Rozdział 12 - Załatwianie spraw w kompletach sądów honorowych. - Statut oficerskich sądów honorowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1927.93.834

Akt utracił moc

Wersja od: 9 sierpnia 1933 r.

Rozdział  XII.

Załatwianie spraw w kompletach sądów honorowych.

§ 68. Poza wypadkami skierowania spraw do wydziału sądu honorowego i załatwiania ich przez wydział w sposób określony w § 58 i 61 następuje rozpatrzenie sprawy przez komplet oficerskiego sądu honorowego.

§ 69. W sprawach, które mają być rozpatrzone przez komplet sądu honorowego, wyznacza przewodniczący kompletu sądu honorowego dwóch członków kompletu do przeprowadzenia w jaknajkrótszym czasie dochodzeń. Dochodzenia te mają na celu ustalenie stanu faktycznego sprawy i zebranie materjału potrzebnego do oceny, czy istnieją podstawy do oddania oficera pod sąd honorowy.

§ 70. Prócz czynności czysto administracyjnych (jak np. podejmowanie dokumentów i t. p.) wyznaczeni sędziowie honorowi całe dochodzenia przeprowadzają wspólnie.

Przy przesłuchaniach jeden z sędziów wyznaczony do prowadzenia dochodzeń przesłuchuje, drugi spisuje protokół przesłuchania.

W protokóle należy uwidocznić datę i miejsce przesłuchania. Protokół winien być podpisany przez zeznającego i przez obu sędziów.

§ 71. Jeżeli okazuje się, że czyn oficera kwalifikuje się do sądu karnego, należy w każdem stadjum postępowania postępowanie honorowe wstrzymać, akta zaś przedłożyć właściwemu dowódcy, uprawnionemu do wdrożenia postępowania karnego. O ile sprawa honorowa toczy się przeciw oficerowi nie podlegającemu sądownictwu wojskowemu, przesyła się akta prokuratorowi wojskowemu celem skierowania ich do właściwego sądu powszechnego.

Jeżeli okazuje się, że oficer oprócz czynu, podlegającego orzecznictwu sądu honorowego, popełnił również przestępstwo karne, należy zawiadomić o tem właściwego dowódcę, uprawnionego do wdrożenia postępowania karnego przy równoczesnem udzieleniu odpisów aktów, które wskazują na popełnienie przestępstwa. O ile chodzi o oficera nie podlegającego sądownictwu wojskowemu, przesyła się odnośne zawiadomienie wraz z odpisami aktów prokuratorowi wojskowemu.

§ 72. Po przeprowadzeniu dochodzeń sędziowie wyznaczeni do ich przeprowadzenia przedstawiają kompletowi sądu honorowego wyniki w pisemnem sprawozdaniu wraz z wnioskiem w kwestji oddania pod sąd honorowy. Komplet sądu honorowego rozpatruje wyniki dochodzeń na zebraniu niejawnem, poczem wydaje umotywowaną uchwałę, czy odnośny oficer ma być oddany pod sąd honorowy i z powodu jakich czynów, czy też nie ma być oddany pod sąd honorowy.

Protokół zebrania niejawnego podpisuje przewodniczący i wszyscy członkowie kompletu.

Przeciw uchwale sądu honorowego niema środka prawnego.

Od dnia wydania uchwały oddającej oficera pod sąd honorowy uważa się postępowanie honorowe za wdrożone.

§ 73. Odpis uchwały przesyła przewodniczący sądu obwinionemu i jego przełożonemu. O ile nastąpiło oddanie pod sąd honorowy, może komplet sądu honorowego postawić równocześnie wniosek o zawieszenie odnośnego oficera w czynnościach służbowych.

Od chwili oddania oficera pod sąd honorowy przysługuje temuż prawo przeglądania znajdujących się w sądzie honorowym aktów odnośnej sprawy i sporządzenia z nich odpisów w obecności jednego z członków sądu honorowego oraz prawo stawiania wniosków w związku ze sprawą honorową.

§ 74. Po powzięciu uchwały, że oficer ma być oddany pod sąd honorowy, wyznacza przewodniczący sądu honorowego dzień, w którym odbędzie się rozprawa i wzywa na nią obwinionego oraz zawiadamia o rozprawie jego przełożonego, o ile możności równocześnie z doręczeniem odpisu uchwały, oddającej pod sąd honorowy.

Zawiadomienie o terminie rozprawy ma być doręczone obwinionemu i jego przełożonemu przynajmniej na 8 dni przed rozprawą.

Rozprawę przeprowadza się zasadniczo w siedzibie sądu, może ona jednak w razie potrzeby być przeprowadzona i w innej miejscowości.

§ 75. Obwinionemu wolno przed rozprawą wnieść obronę na piśmie. Obrona ta będzie odczytana na rozprawie.

§ 76. Przeciw obwinionemu, który mimo należytego doręczenia mu wezwania nie stawi się na rozprawę i nie usprawiedliwi dostatecznie przed jej odbyciem swego niestawiennictwa, może być rozprawa przeprowadzona w zaoczności.

O ile obwiniony przed odbyciem rozprawy wykaże niemożność stawienia się na rozprawę i zarazem wystąpi z prośbą o wyznaczenie innego terminu rozprawy, wówczas przewodniczący sądu honorowego może termin rozprawy przesunąć na inny dzień, celem umożliwienia obwinionemu stawiennictwa na rozprawie. Od decyzji przewodniczącego, odmawiającej prośbie o wyznaczenie innego terminu, niema środka prawnego.

§ 77. Przepisy § 75 i § 76 ust. 1 mają być umieszczone na wezwaniu do rozprawy, wysłanem do obwinionego.

§ 78. Sprawa, w której nastąpiło oddanie oficera pod sąd honorowy, może być załatwiona tylko po przeprowadzeniu rozprawy.

§ 79. Rozprawę otwiera przewodniczący, następnie odczytuje uchwałę, oddającą obwinionego pod sąd honorowy, poczem udziela głosu obwinionemu i jego rzecznikowi, względnie - w razie ich niestawiennictwa - odczytuje wniesioną ewentualnie obronę pisemną.

§ 80. Cała rozprawa odbywa się w obecności obwinionego i jego rzecznika, bezpośrednio, ustnie i bez obecności osób do sprawy nie należących, co również odnosi się i do świadków, poza ich przesłuchaniem.

§ 81. Na rozprawie na żądanie stron, muszą być przesłuchani świadkowie, zarówno zbadani w dochodzeniach, jak i nowowskazani, o ile okoliczności, na które świadkowie zostają powołani, uważa sąd za istotne dla wyjaśnienia sprawy. Ponadto na rozprawie mają być odczytane dokumenty i protokóły zeznań, potrzebne do wyjaśnienia sprawy.

Przewodniczący może również zarządzić przesłuchanie na rozprawie świadków, na których obwiniony się nie powołał.

§ 82. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego udziela przewodniczący głosu rzecznikowi, a następnie obwinionemu.

§ 83. Rozprawę zamyka przewodniczący, poczem sąd odbywa tajną naradę, na której obecni są wyłącznie członkowie kompletu sądu honorowego.

§ 84. Przewodniczący otwiera naradę, wzywając członków sądu, ażeby, jako mężowie honoru oddali swoje głosy bezstronnie, wedle obowiązku i sumienia.

Następnie przewodniczący przedstawia krótko i zwięźle daną sprawę i podnosi istotne jej szczegóły decydujące dla osądzenia sprawy. W zestawieniu tem przewodniczący nie może wyjawić swego zdania co do sprawy i wyników postępowania.

Następnie odbywa się głosowanie.

§ 85. Głosowanie odbywa się w ten sposób, że sędziowie stopniem młodsi głosują przed starszymi, przewodniczący oddaje swój głos ostatni.

Żadnemu z sędziów nie wolno uchylić się od głosowania; najpierw głosuje się nad kwestjami wstępnemi jak np., czy sprawa ma być odstąpiona sądowi karnemu, czy zachodzi potrzeba uzupełnienia dowodów i t. p., poczem jeżeli nie zapadła uchwała, wstrzymująca postępowanie (§ 71) lub odraczająca rozprawę, sąd honorowy przechodzi do głosowania nad kwestją winy, a w razie uznania winy - nad kwestją kary. Wyniki tego głosowania stanowią orzeczenie sądu honorowego.

Jeżeli kilka postępków lub zaniechań stanowi przedmiot postępowania honorowego, należy co do każdego z nich zarządzić osobne głosowanie.

Do ważności orzeczeń i uchwał kompletu sądu honorowego potrzeba większości 3 głosów sędziów.

§ 86. Jeżeli przy głosowaniu nad karą nie uzyskano większości 3 głosów, wówczas głosy dla obwinionego najniekorzystniejsze dolicza się do głosów oddanych za karą bezpośrednio niższą, aż się okaże większość 3 głosów.

Powyższe zasady stosuje się również i do napomnienia.

§ 87. Na naradzie spisuje się krótki protokół podający jej przebieg oraz sposób i wyniki głosowania.

Protokół narady podpisuje przewodniczący i wszyscy członkowie kompletu.

Protokół narady przechowuje się w akcie sprawy w zamkniętej kopercie.

§ 88. Orzeczenie sądu honorowego powzięte na naradzie ma stwierdzić:

1) że obwiniony nie jest winien naruszenia honoru lub godności oficera, albo

2) że obwiniony jest winien naruszenia honoru lub godności oficera przez dopuszczenie się pewnego czynu, za co otrzymuje napomnienie lub zostaje ukarany jedną z kar, wymienionych w § 97.

§ 89. Napomnienie, orzeczone przez oficerski sąd honorowy, nie jest karą, lecz zwróceniem oficerowi uwagi na niestosowność jego postępowania, opisanego w części orzeczenia, ustalającej stan faktyczny sprawy.

§ 90. Po naradzie przewodniczący w obecności kompletu ogłasza obwinionemu orzeczenie (uchwałę) sądu honorowego.

§ 91. W razie orzeczenia kary wykluczenia z korpusu oficerskiego ma zarazem przewodniczący pouczyć obwinionego o przysługującem mu w myśl § 105 prawie wniesienia odwołania z tem, że w razie niewniesienia odwołania zostanie orzeczenie przedłożone Prezydentowi Rzeczypospolitej do zatwierdzenia.

Ogłoszenie orzeczenia i pouczenie należy uwidocznić w protokóle rozprawy.

§ 92. Z przebiegu rozprawy wyznaczony przez przewodniczącego jeden z członków kompletu spisuje protokół. W protokóle podaje się datę, czas i miejsce odbycia rozprawy, oznacza się sąd i jego skład osobowy, nazwisko obwinionego, rzecznika, określenie sprawy i wszystkie czynności sądu w czasie rozprawy, przyczem zeznania świadków, wnioski i oświadczenia powinny być treściwie zapisane. Protokół powinien być podpisany przez przewodniczącego oraz sędziego spisującego protokół.

§ 93. Orzeczenie sądu honorowego ma być najdalej do dni 3 od ogłoszenia sporządzone na piśmie w formie w § 96 przepisanej, poczem musi być jaknajrychlej doręczone w odpisie obwinionemu oraz tegoż przełożonemu wojskowemu. W odpisie orzeczenia orzekającego karę wykluczenia z korpusu oficerskiego zawarte ma być również pouczenie wymienione w § 91.

§ 94. W razie orzeczenia kary wykluczenia z korpusu oficerskiego, o ile skazany oficer nie wniósł odwołania, lub o ile wniesione odwołanie cofnął, wchodzi w zastosowanie przepis § 123.

§ 95. O ile orzeczono karą wykluczenia z korpusu oficerskiego, ma przełożony danego oficera spowodować zawieszenie go w czynnościach służbowych bez wyczekiwania na prawomocność orzeczenia.

§ 96. Każde orzeczenie sądu honorowego musi zawierać:

1) określenie sądu honorowego i wymienienie członków sądu, którzy brali udział w rozprawie,

2) wymienienie obwinionego oraz zaznaczenie, czy rozprawa odbyła się w jego obecności, oraz czy był obecny rzecznik,

3) datę i miejsce odbycia rozprawy i wydania orzeczenia,

4) decyzję z § 88 pkt. 1 lub 2 co do winy,

5) w wypadku z § 88 pkt. 2 napomnienie lub karę, którą sąd honorowy wymierzył,

6) uzasadnienie, w którem podać należy motywy wydanego orzeczenia,

7) podpis przewodniczącego i członków kompletu.