Rozdział 7 - Ustalanie stosunku ubezpieczeniowego i ewidencja ubezpieczenia. - Sposób dokonywania zgłoszeń w zakresie ubezpieczeń społecznych, uiszczanie składek i kontrola czynności pracodawców.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1933.103.818

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1938 r.

VII.

Ustalanie stosunku ubezpieczeniowego i ewidencja ubezpieczenia.

§ 40. Na podstawie otrzymanych zgłoszeń ubezpieczalnia prowadzi ewidencje pracowników i pracodawców, oraz uskutecznia adnotacje, dotyczące rodzajów i zakresu ubezpieczenia, okresów, podlegających zaliczeniu do ubezpieczenia podstawy wymiaru składek i świadczeń ubezpieczeniowych.

Założenie ewidencji ubezpieczonych pracowników następuje po uprzedniem ustaleniu przez ubezpieczalnię społeczną obowiązku ubezpieczenia zgłoszonych pracowników i zakresu tego obowiązku.

§ 41. Ubezpieczalnia obowiązana jest wydać orzeczenie z pouczeniem o środkach prawnych w przypadkach, gdy:

1) stwierdza z urzędu obowiązek ubezpieczenia,

2) stwierdza istnienie obowiązku ubezpieczenia lub nieistnienie tego obowiązku, inny zakres lub rodzaj ubezpieczenia albo inną podstawę wymiaru składki, - odmiennie od oceny, zawartej w zgłoszeniu,

3) zgłoszenia dokonano z określonem zastrzeżeniem (§8),

4) zgłoszenia dokonał pracownik bez podpisu pracodawcy,

5) znajdują zastosowanie art. 10 - 12, 227 ust. 2, 228 ust. 2, 293 ustawy albo art. 9, 119, 120 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej,

6) chodzi o zaliczenie zakładu pracy do kategorji i klasy niebezpieczeństwa,

7) ubezpieczalnia odmawia żądaniu sprostowania wymiaru składek, zgłoszonemu w myśl § 35 ust. 1,

8) ubezpieczalnia odmawia sprostowania wpisu do legitymacji ubezpieczeniowej względnie zmiany ustaleń w warunkach, przewidzianych w §§ 45, 50 i 52.

§ 41a. 2 Każdorazowo w związku z wejściem w życie rozkładu składek w ubezpieczeniu od wypadków w zatrudnieniu i chorób zawodowych (art. 221 ust. (2) i (4) ustawy) ubezpieczalnia obowiązana jest wydać, na trzyletni okres obowiązywania tego rozkładu, orzeczenie o ponownym zaliczeniu zakładu pracy do kategorii lub klasy niebezpieczeństwa:

1) jeżeli dany rodzaj zakładów pracy został, w porównaniu z poprzednim okresem trzyletnim, odmiennie określony lub zaliczony do innej kategorii lub klasy niebezpieczeństwa,

2) jeżeli pracodawca w ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie rozkładu składek zgłosi wniosek o zmianę zaliczenia zakładu prący do kategorii lub klasy niebezpieczeństwa.

W innych przypadkach - poza wymienionymi w pkt 1) i 2) ustępu poprzedniego - ubezpieczalnia może wydać z urzędu orzeczenie o ponownym zaliczeniu zakładu pracy do kategorii lub klasy niebezpieczeństwa, jednak nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie rozkładu składek.

Ponowne zaliczenie zakładu pracy do kategorii lub klasy niebezpieczeństwa obowiązuje od początku okresu, na który ustalono rozkład składek. Jeżeli jednak ubezpieczalnia wydała orzeczenie w przypadkach przewidzianych w ust. 1 pkt 1 paragrafu niniejszego po upływie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie rozkładu składek, orzeczenie to obowiązuje od dnia pierwszego następnego miesiąca, chyba że zakład prący ma według tego orzeczenia wpłacać niższą składkę procentową od dotychczasowej; w tym przypadku orzeczenie obowiązuje od dnia wejścia w życie rozkładu składek.

§ 41b. 3 Orzeczenie zmieniające zaliczenie zakładu pracy do kategorii lub klasy niebezpieczeństwa z powodu wyjścia na jaw - już po dokonaniu zaliczenia - istotnych okoliczności mających wpływ na to zaliczenie, obowiązuje od dnia, w którym ubezpieczalnia dowiedziała się o tych okolicznościach. W przypadku jednak gdy pracodawca wprowadzi w błąd ubezpieczalnię przez nie ujawnienie w kwestionariuszu (opisie zakładu pracy) istotnych okoliczności, mających wpływ na zaliczenie zakładu pracy do właściwej kategorii lub klasy niebezpieczeństwa, orzeczenie zmieniające zaliczenie zakładu pracy obowiązywać będzie od dnia powstania tych okoliczności.

Orzeczenie o zaliczeniu zakładu pracy z powodu zmiany w rodzaju lub sposobie produkcji (§ 29) obowiązuje od dnia, w którym ta zmiana nastąpiła.

§ 42. Orzeczenie powinno zawierać, poza policzeniem o środkach prawnych (art. 268 ust. 1 i 309 ustawy, art. 130 i 164 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej), zależnie od przedmiotu orzeczenia, stwierdzenie okoliczności faktycznych, uzasadniających zastosowanie wymienionych w orzeczeniu przepisów prawnych, na podstawie których ustalono istnienie stosunku ubezpieczeniowego lub nieistnienie tego stosunku (obowiązek ubezpieczenia, rodzaj i zakres ubezpieczenia, zaliczenie zakładu pracy do stopnia niebezpieczeństwa), podstawę wymiaru należnych składek i ich wysokość, względnie istotne zmiany w stosunku ubezpieczeniowym.

§ 43. Dla każdego pracownika, zgłoszonego do ubezpieczenia po raz pierwszy, ubezpieczalnia zakłada, po ustaleniu zakresu obowiązku ubezpieczenia, kartę ewidencyjną dla robotników na formularzu Nr. 8 (załącznik 12 do rozporządzenia niniejszego), a dla pracowników umysłowych na formularzu Nr. 8a (załącznik 13 do rozporządzenia niniejszego) i doręcza bezpłatnie pracownikowi legitymacją ubezpieczeniową.

Wzory legitymacji ubezpieczeniowej oraz szczegółową jej treść ustala, z uwzględnieniem § 44, Izba Ubezpieczeń Społecznych, a zatwierdza Minister Opieki Społecznej.

Pracownicy, podlegający jedynie ubezpieczeniu od wypadków w zatrudnieniu i chorób zawodowych (art. 1 pkt. 2 lit. a), nie otrzymują legitymacji ubezpieczeniowej.

§ 44. Legitymacja ubezpieczeniowa powinna zawierać dane osobiste i rodzinne ubezpieczonego, z uwzględnieniem art. 112 ust. 3, dane dotyczące okresów i rodzaju zatrudnienia u poszczególnych pracodawców i ubezpieczenia we właściwych ubezpieczalniach społecznych, dane odnoszące się do okresu pozostawania bez pracy, służby wojskowej i innych okresów, mających znaczenie dla ubezpieczenia w myśl art. 153 ustawy lub art. 8 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej, dane dotyczące pobieranych świadczeń ubezpieczeniowych, oraz pouczenie ubezpieczonego o jego prawach i obowiązkach.

§ 45. Pracownikowi przysługuje prawo zgłoszenia, w ciągu miesiąca od doręczenia mu legitymacji ubezpieczeniowej, żądania sprostowania wpisów do legitymacji względnie zmiany ustalenia okoliczności, mających znaczenie dla stosunku ubezpieczeniowego, objętych wpisem do legitymacji.

§ 46. Legitymację o stałym numerze rejestracyjnym wydaje się ubezpieczonemu na cały czas jego ubezpieczenia.

W razie zupełnego zniszczenia lub zgubienia legitymacji ubezpieczony może otrzymać wtórnik za osobną opłatą i po poprzedniem unieważnieniu tej legitymacji przez ogłoszenie na własny koszt w urzędowym organie wojewódzkim i w organie publikacyjnym Izby Ubezpieczeń Społecznych.

Warunki zwolnienia od opłaty, przewidzianej w ustępie poprzednim, ustala Izba Ubezpieczeń Społecznych.

§ 47. Ubezpieczeni, mający już legitymację ubezpieczeniową, przedstawiają przy zmianie pracodawcy dotychczasowemu jak również nowemu pracodawcy swoje legitymacje ubezpieczeniowe, celem wpisania w nich dat ustania zatrudnienia i wymeldowania z ubezpieczenia względnie dat wstąpienia do nowego zatrudnienia i zgłoszenia do ubezpieczenia.

§ 48. W razie objęcia przez ubezpieczonego zatrudnienia na obszarze działania innej ubezpieczalni społecznej, czy to u tego samego pracodawcy, czy to u innego, pracodawca zgłasza go do ubezpieczalni pod tym samym numerem legitymacji, pod jakim był ubezpieczony w poprzedniej ubezpieczalni, podając równocześnie na podstawie wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej, przez jaki okres pracownik był ubezpieczony w poprzedniej ubezpieczalni.

§ 49. Na żądanie ubezpieczalni społecznej oraz jej organów kontrolnych ubezpieczeni są obowiązani okazać, przedstawić lub nadesłać do ubezpieczalni swoją legitymację ubezpieczeniową i książeczkę obrachunkową, jeżeli w myśl obowiązujących przepisów prawnych powinni posiadać książeczkę obrachunkową.

§ 50. Gdy dla osoby, podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia w zakresie art. 1 pkt. 2 lit. b), powstaną warunki ubezpieczenia na zasadach rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej - i odwrotnie, i ubezpieczony przechodzi z jednego ubezpieczenia do drugiego (art. 292 i art. 293), otrzymuje w miejsce poprzedniej legitymacji, jako nowowstępujący do danego rodzaju ubezpieczenia, nową legitymację ubezpieczeniową, w której należy wpisać ilość zaliczonych w nowem ubezpieczeniu miesięcy względnie tygodni składkowych wraz z odpowiadającym im przeciętnym zarobkiem, przeliczonym zgodnie z obowiązującemi przepisami.

W tym celu pracodawca powinien dołączyć przy zgłaszaniu pracownika do nowego rodzaju ubezpieczenia, dostarczoną mu przez tego pracownika dotychczas posiadaną legitymację ubezpieczeniową, którą ubezpieczalnia przesyła następnie właściwemu zakładowi ubezpieczeń społecznych wraz z posiadanemi kartami ewidencyjnemi dla ustalenia podlegających zaliczeniu w dotychczasowem ubezpieczeniu emerytalnem miesięcy względnie tygodni składkowych, oraz podstawy wymiaru składek i przekazania temu zakładowi ubezpieczeń społecznych, do którego dana osoba przechodzi, zmniejszonych o 6 % składek emerytalnych z oprocentowaniem składanem przy kapitalizacji rocznej według stopy technicznej.

Ostatni zakład dokonywa odpowiednich zaliczeń po otrzymaniu od zakładu poprzedniego składek wraz z odpisem przebiegu ubezpieczenia zgodnie z obowiązującemi przepisami, poczem zawiadamia o tem właściwą ubezpieczalnię, celem dokonania odpowiednich wpisów w nowozałożonej karcie ewidencyjnej i legitymacji ubezpieczeniowej pracownika.

Jeżeli pracownik powraca do poprzedniego ubezpieczenia, otrzymuje poprzednią legitymację lub jej wtórnik przy zachowaniu tego samego trybu co do przekazania składek, zaliczenia miesięcy względnie tygodni składkowych i dokonania wpisów do legitymacji, jak przy przejściu pierwszem.

Przepisy powyższe mają odpowiednie zastosowanie w przypadkach, gdy przekazanie składek następuje w myśl art. 120 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej.

W przypadkach wyżej określonych stosuje się odpowiednio § 45.

§ 51. Wpisów do legitymacji ubezpieczeniowej co do danych osobistych i rodzinnych dokonywają ubezpieczalnie społeczne, co do danych zaś dotyczących okresu pracy i zgłoszeń do ubezpieczenia i wymeldowań - pracodawcy.

W przypadku, przewidzianym w § 11, pracownikowi przysługuje prawo żądania od ubezpieczalni odpowiedniego zaświadczenia co do danych, zgłoszonych w sposób, przewidziany w § 11, zamiast odpowiedniego wpisu do legitymacji ubezpieczeniowej.

Okoliczności, wymienione w art. 153 ustawy i art. 8 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej, wpisują ubezpieczalnie społeczne na podstawie stwierdzenia okoliczności, wchodzących w zakres ich działania, wpis zaś innych okoliczności obowiązany jest pracownik uzyskać ze strony właściwych władz, urzędów i instytucyj. Ubezpieczalnia uprawniona jest do dokonania w legitymacji wpisu, dotyczącego okoliczności, nieobjętych jej zakresem działania, na podstawie zaświadczeń właściwych władz, urzędów względnie instytucyj.

§ 52. Ubezpieczonemu przysługuje prawo żądania od ubezpieczalni społecznej wpisania do jego legitymacji ubezpieczeniowej sumy tygodni względnie miesięcy składkowych wraz z sumą zarobków (wynagrodzeń), zaliczonych do ubezpieczenia emerytalnego w ciągu dwóch ostatnich lat kalendarzowych, oraz czasu pozostawania bez pracy w tymże okresie.

Powyższych wpisów ubezpieczony może żądać w okresie od 1 lipca do końca września.

Ubezpieczonemu przysługuje prawo zgłoszenia w ciągu miesiąca od doręczenia wpisu, dokonanego w myśl ustępów poprzednich, sprostowania wpisu względnie zmiany ustalenia okoliczności, mających znaczenie dla stosunku ubezpieczeniowego, objętych powyższym wpisem.

² § 41a dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 31 stycznia 1938 r. (Dz.U.38.12.84) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1938 r.

³ § 41b dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 31 stycznia 1938 r. (Dz.U.38.12.84) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1938 r.