Rozdział 2 - Formy organizacyjne ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej - Sposoby ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2016.1804

Akt utracił moc

Wersja od: 4 listopada 2016 r.

Rozdział  2

Formy organizacyjne ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej

§  3.

1. Ochronę jednostki organizacyjnej wykonują funkcjonariusze i pracownicy, realizując ustalony sposób ochrony, stosując przedsięwzięcia ochronne, czynności profilaktyczne oraz działania ochronne.

2. Funkcjonariusze i pracownicy wykonują swoje obowiązki zgodnie z instrukcjami stanowiskowymi lub zakresem czynności.

3. W instrukcji stanowiskowej uwzględnia się w szczególności:

1) opis stanowiska z podaniem jego rodzaju, miejsca i czasu pełnienia służby, a w przypadku stanowiska uzbrojonego - również pola obserwacji;

2) rodzaj uzbrojenia i wyposażenia;

3) zakres czynności;

4) zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

§ 4. Sposoby ochrony jednostek organizacyjnych różnicuje się w zależności od typu zakładu. Zróżnicowanie uzyskuje się w szczególności przez zakres, ilość i rodzaj stosowanych przedsięwzięć ochronnych oraz zabezpieczeń techniczno-ochronnych, a także rodzaj i liczbę stanowisk.

§  5.

1. W zakładach karnych typu zamkniętego i w aresztach śledczych stosuje się w szczególności następujące elementy:

1) teren jednostki organizacyjnej jest ograniczony przez ogrodzenie ochronne składające się z linii zewnętrznej wykonanej z materiału pełnego oraz linii wewnętrznej, a także usytuowanego między nimi pasa ochronnego;

2) wzdłuż linii ogrodzenia zewnętrznego mogą być wyznaczane stanowiska uzbrojone;

3) okna budynków i budowli, w których stale lub czasowo przebywają osadzeni, są wyposażone w kraty lub spełniające ich funkcje inne zabezpieczenia techniczno-ochronne;

4) drzwi i kraty wejściowe do budynków i oddziałów mieszkalnych oraz wejścia do budowli lub przejścia na terenie jednostki organizacyjnej są otwierane tylko na czas niezbędny.

2. W przypadku gdy warunki architektoniczne uniemożliwiają stosowanie wymogów dotyczących usytuowania linii wewnętrznej i pasa ochronnego, dyrektor może ustalić odstępstwo w tym zakresie, które określi w instrukcji ochronnej.

§  6.

1. W zakładach karnych typu półotwartego stosuje się w szczególności następujące elementy:

1) teren jednostki organizacyjnej jest ograniczony co najmniej jedną linią ogrodzenia ochronnego;

2) okna budynków, w których stale przebywają osadzeni, wyposaża się w zabezpieczenia techniczno-ochronne;

3) drzwi i kraty wejściowe do budynków i oddziałów mieszkalnych oraz wejścia do budowli lub przejścia na terenie zakładu, z zastrzeżeniem ust. 2, są otwierane tylko na czas niezbędny.

2. Dyrektor może podjąć decyzję o otwarciu w porze dziennej drzwi, krat, wejść i przejść, o których mowa w ust. 1 pkt 3, określając godziny ich otwarcia.

§  7.

1. W zakładach karnych typu otwartego stosuje się w szczególności następujące elementy:

1) teren jednostki organizacyjnej jest ograniczony co najmniej jedną linią ogrodzenia ochronnego;

2) okna budynków mogą być wyposażone w zabezpieczenia techniczno-ochronne;

3) budynek i oddziały mieszkalne pozostają otwarte w porze dziennej.

2. Dyrektor może podjąć decyzję o otwarciu oddziału w porze nocnej.

§ 8. W budynkach lub budowlach, w których ze względów technologicznych może wystąpić zagrożenie zdrowia lub życia osadzonych, dyrektor może odstąpić od wymogów, o których mowa odpowiednio w § 5 ust. 1 pkt 4 lub w § 6 ust. 1 pkt 3, i ustalić inny sposób zabezpieczenia ochronnego.

§ 9. Sposób ochrony Centralnego Zarządu, okręgowych inspektoratów i ośrodków szkolenia określa kierownik tej jednostki organizacyjnej.

§  10.

1. Jeżeli w zakładzie zorganizowano w wydzielonym rejonie oddział zakładu karnego określonego typu lub oddział aresztu śledczego, w oddziale tym i w ochronie wydzielonego rejonu stosuje się sposób ochrony określony odpowiednio w § 5-7.

2. W zakładzie, w którym nie można wydzielić rejonu, o którym mowa w ust. 1, ochronę i ogrodzenie ochronne zakładu dostosowuje się do osadzonych, wobec których stosuje się największy stopień zabezpieczenia.

§ 11. W celu ustalenia odpowiedniego sposobu ochrony przeprowadza się rozpoznanie.

§  12.

1. Do zarządzenia przeprowadzenia rozpoznania jednostki organizacyjnej oraz innych miejsc przebywania osadzonych są właściwi:

1) Dyrektor Generalny w przypadku tworzenia:

a) jednostki organizacyjnej,

b) oddziału dla osadzonych niebezpiecznych;

2) dyrektor okręgowy w przypadku:

a) przejmowania nowych budynków zakwaterowania osadzonych,

b) przejmowania do użytku wyremontowanych budynków zakwaterowania osadzonych w przypadku zmiany sposobu ich użytkowania,

c) zmiany typu podległego zakładu oraz możliwości umieszczania osadzonych zakwalifikowanych jako wymagających osadzenia w areszcie śledczym lub zakładzie karnym typu zamkniętego w warunkach zapewniających ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo aresztu lub zakładu oraz osadzonych niebezpiecznych;

3) dyrektor - w przypadku organizowania miejsc zatrudnienia osadzonych poza terenem zakładu.

2. Dyrektor może zarządzić przeprowadzenie rozpoznania miejsc czasowego przebywania osadzonych poza terenem zakładu.

3. Osoby, o których mowa w ust. 1, powołują komisję, która dokona rozpoznania.

4. Z przeprowadzonego rozpoznania sporządza się protokół zatwierdzany zgodnie z właściwością przez osoby, o których mowa w ust. 1.

5. Na podstawie rozpoznania ustala się w szczególności:

1) potrzeby w zakresie wyposażenia jednostki organizacyjnej w zabezpieczenia techniczno-ochronne;

2) liczbę oraz rodzaj stanowisk;

3) rozmieszczenie stanowisk oraz pomieszczeń ochronnych zapewniających bezpieczne funkcjonowanie jednostki organizacyjnej;

4) liczbę etatów w dziale ochrony;

5) uzbrojenie i środki ochrony dla funkcjonariuszy;

6) stan etatowy psów służbowych i specjalnych;

7) sposób zabezpieczenia pod względem przeciwpożarowym.

6. Ustalenia dokonane w trakcie rozpoznania uwzględnia się przy tworzeniu instrukcji, o której mowa w § 13 ust. 1.

§  13.

1. Na podstawie przeprowadzonego rozpoznania opracowuje się instrukcję ochronną jednostki organizacyjnej.

2. Instrukcja ochronna składa się z:

1) zestawienia stanowisk;

2) procedur działań ochronnych i alarmowania;

3) wykazu i opisu odstępstw od sposobu ochrony;

4) planu sytuacyjnego.

3. Do instrukcji ochronnej dołącza się dokumenty określające system współdziałania sił wsparcia.

4. Instrukcję ochronną sporządza się w jednym egzemplarzu, który pozostaje do dyspozycji dowódcy zmiany. Kopię dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 4, przesyła się właściwemu dyrektorowi okręgowemu oraz dyrektorowi Biura Ochrony i Spraw Obronnych Centralnego Zarządu.

5. Jeżeli w skład zakładu wchodzi wyodrębniony oddział zewnętrzny lub oddział tymczasowego zakwaterowania osadzonych, opracowuje się odrębną instrukcję ochronną dla tego oddziału.

6. Kopię instrukcji ochronnej, o której mowa w ust. 5, przechowuje dowódca zmiany zakładu, w którego skład wchodzi wyodrębniony oddział zewnętrzny lub oddział tymczasowego zakwaterowania osadzonych.

§ 14. W opisie procedur podejmowania działań ochronnych i alarmowania określa się w szczególności:

1) obowiązki kierującego działaniami ochronnymi;

2) organizację grup interwencyjnych: uderzeniowej, odwodowej, transportowej, ratowniczej, przeciwpożarowej i medycznej, ich wyposażenie i zasady porozumiewania się;

3) miejsca oraz pomieszczenia odizolowania i rozmieszczenia osadzonych;

4) sposób wykorzystania sił wsparcia;

5) procedurę alarmowania wraz z wykazem teleadresowym, określającą funkcjonariuszy upoważnionych do zarządzenia alarmu oraz sposób, zasady i środki alarmowania.

§ 15. W planie sytuacyjnym zawiera się graficzne przedstawienie, za pomocą znaków umownych, w szczególności:

1) budynków i budowli, ciągów komunikacyjnych i dróg ewakuacyjnych;

2) usytuowania wartowni, magazynu uzbrojenia, wieżyczek, pomieszczenia na sprzęt przeciwpożarowy, ujęć wody znajdujących się na zewnątrz budynków a także głównych wyłączników prądu i gazu.

§  16.

1. W zakładzie karnym typu zamkniętego zmiana liczy co najmniej trzech funkcjonariuszy, a w zakładzie karnym typu półotwartego i otwartego - co najmniej dwóch funkcjonariuszy.

2. Dla każdej zmiany ustala się rezerwę składu zmiany.

3. W oddziale tymczasowego zakwaterowania skazanych służbę może pełnić jeden funkcjonariusz.

4. Funkcjonariusze i pracownicy, którzy pełnią służbę na stanowiskach niewchodzących w skład działu ochrony, w zakresie sposobu wykonywanych zadań ochronnych podlegają dowódcy zmiany.

§  17.

1. Dyrektor w zakładzie dla kobiet oraz w zakładzie typu otwartego, a także w wyodrębnionym oddziale zewnętrznym i oddziale tymczasowego zakwaterowania skazanych może podjąć decyzję o odstępstwie od zasady określonej w § 16 ust. 2.

2. Kierownik jednostki organizacyjnej może doraźnie zmienić liczbę stanowisk, a także liczbę funkcjonariuszy pełniących na nich służbę.

§  18.

1. Po nieprzerwanym pełnieniu służby przez 4 godziny na terenie jednostki organizacyjnej na stanowisku uzbrojonym lub patrolowym funkcjonariuszowi zmienia się miejsce pełnienia służby, o ile nie stwarza to zagrożenia dla bezpieczeństwa jednostki.

2. Po nieprzerwanym pełnieniu służby przez 2 godziny na stanowisku monitorowego funkcjonariuszowi zmienia się miejsce pełnienia służby, o ile nie stwarza to zagrożenia dla bezpieczeństwa jednostki.

§  19.

1. Funkcjonariuszy i pracowników, w zależności od potrzeb, wyposaża się w środki łączności alarmowania.

2. Funkcjonariusza pełniącego służbę można wyposażyć w środki przymusu bezpośredniego.

3. Jeżeli funkcjonariusz jest wyposażony w środki przymusu bezpośredniego w postaci chemicznych środków obezwładniających i pocisków niepenetracyjnych, może on posiadać na terenie jednostki organizacyjnej broń palną umożliwiającą użycie lub wykorzystanie tych środków.

§  20.

1. Funkcjonariusze wyposażeni w broń palną mogą pełnić służbę w szczególności:

1) na wieżyczce ochronnej;

2) na wyznaczonym odcinku ogrodzenia ochronnego lub pasa ochronnego;

3) przy wejściu do jednostki organizacyjnej, w porze nocnej;

4) w wartowni;

5) w czasie konwojowania.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor może zezwolić na przebywanie na terenie jednostki organizacyjnej innych osób i funkcjonariuszy posiadających broń palną.

§  21.

1. W przypadku nieobecności dyrektora w zakładzie jego uprawnienia i obowiązki w zakresie ochrony zakładu i realizacji ustalonego porządku wewnętrznego przejmuje pełniący służbę dowódca zmiany.

2. Obowiązki dyrektora w zakresie ochrony w wyodrębnionym oddziale wykonuje kierownik tego oddziału.

§ 22. Przedsięwzięcia ochronne polegają w szczególności na:

1) wyznaczaniu stanowisk oraz ustaleniu liczby funkcjonariuszy i pracowników wykonujących zadania ochronne;

2) organizacji ruchu w jednostce organizacyjnej;

3) otwieraniu i zamykaniu wejść oraz przejść;

4) określonym postępowaniu z kluczami;

5) określaniu sposobu użytkowania przedmiotów niedozwolonych;

6) przeprowadzaniu apeli, kontroli, inspekcji i przeglądów;

7) określeniu zasad wstępu funkcjonariuszy i pracowników do jednostki organizacyjnej;

8) stosowaniu:

a) zabezpieczeń techniczno-ochronnych,

b) psów,

c) uzbrojenia.

§  23.

1. W porze nocnej w zakładzie karnym typu zamkniętego:

1) wejście do zakładu otwiera na polecenie dowódcy zmiany nieuzbrojony funkcjonariusz wyposażony w kamizelkę kuloodporną, ubezpieczany przez funkcjonariusza uzbrojonego w broń palną;

2) funkcjonariusz ubezpieczający zajmuje miejsce uniemożliwiające dokonanie na niego napaści przez osoby wchodzące do zakładu;

3) zasad określonych w pkt 1 i 2 można nie stosować w odniesieniu do funkcjonariuszy pełniących służbę w systemie wielozmianowym, przybywających do jednostki lub ją opuszczających.

2. W jednostce organizacyjnej innej niż wymieniona w ust. 1 sposób otwierania wejścia w porze dziennej i nocnej określa kierownik jednostki organizacyjnej.

§  24.

1. W porze nocnej celę lub inne pomieszczenie, gdzie przebywają osadzeni, otwiera, na polecenie dowódcy zmiany, funkcjonariusz ubezpieczany przez innego funkcjonariusza.

2. Funkcjonariusz ubezpieczający zajmuje miejsce uniemożliwiające dokonanie na niego bezpośredniej napaści przez osadzonych.

3. W przypadku wykonywania czynności, o których mowa w ust. 1 i 2, przedsięwzięcia określone w § 105 ust. 2 pkt 2-4 stosuje się odpowiednio.

4. W przypadku zagrożenia życia osadzonego funkcjonariusz może podjąć decyzję o samodzielnym otwarciu celi w porze nocnej, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa osobistego, po uprzednim poinformowaniu dowódcy zmiany.

5. W zakładzie karnym typu półotwartego i otwartego dyrektor może ustalić odstępstwo od wymogów, o których mowa w ust. 1 i 2.

§  25.

1. Klucze używane w jednostce organizacyjnej dzielą się na:

1) klucze specjalne - klucze do bram, drzwi i krat wejściowych do budynków zakwaterowania osadzonych, cel, magazynu uzbrojenia oraz innych drzwi i krat spełniających funkcje ochronne, które użytkuje się zgodnie z następującymi zasadami:

a) klucze specjalne powinny być zróżnicowane, ocechowane i ewidencjonowane; jeden klucz specjalny nie może umożliwiać otwarcia drzwi i krat wejściowych do budynków i oddziałów mieszkalnych oraz drzwi i krat przejściowych w ciągach komunikacyjnych, z zastrzeżeniem lit. b,

b) karta elektroniczna może umożliwiać otwarcie drzwi i krat wejściowych do budynków i oddziałów mieszkalnych oraz drzwi i krat przejściowych w ciągach komunikacyjnych tylko w zakresie niezbędnym do realizacji czynności służbowych wykonywanych przez jej użytkownika,

c) klucze znajdujące się na wyposażeniu stanowisk całodobowych przekazuje się funkcjonariuszowi przejmującemu służbę na tym stanowisku,

d) pozostałe klucze specjalne wydaje się użytkownikom za pokwitowaniem, na podstawie książki rozkładu służby lub wykazu użytkowników,

e) kluczy specjalnych nie wolno pozostawiać w miejscu dostępnym dla innych osób,

f) kierownik jednostki organizacyjnej ustala klucze specjalne, sposób ich ocechowania oraz zasady ich przekazywania innym osobom, a w przypadku kart elektronicznych określa zasady ich ewidencjonowania, użytkowania i przechowywania,

g) klucze specjalne niebędące w użytkowaniu są przechowywane w wartowni,

h) klucze specjalne rezerwowe, w ilości zapewniającej otwarcie wszystkich przejść i pomieszczeń, przechowuje się w podręcznym magazynie uzbrojenia dowódcy zmiany,

i) z kluczy, o których mowa w lit. h, wyłącza się klucz rezerwowy do podręcznego magazynu uzbrojenia dowódcy zmiany, który przechowuje się odpowiednio zabezpieczony w wartowni,

j) w zakładach karnych typu zamkniętego oddziałowy nie może posiadać kluczy do drzwi i krat wyjściowych z oddziału mieszkalnego; dyrektor może określić odstępstwo od tej zasady;

2) klucze zwykłe - klucze niewymienione w pkt 1; kierownik jednostki organizacyjnej określa sposób postępowania z kluczami zwykłymi.

2. W zakładzie karnym typu półotwartego i otwartego dyrektor może określić odstępstwo od zasad wymienionych w ust. 1.

§ 26. Sterowniki otwierania i zamykania bram, drzwi i krat zabezpiecza się przed dostępem osób nieupoważnionych.

§  27.

1. Dyrektor określa przedmioty niedozwolone, ustala sposób ich ocechowania i tryb kontroli, wyznacza miejsca ich przechowywania oraz sposób postępowania z tymi przedmiotami.

2. Wykaz przedmiotów, o których mowa w ust. 1, sporządza i podpisuje kierownik działu sprawującego nadzór nad miejscem pracy osadzonego, a zatwierdza dyrektor.

§ 28. Pojazd nienależący do Służby Więziennej lub organów bezpieczeństwa publicznego podczas pobytu na terenie zakładu typu zamkniętego i półotwartego, jeżeli znajduje się w miejscu dostępnym dla osadzonych, pozostaje pod stałym dozorem funkcjonariusza lub pracownika.

§  29.

1. Stan zabezpieczenia zakładu podlega inspekcji przez dyrektora, jego zastępcę, a także funkcjonariuszy przez niego wyznaczonych. Dyrektor określa terminy inspekcji.

2. Dyrektor okręgowy lub wyznaczeni funkcjonariusze, lub pracownicy przeprowadzają inspekcje podległych jednostek organizacyjnych.

3. Wyniki inspekcji odnotowuje się w książce przebiegu służby dowódcy zmiany.

§ 30. W uzasadnionych przypadkach do wszystkich jednostek organizacyjnych mogą wejść, a także wykonywać czynności w ramach sprawowanego nadzoru, w porze dziennej i nocnej funkcjonariusze i pracownicy na podstawie legitymacji służbowej.

§ 31. W ochronie jednostki organizacyjnej można stosować w szczególności następujące zabezpieczenia techniczno-ochronne:

1) linię zewnętrzną ogrodzenia ochronnego, wykonaną z materiału pełnego albo materiałów tworzących ogrodzenie ażurowe wyposażone w zabezpieczenia utrudniające jej pokonanie;

2) linię wewnętrzną ogrodzenia ochronnego, którą może stanowić ogrodzenie pełne lub ażurowe, albo oznaczoną w inny sposób;

3) wygrodzenia wewnętrzne oddzielające poszczególne rejony jednostki organizacyjnej;

4) bramy, drzwi i kraty zamontowane przy wejściach do jednostki organizacyjnej, poszczególnych budynków, rejonów i cel oraz pomiędzy kondygnacjami budynków;

5) kraty okienne oraz wewnętrzne kraty koszowe instalowane za drzwiami wejściowymi i przed otworami okiennymi;

6) przesłony i siatki, zabezpieczające otwory okienne;

7) zamki i blokady do bram, drzwi i krat;

8) agregat prądotwórczy lub inne zastępcze źródła energii elektrycznej i oświetlenia;

9) zabezpieczenia studzienek, kanałów, urządzeń wentylacyjnych, rynien, instalacji odgromowych, słupów, masztów antenowych, kominów i innych punktów wysokościowych, świetlików, wejść na strychy i dachy oraz wejść do piwnic;

10) urządzenia telewizji przemysłowej i urządzenia kontroli dostępu;

11) urządzenia do kontroli osób, bagaży, pojazdów i ładunków;

12) instalację przyzywową;

13) środki łączności radiowej i przewodowej;

14) środki alarmowania;

15) sprzęt kwaterunkowy mocowany na stałe;

16) inne mechaniczne, elektryczne, elektroniczne oraz budowlane zabezpieczenia techniczno-ochronne.

§ 32. W wartowni lub jej rejonie instaluje się wyłączniki energii elektrycznej dla zakładu lub poszczególnych jego rejonów, jak również urządzenia umożliwiające przerwanie nadawania programów przez radiowęzeł.

§  33.

1. W jednostkach organizacyjnych funkcjonariusze i pracownicy realizują czynności profilaktyczne zmierzające do rozpoznania środowiska osadzonych oraz ich zamiarów godzących w porządek i bezpieczeństwo, w szczególności przez:

1) obserwowanie zachowań i relacji w środowisku osadzonych;

2) rozpoznawanie struktur podkultury przestępczej;

3) rozpoznawanie atmosfery i nastrojów wśród osadzonych oraz ich zamiarów godzących w bezpieczeństwo jednostki.

2. Dyrektor określa zasady i sposób gromadzenia, przetwarzania i przekazywania informacji pozyskanych w wyniku realizacji czynności profilaktycznych.

§ 34. Działania ochronne to czynności zmierzające do zapobiegania zagrożeniom bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej, w szczególności przez:

1) użycie lub wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego;

2) ogłoszenie alarmu;

3) zorganizowanie pościgu;

4) wykorzystanie grup interwencyjnych;

5) wzmocnienie sposobu ochrony.

§  35.

1. Działania ochronne podejmuje się niezwłocznie po uzyskaniu informacji o zagrożeniu bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej.

2. Działaniami ochronnymi kieruje kierownik jednostki organizacyjnej. Do jego obowiązków należy w szczególności:

1) zarządzenie prowadzenia rejestru wydarzeń, otrzymanych meldunków i informacji oraz wydanych poleceń; rejestr może być prowadzony przy użyciu środków audiowizualnych;

2) wykorzystanie, w zależności od charakteru i rozmiaru zagrożenia oraz przewidywanego zakresu działań, grup interwencyjnych.

§  36.

1. Sposoby ochrony w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa mogą podlegać wzmocnieniu przez wprowadzenie dodatkowych przedsięwzięć ochronnych, a w szczególności przez:

1) zwiększenie składu zmiany, również o funkcjonariuszy spoza działu ochrony;

2) wzmocnienie obsady stanowisk istniejących lub wystawienie dodatkowych;

3) wprowadzenie dyżurów kadry kierowniczej.

2. W przypadku wprowadzenia wzmocnienia sposobu ochrony dyrektor zakładu typu półotwartego lub otwartego może na czas niezbędny wprowadzić do ochrony jednostki wybrane elementy innych sposobów ochrony.

§  37.

1. Wzmocnienie sposobu ochrony, wykorzystanie funkcjonariuszy, a także środków i sprzętu zarządza:

1) Dyrektor Generalny - w każdej jednostce organizacyjnej;

2) dyrektor okręgowy - w podległych jednostkach organizacyjnych;

3) dyrektor - w podległym zakładzie;

4) komendant ośrodka - w podległym ośrodku.

2. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się w formie pisemnej, bez zbędnej zwłoki.

§  38.

1. Sprawność funkcjonariuszy i pracowników zakładu w działaniach ochronnych doskonali się co najmniej raz w roku, w trakcie ćwiczeń przy udziale straży pożarnej i Policji przeprowadzanych na podstawie konspektu sporządzonego przez kierownika działu ochrony i zatwierdzonego przez dyrektora, uwzględniając w szczególności:

1) stosowany sposób ochrony;

2) występujące i przewidywane zagrożenia;

3) wykorzystanie funkcjonariuszy i pracowników.

2. Z przeprowadzonych ćwiczeń sporządza się sprawozdanie.