Rozdział 1 - Czynności sądowe. - Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów obywatelskich oraz sądów powiatowych w sprawach rozpoznawanych przez sądy obywatelskie.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1947.71.437
Akt utracił moc Wersja od: 1 stycznia 1965 r.
Rozdział I.
Czynności sądowe.
Czynności sądowe.
§ 2.
Sędzia obywatelski jest kierownikiem sądu obywatelskiego.§ 3.
Sędzia obywatelski jest służbowym zwierzchnikiem urzędnika gminnego przydzielonego do pełnienia funkcyj kancelaryjnych i protokółowania.§ 4.
Sędzia obywatelski winien oznaczyć stałe dnie i godziny przyjęć dla interesantów. Sędzia przyjmuje interesantów co najmniej dwa razy w tygodniu po 2 godziny, przydzielony zaś urzędnik codziennie co najmniej po 2 godziny.§ 5.
Sędzia obywatelski podpisuje wszelkie pisma sądowe. Jednak może on upoważnić przydzielonego urzędnika do podpisywania wezwań.§ 6.
Sędzia obywatelski zwraca się do władz administracyjnych i bezpieczeństwa publicznego I-ej instancji bezpośrednio, do władz zaś wyższych instancyj za pośrednictwem kierownika sądu grodzkiego.§ 7. 2
Jeżeli władza administracyjna lub bezpieczeństwa publicznego odmawia prawnemu żądaniu sądu obywatelskiego lub zwleka z jego wykonaniem, sędzia obywatelski zawiadamia o tym kierownika sądu powiatowego.§ 8.
Protokóły zawierające wnioski, pozwy i akty oskarżenia zgłoszone ustnie do protokółu podpisują: zgłaszający, sędzia obywatelski oraz protokólant, jeżeli brał udział w ich spisywaniu.Jeżeli zgłaszający nie umie lub nie może podpisać protokółu, należy w protokóle o tym uczynić wzmiankę ze wskazaniem przyczyny niepodpisania.
§ 9.
Sędzia obywatelski winien pilnie przestrzegać, aby każda czynność sądowa i administracyjna została wykonana możliwie szybko i w terminie wyznaczonym.§ 10.
Sędzia obywatelski sporządza rozkład posiedzeń sądowych przynajmniej na jeden miesiąc naprzód i wyznacza na nie ławników. Przy wyznaczaniu ławników na posiedzenia sądowe należy w miarę możności przestrzegać kolejności, aby zapewnić równomierny udział w posiedzeniach wszystkich ławników.§ 11.
Ławnicy powinni być powiadamiani, o wyznaczeniu ich na posiedzenie sądowe najpóźniej na tydzień przed posiedzeniem, w którym mają brać udział.§ 12.
Termin rozpraw i innych czynności sądowych z udziałem stron należy wyznaczać tak, aby między doręczeniem stronom wezwań a dniem odbycia rozprawy lub dokonania innych czynności sądowych upłynęło przynajmniej 3 dni.§ 13.
Przy wyznaczaniu terminów rozpraw i innych czynności sądowych należy w miarę możności uwzględniać życzenia stron i ich przedstawicieli oraz baczyć, aby stratę czasu połączoną ze stawiennictwem do sądu ograniczyć do niezbędnych rozmiarów.§ 14.
Wezwania osobom wojskowym i organom bezpieczeństwa publicznego należy doręczać za pośrednictwem ich władzy przełożonej, a osobom zatrudnionym w przedsiębiorstwach komunikacyjnych w służbie ruchu - za pośrednictwem kierownictwa ich zakładów pracy.§ 15.
Rozprawy i inne czynności sądowe winny odbywać się w dnie powszednie w godzinach od 8 do 20-ej. W dnie świąteczne i poza godzinami wskazanymi mogą być podejmowane i wykonywane tylko czynności pilne i niecierpiące zwłoki.§ 16.
Posiedzenia i wszelkie czynności sądowe dokonywane z udziałem stron odbywają się w pomieszczeniu sądu, chyba że charakter czynności, interes stron lub oszczędność czasu wymaga dokonania ich w innym miejscu.§ 17.
W przypadku nieprzybycia wyznaczonego ławnika na posiedzenie sądowe sędzia obywatelski winien w miarę możności wyznaczyć natychmiast innego ławnika, aby wykonanie czynności sądowych nie uległo odroczeniu.§ 18.
Na posiedzeniach sądowych oraz przy dokonywaniu wszelkich czynności sądowych sędzia obywatelski używa przepisanej odznaki służbowej.§ 19.
Na posiedzeniach sądowych sędzia obywatelski zajmuje przy stole sędziowskim miejsce środkowe, a ławnicy po jego bokach. Starszy wiekiem ławnik zajmuje miejsce z prawej, młodszy zaś z lewej strony sędziego.§ 20.
Strony, obrońcy, pokrzywdzeni, świadkowie i biegli zajmują miejsca wyznaczone dla nich przez sędziego obywatelskiego. Miejsca te nie mogą być wyznaczone za stołem sędziowskim.§ 21.
Posiedzenia sądowe są jawne. Wstęp na salę posiedzeń ma każda osoba dorosła nieuzbrojona, chyba że noszenie broni dla niej wynika z obowiązku służbowego.§ 22. 3
Wszyscy obecni na sali rozpraw, nie wyłączając protokólanta, powstają z miejsc w chwili wejścia sądu obywatelskiego na salę i w czasie ogłaszania wyroku.Ponadto wszyscy obecni, nie wyłączając sądu, powstają z miejsc w czasie przyjmowania przez sąd przyrzeczenia.
§ 23.
Na rozprawie każda osoba powstaje z miejsca, gdy przemawia do sądu lub gdy do niej sąd się zwraca. Sędzia obywatelski zezwoli na pozostawanie w pozycji siedzącej chorym, kalekom oraz w innych szczególnych przypadkach.§ 24.
Konwojenci i inni funkcjonariusze publiczni obecni w pomieszczeniach sądowych służbowo mogą pozostawać stosownie do przepisów służbowych z nakrytą głową.§ 25.
Sędzia obywatelski może upomnieć osobę, która narusza powagę sądu, spokój lub porządek czynności sądowych, a po bezskutecznym upomnieniu jej może ją wydalić z sali.Uczestnicy sprawy mogą być wydaleni z sali tylko na mocy zarządzenia sądu i jedynie wówczas, gdy mimo uprzedzenia ich, że postępowanie sądowe będzie się toczyć pod ich nieobecność i że to może mieć dla nich ujemne skutki, nadal zachowują się niewłaściwie.
§ 26.
Sąd może usunąć z sali publiczność w razie jej niewłaściwego lub hałaśliwego zachowania się pomimo upomnienia sędziego.§ 27. 4
W razie cięższego naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, sędzia obywatelski winien sporządzić protokół i przesłać go właściwemu prokuratorowi powiatowemu, a jeśli chodzi o osobę podlegającą sądownictwu wojskowemu - prokuratorowi wojskowemu.§ 28.
O terminie dokonania każdej czynności sądowej należy zawiadamiać: w sprawach cywilnych - powodów i pozwanych, a w sprawach karnych - oskarżonych, oskarżycieli i pokrzywdzonych.§ 29.
Zawiadomienie o rozprawie w sprawach z oskarżenia publicznego doręcza się organowi władzy, który wniósł akt oskarżenia.Jeżeli akt oskarżenia wniósł pokrzywdzony, zawiadomienie o rozprawie doręcza się nie tylko pokrzywdzonemu, lecz także miejscowemu posterunkowi milicji obywatelskiej.
§ 30.
Jeżeli strona w sprawie cywilnej ma pełnomocnika, wezwanie doręcza się zamiast niej pełnomocnikowi, w sprawach karnych zaś wezwanie doręcza się pełnomocnikowi i stronie.§ 31.
O wszczęciu i prawomocnym zakończeniu postępowania karnego przeciwko osobom podlegającym publicznej władzy dyscyplinarnej należy zawiadomić władzę, uprawnioną do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego, a o wszczęciu i zakończeniu postępowania karnego przeciwko wychowankom zakładów naukowych tak publicznych jak i prywatnych - przełożonych tych zakładów.§ 32.
W kolejności rozpoznawania spraw wyznaczonych na pewną godzinę należy w miarę możności przyznawać pierwszeństwo sprawom z udziałem funkcjonariuszów władz publicznych.§ 33. 5
Jeżeli sąd obywatelski zwraca się o przeprowadzenie dowodu do innego sądu, winien w piśmie do tego sądu wskazać dokładnie okoliczności, na jakie dowód ma być przeprowadzony, oraz czy ma być odebrane przyrzeczenie.W piśmie tym należy wskazać dokładnie adresy osób, które mają być przesłuchane, oraz osób, które winny być zawiadomione o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodu.
§ 34.
Świadkom i biegłym w sprawach cywilnych i karnych z oskarżenia prywatnego przyznaje się i wypłaca wynagrodzenie za utratę zarobku i zwrot kosztów przejazdu z zaliczek złożonych przez strony.Jeżeli strona, na wniosek której dokonano czynności powodującej wydatek na świadków lub biegłych albo na dokonanie innej czynności sądowej, korzysta z prawa ubogich, wynagrodzenie wypłaca się z funduszów gminy. Wypłata wynagrodzenia następuje za pokwitowaniem osoby uprawnionej, które dołącza się do akt sprawy.
§ 35.
W sprawach z oskarżenia publicznego wydatki w toku postępowania w sprawie pokrywa się z funduszów gminy.§ 36.
Do protokółu rozprawy oprócz danych przewidzianych w art. 33 § 2 należy wciągać także postanowienia zapadłe na rozprawie.§ 37.
Wyrok może być wydany jedynie przez skład sądzący, przed którym odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku.Na pierwszym miejscu każdego wyroku powinien być zamieszczony napis: W Imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.
§ 38.
Narada i głosowanie składu sądzącego są tajne. Prócz sędziego i ławników należących do składu sądzącego nikt inny nie może brać w nich udziału.§ 39.
Jeżeli przy naradzie nad wyrokiem ujawni się potrzeba uzupełnienia materiału dowodowego, sąd może wznowić rozprawę lub ją odroczyć i zarządzić dodatkowe przeprowadzenie dowodów.§ 40.
Jeżeli przy rozstrzyganiu w sprawie karnej pytania co do kary, kary przepadku przedmiotów pochodzących z przestępstwa i narzędzi służących do jego popełnienia, albo kosztów sądowych zdania się podzielą w ten sposób, iż żadne z nich nie uzyska większości głosów, zdanie najmniej przychylne dla oskarżonego przyłącza się do zdania najbardziej doń zbliżonego.Jeżeli członek składu sądzącego, który głosował za uniewinnieniem, wstrzyma się od głosowania co do kary, kary przepadku przedmiotów oraz kosztów sądowych, zdanie jego przyłącza się do zdania najbardziej przychylnego dla oskarżonego.
§ 41.
Po naradzie i głosowaniu sędzia obywatelski pisze wyrok, który wszyscy członkowie składu sądzącego, nie wyłączając przegłosowanego, podpisują. Odmowę podpisania wyroku przez członka składu sądzącego i jej przyczynę należy stwierdzić w wyroku.§ 42.
W razie jednoczesnego skazania w jednej sprawie za kilka przestępstw sąd winien orzec w wyroku karę za każde przestępstwo oddzielnie, a nadto wymierzyć zamiast wszystkich orzeczonych kar, karę łączną.Zasady wymierzania kary łącznej określają przepisy art. 31-35 kodeksu karnego.
§ 43.
Sędzia i każdy z ławników może zgłosić w razie przegłosowania go przy rozstrzyganiu sprawy zdanie odrębne. Zdania odrębnego nie ogłasza się. Jeżeli zdanie to zostanie złożone na piśmie, dołącza się je do akt sprawy.§ 44.
Strony mogą zdanie odrębne przeglądać, robić z niego odpisy, nie mogą jednak otrzymywać uwierzytelnionych odpisów.§ 45.
Uzasadnienie wyroku winno wskazywać powody rozstrzygnięcia sprawy. Uzasadnienie pisze się po sentencji.§ 46. 6
W przypadku złożenia na orzeczenie sądu obywatelskiego środka odwoławczego (rewizji lub zażalenia) sędzia obywatelski winien środek ten wraz z aktami sprawy przesłać niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu 3 dni sądowi powiatowemu.W przypadku złożenia zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny na świadka lub biegłego do zażalenia należy dołączyć zamiast akt sprawy tylko odpis postanowienia z uzasadnieniem (art. 46 § 2).
§ 47.
Sędzia obywatelski przy złożeniu środka odwoławczego nie bada, czy środek ten został złożony w terminie przepisanym, ani też czy został należycie opłacony i nie jest uprawniony ani do zwrotu środka odwoławczego, ani też do żądania jego uzupełnienia z powodu braków formalnych lub nieopłacenia.§ 48. 7
Sędzia obywatelski przesyła do sądu powiatowego akta spraw zakończonych oraz spraw, w których pomimo ich niezakończenia został zakreślony numer w repertorium (§ 101).2 § 7 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1950 r. (Dz.U.51.1.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1951 r.
3 § 22 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1950 r. (Dz.U.51.1.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1951 r.
4 § 27 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1950 r. (Dz.U.51.1.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1951 r.
5 § 33 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1950 r. (Dz.U.51.1.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1951 r.
6 § 46 zmieniony przez § 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1950 r. (Dz.U.51.1.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1951 r.
7 § 48 zmieniony przez § 1 pkt 6 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1950 r. (Dz.U.51.1.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1951 r.