Rozdział 3 - Ujmowanie w księgach rachunkowych operacji dotyczących funduszu - Szczególne zasady rachunkowości funduszy emerytalnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2001.149.1669

Akt utracił moc

Wersja od: 22 grudnia 2001 r.

Rozdział  3

Ujmowanie w księgach rachunkowych operacji dotyczących funduszu

§  12.

1. Wpłaty dokonane na rzecz członków funduszu lub na rachunek rezerwowy są ujmowane na dzień otrzymania.

2. Wpłaty dokonywane na rzecz członków otwartego funduszu są przeliczane na jednostki rozrachunkowe w najbliższym dniu wyceny po otrzymaniu wpłaty na rachunek przeliczeniowy i po otrzymaniu listy członków, na rzecz których wnoszona jest wpłata, według wartości jednostki rozrachunkowej na dzień, w którym po raz pierwszy możliwe jest przyporządkowanie otrzymanych składek poszczególnym członkom.

3. Wpłaty i inne wpływy wynikające z akcji złożonych na rachunkach ilościowych, dokonywane na rzecz członków pracowniczego funduszu, są ujmowane na odrębnym rachunku pieniężnym. Środki zgromadzone na tym rachunku są przeliczane na jednostki rozrachunkowe w najbliższym dniu wyceny, po otrzymaniu wpłaty na rachunek pieniężny, według wartości jednostki rozrachunkowej ustalonej na ten dzień wyceny. W przypadku gdy dzień wpłaty jest jednocześnie dniem wyceny, środki są przeliczane według wartości jednostki rozrachunkowej ustalonej na ten dzień.

4. Fundusz dokonuje przeliczenia, o którym mowa w ust. 3, na podstawie listy członków, na rzecz których wnoszona jest wpłata.

5. Liczba jednostek rozrachunkowych jest obliczana i podawana z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, a ich wartość - z dokładnością do dwóch. Obydwie wielkości są zaokrąglane na zasadach ogólnych.

6. Do operacji na jednostkach rozrachunkowych należy stosować wielkości podane w sposób określony w ust. 5.

7. Środki wpłacone, których nie można przyporządkować konkretnym członkom funduszu, są ujmowane na rachunku przeliczeniowym jako środki do wyjaśnienia. Po wyjaśnieniu, którego członka funduszu dotyczą, są przeliczane na jednostki rozrachunkowe według wartości jednostki rozrachunkowej ustalonej na dzień, w którym zostały przyporządkowane. Jeżeli w ciągu 4 dni roboczych od dnia wpłaty środki nie zostaną przyporządkowane konkretnemu członkowi funduszu, to są one traktowane jako środki wpłacone za osoby niebędące członkami funduszu. Środki wpłacone za osoby niebędące członkami funduszu są zwracane wpłacającemu w ciągu 5 dni roboczych od dnia wpłaty.

8. Zwiększenie kapitału funduszu lub kapitału rezerwowego ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień przeliczenia.

§  13.

1. Środki wpłacone do otwartego funduszu przez towarzystwo lub depozytariusza z tytułu powstania szkody, o której mowa w art. 48 lub art. 160 ust. 2 ustawy, są przeliczane na jednostki rozrachunkowe w najbliższym dniu wyceny następującym po dniu ich przekazania, według wartości jednostki rozrachunkowej z dnia wpłaty.

2. Jednostki rozrachunkowe są zapisywane na rachunkach tych członków funduszu, których dotyczy szkoda.

§  14.

1. Zmniejszenie kapitału funduszu ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień przeliczenia jednostek rozrachunkowych na środki pieniężne.

2. Przeliczenie, o którym mowa w ust. 1, jest wykonywane nie wcześniej niż na 3 dni przed wypłatą środków albo na 5 dni przed terminem dokonania wypłaty transferowej.

3. Środki pieniężne pochodzące z umorzenia jednostek rozrachunkowych ujmowane są na rachunku przeliczeniowym.

§  15.

1. Operacje dotyczące transakcji objętych systemem gwarantowania rozliczeń ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień zawarcia tych transakcji, gdy przeniesienie praw z papierów wartościowych następuje w formie zapisu na rachunku papierów wartościowych, prowadzonym przez podmiot upoważniony na podstawie odrębnych przepisów.

2. Operacje dotyczące transakcji nieobjętych gwarancją rozliczenia ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień rozliczenia.

3. Rozliczenie zawartych transakcji następuje w terminie nie dłuższym niż 3 dni od ich zawarcia, chyba że przepisy odrębne lub zasady rozliczeń transakcji, zawieranych stosownie do art. 143 ust. 1 ustawy, określają inne terminy.

§  16.

1. Środki pieniężne otrzymane od powszechnego towarzystwa z tytułu wpłat na rachunek rezerwowy są przeliczane na jednostki rozrachunkowe na tych samych zasadach, co środki wpłacane na rzecz członków otwartego funduszu.

2. Środki wpłacane przez powszechne towarzystwo na rachunek rezerwowy są ujmowane na rachunku przeliczeniowym do chwili przeliczenia na jednostki rozrachunkowe.

3. Do dnia otrzymania wpłaty na rachunek rezerwowy środki należne od powszechnego towarzystwa ujmuje się jako należności od powszechnego towarzystwa oraz wykazuje jako zobowiązanie z tytułu nieprzeliczonych jednostek rozrachunkowych.

4. Wysokość należności z tytułu wpłat na rachunek rezerwowy oblicza się według algorytmu przedstawionego poniżej, stosując do wyliczeń wartości zaokrąglone zgodnie z § 12 ust. 5:

N_rr(t) = p x JR_czI(t) x WJR (t-1) - JR_rr(t) x WJR (t-1)

gdzie:

N_rr(t) - należności z tytułu wpłat na rachunek rezerwowy na dzień t,

p - proporcjonalna część aktywów, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 183 pkt 2 ustawy,

JR_czI(t) - liczba jednostek rozrachunkowych na rachunkach członków na dzień t,

WJR (t-1) - wartość jednostki rozrachunkowej na dzień (t-1),

JR_rr(t) - liczba jednostek rozrachunkowych na rachunku rezerwowym na dzień t.

§  17.

1. Nabyte składniki portfela inwestycyjnego ujmuje się w księgach rachunkowych według ceny nabycia.

2. Składniki portfela inwestycyjnego nabyte nieodpłatnie posiadają cenę nabycia równą zero.

3. W przypadku dłużnych papierów wartościowych z naliczanymi odsetkami wartość odsetek ujmuje się w księgach rachunkowych jako należności.

§ 18. Pożyczone innym podmiotom składniki portfela inwestycyjnego ujmuje się w księgach rachunkowych jako pożyczki i wycenia zgodnie z zasadami wyceny poszczególnych składników portfela.

§ 19. Zmianę wartości nominalnej nabytych akcji, niepowodującą zmiany wysokości kapitału zakładowego, ujmuje się w zestawieniach analitycznych, w których są dokonywane zmiany dotyczące liczby posiadanych akcji oraz jednostkowej ceny nabycia.

§  20.

1. Zysk lub stratę ze zbycia składników portfela inwestycyjnego wylicza się, przypisując sprzedanym składnikom najwyższą wartość w cenie nabycia lub najwyższą wartość w cenie nabycia powiększoną o amortyzację w przypadku instrumentów wycenianych metodą amortyzacji liniowej.

2. Środki pieniężne wyrażone w walutach obcych ujmuje się z zastosowaniem odpowiednio metody określonej w ust. 1.

§  21.

1. Przysługujące akcjonariuszom, zgodnie z uchwałą walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki będącej emitentem akcji, prawo poboru akcji notowanych na rynku regulowanym ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień, w którym akcje te po raz pierwszy były już notowane bez prawa poboru.

2. Niewykonane prawo poboru akcji umarza się według ceny równej zeru na dzień wyceny następujący po dniu, w którym upływa termin realizacji zapisów na akcje.

3. Wykonane prawo poboru wykazuje się w księgach rachunkowych do czasu jego zamiany na akcje lub inne prawa.

4. W cenie nabycia akcji nowej emisji nie uwzględnia się wartości praw poboru otrzymanych z tytułu posiadania akcji wcześniejszych emisji.

5. Należną dywidendę z akcji notowanych na rynku regulowanym ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień, w którym akcje te po raz pierwszy były notowane bez dywidendy.

6. W przypadku gdy na rynkach zagranicznych przyjęte są odmienne metody, aniżeli określone w ust. 1-5, nabyte prawa ujmuje się zgodnie z metodami określonymi na tych rynkach, w dniu uzyskania dokumentu potwierdzającego istnienie oraz wartość tych praw.

§ 22. Przysługujące akcjonariuszom, zgodnie z uchwałą walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki będącej emitentem akcji, prawo poboru akcji nienotowanych na rynku regulowanym oraz prawo do otrzymania dywidendy od akcji nienotowanych na rynku regulowanym ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień następny po dniu ustalenia tych praw.

§  23.

1. Świadczenia dodatkowe związane z emisją papierów wartościowych ujmuje się w księgach rachunkowych w dniu uznania świadczenia za należne.

2. Świadczenie uznaje się za należne w chwili określonej w prospekcie emisyjnym i po spełnieniu warunków w nim określonych.

3. Świadczenia sporne uznaje się za należne w chwili uprawomocnienia się wyroku sądu.

§  24.

1. Aktywa i zobowiązania funduszu wycenia się, a wartość aktywów netto wylicza się na każdy dzień wyceny według stanów i wartości aktywów i zobowiązań na koniec tego dnia.

2. Wartość jednostki rozrachunkowej oblicza się na każdy dzień wyceny na podstawie wartości aktywów netto na ten dzień.

3. Dla celów sprawozdawczych, na dzień bilansowy przeprowadza się wycenę i oblicza wartość jednostki rozrachunkowej.

§  25.

1. Należne odsetki od lokat i rachunków nalicza się odpowiednio na każdy dzień kalendarzowy, począwszy od dnia następującego po dniu ujęcia lokaty lub salda w księgach rachunkowych.

2. Przychody i koszty za dni niebędące dniami wyceny ujmuje się na dzień następujący po dniach niebędących dniami wyceny.

3. Przychody z praw należnych funduszowi ujmuje się odpowiednio za każdy dzień kalendarzowy do czasu ich wygaśnięcia.

§  26.

1. Na dzień wyceny, aktywa wyrażone w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych po przeliczeniu na walutę polską według średniego kursu ogłoszonego dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na dzień wyceny.

2. Wartość aktywów funduszu wyrażoną w walutach, dla których Narodowy Bank Polski nie ogłasza średniego kursu, określa się w stosunku do wybranej przez fundusz waluty, dla której średni kurs jest ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.

§  27.

1. Amortyzację premii od dłużnych papierów wartościowych ujmuje się w portfelu inwestycyjnym poprzez zmniejszenie ceny nabycia oraz zwiększenie kosztów amortyzacji premii.

2. Odpis dyskonta od dłużnych papierów wartościowych ujmuje się w portfelu inwestycyjnym poprzez zwiększenie wartości nabycia oraz przychodów z odpisu dyskonta.

§ 28. Przychody z inwestycji obejmują w szczególności:

1) dywidendy,

2) odpis dyskonta od dłużnych papierów wartościowych nienotowanych na rynku regulowanym, nabytych poniżej wartości nominalnej,

3) odsetki,

4) różnice kursowe dodatnie,

5) przychody z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów, a także związane z nimi opłaty i prowizje,

6) przychody z tytułu udzielonych pożyczek w papierach wartościowych, a także związane z nimi opłaty i prowizje.

§ 29. Koszty operacyjne funduszu obejmują w szczególności:

1) ustalone w statucie funduszu koszty zarządzania funduszem przez towarzystwo,

2) koszty związane z przechowywaniem aktywów funduszu, stanowiące równowartość wynagrodzenia depozytariusza,

3) amortyzację premii od dłużnych papierów wartościowych nienotowanych na rynku regulowanym, nabytych powyżej wartości nominalnej,

4) koszty z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów,

5) różnice kursowe ujemne.

§  30.

1. Środki potrącone z rachunku funduszu, niestanowiące kosztów funduszu, o których mowa w art. 136 ust. 1 i 2 ustawy, podlegają refinansowaniu przez towarzystwo.

2. Towarzystwo ujmuje refinansowanie potrąceń, o których mowa w ust. 1, na dzień, w którym zostały poniesione.

3. Otwarty fundusz prowadzi pozabilansową ewidencję kosztów otwartego funduszu pokrywanych ze środków powszechnego towarzystwa.

§ 31. Koszty z tytułu wynagrodzenia towarzystwa i wynagrodzenia depozytariusza są ujmowane jako bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i naliczane za każdy dzień kalendarzowy.

§  32.

1. Zestawienie przewidywanych kosztów powinno zawierać pozycje w wysokości wynikającej ze statutu funduszu, ustalone na podstawie stawek okresowych, proporcjonalnie do częstotliwości ustalania wartości aktywów netto w dniach wyceny.

2. Do obliczenia kosztów zależnych od stanu aktywów za dzień wyceny następujący po dniu bilansowym koszt należy naliczać od stanu aktywów w ostatnim dniu wyceny.

§  33.

1. Wynik finansowy roku obrotowego jest przeksięgowywany na kapitał funduszu i kapitał rezerwowy. Operacji tej dokonuje się na pierwszy dzień wyceny następnego roku obrotowego.

2. W celu przeksięgowania wyniku finansowego roku obrotowego otwarty fundusz dokonuje wyznaczenia odpowiednich współczynników w sposób określony w ust. 3.

3. Współczynniki dla kapitału funduszu i kapitału rezerwowego należy wyznaczyć odpowiednio jako iloraz liczby jednostek rozrachunkowych zgromadzonych na kapitale funduszu i ogólnej liczby jednostek rozrachunkowych w otwartym funduszu oraz jako iloraz liczby jednostek rozrachunkowych zgromadzonych na kapitale rezerwowym i ogólnej liczby jednostek rozrachunkowych w otwartym funduszu, na dzień bilansowy.

4. Na kapitał funduszu przeksięgowuje się odpowiednią kwotę, która stanowi iloczyn wyniku finansowego roku obrotowego i współczynnika obliczonego dla kapitału funduszu. Na kapitał rezerwowy przeksięgowuje się odpowiednią kwotę, która stanowi iloczyn wyniku finansowego roku obrotowego i współczynnika obliczonego dla kapitału rezerwowego.