Rozdział 6 - Przypadki, w których wykonuje się prace profilaktyczne. Sposób prowadzenia akcji ratowniczych w zależności od rodzaju i natężeń zagrożeń występujących w zakładzie górniczym - Ratownictwo górnicze.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1418 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 6 lipca 2022 r.

Rozdział  6

Przypadki, w których wykonuje się prace profilaktyczne. Sposób prowadzenia akcji ratowniczych w zależności od rodzaju i natężeń zagrożeń występujących w zakładzie górniczym

§  71. 

1. Prace profilaktyczne wykonuje się w przypadku:

1) likwidacji stanu zagrożenia pożarowego, gdy 10 < VCO < 25 dm³/min przy CO < 0,0026%, w szczególności w przypadku budowy tam o konstrukcji przeciwwybuchowej lub uszczelniania tam i zrobów;

2) bezpośredniego zagrożenia wystąpienia atmosfery niezdatnej do oddychania i trudnych warunków mikroklimatu;

3) dowiercania do poziomów zbiornikowych w warunkach zagrożenia siarkowodorowego, niezależnie od klasy zagrożenia erupcyjnego;

4) usuwania płynu z odwiertu przy przewidywanym występowaniu niebezpiecznych stężeń siarkowodoru;

5) oczyszczania odwiertu i testów produkcyjnych oraz opróbowania poziomu za pomocą próbnika złoża, w warunkach występowania zagrożenia siarkowodorowego oraz przy pracach w podziemnych magazynach węglowodorów;

6) prac:

a) rekonstrukcyjnych w otworach zaliczonych do klasy A zagrożenia erupcyjnego lub w warunkach zagrożenia siarkowodorowego,

b) wymagających użycia specjalistycznego wyposażenia jednostki ratownictwa;

7) wymiany:

a) zagłowiczenia odwiertu lub jego elementów przy istnieniu potencjalnego zagrożenia erupcyjnego, siarkowodorowego,

b) armatury na rurociągach przesyłających media technologiczne w kopalniach otworowych siarki;

8) prowadzenia prac z użyciem technik alpinistycznych w przestrzeniach niezagrożonych wybuchem.

2. Sposób prowadzenia i zabezpieczenia ratowniczego prac profilaktycznych w zakładach poszukujących węglowodorów oraz w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi ustala się w porozumieniu z właściwą jednostką ratownictwa.

3. Przebieg prac profilaktycznych dokumentuje się w książce tych prac oraz na kartach udziału zastępu ratowniczego w pracach profilaktycznych.

4. Dokumentacja prac profilaktycznych zawiera w szczególności:

1) określenie miejsc i zakresu wykonywanych prac profilaktycznych;

2) ustalenia dotyczące:

a) organizacji i nadzoru nad wykonywanymi pracami profilaktycznymi,

b) środków technicznych niezbędnych do prowadzenia prac profilaktycznych;

3) niezbędne instrukcje.

§  72. 

1. Otwieranie czasowo otamowanych wyrobisk oraz przebicia drążonymi wyrobiskami korytarzowymi do nieczynnych wyrobisk i zrobów są akcją ratowniczą.

2. Prace z użyciem technik nurkowych są akcją ratowniczą.

3. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do podziemnych kopalni soli.

§  73. 

1. Akcję ratowniczą prowadzi dyspozytor ruchu zakładu górniczego do czasu przejęcia jej prowadzenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Dyspozytor ruchu zakładu górniczego po otrzymaniu wiadomości o zagrożeniu dokumentuje ją w książce raportowej i rozpoczyna prowadzenie akcji ratowniczej.

2. Podziemne zakłady górnicze wyposaża się w system niezwłocznego powiadamiania.

3. W zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi, prowadzących podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz prowadzących podziemne składowanie odpadów metodą otworową, do czasu przejęcia prowadzenia akcji ratowniczej przez kierownika ruchu zakładu górniczego prowadzi ją najwyższa funkcyjnie osoba kierownictwa albo dozoru ruchu zakładu górniczego przebywająca w zakładzie górniczym.

§  74. 

1. Prowadzący akcję ratowniczą wykonuje następujące czynności:

1) powiadamia o niebezpieczeństwie osobę kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego, przebywającą najbliżej miejsca zagrożenia, z jednoczesnym skierowaniem jej do tego miejsca, w celu zorganizowania akcji zabezpieczenia ludzi i likwidacji zagrożenia;

2) wyznacza strefę zagrożenia lub skażenia, obejmującą wyrobiska lub rejony zakładu górniczego, w których występują lub mogą wystąpić skutki niebezpiecznego zdarzenia, wstrzymuje ruch zagrożonych stanowisk pracy oraz ustala sposób zabezpieczenia tej strefy;

3) określa liczbę zagrożonych ludzi oraz wszelkimi dostępnymi środkami powiadamia ich o niebezpieczeństwie;

4) podejmuje działania zmierzające do wycofania ludzi znajdujących się w wyrobiskach i rejonach zagrożonych i wskazuje miejsca, do których powinni się wycofać ze strefy zagrożonej;

5) kieruje do udziału w akcji ratowniczej dyżurujące zastępy ratownicze;

6) uruchamia system niezwłocznego powiadamiania, o którym mowa w § 73 ust. 2, którym powiadamia o niebezpiecznym zdarzeniu kierownika ruchu zakładu górniczego lub jego zastępcę, osobę kierownictwa lub dozoru ruchu odpowiedzialną za pracę w zakładzie górniczym na danej zmianie roboczej i kopalnianą stację ratownictwa górniczego oraz inne osoby i instytucje, zgodnie z ustaleniami planu ratownictwa górniczego;

7) dokonuje oceny stanu zagrożenia oraz podejmuje niezbędne działania przewidziane w planie ratownictwa górniczego, w przypadku wystąpienia zdarzenia, w szczególności działania mające na celu likwidację zagrożenia i maksymalne ograniczenie strat;

8) powołuje kierownika akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie i kierownika bazy ratowniczej;

9) powołuje sztab doradczy kierownika akcji ratowniczej, zwany dalej "sztabem akcji", spośród służb zakładu górniczego oraz wyznacza kierownika sztabu akcji ratowniczej;

10) ustala lokalizację bazy ratowniczej i sposób jej zabezpieczenia przed skutkami zagrożenia;

11) wyznacza, w razie potrzeby, miejsca pomocniczych baz ratowniczych oraz określa ich zakres działania i sposób organizacji;

12) ustala miejsca, z których prowadzona będzie kontrola stanu zagrożenia, w szczególności kontrola parametrów fizykochemicznych powietrza i gazów pożarowych, a także warunków mikroklimatu, w tym temperatury i wilgotności względnej;

13) współpracuje z osobami wchodzącymi w skład sztabu akcji ratowniczej, aby sztab był zorientowany co do zakresu prac, jakie w ramach akcji ratowniczej wykonują poszczególne służby zakładu górniczego oraz inne podmioty;

14) zapewnia prowadzenie dokumentacji obrazującej przebieg zagrożenia oraz działań zmierzających do jego likwidacji;

15) przekazuje dokładne informacje o stanie zagrożenia oraz podjętych działaniach kierownikowi ruchu zakładu górniczego po przejęciu przez niego prowadzenia akcji ratowniczej.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego po przejęciu prowadzenia akcji ratowniczej:

1) dokonuje oceny:

a) poleceń wydanych przez dyspozytora ruchu i czynności wykonanych w trakcie prowadzonej akcji ratowniczej,

b) stanu zagrożenia załogi, ruchu zakładu górniczego oraz zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego w związku z zaistniałym zdarzeniem;

2) kontynuuje wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1;

3) opracowuje plan likwidacji zagrożenia, który jest aktualizowany na bieżąco;

4) określa liczbę zastępów ratowniczych oraz liczbę innych pracowników zakładu górniczego potrzebnych do likwidacji zagrożenia oraz ustala sposób koordynacji wykonywania tych prac;

5) ustala:

a) rodzaj oraz ilość urządzeń i sprzętu, koniecznych do realizacji planu likwidacji zagrożenia,

b) sposób i częstotliwość kontroli stanu zagrożenia w trakcie trwania akcji ratowniczej oraz sposób kontroli miejsca zagrożenia po zakończeniu akcji,

c) w zależności od potrzeb, zakres udziału w akcji ratowniczej służb ratownictwa górniczego zakładu górniczego oraz innych podmiotów przewidzianych planem ratownictwa górniczego,

d) liczbę lekarzy niezbędną do zabezpieczenia akcji ratowniczej.

§  75. 

1. Rozmowy telefoniczne prowadzone w systemie łączności kierownika akcji ratowniczej są rejestrowane z podaniem czasu ich przeprowadzania i archiwizowane.

2. System łączności kierownika akcji ratowniczej, w szczególności:

1) umożliwia prowadzenie rozmów telefonicznych:

a) za pomocą systemu ogólnozakładowej łączności telefonicznej z pomieszczeń sztabu akcji ratowniczej oraz z pomieszczenia kierownika akcji ratowniczej,

b) pomiędzy pomieszczeniem kierownika akcji ratowniczej a bazami ratowniczymi za pomocą systemu łączności ratowniczej;

2) automatycznie nagrywa rozmowy prowadzone z aparatu kierownika akcji ratowniczej zlokalizowanego w jego pomieszczeniu oraz z aparatów bazowych systemu łączności ratowniczej zlokalizowanych w bazach ratowniczych;

3) zapewnia w pomieszczeniu sztabu akcji ratowniczej nasłuch rozmów prowadzonych z aparatu kierownika akcji ratowniczej zlokalizowanego w jego pomieszczeniu oraz z aparatów bazowych systemu łączności ratowniczej zlokalizowanych w bazach ratowniczych.

§  76. 

1. Szczegółowy sposób prowadzenia akcji ratowniczych w zakładach górniczych, w tym przeciwpożarowej oraz w trudnych warunkach mikroklimatu, w podziemnym zakładzie górniczym oraz akcji ratowniczej w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

2. Szczegółowe sposoby wykonywania prac przez specjalistyczne zastępy ratownicze, w trakcie akcji ratowniczej, ustala kierownik akcji ratowniczej, w uzgodnieniu z kierownikiem właściwej jednostki ratownictwa, z uwzględnieniem wymagań określonych w przepisach dotyczących tych zastępów.

3. Przy prowadzeniu akcji ratowniczych lub wykonywaniu prac profilaktycznych w celu likwidacji pożaru, zagrożenia pożarowego, zagrożenia wybuchem gazu lub pyłu węglowego można wykorzystać gazy inertne. Szczegółowy sposób stosowania gazów określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

4. W podziemnych zakładach górniczych w trakcie akcji ratowniczych związanych z ratowaniem zagrożonych lub poszkodowanych ludzi, akcji ratowniczych prowadzonych w trudnych warunkach mikroklimatu oraz prowadzonych w atmosferze niezdatnej do oddychania w bazie ratowniczej powinien przebywać lekarz.

5. W przypadku innych akcji niż wymienione w ust. 4 o obecności lekarza w bazie ratowniczej decyduje kierownik akcji ratowniczej.

§  77. 

1. Akcję ratowniczą w odkrywkowym zakładzie górniczym prowadzi:

1) komendant zakładowej straży pożarnej albo kierownik innej jednostki ratownictwa;

2) kierownik ruchu zakładu górniczego albo osoba wyznaczona przez kierownika ruchu zakładu górniczego, jeżeli w zakładzie górniczym nie istnieje zakładowa straż pożarna lub inna jednostka ratownictwa;

3) do czasu przejęcia prowadzenia akcji ratowniczej przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2, akcję ratowniczą prowadzi najwyższa funkcyjnie osoba kierownictwa albo dozoru ruchu zakładu górniczego przebywająca w zakładzie górniczym.

2. Prowadzący akcję ratowniczą w odkrywkowym zakładzie górniczym:

1) wydaje rozkazy i polecenia;

2) dzieli teren, na którym jest prowadzona akcja ratownicza, na odcinki bojowe i wyznacza ich dowódców;

3) powołuje sztab akcji ratowniczej lub zespół doradców składający się ze specjalistów z różnych dziedzin;

4) organizuje udzielenie pomocy przez osoby dozoru i załogi zakładu górniczego.

3. W przypadku wystąpienia zagrożenia, o którym mowa w art. 123 ust. 3 ustawy, w odkrywkowym zakładzie górniczym, poza czynnościami, o których mowa w ust. 2:

1) w zakładowej straży pożarnej albo innej jednostce ratownictwa w trakcie akcji ratowniczej stosuje się regulaminy i zasady obsługi sprzętu obowiązujące w Państwowej Straży Pożarnej;

2) kierownik ruchu zakładu górniczego osobiście albo wyznacza osobę, która w szczególności:

a) prowadzi jednostki straży pożarnych lub inne jednostki ratownictwa do miejsca zagrożenia za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się,

b) wyznacza osoby pilotujące do miejsca zagrożenia w przypadku braku możliwości kontaktowania się za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się z jednostkami straży pożarnych lub innymi jednostkami ratownictwa,

c) przygotowuje pojazd do holowania samochodów pożarniczych lub ratowniczych w przypadku utrudnionego dojazdu.

4. W przypadku wystąpienia zagrożenia, o którym mowa w art. 123 ust. 3 ustawy, każdy pracownik niezwłocznie:

1) alarmuje osoby znajdujące się w rejonie wystąpienia zagrożenia oraz kierownika ruchu zakładu górniczego lub osobę wyznaczoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, o której mowa w ust. 3 pkt 2, która zawiadamia właściwą jednostkę straży pożarnej lub inną jednostkę ratownictwa;

2) przystępuje do akcji ratowniczej polegającej na:

a) ratowaniu życia zagrożonych osób,

b) gaszeniu pożaru za pomocą urządzeń i sprzętu gaśniczego,

c) wykonywaniu rozkazów i poleceń kierującego akcją ratowniczą.

§ 78. Kierownik akcji ratowniczej wzywa jednostkę ratownictwa w przypadku wystąpienia sytuacji zagrożenia zdrowia i życia ludzi, atmosfery niezdatnej do oddychania lub trudnych warunków mikroklimatu oraz bezpieczeństwa powszechnego.

§  79. 

1. Kierownik akcji ratowniczej ma do swojej dyspozycji odrębne pomieszczenie w pobliżu sztabu akcji ratowniczej, w którym znajduje się system łączności kierownika akcji ratowniczej umożliwiający bezpośrednie połączenie ze sztabem akcji, bazą ratowniczą oraz osobami i służbami określonymi w planie ratownictwa górniczego.

2. W pomieszczeniach sztabu akcji ratowniczej instaluje się urządzenia umożliwiające nasłuch i rejestrację rozmów prowadzonych przez kierownika akcji ratowniczej z kierownikiem akcji pod ziemią, kierownikiem bazy ratowniczej lub innymi osobami przebywającymi w bazie ratowniczej lub w strefie zagrożenia oraz nasłuch i rejestrację rozmów prowadzonych przez kierownika akcji ratowniczej pod ziemią z zastępami ratowniczymi.

3. W pomieszczeniu kierownika akcji ratowniczej przebywać mogą jedynie:

1) sekretarz techniczny kierownika akcji ratowniczej;

2) osoba odpowiedzialna za stan wentylacji w podziemnym zakładzie górniczym;

3) przedstawiciel jednostki ratownictwa;

4) inne osoby wezwane przez kierownika akcji ratowniczej.

§  80. 

1. Sekretarz techniczny kierownika akcji ratowniczej prowadzi książkę prowadzenia akcji ratowniczej, obrazującą przebieg prac oraz działań zmierzających do likwidacji zagrożenia.

2. Książka prowadzenia akcji ratowniczej zawiera w szczególności:

1) nazwę zakładu górniczego albo obiektu, datę i godzinę rozpoczęcia akcji ratowniczej;

2) nazwisko i imię oraz stanowisko służbowe kierownika akcji ratowniczej;

3) polecenia kierownika akcji ratowniczej, osoby odpowiedzialne za wykonanie poleceń, termin wykonania, adnotacje o wykonaniu poleceń;

4) plan likwidacji zagrożenia;

5) zapisy przebiegu akcji ratowniczej.

§  81. 

1. W sztabie akcji ratowniczej przebywają przedstawiciele jednostki ratownictwa. Kierownik akcji ratowniczej może zaprosić do prac w sztabie akcji ratowniczej przedstawicieli jednostek naukowych oraz innych specjalistów.

2. Kierownik akcji ratowniczej konsultuje ze sztabem akcji ratowniczej podejmowanie decyzji dotyczących w szczególności:

1) zasięgu strefy zagrożenia albo skażenia i sposobu jej zabezpieczenia;

2) lokalizacji bazy ratowniczej i sposobu jej zabezpieczenia;

3) liczby ratowników górniczych zatrudnionych jednocześnie w strefie zagrożenia lub skażenia oraz sposobu ich zabezpieczenia.

§  82. 

1. Kierownik sztabu akcji ratowniczej, działając w porozumieniu z kierownikiem akcji ratowniczej, jest odpowiedzialny za:

1) prawidłowe rozliczenie liczby pracowników zakładu górniczego znajdujących się w strefie zagrożenia i sposobu wycofania tych pracowników;

2) bieżące śledzenie przebiegu akcji ratowniczej oraz analizowanie skuteczności działań podejmowanych w ramach realizacji planu akcji ratowniczej oraz przekazywanie wniosków kierownikowi tej akcji;

3) powiadomienia rodzin pracowników zagrożonych lub poszkodowanych o powstałych wypadkach;

4) zorganizowanie specjalistycznej opieki lekarskiej dla poszkodowanych i transportu poszkodowanych do szpitali;

5) opracowanie projektów decyzji dotyczących likwidacji zagrożenia, dostosowanych do aktualnej sytuacji, i przekazywanie na piśmie uwag kierownikowi akcji ratowniczej;

6) prawidłową realizację poleceń wydanych przez kierownika akcji ratowniczej służbom pomocniczym w zakładzie górniczym oraz innym służbom spoza zakładu;

7) zapewnienie odpowiedniej liczby ratowników górniczych i pracowników pomocniczych do realizacji planu akcji ratowniczej na każdej zmianie roboczej;

8) zapewnienie sprzętu i materiałów do wyposażenia ratowników górniczych uczestniczących w akcji ratowniczej oraz do prac wykonywanych przez pomocnicze służby w zakładzie górniczym;

9) sporządzanie dokumentów dla kierownictwa akcji ratowniczej oraz dla osób kontrolujących przebieg tej akcji.

2. Osoby przebywające w sztabie akcji ratowniczej wyposażone są w identyfikatory.

3. Identyfikatory ratowników górniczych w markowni podziemnego zakładu górniczego posiadają cechy odróżniające je od identyfikatorów innych pracowników zatrudnionych pod ziemią.

§  83. 

1. Funkcję kierownika sztabu akcji ratowniczej, kierownika akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie pełni wyznaczona osoba kierownictwa lub wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego, która odbyła szkolenie z zakresu ratownictwa górniczego.

2. W zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny otworami wiertniczymi kierownik akcji ratowniczej, w zależności od potrzeb, powołuje kierownika akcji ratowniczej w obiekcie albo osobiście pełni tę funkcję.

3. Kierownik akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie jest jedyną osobą uprawnioną do wydawania poleceń zastępom ratowniczym i innym pracownikom zatrudnionym w akcji ratowniczej. Kierownik akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie podlega kierownikowi akcji ratowniczej.

4. Kierownik akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie:

1) realizuje plan akcji ratowniczej ustalony przez kierownika akcji ratowniczej;

2) wykonuje tylko polecenia kierownika akcji ratowniczej; w przypadku wystąpienia nagłego niebezpieczeństwa może podejmować samodzielne decyzje, o których powiadamia kierownika akcji ratowniczej;

3) współpracuje z kierownikiem bazy ratowniczej oraz osobami dozoru zatrudnionymi w akcji ratowniczej i przy pracach związanych z likwidacją zagrożenia;

4) zapewnia wyprowadzenie ludzi ze strefy zagrożenia oraz zapewnia zabezpieczenie dojść do strefy zagrożenia;

5) organizuje łączność między bazą ratowniczą a pomieszczeniem kierownika akcji ratowniczej oraz zastępami ratowniczymi udającymi się do strefy zagrożenia;

6) określa zadania dla zastępów ratowniczych udających się do strefy zagrożenia;

7) przyjmuje meldunki od zastępów ratowniczych znajdujących się w strefie zagrożenia oraz powracających z niej po wykonaniu zadania;

8) przekazuje kierownikowi akcji ratowniczej meldunki o sytuacji i realizacji planu akcji ratowniczej;

9) zapewnia, aby w rejonie bezpośredniego zagrożenia znajdowała się jednocześnie tylko taka liczba osób, jaka jest niezbędna do sprawnego prowadzenia prac ratowniczych;

10) organizuje, we współpracy z lekarzem znajdującym się w bazie ratowniczej, badania lekarskie ratowników górniczych, w celu określenia tych parametrów fizjologicznych, które są niezbędne dla oceny stopnia obciążenia organizmów ratowników górniczych, w związku z warunkami prowadzonej akcji ratowniczej, przed ich wyjściem z bazy ratowniczej do strefy zagrożenia, oraz niezbędną pomoc medyczną.

5. Kierownik akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie dokonuje zmiany ze swoim zmiennikiem wyłącznie w bazie ratowniczej.

6. Kierownik akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie, oprócz zadań, o których mowa w ust. 4:

1) dokonuje wyboru miejsca, w którym usytuowana będzie baza ratownicza;

2) odpowiada za bieżące rozpoznanie stanu zagrożenia i sytuacji wentylacyjnej w strefie zagrożenia i w jej sąsiedztwie;

3) organizuje pomiary kontrolne w strefie zagrożenia i innych miejscach wyznaczonych przez kierownika akcji ratowniczej;

4) odpowiada za prowadzenie książki meldunków i poleceń, w której odnotowuje się otrzymane polecenia i meldunki przekazywane kierownikowi akcji ratowniczej oraz informacje otrzymane od ratowników górniczych i pracowników biorących udział w akcji ratowniczej.

§  84. 

1. W celu zgrupowania w jednym miejscu ratowników górniczych i innych osób oraz środków materialno-technicznych niezbędnych do wykonywania prac ratowniczych, prawidłowego wykorzystania tych środków, a także zapewnienia ciągłości kierowania pracami ratowniczymi i ich nadzorowania oraz zapewnienia możliwie największego bezpieczeństwa zespołom ratowniczym wykonującym prace ratownicze, każdorazowo zakłada się i odpowiednio wyposaża bazę ratowniczą.

2. Jeżeli prace ratownicze są prowadzone w kilku odległych miejscach, kierownik akcji ratowniczej może wyznaczyć dla każdego miejsca oddzielną bazę ratowniczą. Dla każdego miejsca i dla każdej bazy ratowniczej wyznacza odpowiednio kierownika akcji ratowniczej pod ziemią oraz kierownika tej bazy.

§  85. 

1. W zakładzie górniczym bazę ratowniczą lokalizuje się w miejscu:

1) położonym jak najbliżej wykonywanych prac;

2) położonym poza strefą zagrożenia, a jeżeli jest w rejonie, w którym może wystąpić zagrożenie wybuchem, miejsce to jest oddzielone od strefy zagrożenia co najmniej dwoma załamaniami wyrobisk;

3) znajdującym się w ustabilizowanym, opływowym prądzie powietrza;

4) zapewniającym warunki dla przebywających w niej osób oraz do składowania środków i urządzeń potrzebnych do prowadzenia prac ratowniczych.

2. W podziemnym zakładzie górniczym wydobywającym węgiel kamienny bazę ratowniczą organizuje się w miejscu oddzielonym zaporą przeciwwybuchową od strefy zagrożenia pożarowego lub miejsca możliwego zapoczątkowania wybuchu.

3. Do czasu wykonania zapory przeciwwybuchowej bazę ratowniczą należy zorganizować w zwiększonej odległości od strefy zagrożenia. W przypadku braku zapory przeciwwybuchowej zabezpieczenie to wykonuje się w pierwszej fazie akcji ratowniczej.

§  86. 

1. W bazie ratowniczej przygotowuje się i urządza miejsca do:

1) pracy kierownika akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie, kierownika bazy ratowniczej i innych osób kierujących pracami ratowniczymi lub nadzorujących ich wykonanie;

2) pracy mechanika sprzętu ratowniczego;

3) pracy lekarza;

4) wypoczynku ratowników górniczych po wykonaniu prac ratowniczych lub oczekujących na wykonanie tych prac oraz dla zastępu ubezpieczającego;

5) składowania urządzeń, sprzętu i materiałów:

a) przygotowanych do użycia w akcji ratowniczej,

b) niesprawnych lub zużytych w trakcie wykonywania prac ratowniczych;

6) składowania sprzętu ratowniczego użytego i wymagającego naprawy lub wymiany i kontroli.

2. Miejsca przeznaczone na składowanie urządzeń, sprzętu i materiałów, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6, należy wyraźnie oznakować.

3. W podziemnym zakładzie górniczym, w przypadku zdalnego pobierania prób powietrza i wykonywania ich analiz za pomocą chromatografu lub innych urządzeń, wydziela się z bazy ratowniczej pomieszczenie do zainstalowania sprzętu oraz do pracy osób obsługujących ten sprzęt lub wyznacza się inne pomieszczenie lub miejsce do jego zainstalowania, odpowiadające wymaganiom określonym w § 85.

§ 87. Baza ratownicza posiada łączność telefoniczną lub radiową z pomieszczeniem kierownika akcji ratowniczej i zastępami wykonującymi prace ratownicze.

§  88. 

1. Bazę ratowniczą wyposaża się stosownie do rozmiarów i rodzajów prowadzonej akcji ratowniczej.

2. W podziemnym zakładzie górniczym bazę ratowniczą wyposaża się w sprzęt:

1) zasadniczy, umożliwiający funkcjonowanie bazy ratowniczej w zakresie określonym w § 86 ust. 1, oraz urządzenia i środki do wykonywania prac ratowniczych;

2) uzupełniający, w tym specjalistyczny sprzęt ratowniczy dostosowany do rodzaju prowadzonej akcji ratowniczej, ustalany przez kierownika akcji ratowniczej;

3) pomocniczy, ułatwiający działalność bazy ratowniczej lub konieczny do prawidłowego jej funkcjonowania, ustalany przez kierownika akcji ratowniczej pod ziemią, w porozumieniu z kierownikiem bazy ratowniczej;

4) medyczny, służący do udzielania pomocy poszkodowanym oraz do przeprowadzania badań kontrolnych ratowników górniczych udających się do wykonywania prac ratowniczych lub wracających ze strefy zagrożenia po wykonaniu tych prac.

3. W zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny otworami wiertniczymi wyposażenie bazy ratowniczej w sprzęt ratowniczy oraz urządzenia i środki do wykonywania prac ratowniczych, w zależności od rodzaju zagrożenia, określa kierownik akcji ratowniczej w porozumieniu z kierownikiem bazy ratowniczej.

4. Wyposażenie bazy ratowniczej w podziemnym zakładzie górniczym określa plan ratownictwa górniczego.

§ 89. Sprzęt i urządzenia, które nie spełniają wymagań określonych w art. 113 ust. 1 ustawy, mogą być używane do wykonywania prac ratowniczych tylko na podstawie decyzji kierownika akcji ratowniczej.

§  90. 

1. Do pełnienia funkcji kierownika bazy ratowniczej wyznacza się tylko te osoby kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego, które są ratownikami górniczymi lub byłymi ratownikami górniczymi i odbyły szkolenie w zakresie ratownictwa górniczego.

2. Kierownik bazy ratowniczej stale przebywa w bazie ratowniczej i jest odpowiedzialny za:

1) przygotowanie miejsc dla sprzętu ratowniczego i pomocniczego znajdującego się w bazie ratowniczej;

2) odpowiednie rozłożenie sprzętu w bazie ratowniczej;

3) zorganizowanie miejsca umożliwiającego ratownikom górniczym uczestniczącym w akcji ratowniczej odpoczynek przed przystąpieniem do akcji ratowniczej i po jej zakończeniu;

4) wyposażenie bazy ratowniczej w sprzęt;

5) zorganizowanie w bazie ratowniczej miejsca pracy dla lekarza;

6) wyposażenie ratowników górniczych udających się do wykonywania prac ratowniczych w strefie zagrożenia;

7) rozmieszczenie sprzętu kontrolno-pomiarowego obsługiwanego z bazy ratowniczej;

8) bieżące aktualizowanie mapy rejonu wykonywania prac ratowniczych znajdującej się w bazie ratowniczej;

9) przeprowadzenie kontroli sprzętu stanowiącego wyposażenie zastępu ratowniczego przez mechanika sprzętu ratowniczego oraz ratowników górniczych i zastępowych;

10) przeprowadzenie przez lekarza badań kontrolnych ratowników górniczych wchodzących do strefy zagrożenia i z niej wracających, z wyłączeniem zakładów górniczych, o których mowa w § 8 i § 9;

11) udzielanie pomocy medycznej osobom poszkodowanym w wypadku;

12) zaopatrzenie bazy ratowniczej w napoje i żywność;

13) ewidencję osób przybywających do bazy ratowniczej i znajdujących się w rejonie prowadzenia prac ratowniczych;

14) dokumentowanie przebiegu akcji ratowniczej związanej z daną bazą ratowniczą;

15) rejestrowanie czasu wyjścia zastępów ratowniczych z bazy ratowniczej do strefy zagrożenia oraz czasu ich powrotu do bazy ratowniczej;

16) odczytanie stanu zapasu tlenu albo powietrza na manometrze w aparacie, z którego użyciem zdarzył się wypadek, w razie wypadku ratownika górniczego w aparacie regeneracyjnym lub powietrznym butlowym, a następnie zamknięcie zaworu butli i zabezpieczenie aparatu wraz z przykręconą do niego maską używaną w trakcie wypadku, do dalszych badań.

3. Kierownik bazy ratowniczej podlega kierownikowi akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie.

§  91. 

1. Osoby przybywające do bazy ratowniczej zgłaszają się do kierownika bazy ratowniczej.

2. Zastępowi zastępów ratowniczych i kierownicy innych zespołów ratowniczych przybywających do bazy ratowniczej oraz osoby dozoru zgłaszające się w bazie przedstawiają kierownikowi bazy ratowniczej imienny wykaz podległych im osób i kartę udziału zastępu ratowniczego w akcji ratowniczej.

3. Każda osoba przybyła do bazy ratowniczej może ją opuścić po uzyskaniu zezwolenia kierownika bazy ratowniczej.

§  92. 

1. W trakcie akcji ratowniczej w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego jest stale obecny kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub jego zastępca.

2. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa w trakcie akcji ratowniczej zapewnia:

1) przygotowanie odpowiedniej ilości sprawnego sprzętu ratowniczego i innego sprzętu, potrzebnego do prowadzenia akcji ratowniczej;

2) przygotowanie odpowiedniej liczby zastępów ratowniczych na poszczególnych zmianach roboczych oraz obecność w tych zastępach specjalistów;

3) prowadzenie ścisłej ewidencji ratowników górniczych;

4) przygotowanie odzieży ochronnej i innych środków;

5) dostawę napojów i żywności;

6) środki transportu do przewozu sprzętu i ratowników górniczych, we współdziałaniu z innymi służbami zakładu górniczego;

7) dodatkową obsadę mechaników sprzętu ratowniczego, przewidzianych do pracy w kopalnianej stacji ratownictwa, jak i w bazie ratowniczej;

8) zastępom ratowniczym z innych zakładów górniczych i jednostek ratownictwa górniczego pomoc w trakcie transportu sprzętu i urządzeń na terenie zakładu górniczego w drodze do bazy.

§ 93. Kierownik ruchu zakładu górniczego zapewnia niezbędne zabezpieczenie medyczne oraz pomoc psychologiczną ratownikom górniczym i poszkodowanym w trakcie akcji ratowniczej, a w odniesieniu do pomocy psychologicznej - również po jej zakończeniu.

§  94. 

1. W trakcie akcji ratowniczych prowadzonych w atmosferze niezdatnej do oddychania lekarza nie kieruje się do strefy zagrożenia.

2. Uczestniczący w akcjach ratowniczych lekarz, w uzgodnieniu z kierownikiem akcji ratowniczej, może udzielić pomocy poszkodowanym przebywającym jeszcze w strefie zagrożenia, jeżeli stwierdzi, że może pracować w warunkach istniejącego zagrożenia.

3. Za akcję ratowniczą w atmosferze niezdatnej do oddychania uważa się wszelkie prace prowadzone przez ratowników górniczych w atmosferze, w której w wyniku nagromadzenia się wody, pożaru, wybuchu gazów lub pyłów, wyrzutu gazów i skał, wypływu gazów z górotworu lub zrobów, braku przepływu powietrza, erupcji płynu złożowego, awarii instalacji technologicznej występuje przekroczenie dopuszczalnych stężeń gazów lub par szkodliwych albo niedostateczna zawartość tlenu.

§ 95. W podziemnym zakładzie górniczym w przypadku powstania zagrożenia i konieczności podjęcia akcji ratowniczej:

1) zastęp dyżurujący lub zastępy zabezpieczające kilka zakładów górniczych udają się niezwłocznie do miejsca wskazanego przez dyspozytora ruchu zakładu górniczego lub osobę kierującą akcją ratowniczą;

2) zastępowy zastępu dyżurującego w drodze do miejsca akcji ratowniczej utrzymuje łączność z dyspozytorem ruchu zakładu górniczego;

3) po przybyciu na wskazane miejsce zastęp dyżurujący zgłasza się do kierownika akcji ratowniczej, a następnie przystępuje do wykonywania prac ratowniczych zgodnie z jego poleceniem;

4) ubezpieczenie jednego zastępu dyżurującego, w razie utrzymywania tylko tego zastępu, stanowią zastępy znajdujące się w drodze do bazy ratowniczej.

§  96. 

1. Liczbę osób uczestniczących w akcji ratowniczej ogranicza się tylko do pracowników zatrudnionych przy wykonywaniu i nadzorowaniu prac ratowniczych i pomocniczych.

2. Kierownik akcji ratowniczej określa zakres prac ratowniczych przewidzianych do wykonywania przez ratowników górniczych oraz prac wykonywanych przez osoby niebędące ratownikami górniczymi.

3. W przypadku prac ratowniczych wykonywanych w związku z powstałym zagrożeniem, w wyniku którego w strefie zagrożenia powstała lub może powstać atmosfera niezdatna do oddychania, w strefie tej zatrudnia się wyłącznie ratowników górniczych.

§  97. 

1. W trakcie akcji ratowniczej zastępowy zastępu ratowniczego jest odpowiedzialny za organizację pracy w zastępie oraz właściwe wykonanie zadań przekazanych przez kierownika akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie, a w szczególności:

1) wyznaczenie swojego zastępcy;

2) przeprowadzanie, przed wyjściem z bazy ratowniczej, kontroli aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych przez ratowników górniczych podległego mu zastępu ratowniczego;

3) ustalenie miejsca nałożenia masek twarzowych, jeżeli okoliczności nie wymagają ich nałożenia przy wyjściu z bazy ratowniczej;

4) wykonanie czynności kontrolnych przewidzianych dla zastępowego po nałożeniu masek twarzowych przez ratowników górniczych podległego mu zastępu ratowniczego;

5) pobranie z bazy ratowniczej przez zastęp ratowniczy wyposażenia niezbędnego do wykonania zleconych prac ratowniczych;

6) dokonanie, co 15 minut, kontroli zapasu tlenu albo powietrza w aparatach regeneracyjnych albo powietrznych butlowych;

7) przeprowadzenie, po przejściu trudnego odcinka drogi, ponownej kontroli szczelności założenia masek twarzowych, zapasu tlenu albo powietrza i stanu aparatów regeneracyjnych albo powietrznych butlowych, a zwłaszcza przewodów oddechowych;

8) zagwarantowanie, aby w warunkach słabej widoczności ratownicy górniczy zastępu ratowniczego byli połączeni linką ratowniczą;

9) utrzymywanie łączności z bazą ratowniczą oraz dokonywanie pomiarów składu atmosfery, wilgotności i temperatury w miejscu pracy zastępu ratowniczego.

2. W drodze do miejsca wykonywania prac ratowniczych zastępowy prowadzi obserwację oraz czynności kontrolno-pomiarowe określone przez kierownika akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie, a także informuje go o dokonanych spostrzeżeniach i pomiarach.

3. Zastępowy stale czuwa nad pracą swego zastępu ratowniczego w trakcie wykonywania prac ratowniczych.

4. Zastępowy wykonuje prace w ramach zadań zleconych zastępowi ratowniczemu, jeżeli nie spowodują ograniczenia możliwości czuwania nad bezpieczeństwem ratowników górniczych w zastępie.

5. Po przybyciu do bazy ratowniczej zastępowy zgłasza kierownikowi akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie powrót zastępu ratowniczego i sposób wykonania zadania.

§  98. 

1. W podziemnym zakładzie górniczym zastępy ratownicze będące w akcji ubezpiecza co najmniej jeden zastęp ratowniczy przebywający w bazie ratowniczej. Liczbę zastępów ratowniczych ubezpieczających ustala kierownik akcji ratowniczej.

2. W trudnych warunkach mikroklimatu każdy zastęp ratowniczy wykonujący prace jest ubezpieczany w bazie ratowniczej przez dwa zastępy ratownicze zdolne do akcji ratowniczej. W razie ratowania życia ludzkiego drugi zastęp ubezpieczający może znajdować się pod ziemią, w drodze do bazy.

3. Każdy zastęp ratowniczy wykonujący prace w atmosferze niezdatnej do oddychania ubezpiecza co najmniej jeden zastęp ratowniczy.

4. Jeżeli baza ratownicza jest znacznie oddalona od miejsca pracy zastępu ratowniczego, jeden zastęp ratowniczy ubezpieczający może wykonywać swoje obowiązki w bezpośrednim sąsiedztwie tego miejsca, wyznaczonym przez kierownika akcji ratowniczej pod ziemią, utrzymując łączność z bazą ratowniczą.

5. Dopuszcza się niestosowanie przepisów ust. 1, 3 i 4 w przypadku konieczności ratowania ludzi pod warunkiem, że zastęp ratowniczy ubezpieczający znajduje się w drodze do bazy ratowniczej.

6. W zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny otworami wiertniczymi sposób ubezpieczenia ratowników wykonujących prace ratownicze ustala kierownik akcji ratowniczej.

§  99. 

1. Kierując zastęp ratowniczy do prac w strefie zagrożenia, informuje się go o rodzaju zagrożenia i warunkach w niej panujących, drodze albo drogach dojścia do strefy zagrożenia i do miejsca pracy w tej strefie oraz o zadaniach, jakie ma wykonać.

2. Kierowanie do prac w strefie zagrożenia odbywa się na podstawie polecenia, wydanego zastępowemu przez kierownika akcji ratowniczej pod ziemią lub w obiekcie.

3. Wyjście zastępu ratowniczego z bazy ratowniczej do strefy zagrożenia może nastąpić tylko po zgłoszeniu kierownikowi tej bazy.

§  100. 

1. W trakcie przeprowadzania rozpoznania zagrożenia w składzie zastępu ratowniczego wysyłanego z bazy ratowniczej do strefy zagrożenia znajduje się ratownik górniczy znający rejon, w którym jest przeprowadzana akcja ratownicza.

2. Zastęp ratowniczy, któremu zlecono zadanie ewakuacji osób zagrożonych, udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym oraz przetransportowania ich do bazy ratowniczej, wyposaża się w sprzęt do udzielania pierwszej pomocy i transportu poszkodowanych, a w przypadku występowania atmosfery niezdatnej do oddychania - w sprzęt ochrony układu oddechowego przystosowany do ewakuacji poszkodowanych.

3. Zastęp ratowniczy w drodze do miejsca wykonywania prac ratowniczych w strefie zagrożenia, w trakcie ich wykonywania oraz w drodze powrotnej utrzymuje łączność z bazą ratowniczą w odstępach czasu i w sposób ustalony przez kierownika akcji ratowniczej, natomiast w trakcie przebywania w atmosferze niezdatnej do oddychania albo w trudnych warunkach mikroklimatu utrzymuje stałą łączność z bazą. W przypadku braku widoczności oznakowuje drogę powrotną do bazy.

4. Jeżeli łączność z bazą ratowniczą zostanie przerwana, zastęp ratowniczy wycofuje się do bazy ratowniczej. W trakcie wycofywania się podejmuje działania w celu nawiązania łączności za pomocą sygnałów.

5. W podziemnych zakładach górniczych stosuje się następujące sygnały akustyczne lub optyczne poprzedzone nadaniem kilku po sobie następujących sygnałów:

1) sygnał bazy do zastępu:

a) 2 sygnały - "czy wszystko w porządku",

b) 3 sygnały - "pomoc idzie",

c) 4 sygnały - "wracać";

2) sygnały zastępu do bazy:

a) 2 sygnały - "wszystko w porządku",

b) 3 sygnały - "żądamy pomocy",

c) 4 sygnały - "wracamy";

3) sygnały zastępu do odciętej załogi:

a) 1 sygnał - "rozkręcić rurociąg",

b) 3 sygnały - "podać liczbę ludzi",

c) 2 + 2 sygnały - "puszczamy powietrze";

4) sygnały odciętej załogi do zastępu:

a) 1 sygnał - "rurociąg rozkręcony",

b) 2 sygnały - "rurociągu nie można rozkręcić",

c) 2 + 2 sygnały - "brak nam powietrza",

d) 3 sygnały - "podaję liczbę ludzi" + tyle sygnałów, ilu jest ludzi;

5) sygnały nadawane lampą górniczą w trakcie transportu podczas prowadzenia akcji ratowniczych:

a) "stój" - zataczanie światłem okręgu,

b) "jedź do mnie" - poruszanie światłem w linii poziomej,

c) "jedź ode mnie" - poruszanie światłem w linii pionowej;

6) sygnały określające kierunek wycofania załogi w przypadku pożaru:

a) szereg krótkich sygnałów + 4 długie - "pod prąd powietrza",

b) szereg krótkich sygnałów + 6 długich - "z prądem powietrza".

§  101. 

1. W trakcie wykonywania prac ratowniczych każdy ratownik górniczy obserwuje miejsca wykonywania tych prac, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia ostrzega pozostałych ratowników górniczych i powiadamia zastępowego.

2. Niedopuszczalne jest samowolne oddalanie się ratowników górniczych z miejsca pracy zastępu ratowniczego lub wykonywanie jakichkolwiek prac bez ich uprzedniego uzgodnienia z zastępowym.

3. Zastępowy zastępu ratowniczego jest zobowiązany do samodzielnego działania w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia ratowników lub osób ratowanych przy jednoczesnym braku możliwości przekazania kierownikowi akcji ratowniczej informacji o zaistniałej sytuacji. O zaistniałym fakcie zastępowy zastępu ratowniczego informuje kierownika akcji ratowniczej pod ziemią najszybciej, jak to jest możliwe.

§  102. 

1. Powtórne skierowanie zastępu ratowniczego do wykonywania prac ratowniczych w strefie zagrożenia może nastąpić po wypoczynku, który nie powinien być krótszy niż czas pracy tego zastępu.

2. Zdolność ratowników górniczych do dalszego wykonywania prac ratowniczych określa lekarz.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w zakładach poszukujących węglowodorów oraz zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi.

4. Jeżeli kierownik akcji ratowniczej nie przewiduje dalszego zatrudnienia zastępu ratowniczego, opuszczenie bazy ratowniczej może nastąpić tylko po uzyskaniu zgody kierownika bazy ratowniczej.

§  103. 

1. Jeżeli w akcji ratowniczej ratownik górniczy zasłabnie, ulegnie wypadkowi lub zgłosi zastępowemu niemożność wykonywania pracy oraz w przypadku niewłaściwego działania aparatu regeneracyjnego lub aparatu powietrznego butlowego, zastęp ratowniczy natychmiast wycofuje się do bazy ratowniczej, o ile nie stwarza to dla tego zastępu zagrożenia, i powiadamia o zdarzeniu kierownika akcji ratowniczej pod ziemią albo w obiekcie.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, kierownik akcji ratowniczej niezwłocznie powiadamia właściwy organ nadzoru górniczego.

§  104. 

1. Zastępowi ratowniczemu nieposiadającemu dokładnego rozpoznania rejonu wykonywania prac ratowniczych przydziela się przewodnika.

2. Przewodnik, o którym mowa w ust. 1, jest dodatkową osobą w zastępie ratowniczym i towarzyszy temu zastępowi.

§  105. 

1. Prace ratownicze prowadzone w atmosferze niezdatnej do oddychania wykonują wyłącznie ratownicy górniczy używający aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych.

2. Zastęp ratowniczy wyposaża się w aparaty regeneracyjne lub powietrzne butlowe tego samego typu i o jednakowym czasie ochronnego działania.

3. W zakładzie górniczym:

1) wydobywającym kopaliny otworami wiertniczymi,

2) prowadzącym podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji,

3) prowadzącym podziemne składowanie odpadów metodą otworową,

4) prowadzącym podziemne składowanie dwutlenku węgla

- kierownik akcji ratowniczej może ustalić sprzęt ochrony układu oddechowego stosowany w trakcie wykonywania prac ratowniczych inny niż wymieniony w ust. 1.

§  106. 

1. W podziemnym zakładzie górniczym zastęp ratowniczy wyruszający z bazy ratowniczej do miejsca wykonywania prac ratowniczych w atmosferze niezdatnej do oddychania wyposaża się, oprócz sprzętu, o którym mowa w § 105, także w:

1) butlę zapasową z tlenem o ciśnieniu określonym w instrukcji użycia tej butli oraz urządzenie do podawania tlenu pod maskę lub urządzenie umożliwiające podłączenie do obiegu drugiego aparatu;

2) przyrządy do pomiarów gazów, ustalone przez kierownika akcji ratowniczej, w szczególności tlenomierz o pomiarze ciągłym i sygnalizacji zadanego progu zawartości tlenu, w przyrządy do ciągłego pomiaru zawartości CO, CO₂, CH₄ oraz w przyrządy do pomiaru wilgotności i temperatury;

3) urządzenie do łączności z bazą ratowniczą, klucz do posiadanego aparatu regeneracyjnego;

4) inny dodatkowy sprzęt ustalony przez kierownika akcji ratowniczej.

2. W zakładach górniczych:

1) wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi,

2) prowadzących podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji,

3) prowadzących podziemne składowanie odpadów metodą otworową,

4) prowadzących podziemne składowanie dwutlenku węgla

- zastęp ratowniczy wyruszający z bazy ratowniczej do miejsca wykonywania prac ratowniczych w aparatach powietrznych butlowych lub aparatach regeneracyjnych wyposaża się także w odzież ochronną, sprzęt kontrolno-pomiarowy, narzędzia i inne środki potrzebne do wykonania zadania, ustalone przez kierownika akcji ratowniczej.

§  107. 

1. Ratownicy górniczy przed wyjściem z bazy ratowniczej do strefy zagrożenia kontrolują sprawność aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych, zgodnie z instrukcją ich używania.

2. Przed wejściem do strefy zagrożenia, w której występuje atmosfera niezdatna do oddychania, zastępowy poleca użycie aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych i przeprowadza kontrolę ich działania oraz prawidłowego nałożenia masek twarzowych. Kontrolę aparatu zastępowego przeprowadza jego zastępca.

3. W drodze z bazy ratowniczej do miejsca wykonywania prac ratowniczych zastępowy idzie na czele zastępu i przeprowadza pomiary składu atmosfery podręcznymi przyrządami do pomiaru gazów w okresach ustalonych przez kierownika akcji ratowniczej.

4. W trakcie powrotu zastępu ratowniczego do bazy ratowniczej zastęp ten idzie w następującej kolejności: zastępca zastępowego, ratownicy górniczy oraz zastępowy.

5. W przypadku gdy zastępowy i ratownicy górniczy jego zastępu ratowniczego nie znają rejonu zakładu górniczego, w którym są wykonywane prace ratownicze, na czele zastępu idzie przewodnik, o którym mowa w § 104 ust. 1.

§  108. 

1. Zastępowy przestrzega zasady, zgodnie z którą każdy ratownik górniczy posiada zapas tlenu lub powietrza w ilości dwukrotnie większej od tej, jaką zużył w drodze z bazy ratowniczej do miejsca docelowego, powiększony o 1 MPa, w ilości zabezpieczającej powrót do tej bazy.

2. Każde użycie zaworu dodawczego w aparacie regeneracyjnym albo dodatkowe dodanie powietrza w aparacie powietrznym butlowym ratownik górniczy zgłasza zastępowemu, który kontroluje zapas tlenu lub powietrza w aparacie tego ratownika.

§  109. 

1. Ratownik górniczy zdejmuje maskę twarzową na polecenie zastępowego, gdy zastępowy upewni się, że zastęp ratowniczy znajduje się w atmosferze zdatnej do oddychania.

2. Czas pracy ratownika górniczego w aparacie regeneracyjnym jest ograniczony do 2 godzin.

3. Ratownik górniczy może pracować w aparacie regeneracyjnym dłużej niż 2 godziny w przypadku ratowania ludzi lub wykonywania ważnych czynności na polecenie kierownika akcji ratowniczej.

4. Czas pracy ratownika górniczego używającego aparatu powietrznego butlowego jest dostosowany do czasu ochronnego działania tego aparatu, z uwzględnieniem zasady, o której mowa w § 108 ust. 1.

5. Czas przepracowany z użyciem aparatu regeneracyjnego lub powietrznego butlowego w akcjach ratowniczych dokumentuje się, dokonując wpisu w karcie ewidencyjnej każdego z ratowników górniczych.

§ 110. W przypadku używania aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych w wyrobiskach, w bazie ratowniczej przebywa mechanik sprzętu ratowniczego.

§ 111. Wykonywanie czynności kontrolnych w strefie zagrożenia, w której występuje atmosfera niezdatna do oddychania, jest dozwolone wyłącznie przez osoby będące ratownikami górniczymi lub zawodowymi ratownikami górniczymi, udającymi się do tej strefy wraz z zastępem ratowniczym, zgodnie z § 104.

§ 112. W przypadku gdy wypadkowi uległ ratownik górniczy używający aparatu regeneracyjnego lub powietrznego butlowego:

1) zastępowy, po wyjściu zastępu ratowniczego ze strefy zagrożenia i po zdjęciu maski twarzowej poszkodowanemu, odczytuje wskazanie manometru, zamyka dopływ tlenu albo powietrza w aparacie poszkodowanego oraz oddaje poszkodowanego pod opiekę lekarską;

2) kierownik bazy ratowniczej zabezpiecza i przekazuje do kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub jednostki ratownictwa aparat regeneracyjny lub powietrzny butlowy poszkodowanego, wraz z przyłączoną do niego maską twarzową używaną w trakcie wypadku;

3) aparat, wraz z maską twarzową, a w przypadku aparatu regeneracyjnego - również z pochłaniaczem CO₂, do czasu przekazania specjalistycznej jednostce jest zabezpieczony przez kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub jednostki ratownictwa w zamkniętym pomieszczeniu.