie maszyny wyciągowej hamowaniem bezpieczeństwa.
2. 
Przycisku służącego do chwilowego bocznikowania zabezpieczenia krańcowego w wieży szybowej używa się wyłącznie w celu umożliwienia powrotu naczyń wyciągowych do skrajnego położenia technologicznego.
3. 
Przycisk, o którym mowa w ust. 2, zabezpiecza się przed niepowołanym użyciem, a jego użycie odnotowuje się w książce ewidencji pracy maszyny wyciągowej.
§  567. 
1. 
Eksploatacja maszyny wyciągowej jest niedopuszczalna w przypadku braku wymaganej skuteczności działania hamulców.
2. 
W trakcie postoju maszyny wyciągowej dla jej źródeł sił hamowania zapewnia się moment hamujący z:
1)
3-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnej nadwagi statycznej występującej przy jeździe ludzi;
2)
2,5-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnej nadwagi statycznej występującej przy ciągnieniu urobku i transporcie materiałów;
3)
2-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnego obciążenia statycznego w wyciągach szybowych jednokońcowych.
3. 
W trakcie postoju maszyny wyciągowej wyciągu szybowego z przeciwciężarem, zapewnia się moment hamujący z 3-krotnym współczynnikiem bezpieczeństwa w stosunku do maksymalnej nadwagi.
4. 
W przypadku hamowania bezpieczeństwa opóźnienie wynosi:
1)
nie mniej niż:
a)
1,5 m/s2 - w maszynach wyciągowych,
b)
1,2 m/s2 - w maszynach wyciągowych z ciernym sprzężeniem liny w przypadku spowodowania przez opóźnienie, o którym mowa w lit. a, przekroczenia opóźnień krytycznych, wyznaczonych z warunków sprzężenia ciernego dla poszczególnych warunków ruchu;
2)
nie więcej niż 5 m/s2 - w warunkach podnoszenia nadwagi, z wyjątkiem wyciągów szybowych o dopuszczalnej prędkości nie większej niż 2 m/s.
§  568. 
1. 
W przypadku wielowarstwowego nawijania liny wyciągowej nośnej na bęben maszyny wyciągowej przejście liny na następną warstwę odbywa się bez nadmiernych drgań oraz zbędnych wypiętrzeń.
2. 
Ułożenie liny wyciągowej nośnej na bębnie powodujące jej zakleszczenie jest niedopuszczalne.
3. 
Liczba nieczynnych zwojów, określona przy najniższym dolnym położeniu naczynia wyciągowego, wynosi nie mniej niż:
1)
2 - w przypadku nawijania jednowarstwowego;
2)
3 - w przypadku nawijania wielowarstwowego.
§  569. 
1. 
W wyciągach szybowych wielolinowych osie geometryczne odpowiadających sobie rowków linowych, na bębnie pędnym, kołach odciskowych lub kołach linowych, leżą w jednej płaszczyźnie pionowej prostopadłej do osi obrotu bębna pędnego.
2. 
Przesunięcie osi geometrycznych, o których mowa w ust. 1, w kierunku poprzecznym jest dopuszczalne o nie więcej niż:
1)
10 mm - w przypadku maszyn wyciągowych usytuowanych na wieży szybowej;
2)
100 mm - w przypadku maszyn wyciągowych usytuowanych na zrębie szybu.
§  570. 
Stanowisko sterowania maszyną wyciągową wyposaża się w sterowane ręcznie urządzenie mechaniczne, które umożliwia skuteczne obniżenie wartości i zanik ciśnienia medium hamulcowego odwodzącego hamulec, niezależne od zasadniczego sterowania hamulcem, przystosowane do użycia przez maszynistę wyciągowego lub osoby przebywające w pobliżu, zabezpieczone przed nieuzasadnionym użyciem.
§  571. 
1. 
W pomieszczeniu maszyny wyciągowej w trakcie automatycznego sterowania wyciągiem szybowym przebywa maszynista maszyn wyciągowych.
2. 
Jeżeli wyciągiem szybowym sterowanym automatycznie jest prowadzona jazda ludzi, maszynista maszyn wyciągowych przebywa na stanowisku sterowniczym.
§  572. 
1. 
W przypadku stwierdzenia w wyciągu szybowym sterowanym automatycznie zmiany parametrów pracy lub wystąpienia hamowania bezpieczeństwa, maszynę wyciągową przełącza się na sterowanie ręczne.
2. 
W przypadku przełączenia wyciągu szybowego na sterowanie ręczne ponowne przełączenie wyciągu szybowego na sterowanie automatyczne jest dopuszczalne po:
1)
stwierdzeniu prawidłowej pracy układów maszyny wyciągowej;
2)
wykonaniu próbnych jazd przy sterowaniu ręcznym.
§  573. 
Po postoju wyciągu szybowego trwającym dłużej niż 8 godzin pierwszą jazdę przeprowadza się przy sterowaniu ręcznym.
§  574. 
1. 
Sygnał alarmowy nadaje się w przypadku:
1)
zauważenia niebezpieczeństwa zagrażającego osobom lub prawidłowemu funkcjonowaniu wyciągu szybowego;
2)
naruszenia dyscypliny przez transportowane osoby, mogącego grozić zakłóceniem porządku jazdy.
2. 
Nadawanie sygnałów sygnalizacji szybowej przez osoby nieupoważnione, z wyjątkiem okoliczności, o których mowa w ust. 1, jest niedopuszczalne.
3. 
Sygnały nadaje się w sposób zrozumiały.
§  575. 
1. 
W przypadku stosowania sygnalizacji jednouderzeniowej używa się sygnałów zapowiadających i wykonawczych, określonych na tablicy umieszczonej na stanowisku sygnałowym i w pomieszczeniu maszyny wyciągowej.
2. 
Stosuje się następujące podstawowe sygnały wykonawcze:
1)
1 uderzenie - "stój";
2)
2 uderzenia - "do góry";
3)
3 uderzenia - "w dół".
3. 
Dopuszcza się uzupełnianie sygnałów, o których mowa w ust. 2, o dodatkowe sygnały dotyczące powolnego podnoszenia lub opuszczania naczynia wyciągowego.
4. 
W wyciągu szybowym dwunaczyniowym sygnały wykonawcze "do góry" i "w dół" dotyczą naczynia znajdującego się niżej. W przypadku wykorzystywania w wyciągu szybowym dwunaczyniowym jednego naczynia sygnały wykonawcze dotyczą tego naczynia.
§  576. 
Zmiana rodzaju pracy wyciągu szybowego następuje:
1)
w trakcie sterowania ręcznego przy zahamowanej maszynie wyciągowej;
2)
po zapowiedzi zakończenia dotychczasowego rodzaju pracy.
§  577. 
Wyciąg szybowy uruchamia się wyłącznie po otrzymaniu sygnału do jazdy lub sygnału "naczynie wolne".
§  578. 
Wyciąg szybowy wykorzystuje się zgodnie z wybranym rodzajem pracy.
§  579. 
W przypadku jazdy ludzi:
1)
w wyciągach szybowych:
a)
mających na stanowiskach sygnałowych przełączniki zapowiadające jazdę ludzi - rozpoczęcie i zakończenie jazdy ludzi zapowiada się za pośrednictwem tych przełączników,
b)
niemających na stanowiskach sygnałowych przełączników zapowiadających jazdę ludzi - przed nadaniem sygnału zapowiadającego tę jazdę informuje się telefonicznie maszynistę wyciągowego lub sygnalistę na stanowisku głównym o zamiarze prowadzenia jazdy ludzi;
2)
zamiar prowadzenia jazdy osobistej z nadawaniem sygnałów wykonawczych ze stanowiska sygnałowego dodatkowo zapowiada się sygnałem "jazda osobista".
§  580. 
Sygnał "naczynie wolne" nadaje sygnalista szybowy stanowiska sygnałowego poziomu, na którym znajduje się naczynie wyciągowe po zakończeniu wykonywania czynności związanych z obsługą wyciągu.
§  581. 
1. 
W trakcie prowadzenia jazdy ludzi, wydobycia lub transportu materiałów wyciągiem szybowym dwunaczyniowym i korzystania z sygnalizacji jednouderzeniowej sygnały wykonawcze do maszynisty wyciągowego są nadawane przez sygnalistę ze stanowiska głównego.
2. 
W wyciągach szybowych jednonaczyniowych sygnały wykonawcze nadaje się bezpośrednio do maszynisty wyciągowego z poziomu, na którym znajduje się naczynie wyciągowe.
3. 
Przy stosowaniu sygnalizacji pośpiesznej stanowiska sygnałowe uważa się za równorzędne.
§  582. 
1. 
W trakcie prowadzenia jazdy ludzi równocześnie z kilku pomostów na jednym poziomie i korzystania z sygnalizacji jednouderzeniowej wraz z sygnalizacją pomocniczą, sygnały wykonawcze są nadawane przez sygnalistów głównych poziomu. Sygnalista główny podszybia nadaje sygnały do sygnalisty głównego nadszybia, a sygnalista główny nadszybia do maszynisty wyciągowego.
2. 
Sygnalista główny poziomu nadaje sygnał wykonawczy o gotowości do ruchu po otrzymaniu sygnałów od sygnalistów poszczególnych pomostów.
§  583. 
1. 
Jazdę osobistą prowadzi się z zastosowaniem sygnalizacji szybowej "jazda osobista".
2. 
Jazda osobista jest prowadzona przez sygnalistę szybowego do i z dowolnie wybranego poziomu.
3. 
Jazdę osobistą prowadzi się wyłącznie dla:
1)
innych sygnalistów szybowych;
2)
osób:
a)
którym powierzono kontrolę wyciągów szybowych,
b)
dozoru ruchu zakładu górniczego odpowiedzialnych za ruch wyciągów szybowych,
c)
upoważnionych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§  584. 
1. 
Urządzenia przyszybowe utrzymuje się w sposób uniemożliwiający:
1)
wpadnięcie do szybów osób, środków transportowych i transportowanych materiałów;
2)
otwarcie wrót szybowych przez osoby nieupoważnione;
3)
wyładunek urobku ze zbiorników odmiarowych bez obecności skipu w położeniu załadowczym.
2. 
Zamknięcia wlotów szybowych oznakowuje się przez pomalowanie ich na kolor czerwony.
§  585. 
Miejsca wsiadania osób do naczyń wyciągowych, przejścia oraz miejsca oczekiwania oświetla się w sposób określony w Polskich Normach dotyczących natężenia oświetlenia.
§  586. 
1. 
Jazdę ludzi wyciągiem szybowym prowadzi się zgodnie z warunkami określonymi w pozwoleniu na oddanie do ruchu wyciągu szybowego.
2. 
Jazdę ludzi wyciągiem szybowym, w tym jazdę ludzi prowadzoną poza czasem określonym w dobowym harmonogramie pracy, zwaną dalej "doraźną jazdą ludzi", prowadzi się zgodnie z regulaminem jazdy ludzi zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
3. 
Regulamin, o którym mowa w ust. 2:
1)
określa techniczne i organizacyjne warunki bezpiecznego prowadzenia jazdy ludzi;
2)
podaje się do wiadomości użytkownikom wyciągu szybowego.
4. 
Na stanowisku sygnałowym z jazdą ludzi w miejscu widocznym dla wsiadających umieszcza się tablicę informacyjną "Jazda ludzi dozwolona".
5. 
Nadszybia i podszybia oznakowuje się tablicami, na których umieszcza się informacje o sposobie zachowania się w trakcie jazdy ludzi.
§  587. 
1. 
Jazdę ludzi wyciągiem szybowym prowadzi się:
1)
wyłącznie z użyciem sygnalizacji "jazda ludzi";
2)
z prędkością nie większą niż 12 m/s;
3)
do i z poziomów, na których znajdują się sygnaliści.
2. 
Przed jazdą ludzi:
1)
sygnalizację szybową przełącza się na jazdę ludzi;
2)
drzwi piętra w naczyniu wyciągowym i wrota szybowe są zamykane.
3. 
W pomieszczeniu maszyny wyciągowej zapewnia się oświetlenie rezerwowe.
§  588. 
1. 
W trakcie jazdy próbnej:
1)
wykonuje się pełny cykl jazdy naczyniami wyciągowymi w szybie;
2)
dokonuje się korekty wskazań wskaźników głębokości maszyny wyciągowej.
2. 
Jazdę próbną, o której mowa w ust. 1, wykonuje się po wzajemnym przestawieniu bębnów albo bobin maszyny wyciągowej oraz jeżeli jazda ludzi nie jest prowadzona bezpośrednio po transporcie urobku lub materiału.
§  589. 
Na nadszybiach, na podszybiach i w pomieszczeniach maszyn wyciągowych umieszcza się tablice z informacjami o:
1)
sygnałach sygnalizacji szybowej;
2)
dopuszczalnej liczbie osób, która może znajdować się równocześnie na piętrze naczynia wyciągowego;
3)
czasie zjazdów i wyjazdów osób;
4)
osobach odpowiedzialnych za ruch wyciągu szybowego;
5)
osobach dozoru ruchu - nadzorujących jazdę ludzi.
§  590. 
Zasady nadzoru nad jazdą ludzi ustala w instrukcji kierownik ruchu zakładu górniczego.
§  591. 
Na nadszybiu, podszybiach i stanowisku sterowniczym maszyny wyciągowej zawiesza się tablice informujące o wstrzymaniu ruchu wyciągu szybowego oraz dokonuje się odpowiednich wpisów w książce wyciągu szybowego.
§  592. 
Jeżeli naczynia wyciągowe są załadowane urobkiem lub materiałem, jazda ludzi jest niedopuszczalna.
§  593. 
W trakcie jazdy ludzi jest niedopuszczalne:
1)
przewożenie niezabezpieczonych, ostrych lub długich przedmiotów oraz innych przedmiotów, których przemieszczenie może zagrażać transportowanym osobom;
2)
prowadzenie transportu pozostałymi urządzeniami w szybie, w szczególności wyciągami szybowymi, którymi nie jest prowadzona jazda ludzi, rurociągami podsadzkowymi i zsuwniami.
§  594. 
1. 
W trakcie jazdy ludzi przy stanowisku maszynisty wyciągowego zapewnia się obecność:
1)
drugiego maszynisty wyciągowego lub
2)
osoby upoważnionej przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. 
W przypadku zasłabnięcia maszynisty wyciągowego obsługującego maszynę wyciągową osoby, o których mowa w ust. 1, zatrzymują awaryjnie maszynę wyciągową i powiadamiają osobę dozoru ruchu odpowiedzialną za ruch wyciągów szybowych.
3. 
W przypadku maszyn wyciągowych znajdujących się w jednym pomieszczeniu, których stanowiska sterownicze są wzajemnie w zasięgu wzroku, dopuszcza się wykonywanie zadania, o którym mowa w ust. 1 i 2, przez jedną osobę dla dwóch maszyn wyciągowych.
4. 
Przepisu ust. 1 i 2 nie stosuje się w przypadku jazdy ludzi odbywającej się w sterowaniu automatycznym maszyny wyciągowej lub gdy maszyna wyciągowa jest wyposażona w czuwak.
§  595. 
Dopuszcza się korzystanie z wyciągu szybowego przez osoby wykonujące kontrolę lub naprawę wyciągu szybowego nieprzystosowanego do jazdy ludzi.
§  596. 
1. 
Dla wyciągu szybowego opracowuje się:
1)
instrukcję dla maszynisty maszyny wyciągowej, zawierającą opis obsługi maszyny wyciągowej, przeprowadzania prób i kontroli wykonywanych przez maszynistę oraz procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych, ze szczególnym uwzględnieniem postępowania po awaryjnym zatrzymaniu ruchu maszyny wyciągowej;
2)
instrukcję dla sygnalisty szybowego, zawierającą opis eksploatacji wyciągu szybowego i urządzeń przyszybowych z uwzględnieniem stosowanych rodzajów sygnalizacji szybowej, przeprowadzania kontroli wykonywanych przez sygnalistę szybowego oraz procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych;
3)
instrukcję dla osób wykonujących kontrolę szybu i jego wyposażenia oraz elementów wyciągu szybowego, zawierającą opis kontroli;
4)
dobowy harmonogram pracy uwzględniający podział czasu przewidzianego na wydobycie, jazdę ludzi i transport materiałów oraz naprawy, konserwacje i kontrole;
5)
prognozę zużycia elementów konstrukcji stalowych wyposażenia szybu;
6)
roczny harmonogram napraw.
2. 
Instrukcje i harmonogramy, o których mowa w ust. 1, są opracowywane przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego i zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§  597. 
1. 
Pracę wyciągu szybowego organizuje się w sposób zapewniający możliwość wykonywania czynności pomocniczych, w szczególności dokonania niezbędnych napraw, przeprowadzenia konserwacji, kontroli elementów wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących oraz wyposażenia szybu.
2. 
Czas trwania czynności pomocniczych dla wyciągu szybowego jest określany przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego na podstawie:
1)
chronometrażu czynności kontrolnych ustalonych na podstawie szczegółowych instrukcji;
2)
bilansu czasu niezbędnego do:
a)
przeprowadzenia konserwacji oraz usunięcia bieżących usterek,
b)
dokonania napraw ujętych w rocznym harmonogramie napraw.
§  598. 
1. 
Prace związane z planowaną wymianą elementów wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących z wyciągiem szybowym oraz wyposażenia szybu określa się w rocznym harmonogramie napraw wyciągu szybowego.
2. 
Roczny harmonogram napraw wyciągu szybowego aktualizuje się w przypadku przerwy w pracy wyciągu szybowego, mającej wpływ na planowaną wymianę jego elementów oraz wyposażenia szybu i urządzeń współpracujących.
3. 
Zmiana rocznego harmonogramu napraw wyciągu szybowego lub dobowego harmonogramu pracy, o którym mowa w § 596 ust. 1 pkt 4, wymaga zgody kierownika ruchu zakładu górniczego.
§  599. 
1. 
Planowanej wymiany elementów, o której mowa w § 598 ust. 1, dokonuje się na podstawie prognozy ich zużycia.
2. 
Dla zbrojenia szybu dla którego:
1)
w dokumentacji wyciągu szybowego określono dopuszczalne zużycie prowadników i dźwigarów większe od 50% pierwotnej grubości nominalnej najcieńszej ścianki lub innych parametrów dopuszczalnego zużycia, zawartych w dokumentacji wyciągu szybowego zgodnie z § 538 ust. 2 pkt 3 lit. d, oraz
2)
na podstawie wyników pomiarów, o których mowa w pkt 3.13.7.4.1 załącznika nr 4 do rozporządzenia, stwierdzono zużycie przekraczające 50%

- rzeczoznawca opracowuje prognozę zużycia tych elementów na podstawie aktualnych wyników pomiarów kontrolnych.

§  600. 
1. 
W ramach kontroli szybu, zbrojenia szybowego, wyposażenia szybu i elementów wyciągu szybowego wykonuje się rewizje i badania.
2. 
Przez rewizje rozumie się kontrole oparte na wzrokowej ocenie stanu technicznego i funkcjonalności, wykonywane przez upoważnione osoby oraz osoby dozoru ruchu.
3. 
Badania, o których mowa w ust. 1, są oparte na wynikach pomiarów dokonanych za pomocą specjalistycznej aparatury przez rzeczoznawców lub kierownika działu energomechanicznego.
4. 
Zakres i częstotliwość kontroli stanu technicznego pracującego wyciągu szybowego i jego elementów oraz sposób dokumentowania wyników kontroli określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
§  601. 
1. 
W trakcie przerw w pracy wyciągu szybowego:
1)
warunki:
a)
bezpieczeństwa wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących i szybu,
b)
wznowienia pracy wyciągu szybowego oraz urządzeń współpracujących,
2)
zakres i częstotliwość kontroli wyciągu szybowego, urządzeń współpracujących i szybu,
3)
sposób dokumentowania wyników kontroli, o której mowy w pkt 2

- są określane przez kierownika działu energomechanicznego zakładu górniczego i zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

2. 
Kierownik ruchu zakładu górniczego informuje właściwy organ nadzoru górniczego o:
1)
przerwie w pracy wyciągu szybowego przekraczającej okres 6 miesięcy;
2)
warunkach wznowienia pracy wyciągu szybowego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
3. 
Informacje, o których mowa w ust. 2, są przekazywane przez kierownika ruchu zakładu górniczego w terminie nie krótszym niż 14 dni przed wznowieniem pracy wyciągu szybowego.
§  602. 
1. 
Kontrolę szybu i jego wyposażenia z naczynia wyciągowego prowadzi się wyłącznie po załączeniu sygnalizacji szybowej "rewizja szybu".
2. 
Kontrolę elementów wyciągu szybowego prowadzi się przy użyciu właściwego rodzaju sygnalizacji szybowej.
§  603. 
Przyjęcie odpowiedzialności za bezpieczeństwo ruchu wyciągu szybowego jest potwierdzane przez maszynistę wyciągowego pisemnie po uzyskaniu upoważnienia do obsługi maszyny wyciągowej określonego wyciągu szybowego.
§  604. 
1. 
Maszynista wyciągowy, który w okresie dłuższym niż sześć miesięcy nie obsługiwał maszyn wyciągowych, przystępuje do egzaminu praktycznego w zakresie obsługi maszyny wyciągowej określonego wyciągu szybowego przed kierownikiem działu energomechanicznego.
2. 
Zasady i zakres egzaminu praktycznego, o którym mowa w ust. 1, określa kierownik działu energomechanicznego.
§  605. 
1. 
Uruchomienie w szybie wyciągu szybowego pomocniczego z przewoźną maszyną wyciągową bez zgody kierownika ruchu zakładu górniczego jest niedopuszczalne.
2. 
Zgodę, o której mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie:
1)
pozwolenia na oddanie do ruchu wyciągu szybowego;
2)
dokumentacji wyciągu szybowego;
3)
protokołu komisyjnego odbioru technicznego wyciągu szybowego.
3. 
Warunki uruchomienia, o którym mowa w ust. 1, są określane przez kierownika działu energomechanicznego i zatwierdzane przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§  606. 
1. 
Uruchomienie wyciągu szybowego ratowniczego w trakcie akcji ratowniczej bez zgody kierownika akcji ratowniczej jest niedopuszczalne.
2. 
Zgodę, o której mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie:
1)
pozwolenia na oddanie do ruchu wyciągu szybowego ratowniczego;
2)
dokumentacji wyciągu szybowego ratowniczego.
3. 
Warunki uruchomienia, o którym mowa w ust. 1, są określane przez kierownika działu energomechanicznego i zatwierdzane przez kierownika akcji ratowniczej.
§  607. 
1. 
Miejsce ustawienia przewoźnej maszyny wyciągowej w stosunku do wyciągu szybowego awaryjno-rewizyjnego uwzględnia ograniczenia odchylenia liny w jej skrajnych położeniach na bębnie względem płaszczyzny prostopadłej do wału bębnowego do 1° 20'.
2. 
Parametry, o których mowa w ust. 1, potwierdza się w operacie mierniczym.
§  608. 
Do wyciągów szybowych służących do głębienia i zbrojenia szybów przepisy § 535-544, § 547, § 548, § 551-554, § 558, § 559, § 560 ust. 1 i 3-6, § 562 ust. 1, 3 i 4, § 563 ust. 1, 2 i 4, § 564, § 565 ust. 1 i 2, § 566, § 567 ust. 1-3 i 4 pkt 1 lit. a i pkt 2, § 568, § 570, § 574-579, § 581 ust. 1 i 2, § 583, § 585, § 586, § 589-593, § 595, § 596 ust. 1 pkt 1-4 oraz § 600-604 stosuje się odpowiednio.
§  609. 
1. 
Dopuszcza się niestosowanie prowadników dla kubłów na odcinku:
1)
70 m od dna szybu do ramy napinającej - w przypadku zastosowania lin nośnych płaskich lub nieodkrętnych;
2)
40 m od dna szybu do ramy napinającej - w przypadku:
a)
zastosowania lin nośnych o konstrukcji innej niż te, o których mowa w pkt 1,
b)
wyposażenia maszyny wyciągowej w:
układ blokowania maszyny wyciągowej przy niewłaściwym położeniu klap pomostu roboczego i pomostu wysypowego,
sygnalizację dojazdu kubła do klap pomostu roboczego i odjazdu kubła do szybu przy otwartych klapach tego pomostu.
2. 
Niestosowanie prowadników dla kubłów na odcinku 70 m od klap pomostu roboczego na zrębie szybu do dna szybu jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania lin nośnych płaskich lub nieodkrętnych.
3. 
Kubeł prowadzi się za pomocą sań prowadniczych lub prowadnic bezpośrednio związanych z kubłem.
§  610. 
1. 
W trakcie eksploatacji wyciągu szybowego odległość między kubłami a obudową szybu lub innymi elementami wyposażenia szybu wynosi nie mniej niż:
1)
250 mm - przy głębokości nie większej niż 500 m;
2)
400 mm - przy głębokości większej niż 500 m.
2. 
Odległość między poruszającymi się elementami wyciągów szybowych na całej drodze jazdy wynosi nie mniej niż 300 mm.
3. 
Odległość, o której mowa w ust. 2, określa się według wzoru:

1/4 H + 250 [mm]

gdzie H oznacza głębokość szybu w metrach.

4. 
W miejscu przejazdu kubła przez pomost wysypowy, roboczy, ochronny, wiszący oraz ramę napinającą dopuszcza się zmniejszenie odległości, o której mowa w ust. 1, do:
1)
100 mm - w przypadku ograniczenia prędkości jazdy do 1 m/s;
2)
50 mm - w przypadku:
a)
zastosowania w miejscach przewężonych blach odbojowo-ślizgowych,
b)
ograniczenia prędkości do 0,5 m/s.
§  611. 
W przypadku prowadzenia jazdy ludzi kubłem:
1)
dopuszczalna prędkość kubła wynosi nie więcej niż 6 m/s;
2)
kubły lub sanie prowadnicze kubła wyposaża się w daszki ochronne;
3)
wsiadanie i wysiadanie osób:
a)
odbywa się wyłącznie na przystosowanych do tego pomostach lub na dnie szybu,
b)
na pomoście wysypowym jest niedopuszczalne.
§  612. 
1. 
Sygnał "naczynie wolne" nadaje się po zakończeniu jazdy ludzi do poziomów pośrednich w głębionym szybie oraz jazdy osobistej.
2. 
W przypadku wyciągów szybowych dwukońcowych sygnał, o którym mowa w ust. 1, jest nadawany przez sygnalistę szybowego odbierającego kubeł na dnie szybu w celu umożliwienia ruchu drugiego kubła powyżej zrębu.
§  613. 
Niedopuszczalna jest jazda ludzi kubłem:
1)
mającym:
a)
możliwość otwarcia dna,
b)
punkt zawieszenia poniżej środka jego ciężkości;
2)
załadowanym lub na jego krawędzi.
§  614. 
1. 
W przypadku konieczności dokonania w trakcie głębienia lub zbrojenia szybu zmian konstrukcyjnych w wyciągu szybowym wynikających z technologii robót, jazda ludzi poza jazdą regularną, zwana dalej "doraźną jazdą ludzi w trakcie głębienia lub zbrojenia szybu", nie stanowi jazdy ludzi.
2. 
Zgoda na doraźna jazdą ludzi w trakcie głębienia lub zbrojenia szybu, o której mowa w ust. 1, jest wydawana przez kierownika działu energomechanicznego, który dokonuje wpisu do książki wyciągu szybowego.
§  615. 
1. 
W przypadku ruchu kubła z dna szybu, kubeł podnosi się na wysokość 1,5 m od dna szybu w celu umożliwienia oczyszczenia spodu kubła z urobku i ustabilizowania jego drgań i wahań.
2. 
W przypadku opuszczania kubła, kubeł zatrzymuje się na wysokości nie mniejszej niż 10 m i nie większej niż 20 m od dna szybu, pomostu lub innego miejsca pracy w szybie. Dalszy ruch kubła jest dopuszczalny po otrzymaniu sygnału do jazdy.
3. 
W trakcie uruchomienia kubła bez prowadzenia z pomostu wiszącego lub innego miejsca pracy w szybie w kierunku do góry kubeł:
1)
podnosi się na wysokość 1,5 m w celu ustabilizowania jego drgań i wahań;
2)
zatrzymuje się w odległości nie mniejszej niż 10 m i nie większej niż 20 m przed klapami pomostu roboczego na zrębie szybu.
§  616. 
1. 
W trakcie opuszczania do miejsc pracy w szybie materiałów i elementów konstrukcyjnych lub urządzeń mocowanych do zawieszenia kubłowego za pomocą linek lub uchwytów do tego przeznaczonych na dnie szybu oraz na pomostach przebywają wyłącznie osoby wykonujące czynności transportowe.
2. 
W trakcie ruchu wyciągu szybowego osoby, o których mowa w ust. 1, przebywają w miejscu, które zabezpiecza ich przed skutkami ewentualnego wpadnięcia do szybu transportowanych elementów konstrukcyjnych lub urządzeń mocowanych do zawieszenia kubłowego.
§  617. 
1. 
Za pomocą kubła dopuszcza się wykonywanie w szybie:
1)
robót związanych z montażem lub demontażem pomostów;
2)
prac mierniczych do stabilizacji i kontroli punktów pomiarowych;
3)
kontroli wyposażenia szybu;
4)
sporadycznych lub awaryjnych napraw oraz konserwacji wyposażenia szybu, w szczególności usuwania nieszczelności rurociągów, dokręcania połączeń śrubowych konstrukcji.
2. 
Czynności, o których mowa w ust. 1, wykonuje się wyłącznie po włączeniu sygnalizacji szybowej "rewizja szybu".
3. 
Sposób i warunki bezpiecznego wykonania czynności, o których mowa w ust. 1, są określane przez osobę dozoru ruchu zakładu górniczego prowadzącą zmianę, która uwzględniając aktualną sytuację w szybie opisuje te czynności w księdze wyciągu szybowego.
4. 
Osoby wykonujące czynności, o których mowa w ust. 1, stosują indywidualne środki chroniące przed upadkiem z wysokości, mocowane do zawieszenia kubła.
5. 
Czynności, o których mowa w ust. 1, mogą być wykonywane również z naczynia wyciągowego specjalnego przeznaczenia zawieszonego na haku kubła.
§  618. 
1. 
Urządzenia pomocnicze przy głębieniu i zbrojeniu szybów, zainstalowane w szybie i w obrębie szybu, wykonuje się zgodnie z dokumentacją techniczną według ustalonej technologii budowy.
2. 
Oddanie do ruchu urządzeń pomocniczych wymaga uzyskania zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego.
§  619. 
1. 
W przypadku współpracy dwóch lub więcej wciągarek wolnobieżnych ich ruchem steruje się centralnie.
2. 
W celu korekcji położenia urządzeń przemieszczanych zapewnia się możliwość indywidualnego sterowania.
§  620. 
1. 
Otwory bez klap w pomostach wiszących dla przejazdu kubła wyposaża się w osłony, których wysokość wynosi nie mniej niż 1,8 m.
2. 
Pomosty wiszące w szybie, których odległość od krawędzi do obudowy jest większa niż 200 mm lub które mają otwory przelotowe dla kubłów zamykane klapami, wyposaża się w poręcze ochronne i krawężniki.
3. 
Pomosty wiszące, w trakcie wykonywania z nich robót, unieruchamia się względem obudowy szybu.
4. 
Pomost wiszący będący ramą napinającą lin prowadniczo-nośnych unieruchamia się po odpowiednim naprężeniu tych lin.
§  621. 
Przemieszczanie urządzeń pomocniczych sygnalizuje się przy użyciu istniejącej sygnalizacji szybowej wyciągu szybowego i sygnałów ustalonych w tym zakresie.
§  622. 
Oględziny wciągarek wolnobieżnych i urządzeń sygnalizacji szybowej są dokonywane przez osobę upoważnioną do samodzielnego przeprowadzania kontroli urządzeń stosowanych przy głębieniu i zbrojeniu szybów przed każdym przemieszczeniem urządzeń za pomocą tych wciągarek.
§  623. 
1. 
W trakcie przemieszczania pomostu wiszącego dopuszcza się przebywanie na nim wyłącznie osób w liczbie zapewniającej prawidłowe kierowanie tym pomostem w trakcie jego przemieszczania.
2. 
Liczbę osób, o której mowa w ust. 1, określa się w instrukcji przemieszczania pomostu wiszącego.
3. 
Osoby przebywające na pomoście wiszącym w trakcie jego przemieszczania zabezpiecza się indywidualnymi środkami chroniącymi przed upadkiem z wysokości.
§  624. 
1. 
Dopuszczalna prędkość przemieszczania pomostu wiszącego wynosi nie więcej niż 0,25 m/s.
2. 
Przemieszczanie pomostu wiszącego odbywa się pod nadzorem osoby dozoru ruchu zakładu górniczego.
3. 
W trakcie przemieszczania pomostu wiszącego oprócz osoby upoważnionej do sterowania wciągarek wolnobieżnych przy wciągarce lub grupie wciągarek zlokalizowanych obok siebie, zapewnia się obecność osoby zaznajomionej z obsługą wciągarek w celu obserwowania przez nią układania się lin na bębnach wciągarek.
§  625. 
Przemieszczanie pomostu wiszącego w szybie jest dopuszczalne, jeżeli:
1)
poniżej tego pomostu nie przebywają ludzie;
2)
obciążenie i prędkość podczas przemieszczania tego pomostu nie przekraczają wielkości określonych dla warunków przemieszczania;
3)
są stosowane sygnały ustalone dla danego pomostu.
§  626. 
W trakcie przemieszczania pomostu wiszącego lub urządzeń pomocniczych wstrzymuje się ruch wyciągów szybowych oraz innych urządzeń w szybie.