Rozdział 4 - FUNKCJE KONSULARNE - Rumunia-Polska. Konwencja konsularna. Bukareszt.1993.01.25.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1994.29.104
Akt obowiązujący Wersja od: 13 stycznia 1994 r.
ROZDZIAŁ IV
FUNKCJE KONSULARNE
FUNKCJE KONSULARNE
Zakres funkcji konsularnych
Urzędnik konsularny jest uprawniony do popierania we wszelkich formach rozwoju stosunków gospodarczych, handlowych, kulturalnych i naukowych oraz wymiany turystycznej między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym, a także do przyczyniania się w każdy inny sposób do rozwoju przyjaznych stosunków między Państwem wysyłającym a Państwem przyjmującym oraz ochrony praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli.
Porozumiewanie się z władzami Państwa przyjmującego
1.
Urzędnik konsularny wykonuje funkcje konsularne w swoim okręgu konsularnym. Jednakże w wyjątkowych przypadkach może on również, za zgodą Państwa przyjmującego, wykonywać swoje funkcje poza tym okręgiem.2.
Przy wykonywaniu funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:a)
właściwych miejscowych organów swojego okręgu konsularnego;b)
właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, w zakresie, w jakim jest to dopuszczalne przez ustawy, inne przepisy i zwyczaje tego Państwa, a także umowy międzynarodowe.Reprezentowanie Państwa przy organizacjach międzynarodowych
Urzędnik konsularny, po notyfikacji Państwu przyjmującemu, może działać jako przedstawiciel Państwa wysyłającego przy organizacjach międzynarodowych.
Zastępowanie obywateli przed sądami Państwa przyjmującego
1.
Urzędnik konsularny ma prawo, zgodnie z praktyką i procedurą obowiązującą w Państwie przyjmującym, zastępować obywateli Państwa wysyłającego bądź zapewnić im odpowiednie zastępstwo przed sądami lub innymi organami Państwa przyjmującego i domagać się, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, podjęcia tymczasowych środków dla ochrony praw i interesów obywateli Państwa wysyłającego, jeśli obywatele ci z powodu nieobecności lub jakiejkolwiek innej przyczyny nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie obrony swoich praw i interesów.2.
Zastępstwo, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ustaje z chwilą, gdy osoba zastępowana wyznaczy swojego pełnomocnika albo podejmie się osobiście obrony swoich praw i interesów.Prowadzenie rejestru obywateli, wystawianie paszportów i wiz
Urzędnik konsularny ma prawo:
a)
prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;b)
wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty, przedłużać ich ważność, dokonywać w nich innych zmian, a także unieważniać je;c)
wydawać wizy.Funkcje dotyczące aktów stanu cywilnego
1.
Kierownik urzędu konsularnego ma prawo przyjmować oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, pod warunkiem że obie strony posiadają wyłącznie obywatelstwo Państwa wysyłającego. Urząd konsularny powiadamia właściwe organy Państwa przyjmującego o przyjęciu oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, jeżeli jest to wymagane przez ustawodawstwo Państwa przyjmującego.2.
Urzędnik konsularny ma prawo prowadzić rejestr urodzeń, oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński i zgonów lub przyjmować zgłoszenia i dokumenty dotyczące urodzeń, oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński i zgonów obywateli Państwa wysyłającego oraz wydawać odpowiednie dokumenty. Postanowienie to nie zwalnia jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustawodawstwa Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński i zgonów.3.
Właściwe organy Państwa przyjmującego, na żądanie urzędu konsularnego, będą bezzwłocznie i nieodpłatnie przekazywać do celów urzędowych kopie i odpisy aktów stanu cywilnego, dotyczące obywateli Państwa wysyłającego.Funkcje notarialne
1.
Urzędnik konsularny ma prawo:a)
przyjmować, sporządzać i poświadczać oświadczenia obywateli Państwa wysyłającego;b)
przyjmować, sporządzać i poświadczać testamenty i inne dokumenty stwierdzające jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego, sporządzone zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa;c)
legalizować dokumenty i pieczęcie na dokumentach oraz uwierzytelniać własnoręczność podpisów obywateli Państwa wysyłającego;d)
legalizować wszelkie dokumenty wydane przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego oraz poświadczać kopie i odpisy tych dokumentów;e)
tłumaczyć dokumenty i poświadczać zgodność tłumaczeń;f)
sporządzać i poświadczać umowy zawierane między obywatelami Państwa wysyłającego, jeżeli nie dotyczą one ustanowienia, przeniesienia lub wygaśnięcia praw rzeczowych do nieruchomości znajdujących się w Państwie przyjmującym;g)
sporządzać i uwierzytelniać umowy, bez względu na obywatelstwo stron, jeśli umowy te odnoszą się do mienia lub praw znajdujących się w Państwie wysyłającym i mają wywrzeć skutki prawne wyłącznie w tym Państwie;h)
legalizować lub wydawać, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego, dokumenty dotyczące pochodzenia towarów oraz inne podobne dokumenty;i)
ogłaszać w pomieszczeniach konsularnych zawiadomienia dotyczące wszelkich spraw z zakresu praw, obowiązków lub interesów obywateli Państwa wysyłającego.2.
Dokumenty wymienione w ust. 1 niniejszego artykułu, sporządzone, zalegalizowane lub poświadczone przez urzędnika konsularnego, są uważane za odpowiednio zalegalizowane dokumenty urzędowe, mające taką samą moc dowodową i wywierające takie same skutki prawne jak dokumenty zalegalizowane przez właściwe organy Państwa przyjmującego.Przyjmowanie depozytów
1.
Urzędnik konsularny ma prawo przyjmować do depozytu dokumenty, pieniądze i przedmioty wartościowe, powierzone przez obywateli Państwa wysyłającego.2.
Urzędnik konsularny ma również prawo otrzymywać, w celu przekazania właścicielowi, przedmioty zagubione przez obywateli Państwa wysyłającego podczas pobytu w Państwie przyjmującym.Opieka i kuratela
1.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią urzędnika konsularnego o potrzebie ustanowienia opieki lub kurateli nad niepełnoletnim lub mającym ograniczoną zdolność do czynności prawnych obywatelem Państwa wysyłającego bądź o potrzebie ochrony mienia znajdującego się w Państwie przyjmującym, którym - niezależnie od przyczyny - obywatel Państwa wysyłającego nie jest w stanie zarządzać.2.
Urzędnik konsularny może porozumiewać się z właściwymi organami Państwa przyjmującego oraz z obywatelami Państwa wysyłającego w sprawach wymienionych w ust. 1 niniejszego artykułu, a w szczególności proponować osoby na opiekuna lub kuratora.Porozumiewanie się z obywatelami Państwa wysyłającego
Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu porad i wszelkiej pomocy, a w razie konieczności zapewnić mu pomoc prawną. Państwo przyjmujące nie będzie w żaden sposób ograniczać możliwości porozumiewania się obywatela Państwa wysyłającego z urzędem konsularnym ani ograniczać dostępu do tego urzędu.
Porozumiewanie się z obywatelami pozbawionymi wolności
1.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią urzędnika konsularnego bezzwłocznie, to jest nie później niż w ciągu trzech dni, o każdym mającym miejsce w jego okręgu konsularnym przypadku aresztowania, zatrzymania lub pozbawienia wolności w innej formie obywatela Państwa wysyłającego.2.
Urzędnik konsularny ma prawo odwiedzania i porozumiewania się z obywatelem Państwa wysyłającego, który jest aresztowany, podlega jakiejkolwiek formie ograniczenia wolności lub odbywa karę pozbawienia wolności oraz, jeśli zachodzi potrzeba, zapewnienia mu pomocy prawnej. Prawo odwiedzania i porozumiewania się jest przyznawane okresowo i będzie mogło być wykonywane w możliwie najkrótszym czasie, a w każdym razie nie później niż w ciągu czterech dni od daty aresztowania lub ograniczenia wolności osobistej.3.
Właściwe organy Państwa przyjmującego będą informować zainteresowane osoby o możliwości porozumiewania się z urzędem konsularnym.4.
Wizyty wymienione w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu będą się odbywały zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego. Rozumie się, że te ustawy i inne przepisy nie mogą utrudniać wykonywania wymienionych funkcji konsularnych.Wypadki drogowe
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią bezzwłocznie urzędnika konsularnego o wszystkich poważnych wypadkach drogowych obywateli Państwa wysyłającego. Na wniosek urzędu konsularnego organy te udostępnią dokumenty dotyczące wypadku drogowego, w którym uczestniczył obywatel Państwa wysyłającego.
Zgon obywatela
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o zgonie obywatela Państwa wysyłającego. Na wniosek urzędu konsularnego organy te przekażą mu bezpłatnie odpis aktu zgonu lub innego dokumentu stwierdzającego zgon.
Spadek
1.
Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o otwarciu w tym Państwie spadku po obywatelu Państwa wysyłającego, a także - niezależnie od obywatelstwa osoby zmarłej - o otwarciu spadku, którym obywatel Państwa wysyłającego może być zainteresowany w charakterze spadkobiercy, uprawnionego lub zapisobiercy.2.
Właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą odpowiednie środki przewidziane w ustawach i innych przepisach tego Państwa dla ochrony spadku i przekazania urzędnikowi konsularnemu odpisu testamentu, jeżeli został on sporządzony, oraz wszelkich informacji, jakimi dysponują, dotyczących uprawnionych, ich miejsca zamieszkania i miejsca pobytu, wartości i składników masy spadkowej, w tym także kwot pochodzących z tytułu ubezpieczeń społecznych i polis ubezpieczeniowych. Powiadomią także o dacie rozpoczęcia postępowania spadkowego lub o stadium, w jakim ono się znajduje.3.
Urzędnik konsularny ma prawo, bez potrzeby przedstawienia pełnomocnictwa, do reprezentowania, bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela, przed sądami i innymi właściwymi organami Państwa przyjmującego obywatela Państwa wysyłającego, uprawnionego do spadku lub mającego roszczenia do spadku w Państwie przyjmującym, jeżeli jest on nieobecny lub nie ustanowił innego pełnomocnika.4.
Urzędnik konsularny ma prawo domagać się od właściwych organów Państwa przyjmującego:a)
zabezpieczenia spadku, nałożenia i zdjęcia pieczęci, wyznaczenia administratora spadku, a także udziału w wymienionych czynnościach;b)
sprzedaży mienia należącego do spadku, a także powiadomienia go o ustalonej dacie tej sprzedaży, aby mógł być przy niej obecny.5.
Z chwilą zakończenia postępowania spadkowego lub innych czynności urzędowych właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego i po uregulowaniu długów, opłat i podatków w ciągu trzech miesięcy przekażą mu spadek lub udziały spadkowe osób, które reprezentuje.6.
Jeżeli wartość spadku jest niewielka, urzędnik konsularny będzie mógł się domagać wydania mu mienia należącego do spadku. Będzie on mógł wówczas przekazać to mienie zainteresowanym osobom.7.
Urzędnik konsularny ma prawo otrzymywać, w celu przekazania osobom uprawnionym, udziałów spadkowych i zapisów przypadających obywatelom Państwa wysyłającego, nie mającym stałego miejsca pobytu w Państwie przyjmującym, oraz otrzymywać kwoty, które przypadają uprawnionym z tytułu odszkodowań, rent, ubezpieczeń społecznych, zaległych zarobków i polis ubezpieczeniowych.8.
Jeżeli obywatel Państwa wysyłającego, nie posiadający stałego miejsca pobytu w Państwie przyjmującym, zmarł w czasie pobytu w tym Państwie, to mienie pozostałe po nim zostanie zabezpieczone przez właściwe organy Państwa przyjmującego, a następnie przekazane, bez specjalnego postępowania, urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny spłaci długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej przebywania w Państwie przyjmującym do wysokości wartości przekazania mienia.9.
Przekazanie mienia i należności do Państwa wysyłającego stosownie do postanowień ust. 5, 6, 7 i 8 niniejszego artykułu może być dokonane jedynie zgodnie z ustawodawstwem Państwa przyjmującego.Opieka nad statkami
1.
Urzędnik konsularny ma prawo udzielać wszelkiej pomocy przewidzianej w niniejszej konwencji statkom Państwa wysyłającego i ich załogom podczas pobytu w portach, na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego od momentu dokonania odprawy tych statków, związanej z ich wejściem. Może on korzystać z prawa nadzoru i inspekcji statków Państwa wysyłającego oraz ich załóg. W tym celu może on odwiedzać statki Państwa wysyłającego oraz przyjmować wizyty kapitanów i innych członków załóg.2.
Urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego przy wykonywaniu wszelkich czynności odnoszących się do statku Państwa wysyłającego, kapitana i innych członków załogi statku.Uprawnienia urzędnika konsularnego wobec statków i ich załóg
Urzędnik konsularny ma prawo w stosunku do statków Państwa wysyłającego:
a)
bez uszczerbku dla uprawnień organów Państwa przyjmującego przesłuchiwać kapitana lub innego członka załogi statku, sprawdzać, przyjmować, poświadczać, sporządzać lub podpisywać wszelkie zaświadczenia bądź inne dokumenty dotyczące statku, przyjmować oświadczenia odnoszące się do statku, ładunku i podróży, a także wydawać dokumenty niezbędne do ułatwienia wejścia, postoju i wyjścia statku;b)
pośredniczyć w uregulowaniu lub ułatwieniu uregulowania wszelkiego rodzaju sporów między kapitanem a innymi członkami załogi, włącznie ze sporami dotyczącymi umów o pracę i warunków pracy, zgodnie z ustawodawstwem Państwa wysyłającego;c)
dokonywać czynności związanych z zatrudnieniem lub zwolnieniem kapitana lub innego członka załogi;d)
podejmować wszelkie środki w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i repatriacji kapitana lub innego członka załogi;e)
udzielać kapitanowi lub innym członkom załogi opieki i pomocy w ich stosunkach z sądami i innymi organami Państwa przyjmującego;f)
podejmować wszelkie niezbędne środki dla zachowania dyscypliny i porządku na pokładzie statku.Interwencje organów państwa przyjmującego na pokładzie statku
1.
Jeżeli sąd lub inny organ Państwa przyjmującego zamierza aresztować lub zatrzymać na pokładzie statku Państwa wysyłającego kapitana, innego członka załogi, pasażera tego statku lub inną osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, lub zająć mienie znajdujące się na pokładzie statku albo przeprowadzić na pokładzie urzędowe dochodzenie, to właściwy organ Państwa przyjmującego powiadamia o tym wcześniej urzędnika konsularnego, aby mógł on być obecny przy dokonywaniu tych czynności. Jeżeli na skutek pilności sprawy uprzednie powiadomienie urzędnika konsularnego jest niemożliwe lub jeżeli nie był on obecny przy wykonywaniu wymienionych czynności, to organy Państwa przyjmującego poinformują urzędnika konsularnego niezwłocznie i wyczerpująco o podjętych działaniach. Właściwe organy Państwa przyjmującego ułatwią urzędnikowi konsularnemu widzenie się z osobą aresztowaną lub zatrzymaną, a także porozumiewanie się z taką osobą oraz podjęcie właściwych kroków w celu ochrony interesów zainteresowanej osoby lub statku.2.
Postanowień ust. 1 niniejszego artykułu nie stosuje się do zwykłej kontroli przeprowadzanej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach paszportowych, celnych, zdrowia publicznego, zanieczyszczeń morza i bezpieczeństwa życia na morzu albo też do wszelkiej czynności podjętej na prośbę lub za zgodą kapitana statku.Awaria lub zatonięcie statku
1.
Jeżeli statek Państwa wysyłającego zatonął, uległ uszkodzeniu, osiadł na mieliźnie, został wyrzucony na brzeg lub doznał innej awarii na wodach terytorialnych lub wewnętrznych Państwa przyjmującego, łącznie z portami, to właściwe organy tego Państwa poinformują o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego.2.
W przypadkach wymienionych w ust. 1 niniejszego artykułu właściwe organy Państwa przyjmującego podejmą, zgodnie ze swoim ustawodawstwem, niezbędne środki w celu ratowania i ochrony statku, pasażerów, załogi, wyposażenia, ładunku, zapasów i innych przedmiotów znajdujących się na pokładzie, a także w celu zapobieżenia naruszeniu własności i nieporządkom na statku oraz ich zlikwidowania. Środki te zostaną podjęte także w stosunku do przedmiotów stanowiących część statku lub jego ładunku, które znalazły się poza statkiem. Organy Państwa przyjmującego powiadomią urzędnika konsularnego o podjętych środkach. Organy te udzielą urzędnikowi konsularnemu pomocy w celu podjęcia wszelkich kroków będących następstwem awarii, osadzenia na mieliźnie lub zatonięcia statku.3.
W razie gdy statek Państwa wysyłającego zatonie, a jego wyposażenie, ładunek, zapasy lub inne przedmioty, które znajdowały się na pokładzie, zostaną znalezione na brzegu Państwa przyjmującego lub w jego pobliżu albo zostaną sprowadzone do portu tego Państwa i ani kapitan statku, ani jego pełnomocnik, ani agent morski, ani też przedstawiciele ubezpieczenia nie są obecni lub nie mogą podjąć kroków w celu zabezpieczenia lub zarządzenia tym mieniem, to urzędnik konsularny jest upoważniony, w charakterze przedstawiciela właściciela statku, do podjęcia takich środków, jakie mógłby podjąć w tym samym celu właściciel, gdyby był obecny.4.
Urzędnik konsularny może również podjąć środki przewidziane w ust. 3 niniejszego artykułu w odniesieniu do każdego przedmiotu należącego do obywatela Państwa wysyłającego i pochodzącego z pokładu lub z ładunku statku, bez względu na jego przynależność państwową, sprowadzonego do portu lub znalezionego na brzegu, w pobliżu brzegu albo na statku, który uległ awarii, osiadł na mieliźnie lub zatonął. Właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią niezwłocznie urzędnika konsularnego o istnieniu takiego przedmiotu.5.
Urzędnik konsularny ma prawo, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego, uczestniczyć w dochodzeniu wszczętym w celu ustalenia przyczyn awarii, osadzenia na mieliźnie lub zatonięcia statku.Śmierć lub zaginięcie członka załogi
1.
Jeżeli kapitan lub inny członek załogi statku Państwa wysyłającego zmarł lub zaginął w Państwie przyjmującym na statku lub na lądzie, to kapitan lub jego zastępca oraz urzędnik konsularny Państwa wysyłającego są wyłącznie kompetentni do sporządzenia spisu inwentarza przedmiotów, walorów i innego mienia, pozostawionych przez zmarłego lub zaginionego, i do dokonania innych czynności koniecznych do zabezpieczenia mienia i jego przekazania w celu likwidacji spadku. Jeżeli zmarły lub zaginiony jest obywatelem Państwa przyjmującego, to kapitan lub jego zastępca sporządza spis inwentarza w momencie stwierdzenia zgonu lub zaginięcia. Kopia tego spisu jest doręczana organom Państwa przyjmującego, które są właściwe do dokonywania wszelkich czynności koniecznych do zabezpieczenia mienia, a w razie potrzeby - do likwidacji spadku. Organy te powiadomią o swych czynnościach urząd konsularny Państwa wysyłającego.2.
Jeżeli urzędnik konsularny wykonuje czynności w sprawach spadkowych określone w ust. 1 niniejszego artykułu, to ma on obowiązek przestrzegania ustaw i innych przepisów Państwa przyjmującego.Statki powietrzne
Postanowienia artykułów 52-56 niniejszej konwencji stosuje się odpowiednio do statków powietrznych Państwa wysyłającego, pod warunkiem że ich zastosowanie nie będzie naruszać postanowień innych umów dwustronnych lub wielostronnych w sprawach lotniczych, które obowiązują między Umawiającymi się Stronami.
Należności i opłaty konsularne
1.
Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za dokonane czynności konsularne opłaty oraz inne należności, zgodnie z ustawami i innymi przepisami Państwa wysyłającego.2.
Kwoty pobierane z tytułu czynności konsularnych, wymienione w ust. 1 niniejszego artykułu, są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.Przekazywanie dokumentów
Urzędnik konsularny ma prawo do doręczania pism sądowych i pozasądowych oraz dokonywania przesłuchań zgodnie z umowami międzynarodowymi obowiązującymi między Umawiającymi się Stronami, a przy braku takich umów - w sposób zgodny z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego. Uprawnienie to może być wykonywane tylko w stosunku do obywateli Państwa wysyłającego i bez stosowania środków przymusu.
Inne funkcje konsularne
Urzędnik konsularny może wykonywać wszelkie inne funkcje konsularne, powierzone mu przez Państwo wysyłające, jeżeli nie są one sprzeczne z ustawami i innymi przepisami Państwa przyjmującego lub którym Państwo to się nie sprzeciwia.