Art. 11. - Stan wyjątkowy.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.32.307

Akt utracił moc

Wersja od: 19 marca 1928 r.

Art.  11.

W razie wprowadzenia stanu wyjątkowego może Rada Ministrów upoważnić Ministra Spraw Wewnętrznych do wydawania w porozumieniu z właściwymi ministrami wyjątkowych rozporządzeń i zarządzeń, dotyczących:

a) wyrabiania, sprzedaży, posiadania, przechowywania i noszenia broni, amunicji, materjałów wybuchowych oraz innych narzędzi, przyrządów i substancyj, mogących służyć do celów napaści lub obrony;

b) dowodów osobistych i meldunków;

c) przebywania, zachowywania się w miejscach publicznych, gromadzenia się ludzi, przedsiębrania demonstracyjnych czynności i używania odznak;

d) wprowadzania ograniczeń ruchu osobowego i towarowego na drogach publicznych, kolejach, drogach wodnych i drogach lotniczych;

e) wprowadzania ograniczeń, lub też zamknięcia komunikacji pocztowej, telegraficznej i telefonicznej, zarówno na sieciach i linjach państwowych, jak i koncesjonowanych, dla osób i instytucyj prywatnych, tudzież ograniczeń posiadania aparatów i urządzeń, dających możność porozumiewania się na odległość;

f) zapewniania ludności zaopatrzenia się w artykuły pierwszej potrzeby;

g) ochrony i utrzymania prawidłowego funkcjonowania: środków komunikacyjnych, jako to: kolei, tramwajów, dróg wodnych, dróg publicznych i urządzeń komunikacji lotniczej, łącznie z należącemi do nich urządzeniami, a więc: mostami, tunelami, tamami, śluzami, stacjami, hangarami i t. p.; środków łączności, jako to: poczt, telegrafów, telefonów, radjo-telegrafów, urządzeń sygnalizacyjnych i t. p.;

zakładów i urządzeń, obliczonych na zaspokojenie koniecznych potrzeb ludności jak np. wodociągów, kanalizacji, elektrowni, gazowni, szpitali i t. p.;

nadto urzędów, instytucyj, zakładów, składów i urządzeń rządowych i samorządowych, a w szczególności: wojskowych lub wszelkich innych, których funkcjonowanie jest potrzebne dla celów obrony Państwa;

wreszcie i tych kopalń, fabryk i zakładów przemysłowych, w których nawet krótka przerwa funkcjonowania mogłaby spowodować uszkodzenie urządzeń i unieruchominie zakładów na czas dłuższy.

W rozporządzeniach i zarządzeniach, przewidzianych w pp. f i g, można także zarządzić świadczenia osobiste i rzeczowe ludności. Do takich świadczeń stosują się odpowiednio przepisy o świadczeniach na rzecz wojska w czasie wojny ze zmianami, które określi rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych; rozporządzenie to postanowi, w jakim zakresie świadczenia te będą wynagradzane przez gminy lub wsie, a o ile chodzi o wypadki, przewidziane w p. g, w jakim będą bezpłatne.

Celem wzmocnienia służby bezpieczeństwa można jako świadczenie osobiste ustanowić pełnienie jej także przez ludność miejscową pod nadzorem organów samorządowych gminnych i wiejskich. Zarządzenie to, niezależnie od odpowiedzialności cywilnej i karnej (art. 13) poszczególnych osób, czy to z pośród organów samorządu za zaniedbanie nadzoru lub niewykonanie zarządzeń władz i organów administracyjnych, czy to z pośród ludności za niewykonanie nakazów, wydanych przez te władze i organa, lub przez organa samorządowe, albo za nienależyte spełnianie służby bezpieczeństwa, - powoduje odpowiedzialność gminy lub wsi za szkody i straty, wynikłe z zaniedbania tych obowiązków przez ich organa samorządowe lub ich mieszkańców, jak również wynikłe ze zbrodni, choćby popełnionej poza ich terytorjum, jeśli zbrodniarz w gminie lub wsi choćby tylko przygotowywał się do zbrodni, albo przed czynem lub po czynie ukrywał się, a ludność miejscowa zaniedbała o tem donieść w porę władzy policyjnej.

Niezależnie od prawa poszkodowanych dochodzenia odszkodowania na zwykłej drodze sądowej, wojewódzka władza administracji ogólnej może stwierdzić odpowiedzialność gminy lub wsi nakazać gminie lub wsi wyrównanie szkód i strat oraz wyegzekwować je w trybie administracyjnym na rzecz poszkodowanego.

Gmina lub wieś ma prawo żądania zwrotu wyrównanych szkód i strat od odnośnych zbrodniarzy i osób, winnych zaniedbania obowiązków, przewidzianych w ust. 3 artykułu niniejszego.

Do rozporządzeń wyjątkowych, przewidzianych w artykule niniejszym, mają odpowiednie zastosowanie postanowienia art. 5.

Minister Spraw Wewnętrznych może w porozumieniu z innymi właściwymi ministrami (ust. 1) przekazywać uprawnienia, przewidziane w artykule niniejszym, w miarę potrzeby - wojewódzkim i powiatowym władzom administracji ogólnej.