Dział 3 - Do działu II, artykułów 11 - 24. - Rzesza Niemiecka-Polska. Konwencja w sprawie polskich robotników rolnych. Warszawa.1927.11.24.
Dz.U.1929.44.366
Akt utracił mocDział III.
Konwencja niniejsza pozostaje w mocy do 31 grudnia 1928 i milcząco będzie przedłużana każdorazowo na rok następny, o ile jej nie wypowie jedna z układających się stron.
To samo stosuje się do porozumień odrębnych (artykuły 1 i 4).
Każda z układających się Stron może wypowiedzieć konwencję lub porozumienia odrębne najpóźniej 1 lipca na 31 grudnia każdego roku. Wraz z wypowiedzeniem konwencji uważają się również za wypowiedziane porozumienia odrębne. W razie wypowiedzenia przez jedną z układających się Stron jednego z porozumień odrębnych, druga układająca się Strona może do 15 lipca danego roku wypowiedzieć konwencję.
Konwencja niniejsza winna być możliwie rychło ratyfikowana. Dokumenty ratyfikacyjne mają być wymienione w Berlinie. Konwencja wchodzi w życie w 15 dni po wymianie dokumentów ratyfikacyjnych.
Jednocześnie z niniejszą konwencją wchodzą w życie porozumienia odrębne.
Sporządzono w Warszawie dnia 24 listopada 1927 w dwóch tekstach oryginalnych i to każdy w języku polskim i niemieckim, z których każda z układających się Stron otrzymuje jeden. Teksty polski i niemiecki w treści swej są zgodne i autentyczne.
(-) Dr. Witold Prądzyński
(-) Stanisław Gawroński
Do działu II, artykułów 11 - 24.
Do działu II, artykułów 11 - 24.
Do artykułu 26.
Do artykułu 26.
Warszawa, dnia 24 listopada 1927.
(-) Dr. Witold Prądzyński
(-) Stanisław Gawroński
w sprawie rekrutacji, pośredniczenia i kontraktowania, jako też przejazdu polskich sezonowych robotników rolnych.
w sprawie rekrutacji, pośredniczenia i kontraktowania, jako też przejazdu polskich sezonowych robotników rolnych.
§ 1.
Niemiecka Centrala Robotnicza zawiadamia w grudniu każdego roku Urząd Emigracyjny w Warszawie, jakie przypuszczalnie będzie zapotrzebowanie polskich sezonowych robotników rolnych (mężczyzn, kobiet i chłopców) na rok przyszły w poszczególnych krajach niemieckich, w Prusiech, w poszczególnych prowincjach, przyczem określi te powiaty w Polsce, z których byłoby pożądane otrzymać robotników.
§ 2.
Najpóźniej w trzy tygodnie po nadejściu zawiadomienia Niemieckiej Centrali Robotniczej (§ 1) Urząd Emigracyjny w Warszawie podaje jej do wiadomości powiaty, z których przewiduje rekrutację, oraz liczbę robotników, jaką może otrzymać z poszczególnych powiatów.
§ 3.
Polskie Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej i Niemiecka Centrala Robotnicza uzgadniają, w dwa tygodnie po upływie terminu, ustalonego w § 2, ostateczną liczbę robotników, podlegających rekrutacji, podział między powiaty, jak również techniczne szczegóły na okres do połowy kwietnia. W ten sam sposób postępować się będzie w wypadkach późniejszych zapotrzebowań robotników.
Przy zapotrzebowaniu imiennie wskazanych robotników obowiązuje § 6.
§ 4.
Zbędnie z porozumieniem (§ 3) przesyłać będzie Niemiecka Centrala Robotnicza właściwym Polskim Państwowym Urzędem Pośrednictwa Pracy każdorazowo otrzymywane zgłoszenia poszczególnych pracodawców. Państwowe Urzędy Pośrednictwa Pracy w odpowiednich ogłoszeniach podadzą zawczasu do wiadomości ludności rolnej dni i miejscowości kontraktowania w Urzędach Pośrednictwa Pracy lub w miejscowościach, ustalonych przez te Urzędy w porozumieniu z Niemiecką Centralą Robotniczą.
Niemiecka Centrala Robotnicza jest wówczas upoważniona wysłać w dostatecznej liczbie urzędników do Urzędów Pośrednictwa Pracy, aby z zastrzeżeniem przepisów §§ 5 i 7 niniejszego porozumienia, rozpoczęli rekrutację wraz z przedstawicielami Urzędów Pośrednictwa Pracy. Rekrutacja dokonywa się z pośród robotników, poleconych przez przedstawicieli polskich Urzędów Pośrednictwa Pracy, w ustalone dni i w ustalonych miejscowościach.
§ 5.
Urzędnicy Niemieckiej Centrali Robotniczej, którzy mają być wysłani do Polski do Urzędów Pośrednictwa Pracy celem rekrutacji robotników otrzymują od właściwych polskich Konsulatów zaświadczenie według załączonego wzoru.
Niemiecka Centrala Robotnicza prześle zawczasu Urzędowi Emigracyjnemu w Warszawie imienne listy tych urzędników.
§ 6.
Polskie Państwowe Urzędy Pośrednictwa Pracy zawiadomią robotników, których przy zapotrzebowaniu imiennie wskażą Urzędy Graniczne Niemieckiej Centrali Robotniczej, z powołaniem się na zeszłoroczną umowę o pracę, niezwłocznie po nadejściu umowy o pracę, o zgłoszonych co do nich zapotrzebowaniach i spowodują zakontraktowanie ich na podstawie przeznaczonej dla nich umowy o pracę. Ci imiennie wskazani robotnicy nie będą wyłączeni od zapośredniczenia, o ile wyjazdowi ich nie sprzeciwiają się ustawowe przeszkody.
Do imiennie wskazanych robotników, którzy nie chcą zakontraktować się ponownie na miejsce pracy im proponowane, stosują się ogólne przepisy o rekrutacji.
Zapotrzebowanie imiennie wskazanych robotników, zamieszkałych poza obrębem uzgodnionych powiatów, będą zgłaszane we właściwym dla ich miejsca zamieszkania Państwowym Urzędzie Pośrednictwa Pracy, przy równoczesnem zawiadomieniu Urzędu Emigracyjnego w Warszawie. Urząd Emigracyjny zawiadomi o swojej decyzji w najkrótszej drodze właściwe polskie władze oraz Niemiecką Centralę Robotniczą.
§ 7.
Przedstawienie i wybór robotników (§§ 4 i 5) odbywają się według ich kwalifikacji fizycznej i zawodowej, oraz z uwzględnieniem, czy nadają się do utworzenia jednej grupy robotniczej.
Wyboru robotników do Niemiec dokonywają Urzędnicy Niemieckiej Centrali Robotniczej.
§ 8.
Zakontraktowanie robotników odbywa się na podstawie umowy o pracę dla zagranicznych sezonowych robotników rolnych, ułożonej przez Fachową Komisję Rolną i Leśną przy Zakładzie Rzeszy dla Pośrednictwa Pracy i Ubezpieczenia Bezrobotnych, która to umowa w swojem obecnem brzmieniu dołączona jest do niniejszej umowy. Rząd Niemiecki będzie działał w tym kierunku, aby Rząd Polski dość wcześnie miał sposobność do zajęcia stanowiska w razie ważniejszych zmian w umowie o pracę na niekorzyść robotników. Rząd Niemiecki jest ponadto gotów przedłożyć Fachowej Komisji Rolnej i Leśnej przy Zakładzie Rzeszy dla Pośrednictwa Pracy i Ubezpieczenia Bezrobotnych ewentualne propozycje Rządu Polskiego w sprawie zmian w umowie o pracę.
Inne umowy o pracę z polskimi sezonowymi robotnikami rolnymi są w myśl ustawowych przepisów niemieckich o tyle nieważne, o ile odbiegają na niekorzyść robotnika od umowy o pracę, wymienionej w ust. 1. W miejsce nieważnych punktów umów wchodzą w myśl niemieckich przepisów ustawowych odpowiednie postanowienia umowy o pracę, wymienionej w ust. 1.
Robotnik może podpisać umowę o pracę jedynie w obecności urzędnika, upoważnionego przez kierownika właściwego polskiego Państwowego Urzędu Pośrednictwa Pracy i po zapoznaniu się z warunkami umowy. Postanowienie to nie stosuje się do wyjątkowych wypadków ponownego zakontraktowania robotników (Umverpflichtung), przyczem jednak w warunkach pracy i płacy nie może nastąpić pogorszenie. Niemiecka Centrala Robotnicza przy ponownych zakontraktowaniach w Urzędach Granicznych poda ich powody Urzędowi Emigracyjnemu w Warszawie, przy ponownych zakontraktowaniach w Niemczech, właściwemu polskiemu konsulatowi.
Umowy o pracę sporządza się w 4 egzemplarzach. Jeden egzemplarz otrzymuje pracodawca, drugi Niemiecka Centrala Robotnicza, trzeci właściwy polski Państwowy Urząd Pośrednictwa Pracy, a czwarty egzemplarz otrzymuje osoba, wyznaczona przez polski Urząd Pośrednictwa Pracy z pośród danej grupy robotników.
Każdy robotnik wymieniony we wspólnej umowie o pracę, otrzyma przy zakontraktowaniu pisemne poświadczenie o zawarciu umowy o pracę według załączonego wzoru.
§ 9.
Jeżeli Urząd Emigracyjny w Warszawie i Niemiecka Centrala Robotnicza uznają zgodnie, że pracodawca wykroczył w sposób jaskrawy przeciwko postanowieniom umowy o pracę, obowiązującej przy zatrudnianiu zagranicznych sezonowych robotników rolnych (§ 8), wówczas można mu odmówić zapośredniczenia robotników.
§ 10.
Robotnicy otrzymują stosownie do obowiązujących przepisów paszportowych, w trybie przyśpieszonym, bezpłatnie t. zw. paszport emigracyjny sezonowy, uprawniający ich do jednorazowego wyjazdu z Polski w okresie jego ważności.
Robotnicy, posiadający taki paszport i poświadczenie o zawarciu umowy o pracę (§ 8 ust. 5), będą, stosownie do obowiązujących w danym czasie niemieckich przepisów, zwolnieni od wizy na wjazd do Niemiec, oraz na wyjazd z Niemiec podczas ostatnich dwóch miesięcy roku kalendarzowego.
Wizy i inne zaświadczenia wymagane dla podróży do Polski poza ostatniemi dwoma miesiącami roku kalendarzowego, oraz dla wjazdu ponownego w ciągu roku, będą udzielane bezpłatnie.
§ 11.
Terminy wyjazdu do Niemiec i stacje wyjazdowe będą komunikowane robotnikom przy rekrutacji. Polskie Państwowe Urzędy Pośrednictwa Pracy będą skłaniały zakontraktowanych robotników, aby wyjechali w oznaczonym terminie. O ileby w wyjątkowych wypadkach poszczególni robotnicy odmówili wyjazdu, wówczas przedstawicielowi Niemieckiej Centrali Robotniczej będą poleceni do wyboru inni odpowiedni robotnicy.
§ 12.
Koszty przejazdu robotników od niemieckiej stacji granicznej do miejsca pracy ponosi pracodawca. To samo dotyczy strawnego, o ile robotnicy nie zabierają ze sobą żywności.
§ 13.
Tytułem kosztów za pośrednictwo Niemiecka Centrala Robotnicza uiszcza Urzędowi Emigracyjnemu w Warszawie 1,20 marek niemieckich za każdego przyjętego robotnika.
§ 14.
Robotnice w wieku poniżej 25 lat w zasadzie nie powinne być umieszczane pojedynczo w miejscach pracy.
Niemiecka Centrala Robotnicza zakomunikuje niemieckim stowarzyszeniom opieki nad dziewczętami, wyznaczonym na podstawie późniejszych porozumień, liczbę oraz miejsca pracy takich robotnic polskich.
§ 15.
Osoby, którym polski Urząd Emigracyjny poleci towarzyszyć zakontraktowanym robotnikom do Urzędów Granicznych Niemieckiej Centrali Robotniczej, otrzymują zaświadczenia Niemieckiej Centrali Robotniczej według załączonego wzoru.
Urząd Emigracyjny w Warszawie prześle zawczasu Niemieckiej Centrali Robotniczej w Berlinie listy imienne tych osób.
§ 16.
Niemiecka Centrala Robotnicza dołoży starań, aby polscy sezonowi robotnicy rolni, którzy przed zakończeniem sezonu robót, bez własnej winy, utracili pracę, zostali umieszczeni w innem miejscu pracy, na które pracodawcą otrzymał pozwolenie zatrudniania zagranicznego sezonowego robotnika rolnego.
§ 17.
Powrót z Niemiec do kraju polskich sezonowych robotników rolnych winien się odbywać w sposób uporządkowany. Wyjazd powinien się odbywać możliwie w specjalnych pociągach i w sposób, odpowiadający interesom robotnika.
Niemiecka Centrala Robotnicza zawiadomi możliwie zawczasu Urząd Emigracyjny w Warszawie o przypuszczalnem rozpoczęciu się powrotu, o linjach kolejowych i przejściach granicznych, przez które przewidziany jest powrót: dołoży ponadto starań, aby podać do wiadomości Urzędu Emigracyjnego najgłówniejsze punkty przejściowe i zborne transportów.
Urząd Emigracyjny w Warszawie poczyni w odnośnych granicznych stacjach przejściowych przygotowania do przyjęcia przybywających robotników.
§ 18.
Kwestje wątpliwe natury technicznej, mogące ewentualnie powstać przy wykonaniu niniejszego porozumienia, regulowane będą pomiędzy Urzędem Emigracyjnym w Warszawie a Niemiecką Centralą Robotniczą w drodze bezpośredniego kontaktu.
Sporządzono w Warszawie dnia 24 listopada 1927 r. w dwóch oryginalnych tekstach i to każdy w języku polskim i niemieckim, z których każdy Rząd otrzymuje jeden. Teksty polski i niemiecki w treści swej są zgodne i autentyczne.
(-) Dr. Witold Prądzyński
(-) Stanisław Gawroński