Część 3 - PRZEPISY EMERYTALNE. - Stosunek służbowy, uposażenie i zaopatrzenie emerytalne pracowników Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.51.489

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lutego 1937 r.

CZĘŚĆ  III.

PRZEPISY EMERYTALNE.

§ 69. Prawo do zaopatrzenia emerytalnego nabywa pracownik po upływie co najmniej 10 lat służby w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych w razie zwolnienia ze służby:

a) z powodu choroby, trwającej dłużej niż 6 miesięcy (§ 17),

b) na skutek wypowiedzenia pracownikowi stosunku służbowego (§ 47) lub wydalenia z zastosowaniem § 29 p. 7,

c) na własną prośbę w wypadkach:

1) trwałej niezdolności do służby, spowodowanej upadkiem sił fizycznych lub umysłowych,

2) ukończenia 60 lat życia,

3) uzyskania prawa do pełnego uposażenia emerytalnego i ukończenia 55 lat życia.

§  70.

1. Po upływie 5 lat nieprzerwanej służby w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych nabywa pracownik prawo do zaopatrzenia emerytalnego tylko, jeżeli zwolnienie ze służby nastąpiło z powodu trwałej niezdolności do służby, spowodowanej kalectwem lub chorobą.

2. Wdowa i sieroty po pracowniku, zmarłym z przyczyn wyszczególnionych w poprzednim ustępie, nabywają prawo do pensji wdowiej, względnie sierocej po upływie 5 lat nieprzerwanej służby pracownika.

§  71.

1. Bez względu na czas służby w Powszechnym zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych nabywa pracownik prawo do zaopatrzenia emerytalnego, jeżeli przyczyną zwolnienia jest trwała niezdolność do służby, spowodowana:

a) nieszczęśliwym wypadkiem, pozostającym w związku przyczynowym z pełnieniem obowiązków służbowych,

b) działaniami wojennemi w miejscu pobytu służbowego,

c) chorobami zakaźnemi, panującemi epidemicznie w miejscu pobytu służbowego.

2. Wdowa i sieroty po pracowniku zmarłym z przyczyn, wyszczególnionych w poprzednim ustępie, nabywają prawo do pensji wdowiej, względnie sierocej bez względu na czas służby pracownika.

§  72.

1. Pracownikowi, który zmarł wskutek wypadków, wymienionych w § 71, lub który wskutek tych wypadków stał się trwale niezdolny do służby i stał się do tego stopnia bezradny, że potrzebuje stale opieki drugiej osoby - dolicza się 10 lat do czasu służby, podlegającego normalnemu zaliczeniu do wysługi emerytalnej.

2. Doliczenie to następuje w ten sposób, że do zaopatrzenia emerytalnego, obliczonego na podstawie § 83, dolicza się - w granicach tego paragrafu - 24% podstawy wymiaru.

§  73.

1. Trwała niezdolność do służby, uzasadniająca prawo do zaopatrzenia emerytalnego, winna być stwierdzona przez komisję lekarską, powołaną przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych.

2. Pobierający zaopatrzenie emerytalne pracownik, którego zwolnienie nastąpiło z powodu choroby lub trwałej niezdolności do służby, może być w przeciągu lat 6, Ucząc od dnia zwolnienia, poddany zarządzeniem naczelnego dyrektora badaniu komisji lekarskiej, powołanej przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, a w razie stwierdzenia ustania przyczyny zwolnienia - powołany zpowrotem do służby na stanowisko, do którego przywiązane jest uposażenie nie niższe od uposażania, przywiązanego do stanowiska zajmowanego ostatnio.

3. 20 Pracownik, który pobiera zaopatrzenie emerytalne w kwocie mniejszej niż 100% podstawy wymiaru tego zaopatrzenia i nie ukończył jeszcze 60 lat życia, zwolniony nie z powodu choroby lub trwałej niezdolności do służby, może być w przeciągu lat 6, licząc od dnia zwolnienia, powołany z powrotem na stanowisko, do którego przywiązane jest uposażenie nie niższe od uposażenia, przywiązanego do stanowiska zajmowanego ostatnio.

§  74.

1. Zaopatrzenie emerytalne naczelnemu dyrektorowi i zastępcy naczelnego dyrektora, względnie pozostałym po nich rodzinom, przyznaje i wymierza Minister Skarbu. Zaopatrzenie emerytalne dyrektorom, względnie pozostałym po nich rodzinom, przyznaje i wymierza władza nadzorcza na wniosek naczelnego dyrektora.

2. Wszystkim innym pracownikom, względnie ich rodzinom uposażenie emerytalne przyznaje i wymierza naczelny dyrektor.

§ 75. Pracownik, względnie wdowa lub sierota, którzy świadomie wprowadzili w błąd władzę, wymierzającą emeryturę, celem uzyskania bezprawnie zaopatrzenia emerytalnego (pensji wdowiej, sierocej), odprawy lub pośmiertnego, lub też wyższego wymiaru zaopatrzenia emerytalnego od przypadającego im w myśl niniejszych przepisów, tracą prawo do dalszego pobierania zaopatrzenia, niezależnie od odpowiedzialności sądowo-karnej i obowiązku wynagrodzenia szkody.

§  76.

1. Do wysługi emerytalnej zalicza się czas służby od dnia rzeczywistego objęcia służby.

2. W razie ponownego przyjęcia na służbę pracownika zwolnionego może być zaliczony czas poprzedniej służby pod warunkiem zwrotu odebranej odprawy emerytalnej.

3. W razie ponownego przyjęcia na służbę emeryta Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych zalicza się przy ponownem zwolnieniu także cały czas, uwzględniony przy poprzednim wymiarze emerytury.

§ 77. Czas czynnej służby wojskowej, odbytej podczas wojny, w czasie od dnia rozpoczęcia działań wojennych do dnia zawieszenia broni, poprzedzającego zawarcie pokoju, liczy się przy wymiarze uposażenia emerytalnego podwójnie pracownikom, powołanym do służby wojskowej, jako też pełniącym służbę w formacjach wojskowych, względnie na terenie operacyjnym podporządkowanym dowództwu armji. Przy częściowej mobilizacji oblicza się w ten sposób czas służby, odbytej podczas wojny, tylko pełniącym służbę w formacjach zmobilizowanych. Czas przebyty w niewoli liczy się pojedynczo i tylko w wypadku, o ile dostanie się do niewoli nastąpiło bez winy pracownika.

§ 78. 21

1. Pracownikowi, który przeszedł do służby w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych ze służby państwowej lub samorządowej, względnie z instytucji państwowej, samorządowej lub innej instytucji prawno - publicznej, albo też z instytucji prywatnej lub z pracy zawodowej, na których to stanowiskach nabył specjalnych kwalifikacyj, mających bezpośrednio zastosowanie w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych, naczelny dyrektor może - przy przyjęciu do Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, zaliczyć do wysługi emerytalnej w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych czas po-przedniej służby, względnie pracy w ilości nie-przekraczającej 10 lat, pod warunkiem wpłacenia do funduszu emerytalnego za każdy zaliczony miesiąc 10% od uposażenia miesięcznego, oznaczonego w §§ 53 i 56, które pracownik otrzymał przy przyjęciu do Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych. Naczelnemu dyrektorowi i zastępcy naczelnego dyrektora może zaliczyć do wysługi emerytalnej czas poprzedniej służby w analogicznych warunkach Minister Skarbu. W wyjątkowych wypadkach, zasługujących na specjalne uwzględnienie, zaliczenie czasu służby państwowej lub samorządowej, względnie w instytucji państwowej, samorządowej lub prawno-publicznej, może być za zgodą władzy nadzorczej dokonane bez opłaty, bez uwzględnienia jednak czasu, jaki pracownik ten przebył w stanie nieczynnym lub w stanie spoczynku.

2. Prawa, wynikające z powyższego zaliczenia, nabywa pracownik po przesłużeniu w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych 10 lat, zaś naczelny dyrektor i zastępca naczelnego dyrektora w zależności od decyzji Ministra Skarbu może je na-być po przesłużeniu 5 lat; wyjątek stanowi:

a) śmierć lub trwała niezdolność do służby z przyczyn, wyszczególnionych w § 70, w których to przypadkach prawa wynikające z zaliczenia nabywa się już po upływie 5 lat służby w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych, oraz

b) śmierć lub trwała niezdolność do służby z przyczyn, wyszczególnionych w § 71, w których to przypadkach prawa, wynikające z zaliczenia, nabywa się natychmiast.

3. Prawa, wynikające z zaliczenia lat poprzedniej służby państwowej, samorządowej lub prawno-publicznej, wyjątkowo można nabyć za zgodą władzy nadzorczej po przesłużeniu jednego roku w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych.

4. Opłata, przewidziana w ust. 1 niniejszego paragrafu, może być przez naczelnego dyrektora (względnie przez Ministra Skarbu) rozłożona na raty, jednak nie dłużej niż na 5 lat.

5. Zarówno pracownik, jak i pozostała po nim wdowa, względnie dzieci, korzystają z zaliczenia czasu poprzedniej służby lub pracy dopiero po całkowitem wpłaceniu należności za to zaliczenie.

6. Wdowa lub dzieci po zmarłym pracowniku, który nie uiścił w całości należności za zaliczenie poprzedniego czasu służby, pragnący z tego zaliczenia skorzystać, muszą uiścić zaległą część tej należności.

7. Pracownikowi lub pozostałej po nim wdowie i dzieciom, którzy przed zupełnem wpłaceniem należności za zaliczenie czasu poprzedniej służby lub pracy zrezygnują z tego zaliczenia, zwraca się wpłacone kwoty.

§ 79. 22 Pracownik, podlegający w poprzedniej służbie obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (emerytalnego, pensyjnego) w myśl odpowiednich ustaw, nabywa przy przejściu na służbę do Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych prawo do zaliczenia tego czasu pracy do wysługi emerytalnej w całości lub częściowo zgodnie z obowiązującemi przepisami prawnemi. Jeżeli w ten sposób zaliczony będzie niecałkowity dotychczasowy czas pracy, wówczas różnica zaliczona być może według zasad § 78.

§ 80. Do wysługi emerytalnej nie zalicza się:

a) czasu służby, odliczonego w drodze kary dyscyplinarnej,

b) czasu zawieszenia w służbie, niepoliczalnego do czasu służby czynnej (§ 42 ust. 1),

c) czasu urlopu bez uposażenia (§§ 8 i 26),

d) czasu służby w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych, opartej na specjalnej umowie (§ 1); czas ten jednak może być zaliczony w rozmiarze i pod warunkami, ustalonemi w §§ 78 i 79,

§  81.

1. Przy ostatecznem obliczeniu lat wysługi emerytalnej nic uwzględnia się części roku do 6 miesięcy włącznie, natomiast okres, przekraczający 6 miesięcy, liczy się jako pełny rok.

2. 23 Postanowienie powyższe nie ma zastosowania przy obliczeniu wymienionego w §§ 69 i 70 dziesięcio względnie pięcioletniego okresu oraz czasu służby, obliczonego w myśl § 86.

§  82.

1. Prawo do pobierania zaopatrzenia emerytalnego rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca, następującego po zwolnieniu ze służby.

2. Zaopatrzenie emerytalne płatne jest 1 dnia każdego miesiąca zgóry.

§ 83. 24

1. Podstawę wymiaru zaopatrzenia emerytalnego stanowi uposażenie, ostatnio pobierane w służbie czynnej, w myśl postanowień §§ 53 i 56; dodatek mieszkaniowy jest brany w rachubę w zależności od każdorazowego stanu rodzinnego emeryta, z tem zastrzeżeniem, że wstąpienia w związek małżeński lub powiększenia rodziny po uzyskaniu prawa do zaopatrzenia emerytalnego nie uwzględnia się (§ 53 ust. 4).

2. Zmiany zasad i wysokości uposażenia pracowników Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych będą automatycznie stosowane także do zaopatrzenia emerytalnego; nie stosuje się to do zmian, dotyczących zaszeregowania stanowisk służbowych do grup uposażenia (§ 54).

3. Zaopatrzenie emerytalne wynosi do lat 10 wysługi emerytalnej włącznie 40% (czterdzieści procent) i wzrasta za każdy następny rok służby o 2,4% (dwa całe i cztery dziesiąte procentu), nie może jednak przenosić 100% podstawy wymiaru.

§ 84. Prawo do pobierania zaopatrzenia emerytalnego gaśnic:

1) w razie śmierci emeryta,

2) gdy emeryt, powołany ponówcie do służby w myśl postanowień § 73, odmówi wezwaniu zgłoszenia się do służby,

3) gdy emeryt został prawomocnie skazany za czyn karygodny, a skazanie pociąga za sobą utratę zdolności do piastowania urzędu publicznego; naczelny dyrektor może jednak w tym przypadki!, o ile wyjątkowe względy za tem przemawiają, przyznać żonie i dzieciom emeryta odpowiedni zasiłek do czasu, przez który rodzina pozostawałaby bez środków do utrzymania; zasiłek ten nie może przekraczać wysokości zaopatrzenia wdowiego, względnie sierocego według postanowień rozporządzenia niniejszego.

§  85.

1. 25 Prawo do pobierania zaopatrzenia emerytalnego zawiesza się:

a) w razie ponownego wstąpienia na służbę w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych,

b) w razie utraty obywatelstwa polskiego,

c) w razie wyjazdu zagranicę, trwającego dłużej niż 6 miesięcy, jeżeli Minister Skarbu na wniosek naczelnego dyrektora nie zezwoli na dalsze pobieranie zaopatrzenia emerytalnego zagranicą,

d) w razie wstąpienia do klasztoru,

e) na czas piastowania mandatu poselskiego lub senatorskiego,

f) jeżeli emeryt z jakichkolwiek nieuzasadnionych powodów nie odbierał zaopatrzenia przez przeciąg jednego roku; w tym wypadku zaległe raty za ubiegłe miesiące nie podlegają więcej wypłacie.

2. Zawieszenie prawa do pobierania zaopatrzenia emerytalnego kończy się z ostatnim dniem miesiąca, w którym ustały przyczyny zawieszenia, wymienionego pod a), b), c), d), e), względnie nastąpiło zgłoszenie o zaopatrzenie w wypadku, wymienionym pod g).

§ 86. 26

1. Pracownik, zwolniony ze służby w myśl postanowień 3 ustępu § 17 oraz § 47 przed nabyciem prawa do emerytury, otrzymuje jednorazową odprawę w wysokości pełnego jednomiesięcznego uposażenia za każdy rok służby w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych.

2. Pracownik, zwolniony ze służby na własną prośbę bez prawa do zaopatrzenia emerytalnego, otrzymuje odprawę, zastępującą zwrot składek emerytalnych. Odprawa wynosi 5% ostatnio pobieranego miesięcznego uposażenia w myśl §§ 53 i 56 za każdy miesiąc służby w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych.

3. Przy obliczaniu odpraw, przewidzianych w ustępie 1 i 2 niniejszego paragrafu, uwzględnia się również w odpowiednim stosunku ułamkowe części lat.

4. Czasu, zaliczonego w myśl postanowień § 78, nie uwzględnia się przy obliczaniu odprawy według ustępu 1 i 2 niniejszego paragrafu; natomiast uiszczone wpłaty z tytułu zaliczenia zostają zwrócone w całości.

5. Wypłata odpraw, przewidzianych w ust. 1 i 2 niniejszego paragrafu, następuje w ten sposób, że pracownikowi zostaje wypłacona jedynie nadwyżka przyznanej odprawy ponad kwotę, mającą być-według obowiązujących przepisów ustawowych o ubezpieczeniu społecznem-przekazaną właściwemu podmiotowi ubezpieczenia, względnie właściwemu służbodawcy, któremu zostaje w odpowiednim czasie przekazana reszta odprawy. Nadwyżka ta nie może być jednak mniejsza od połowy kwoty, przypadającej pracownikowi w myśl ust. 1 lub 2 mniejszego paragrafu.

§  87.

1. Wdowa i sieroty po pracowniku mają prawo do pensji wdowiej względnie sierocej, jeżeli mąż względnie ojciec nabył w myśl §§ 69, 70 i 7N1 prawo do zaopatrzenia emerytalnego, choćby zmarł przed zwolnieniem ze służby.

2. Dzieci uprawnione (legitymowane) traktuje się pod względem zaopatrzenia sierocego narówni z dziećmi ślubnemi.

3. Dzieci naturalne (nieślubne) mają w stosunku do matki te same prawa, jakie przysługują dzieciom ślubnym, w stosunku zaś do ojca naturalnego tylko w wypadkach następujących:

a) jeżeli ojcostwo zostało już za życia pracownika sądownie ustalone lub pozasądownie uznane, a pracownik łożył na utrzymanie dziecka,

b) jeżeli ojcostwo w stosunku do dziecka naturalnego, urodzonego po śmierci pracownika, zostało sądownie ustalone.

4. Pasierbowie i pasierbice mają prawo do pensji sierocej, o ile pozostawali na utrzymaniu pracownika przynajmniej rok bezpośrednio przed przyznaniem zaopatrzenia emerytalnego lub przed śmiercią pracownika i o ile nie posiadają żadnego zaopatrzenia po ojcu lub po matce.

§ 88. 27

1. Pensja wdowia wynosi trzy piąte zaopatrzenia emerytalnego, które zmarły mąż pobierał, względnie do którego miałby w chwili śmierci prawo.

2. Pensja wdowia po pracowniku, poległym lub zmarłym wskutek działań wojennych, wynosi trzy piąte uposażenia, pobieranego w służbie czynnej przez zmarłego pracownika w myśl postanowień §§ 53 i 56.

§  89.

1. Pensja sieroca po ojcu wynosi:

a) dla każdego dziecka, jeżeli wdowa żyje i ma prawo do pensji wdowiej, - ¹/₃ część zaopatrzenia emerytalnego zmarłego ojca,

b) dla każdego dziecka, jeżeli wdowa nie żyje lub nie ma prawa do pensji wdowiej - ¹/₃ część zaopatrzenia emerytalnego zmarłego ojca,

c) dla jedynej sieroty bez opieki ojca i matki- połowę zaopatrzenia emerytalnego ojca.

2. Jeżeli wdowa nie pobiera pensji wdowiej z powodu pobierania zaopatrzenia emerytalnego z tytułu własnej służby, sierotom służy prawo do pensji sierocej według postanowień punktu b) względnie c) niniejszego paragrafu.

§  90.

1. Prawo do pensji sierocej mogą nabywać dzieci również po matce, o ile były przez nią utrzymywane.

2. Jeżeli sierota nabyła prawo do pensji po ojcu i matce, wypłaca się sierocie pensję wyższą.

3. Sierota ma prawo do pobierania pensji po matce za życia ojca w razie jego niezdolności do pracy i niemożności zapewnienia jej utrzymania.

4. Pensja po matce wynosi ¹/₃ część uposażenia emerytalnego matki,

§ 91. Łączna kwota pensyj sierocych nie może ani sama, ani wraz z pensją wdowią przekraczać wysokości zaopatrzenia emerytalnego, które pobierał lub do którego miałby w chwili śmierci prawo zmarły ojciec. Gdyby suma pensyj sierocych albo sama, albo łącznie z pensją wdowią przekraczała wysokość zaopatrzenia emerytalnego, które zmarły ojciec pobierał, lub do którego w chwili śmierci miałby prawo-należy zmniejszyć proporcjonalnie pensję sierocą. W takiż sposób należy zmniejszyć pensję sierocą po matce, gdyby łączna kwota pensyj sierocych przekraczała zaopatrzenie emerytalne matki.

§ 92. Żony i dzieci pracowników, powołanych do służby wojskowej na skutek mobilizacji, którzy zaginęli na terenie działań wojennych, otrzymują od dnia pierwszego miesiąca, następującego po wstrzymaniu uposażenia, tymczasową pensję w wysokości należnej im ewentualnie stałej pensji.

§  93.

1. W razie odnalezienia się zaginionego potrąca się na rzecz funduszu emerytalnego przy wypłacie zaległego uposażenia kwotę, wypłaconą jego żonie i dzieciom tytułem tymczasowej pensji.

2. W razie nieodnalezienia się zaginionego w ciągu czasu, przewidzianego w przepisach, określających tryb uznawania zaginionych za zmarłych, żona względnie dzieci powinny przedłożyć zaświadczenie o wniesieniu podania do odnośnego sądu w przedmiocie uzyskania orzeczenia, uznającego zaginionego za zmarłego, względnie przedłożyć orzeczenie sądowe, że dowód śmierci należy uważać za ustalony; w przeciwnym wypadku pensja tymczasowa zostaje wstrzymana.

3. Orzeczenie sądowe o zaginięciu stanowi podstawę do przyznania stałej pensji,

§  94.

1. Wdowa nie ma prawa do pensji:

a) jeżeli zawarcie małżeństwa nastąpiło po zwolnieniu męża ze służby,

b) jeżeli zawarcie małżeństwa nastąpiło podczas choroby, której skutkiem była śmierć, o ile śmierć nastąpiła przed upływem 6 miesięcy od chwili zawarcia małżeństwa,

c) jeżeli małżeństwo zostało zawarte przez pracownika po ukończeniu 60 lat życia,

d) jeżeli wspólność małżeńska została są^ downie rozdzielona bez obowiązku męża do utrzymywania żony,

e) o ile uznana została sądownie za winną lub współwinną śmierci męża.

2. Dzieci, pozostałe z małżeństwa, zawartego przez emeryta, nie mają prawa do pensji sierocej,

§  95.

1. Prawo do pensji wdowiej i sierocej rozpoczyna się z pierwszym dniem miesiąca, następującego po tym miesiącu, x za który zmarły pracownik względnie emeryt pobrał ostatnio należne mu uposażenie. Dla sierot, które przyszły na świat po tym terminie, prawo do pensji rozpoczyna się od pierwszego dnia miesiąca po urodzeniu.

2. Pensje wdowie i sieroce płatne są miesięcznie zgóry,

§  96.

1. Prawo do pensji wdowiej i sierocej gaśnie:

a) że śmiercią wdowy lub sieroty z końcem miesiąca, w którym śmierć nastąpiła,

b) w razie ukończenia przez sierotę 18 roku życia lub też wcześniejszego zawarcia związku małżeńskiego.

2. Sierotom, odbywającym studja w zakładach naukowych państwowych lub prywatnych z prawem publiczności, przyznaje się pensję sierocą po ukończeniu 18 roku życia na każdy rok szkolny, aż do ukończenia studjów, - niedłużej jednak niż do ukończenia 24 roku życia.

3. W wyjątkowych, na szczególne uwzględnienie zasługujących wypadkach, może naczelny dyrektor zezwolić na dalsze pobieranie pensji sierocej, także po ukończeniu 18 względnie 24 roku życia, o ile sieroty wskutek ułomności fizycznej lub umysłowej nie są zdolne do pracy zarobkowej.

§  97.

1. Prawo do pobierania pensji wdowiej lub sierocej zawiesza się:

a) w razie utraty obywatelstwa polskiego,

b) w razie wyjazdu zagranicę, trwającego dłużej niż 6 miesięcy, jeżeli Minister Skarbu na wniosek naczelnego dyrektora nie zezwoli na dalsze pobieranie pensji wdowiej, lub sierocej zagranicą,

c) w razie wstąpienia do klasztoru,

d) na czas piastowania przez wdowę mandatu poselskiego lub senatorskiego.

2. Zawieszenie prawa do pobierania pensji wdowiej lub sierocej kończy się z ostatnim dniem miesiąca, w którym ustały przyczyny zawieszenia.

§  98.

1. Wdowa, która weszła ponownie w związek małżeński, może według życzenia swego albo otrzymać jednorazową odprawę wzamian za pobieraną pensję wdowią, albo zachować prawo do pensji wdowiej na wypadek ponownego owdowienia.

2. Zgłoszenie o odprawę winno nastąpić w ciągu 3 miesięcy od dnia zawarcia ponownego małżeństwa.

3. Odprawa wynosi dla wdów w wieku do lat 45 - dwuletnią, powyżej zaś tego wieku jednoroczną kwotę pensji wdowiej.

4. Gdy wdowa nabędzie prawa do pensji wdowiej z ponownego małżeństwa, otrzymuje w razie powtórnego owdowienia, o ile nie otrzymała odprawy po pierwszem owdowieniu, tę pensję wdowią, która jest wyższa, a jeżeli otrzymała odprawę - pensję wdowią, przysługującą z tytułu ponownego małżeństwa. Wdowa, która wyszła zamąż za obywatela państwa obcego, otrzymuje odprawę tylko wówczas, jeżeli ustawodawstwo państwa, którego jest obywatelem, udziela wdowom odprawy, jeżeli wychodzą zamąż za obywatela państwa polskiego.

§ 99. W razie przyznania wdowie zaopatrzenia emerytalnego z tytułu własnej służby otrzymuje ona tylko jedno zaopatrzenie według swego wyboru.

§  100.

1. 28 Wdowa po pracowniku, zmarłym w czynnej służbie, nie mająca prawa do pensji wdowiej, o ile sama nie jest pracownikiem Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych, otrzymuje jednorazową zapomogę w wysokości pełnego rocznego uposażenia. W tej samej wysokości otrzymują odprawę sieroty bez ojca i matki w wieku poniżej 18 lat po ojcu, względnie po matce, o ile ci nie nabyli prawa do emerytury, z tem ograniczeniem, że jednocześnie można otrzymać tylko jedną odprawę. Po ukończeniu 18 roku życia do ukończenia 24 lat życia otrzymują sieroty odprawę wyjątkowo wtedy, jeżeli odbywają studja w zakładach naukowych, albo bez względu na wiek, jeżeli wskutek ułomności fizycznej lub umysłowej są niezdolne do zarobkowania.

2. Sierotom wypłaca się odprawę niepodzielnie.

3. Sierotom z różnych małżeństw tego samego pracownika wypłaca, się odprawę tylko wtedy, jeżeli wdowa nie skorzystała z tego prawa, albo z prawa tego zrezygnowała na rzecz sierot.

§  101.

1. 29 W razie śmierci pracownika w służbie czynnej lub na emeryturze należy się wdowie, która pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, bez względu na jej prawa do pensji wdowiej, pośmiertne w wysokości pełnego uposażenia, względnie zaopatrzenia za okres czasu, równy okresowi, przewidzianemu dla danego pracownika w § 47 niniejszych przepisów. W razie śmierci pracownika, który przesłużył w Powszechnym Zakładzie Ubezpieczeń Wzajemnych (lub instytucjach go poprzedzających) co najmniej 20 lat, pośmiertne wynosi sześciomiesięczne ostatnio pobierane uposażenie, względnie zaopatrzenie.

2. Pośmiertne należy się w tej samej wysokości wdowcowi, który ze zmarłą pracowniczką pozostawał we wspólności małżeńskiej.

3. W braku wdowy (wdowca) uprawnionej (uprawnionego) do pośmiertnego należy się pośmiertne w te; samej wysokości niepodzielnie dzieciom (§ 87) zmarłego, o ile zmarły je utrzymywał. W braku wyżej wymienionych członków rodziny zwraca się udowodnione koszty leczenia i pogrzebu do wysokości pośmiertnego innym krewnym lub osobom postronnym, jeżeli zmarły nie pozostawi1 majątku ruchomego lub nieruchomego, wystarczającego na pokrycie tych kosztów.

§  102.

1. 30 Tytułem składki emerytalnej pracownika ustanawia się opłatę w wysokości 5% uposażenia w służbie czynnej, należnego w myśl postanowień §§ 53 i 56. Opłatę pobiera się każdego miesiąca przez potrącenie z uposażenia.

2. Powyższe opłaty pracowników łącznie z dopłatami Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych wpływają do funduszu emerytalnego; wysp-kość dopłat Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych oraz regulamin funduszu emerytalnego ustala Minister Skarbu na wniosek naczelnego dyrektora.

§ 103. 31 (skreślony).

²⁰ § 73 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1936 r. (Dz.U.37.4.30) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1937 r.

²¹ § 78 zmieniony przez art. 1 pkt 23-26 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²² § 79 zmieniony przez art. 1 pkt 27 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²³ § 81 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 28 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²⁴ § 83 zmieniony przez art. 1 pkt 29 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²⁵ § 85 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 30 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²⁶ § 86 zmieniony przez art. 1 pkt 31-33 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²⁷ § 88 zmieniony przez art. 1 pkt 34 i 35 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²⁸ § 100 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 36 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

²⁹ § 101 zmieniony przez art. 1 pkt 37 i 38 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

³⁰ § 102 zmieniony przez art. 1 pkt 39 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.

³¹ § 103 skreślony przez art. 1 pkt 40 rozporządzenia z dnia 20 stycznia 1930 r. (Dz.U.30.4.31) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lutego 1930 r.