Dział 10 - Sposób realizacji zadań związanych z udziałem prokuratora w sprawach cywilnych, rodzinnych, opiekuńczych oraz ze stosunku pracy i z zakresu ubezpieczeń społecznych - Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2014.1218

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 2015 r.

DZIAŁ  X

Sposób realizacji zadań związanych z udziałem prokuratora w sprawach cywilnych, rodzinnych, opiekuńczych oraz ze stosunku pracy i z zakresu ubezpieczeń społecznych

§  191.

1. Sprawy cywilne należą do zakresu działania jednostki, na której obszarze właściwości mieści się siedziba sądu właściwego do rozpoznania sprawy cywilnej.

2. Prokurator rejonowy może podjąć czynności przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, jeżeli uzasadniają to wyniki postępowania prowadzonego w podległej mu jednostce.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, gdy względy organizacyjne lub zawiłość sprawy cywilnej przemawiają za podjęciem czynności przez prokuratora okręgowego. W takim przypadku akta sprawy lub inne materiały przekazuje się prokuratorowi okręgowemu z odpowiednim wnioskiem.

4. Jeżeli zachodzi potrzeba podjęcia czynności w postępowaniu odwoławczym w sprawie, w której w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji brał udział prokurator rejonowy lub prokurator okręgowy, stosuje się odpowiednio przepisy ust. 2 i 3.

§ 192. Przed wytoczeniem powództwa na rzecz oznaczonej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, a także przed złożeniem żądania zabezpieczenia powództwa lub wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego prokurator kontaktuje się z tą osobą lub jednostką, pouczając ją o przysługujących jej prawach.

§  193.

1. Powództwo na rzecz Skarbu Państwa, na podstawie art. 412 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 i 827), o orzeczenie przepadku świadczenia lub jego wartości prokurator może wytoczyć w każdej sprawie, w której uzasadniają to dowody zebrane w postępowaniu karnym lub w postępowaniu o przestępstwo skarbowe, gdy nie został prawomocnie orzeczony w tym postępowaniu środek karny przepadku przedmiotu tego świadczenia lub jego równowartości albo ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotu lub korzyści majątkowej i nie działa organ uprawniony do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa.

1a. 108 Przed wytoczeniem powództwa, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się § 192.

2. W wyjątkowych przypadkach prokurator może inicjować wytoczenie powództwa, o którym mowa w ust. 1, przez organ uprawniony do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa.

§ 193a. 109

1. Zgłoszenie udziału prokuratora w postępowaniu sądowym jest wskazane zwłaszcza w sprawach:

1) których okoliczności wskazują na to, że postępowanie dotyczy oświadczenia woli złożonego dla pozoru lub dla ukrycia innej czynności prawnej albo że strony mają na celu obejście ustawy;

2) przeciwko Skarbowi Państwa, jednostce samorządu terytorialnego lub innej właściwej osobie prawnej o naprawienie szkody wyrządzonej przy wykonywaniu władzy publicznej;

3) o stwierdzenie nieważności czynności prawnej skutkującej przeniesieniem własności lub obciążeniem nieruchomości;

4) dotyczących ochrony dóbr kultury oraz ochrony praw autorskich lub praw pokrewnych;

5) o zwolnienie od egzekucji przedmiotów majątkowych zajętych w postępowaniu karnym lub postępowaniu o przestępstwo skarbowe, chyba że prokurator jest jednym z pozwanych;

6) dotyczących ochrony rodziny;

7) o naprawienie szkody na osobie lub mieniu wyrządzonej szczególnie drastycznym działaniem sprawcy;

8) dotyczących ochrony środowiska naturalnego.

2. Prokurator zgłasza udział w sprawie, w której sąd zawiadomił go, na podstawie art. 59 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.), że uważa jego udział za potrzebny; niezgłoszenie udziału w takiej sprawie może nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach.

§ 193b. 110 Wytoczenie przez prokuratora powództwa w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego jest wskazane zwłaszcza wtedy, gdy osoba uprawniona wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego, nieporadności lub z innych wyjątkowych przyczyn nie jest w stanie samodzielnie dochodzić swoich roszczeń albo bezpodstawnie uchyla się od tego ze szkodą dla interesu społecznego lub ważnego interesu prywatnego.

§ 193c. 111 Udział prokuratora w postępowaniu z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego jest wskazany zwłaszcza w sprawach:

1) o unieważnienie oraz o ustalenie istnienia albo nieistnienia małżeństwa;

2) o zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa oraz o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa;

3) o przysposobienie przez cudzoziemców lub obywateli polskich mających miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu za granicą;

4) o rozwiązanie przysposobienia;

5) o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką;

6) o pozbawienie władzy rodzicielskiej;

7) o orzeczenie zakazu utrzymywania kontaktów z dzieckiem.

§ 193d. 112 W sprawach ze stosunku pracy i z zakresu ubezpieczeń społecznych wniesienie przez prokuratora pozwu albo odwołania do sądu oraz zgłoszenie jego udziału w postępowaniu sądowym jest wskazane zwłaszcza wtedy, gdy:

1) wskutek rażącego naruszenia prawa został narażony ważny interes pracownika, grupy pracowników lub ubezpieczonego albo sprawa wywołała poruszenie opinii publicznej lub ma charakter precedensowy;

2) pracownik lub ubezpieczony wskutek nieporadności lub z innych wyjątkowych przyczyn nie jest w stanie samodzielnie dochodzić swoich praw;

3) rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z dyskryminacją w zatrudnieniu lub ujawnieniem przez pracownika przestępstwa w zakładzie pracy albo z wyrażoną przez niego uzasadnioną krytyką zakładu pracy lub osób pełniących w tym zakładzie funkcje kierownicze;

4) wskutek rażących zaniedbań zakładu pracy pracownik nie otrzymał należnego świadczenia z ubezpieczenia społecznego albo świadczenia z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

§  194.

1. W sprawach, w których postępowanie toczy się z inicjatywy prokuratora oraz w których zgłosił on udział w postępowaniu, prokurator uczestniczy w rozprawie. Wyznaczenie innego prokuratora jest dopuszczalne wyłącznie w uzasadnionych przypadkach; wyznacza się wówczas prokuratora dobrze zaznajomionego ze sprawą.

2. Za zgodą prokuratora bezpośrednio przełożonego prokurator może nie uczestniczyć w rozprawie przed sądem drugiej instancji, jeżeli udział ten byłby niecelowy.

3. Do udziału w rozprawie (posiedzeniu) wyznacza się prokuratora, który w danej sprawie zainicjował postępowanie lub który zgłosił udział w postępowaniu.

4. W sprawach skomplikowanych, a także w przypadku, gdy postępowanie prowadził zespół prokuratorów, w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania przed sądem do udziału w rozprawie można wyznaczyć więcej niż jednego prokuratora.

§ 195. O niezgłoszeniu udziału w sprawie, w której sąd zawiadomił prokuratora na podstawie art. 59 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.) oraz o odstąpieniu od udziału w sprawie prokurator niezwłocznie zawiadamia sąd.

§ 195a. 113 Czynności dowodowe, o których mowa w art. 43 ustawy o prokuraturze, przeprowadza się tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do zajęcia stanowiska w przedmiocie zainicjowania postępowania przed sądem lub zgłoszenia w nim udziału. W takim przypadku nie przesłuchuje się stron czynności prawnej.

§  196.

1. Skargę kasacyjną oraz skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wnosi do Sądu Najwyższego odpowiednio prokurator okręgowy albo prokurator apelacyjny, przedstawiając niezwłocznie akta sprawy lub inne materiały Prokuraturze Generalnej.

1a. 114 Prokurator okręgowy sporządza i wnosi skargi wymienione w ust. 1 tylko w sprawach, w których postępowanie zakończone zaskarżonym orzeczeniem zostało zainicjowane przez niego albo podległego prokuratora rejonowego lub toczyło się z udziałem tych prokuratorów.

2. W razie stwierdzenia, że do wniesienia skargi jest uprawniony wyłącznie Prokurator Generalny, akta sprawy lub inne materiały przedstawia się niezwłocznie Prokuratorowi Generalnemu z odpowiednim wnioskiem.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w razie potrzeby wystąpienia Prokuratora Generalnego do Sądu Najwyższego z wnioskiem o unieważnienie prawomocnego orzeczenia na podstawie art. 64 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2013 r. poz. 499, z późn. zm.).

¹⁰⁸ § 193 ust. 1a dodany przez § 1 pkt 66 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2014 r. (Dz.U.2014.1962) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 2014 r.

¹⁰⁹ § 193a dodany przez § 1 pkt 67 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2014 r. (Dz.U.2014.1962) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 2014 r.

¹¹⁰ § 193b dodany przez § 1 pkt 67 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2014 r. (Dz.U.2014.1962) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 2014 r.

¹¹¹ § 193c dodany przez § 1 pkt 67 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2014 r. (Dz.U.2014.1962) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 2014 r.

¹¹² § 193d dodany przez § 1 pkt 67 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2014 r. (Dz.U.2014.1962) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 2014 r.

¹¹³ § 195a dodany przez § 1 pkt 68 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2014 r. (Dz.U.2014.1962) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 2014 r.

¹¹⁴ § 196 ust. 1a dodany przez § 1 pkt 69 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 2014 r. (Dz.U.2014.1962) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 2014 r.