Rozdział 2 - Prowadzenie ksiąg rachunkowych zakładu ubezpieczeń i dokumentacja ubezpieczeniowa - Szczególne zasady rachunkowości zakładów ubezpieczeń.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2001.149.1671

Akt utracił moc

Wersja od: 22 grudnia 2001 r.

Rozdział  2

Prowadzenie ksiąg rachunkowych zakładu ubezpieczeń i dokumentacja ubezpieczeniowa

§  4.

1. Księgi rachunkowe zakładu ubezpieczeń należy aktualizować co najmniej na koniec każdego miesiąca.

2. W ramach działalności ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń rejestruje w szczególności:

1) zawarte umowy ubezpieczenia,

2) zawarte umowy reasekuracji czynnej,

3) zawarte umowy cesji ochrony ubezpieczeniowej (reasekuracji biernej),

4) zgłoszone szkody,

5) należne regresy i odzyski z tytułu zawartych umów ubezpieczenia,

6) lokaty ubezpieczeniowych funduszy inwestycyjnych.

§  5.

1. Rejestr zawartych umów ubezpieczenia należy prowadzić w sposób umożliwiający uzyskanie o umowie ubezpieczenia co najmniej następujących informacji:

1) grupę i rodzaj ubezpieczeń, których umowa ubezpieczenia dotyczy,

2) dane identyfikujące umowę ubezpieczenia (numer polisy, data rejestracji polisy, data wystawienia polisy, data zawarcia umowy),

3) dane identyfikujące ubezpieczającego, zaś w przypadku umów indywidualnych również dane identyfikujące ubezpieczonego i uposażonych z umowy ubezpieczenia,

4) dane identyfikujące pośrednika ubezpieczeniowego, jeżeli umowa ubezpieczenia została zawarta za jego pośrednictwem,

5) okres ubezpieczenia, należna składka lub sposób jej obliczenia oraz suma ubezpieczenia lub suma gwarancyjna, zaś w przypadku umów ubezpieczenia z funduszem inwestycyjnym - wartości jednostek funduszu lub funduszy przysługujących ubezpieczonemu.

2. Zawarte umowy koasekuracji podlegają odrębnej rejestracji, a rejestry powinny zawierać co najmniej informacje, o których mowa w ust. 1, oraz dane identyfikujące koasekuratora wiodącego.

§  6.

1. Podstawę ewidencji składki przypisanej stanowi kopia polisy ubezpieczeniowej lub inny dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia, w tym aneksy do zawieranych umów ubezpieczenia zawierające obliczenie składki, zwane dalej "dokumentami ubezpieczeniowymi". Dokumenty ubezpieczeniowe określają co najmniej: strony umowy ubezpieczenia, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, okres ubezpieczenia, wysokość sumy ubezpieczenia lub gwarancyjnej oraz wysokość należnej składki.

2. Zestawienia zbiorcze dokumentów ubezpieczeniowych mogą mieć zastosowanie:

1) w przypadku gdy dokument ubezpieczenia wydawany jest z chwilą opłacenia całej składki,

2) w rozliczeniach z pośrednikami ubezpieczeniowymi - w odniesieniu do każdego pośrednika oddzielnie,

3) w rozliczeniach z ubezpieczającymi z tytułu ubezpieczeń objętych umowami generalnymi - w odniesieniu do każdego ubezpieczającego oddzielnie.

3. Zestawienia zbiorcze dokumentów ubezpieczenia sporządza się według grup i rodzajów ubezpieczeń.

4. Polisy lub inne dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia wraz z wszelkimi załącznikami oraz dodatkowymi dokumentami związanymi z umową ubezpieczenia należy wystawiać w sposób chronologiczny, uniemożliwiający ich podwójną rejestrację.

5. Niewykorzystane druki polis oraz inne druki ścisłego zarachowania potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia należy inwentaryzować co najmniej raz w roku obrotowym, a ewentualne różnice w ilości tych druków - rozliczać w tym samym roku obrotowym.

6. Ewidencję składki przypisanej należy prowadzić w sposób umożliwiający identyfikację umowy ubezpieczenia, której składka dotyczy.

§ 7. Rejestr zawartych umów reasekuracji czynnej należy prowadzić w sposób umożliwiający uzyskanie co najmniej następujących informacji:

1) danych identyfikujących umowę reasekuracji (rodzaj umowy, numer umowy, datę zawarcia umowy, datę rejestracji umowy i okres obowiązywania umowy),

2) danych identyfikujących cedenta oraz danych identyfikujących brokera, jeżeli umowa została zawarta za jego pośrednictwem,

3) grup i rodzajów ubezpieczeń objętych umową,

4) danych umożliwiających ustalenie maksymalnej odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

§ 8. Rejestr zawartych umów cesji ochrony ubezpieczeniowej należy prowadzić w sposób umożliwiający uzyskanie co najmniej następujących informacji:

1) określenia rodzaju umowy reasekuracji oraz numeru umowy, jeżeli występuje,

2) danych identyfikujących reasekuratora oraz danych identyfikujących brokera, jeżeli umowa została zawarta za jego pośrednictwem,

3) daty zawarcia umowy reasekuracji, daty rejestracji umowy, daty wejścia w życie umowy oraz okresu obowiązywania umowy,

4) grup i rodzajów ubezpieczeń objętych umową reasekuracji,

5) danych umożliwiających ustalenie maksymalnej odpowiedzialności reasekuratora.

§ 9. Podstawę zapisów w rejestrach, o których mowa w § 7 i 8, stanowi umowa reasekuracji oraz wystawiane na jej podstawie odpowiednie dokumenty rozliczeniowe (rachunki techniczne) lub inne dokumenty określające co najmniej: strony umowy, rodzaje ryzyk objętych umową, okres obowiązywania umowy, dane umożliwiające ustalenie zakresu ochrony reaskuracyjnej oraz wszelkie niezbędne dane umożliwiające ustalenie udziału zakładu ubezpieczeń w umowie, w szczególności w zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, jak również w zakresie podziału zysku z umowy, jeżeli wynika to z warunków umowy.

§  10.

1. Rejestry w zakresie szkód (roszczeń) zgłoszonych prowadzone są w sposób umożliwiający uzyskanie dla każdej szkody oddzielnie co najmniej następujących informacji:

1) daty i numeru rejestracji szkody, daty wystąpienia szkody oraz daty zgłoszenia szkody,

2) danych identyfikujących umowę ubezpieczenia, której szkoda dotyczy,

3) grupy i rodzaju ubezpieczenia, którego szkoda dotyczy,

4) danych identyfikujących osobę trzecią, jeżeli jest sprawcą szkody,

5) wartości roszczenia odszkodowawczego,

6) wartości wypłaconego odszkodowania i daty wypłaty,

7) wartości niewypłaconego odszkodowania ujętego w rezerwie.

2. Rejestry należy prowadzić w sposób umożliwiający sporządzenie wykazu szkód zgłoszonych do zakładu ubezpieczeń w podziale na lata kalendarzowe zgłoszenia szkody oraz w podziale na lata zaistnienia szkody.

§  11.

1. Dla każdej szkody tworzona jest dokumentacja szkodowa opatrzona numerem rejestracji szkody.

2. Dokumentacja szkodowa zawiera ponumerowane dokumenty dotyczące zdarzenia i związanego z nim zgłoszenia szkody, dokumenty przedstawiające opis elementów szkody, szczegóły wpłat i wypłat związanych ze szkodą.

3. Na dzień bilansowy, dla każdej grupy ubezpieczeń oddzielnie sporządza się, z zastrzeżeniem ust. 5:

1) wykaz szkód zgłoszonych w okresie sprawozdawczym obejmujący dla każdej szkody: numer rejestracji szkody, datę zgłoszenia szkody, datę zajścia szkody, kwoty wypłacone w bieżącym okresie sprawozdawczym z tytułu tej szkody, wartość utworzonej na koniec okresu sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną,

2) wykaz szkód zgłoszonych w poprzednich okresach sprawozdawczych, a niezlikwidowanych do końca poprzedniego okresu sprawozdawczego, obejmujący dla każdej szkody: numer rejestracji szkody, datę zgłoszenia szkody, datę zajścia szkody, wartość utworzonej na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną, kwoty wypłacone w bieżącym okresie sprawozdawczym oraz wartość utworzonej na koniec okresu sprawozdawczego rezerwy na szkodę zgłoszoną.

4. Zakłady ubezpieczeń, które nie ustalają rezerwy na niewypłacone odszkodowania metodą indywidualną w wykazie szkód zgłoszonych, odpowiednio zamiast wartości rezerwy na szkodę zgłoszoną dla każdej szkody oddzielnie przedstawiają łączną wartość utworzonej dla tych szkód rezerwy na szkody zgłoszone.

5. Na dzień bilansowy sporządza się, oprócz wykazu określonego w ust. 3, wykaz szkód, z tytułu których zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty części lub całości odszkodowania, wierzyciel zaś wystąpił na drogę postępowania sądowego. Powyższy wykaz obejmuje dla każdej szkody oddzielnie: numer rejestracji szkody, datę zgłoszenia szkody, datę zaistnienia szkody, wartość spornej kwoty roszczenia, koszty procesu sądowego, zaś łącznie dla szkód, z tytułu których zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty części lub całości odszkodowania - wartość rezerwy na sprawy sporne z tytułu szkód zgłoszonych.

§  12.

1. Rejestry należnych regresów i odzysków należy prowadzić w sposób umożliwiający uzyskanie co najmniej następujących informacji: numeru rejestracji szkody oraz wartości szkody, której regres lub odzysk dotyczy, danych identyfikujących dłużnika - w przypadku regresów, zaś w przypadku odzysków - danych identyfikujących przedmiot odzysku, jak również określenia wartości należnych oraz faktycznie otrzymanych regresów i odzysków.

2. Rejestry należy prowadzić w sposób umożliwiający ustalenie wartości regresów i odzysków związanych z daną szkodą, jak również ustalenie wartości regresów i odzysków w podziale na lata zgłoszenia szkody oraz lata zaistnienia szkody, których regresy i odzyski dotyczą.

§  13.

1. Zakład ubezpieczeń prowadzący działalność w grupie 3 działu I ubezpieczenia z funduszem inwestycyjnym prowadzi rejestry funduszy odrębnie dla każdego ubezpieczeniowego funduszu inwestycyjnego.

2. Rejestry funduszy służą ustaleniu wartości przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów poszczególnych ubezpieczeniowych funduszy inwestycyjnych.

3. Zarówno przychody i koszty oraz aktywa i pasywa danego funduszu nie mogą być kompensowane z innymi przychodami i kosztami oraz aktywami i pasywami zakładu ubezpieczeń.

4. W przypadku ubezpieczeń na życie, gdzie ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający, rejestry funduszu prowadzi się w sposób umożliwiający ustalenie wartości lokaty, o której mowa w § 36.

5. Rejestry prowadzi się w sposób umożliwiający co najmniej ustalenie dla każdego funduszu:

1) wartości składek otrzymanych przez zakład ubezpieczeń i przeznaczonych na fundusz (przed potrąceniem opłat) oraz wartości przychodów z lokat - w ramach przychodów funduszu,

2) wartości opłat potrącanych ze składek wymienionych w pkt 1, wartości opłat potrącanych ze środków funduszu, wartości kosztów zarządzania lokatami funduszu - w ramach kosztów funduszu,

3) szczegółowej struktury lokat - w ramach aktywów i zobowiązań obciążających fundusz,

4) wartości aktywów zakładu ubezpieczeń przeznaczonych na zwiększenie ubezpieczeniowego funduszu inwestycyjnego w przypadku, gdy gwarantowana stopa zwrotu z lokat funduszu jest wyższa od faktycznie osiągniętej przez zakład ubezpieczeń w okresie sprawozdawczym.

6. Rejestry należy prowadzić w sposób umożliwiający ustalenie wartości nabycia jednostek uczestnictwa przydzielonych każdemu ubezpieczonemu, wartości bieżącej tychże jednostek oraz wartości jednostek, po której są one umarzane.

§  14.

1. W ubezpieczeniach działu II poniesione w okresie sprawozdawczym koszty akwizycji w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze podlegają rozliczeniu w czasie, na zasadach obowiązujących przy tworzeniu rezerwy składek.

2. Przeniesione na przyszłe okresy sprawozdawcze koszty akwizycji, o których mowa w ust. 1, ujmowane są w aktywach bilansu.

3. W przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia, aktywowane koszty akwizycji dotyczące tej umowy ujmowane są w koszty w tym samym miesiącu, w którym następuje rozwiązanie umowy ubezpieczenia.

§  15.

1. W ubezpieczeniach działu I poniesione w okresie sprawozdawczym koszty akwizycji w części przypadającej na przyszłe okresy sprawozdawcze podlegają rozliczeniu w czasie.

2. Przeniesione na przyszłe okresy sprawozdawcze koszty akwizycji, o których mowa w ust. 1, ujmowane są w aktywach bilansu, pod warunkiem że nie zostały uwzględnione w wyliczeniu rezerwy w dziale ubezpieczeń na życie lub rezerwy ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający.

3. W ubezpieczeniach działu I koszty akwizycji podlegają rozliczeniu w czasie wyłącznie przy zastosowaniu metod aktuarialnych.

4. W przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia przed terminem, aktywowane koszty akwizycji dotyczące tej umowy ujmowane są w koszty w tym samym miesiącu, w którym następuje rozwiązanie umowy ubezpieczenia.