Rozdział 2 - Organizacja, szczegółowe zadania i wymagania dla służb ratownictwa górniczego przedsiębiorcy oraz podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym - Ratownictwo górnicze.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1418 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 6 lipca 2022 r.

Rozdział  2

Organizacja, szczegółowe zadania i wymagania dla służb ratownictwa górniczego przedsiębiorcy oraz podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym

§  5. 

1. Jednostką organizacyjną służby ratownictwa górniczego przedsiębiorcy jest drużyna ratownicza.

2. W skład drużyny ratowniczej wchodzą:

1) kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego;

2) zastępcy kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego;

3) ratownicy górniczy;

4) mechanicy sprzętu ratowniczego.

3. Przynależność do ratownictwa górniczego jest dobrowolna.

§  6. 

1. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala liczbę osób wchodzących w skład drużyny ratowniczej i jej skład, uwzględniając zagrożenia występujące w zakładzie górniczym.

2. W przypadkach uzasadnionych potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa pracy w drużynie ratowniczej utrzymuje się specjalistyczne zastępy ratownicze do wykonywania w trakcie akcji ratowniczej oraz prac profilaktycznych czynności, które wymagają szczególnych umiejętności.

§  7. 

1. Liczba ratowników górniczych w drużynie ratowniczej podziemnego zakładu górniczego jest uzależniona od liczby osób przebywających w ciągu doby pod ziemią i wynosi nie mniej niż:

1) 15 ratowników górniczych - w przypadku zatrudnienia nie więcej niż 500 pracowników;

2) 50 ratowników górniczych - w przypadku zatrudnienia co najmniej 501 pracowników i nie więcej niż 2000 pracowników;

3) 80 ratowników górniczych - w przypadku zatrudnienia co najmniej 2001 pracowników.

2. W zakładzie górniczym prowadzącym więcej niż jeden ruch zakładu górniczego liczba ratowników górniczych w każdym z tych ruchów musi spełniać wymagania określone w ust. 1.

§ 8. W zakładach górniczych wydobywających węglowodory albo w zakładach poszukujących węglowodorów utrzymuje się:

1) w granicach lądu stałego - co najmniej 2 zastępy ratownicze, a w przypadku występowania zagrożenia siarkowodorowego - 4 zastępy ratownicze;

2) w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej - co najmniej 2 zastępy ratownicze w każdym z obiektów wydobywczych zakładu górniczego albo zakładu poszukującego węglowodorów.

§ 9. W zakładach górniczych wydobywających siarkę otworami wiertniczymi metodą wytapiania utrzymuje się nie mniej niż:

1) 2 zastępy ratownicze - w przypadku zatrudnienia do 100 pracowników;

2) 4 zastępy ratownicze - w przypadku zatrudnienia od 101 do 500 pracowników;

3) 8 zastępów ratowniczych - w przypadku zatrudnienia powyżej 500 pracowników.

§  10. 

1. Kierownik ruchu zakładu górniczego wyznacza kierownika kopalnianej lub zakładowej stacji ratownictwa górniczego i jego zastępców spośród osób kierownictwa ruchu zakładu górniczego lub wyższego dozoru ruchu tego zakładu, które odbyły kursy i szkolenia, o których mowa w § 55 ust. 1 pkt 1 i 4.

2. Kierownikiem kopalnianej stacji ratownictwa górniczego albo kierownikiem zakładowej stacji ratownictwa górniczego w zakładach, o których mowa w § 8 i § 9, jest osoba kierownictwa lub wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego:

1) mająca doświadczenie w zakresie opanowywania zagrożeń w danej specjalności albo

2) będąca ratownikiem górniczym albo będąca byłym ratownikiem górniczym, mająca staż w ratownictwie górniczym co najmniej pięć lat, po odbyciu kursu i szkolenia, o których mowa w § 55 ust. 1 pkt 1 i 4 oraz w § 60 ust. 4-8.

§  11. 

1. Do zadań kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego albo kierownika zakładowej stacji ratownictwa górniczego należy w szczególności:

1) zapewnienie wymaganego wyposażenia i wyszkolenia drużyny ratowniczej oraz wyposażenia kopalnianej stacji ratownictwa górniczego;

2) dbanie o:

a) stałą gotowość drużyny ratowniczej, stan pomieszczeń i organizację pracy dyżurujących zastępów ratowniczych, w tym sporządzanie harmonogramów dyżurów,

b) sprawne działanie sprzętu stanowiącego wyposażenie kopalnianej lub zakładowej stacji ratownictwa górniczego;

3) prowadzenie, zgodnie z harmonogramem, ćwiczeń ratowniczych oraz terminowe kierowanie ratowników górniczych na badania lekarskie i wymagane szkolenia;

4) kontrolowanie pracy mechaników sprzętu ratowniczego;

5) kontrolowanie prowadzenia szkoleń w zakresie używania ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego i aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych;

6) przeprowadzanie, nie rzadziej niż raz w miesiącu, kontroli stanu technicznego aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych i pozostałego sprzętu ratowniczego oraz przedstawianie, co najmniej raz na kwartał, wyników kontroli kierownikowi ruchu zakładu górniczego;

7) prowadzenie szkoleń w zakresie używania ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego i aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych;

8) prowadzenie ewidencji:

a) członków drużyny ratowniczej i dokumentowanie w niej badań lekarskich, ćwiczeń, dyżurów, szkoleń oraz udziału w akcjach ratowniczych,

b) osób przeszkolonych w zakresie ratownictwa górniczego: kierowników akcji, kierowników akcji w obiekcie, kierowników sztabu akcji, a także osób niebędących ratownikami górniczymi.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego potwierdza zapoznanie się z wynikami kontroli, o której mowa w ust. 1 pkt 6.

3. W zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi kierownik ruchu zakładu górniczego ustala sposób przeprowadzania kontroli na podstawie instrukcji producenta.

§  12. 

1. Drużyną ratowniczą w podziemnym zakładzie górniczym kieruje kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego z co najmniej dwoma zastępcami, a w pozostałych rodzajach zakładów górniczych - z co najmniej jednym zastępcą.

2. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub jeden z jego zastępców są ratownikami górniczymi.

3. Funkcję kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub co najmniej jednego z jego zastępców pełni osoba, która:

1) ma co najmniej pięcioletni staż ratownika górniczego;

2) ukończyła z wynikiem pozytywnym kurs dla kandydatów na kierowników kopalnianych stacji ratownictwa górniczego.

4. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny nie może równocześnie pełnić innych funkcji w kierownictwie lub w dozorze ruchu zakładu górniczego.

§  13. 

1. Ratownicy górniczy w czasie akcji ratowniczej, wykonywania prac profilaktycznych oraz ćwiczeń przydzielani są przez kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego do zastępów ratowniczych.

2. W skład zastępu ratowniczego wchodzą:

1) zastępowy;

2) czterech ratowników górniczych, z których jeden wyznaczony przez zastępowego pełni dodatkowo funkcję zastępcy zastępowego;

3) w podziemnych zakładach górniczych - co najmniej jeden ratownik górniczy mający uprawnienia ratownika, o którym mowa w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 2053 i 2459 oraz z 2022 r. poz. 974).

3. Dokonywanie podziału zastępu ratowniczego biorącego udział w akcji ratowniczej jest niedozwolone.

4. Zastępowego wyznacza kierownik ruchu zakładu górniczego na wniosek kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

5. Zastępowy kieruje pracą zastępu ratowniczego. Jeżeli w trakcie prac profilaktycznych lub akcji ratowniczej zastępowy nie może pełnić swojej funkcji, obowiązki zastępowego przejmuje zastępca zastępowego.

6. Funkcję zastępowego pełni ratownik górniczy mający co najmniej pięcioletni staż pracy w ratownictwie górniczym.

§  14. 

1. Ratownikiem górniczym może być osoba, która:

1) ma odpowiedni stan zdrowia oraz predyspozycje psychologiczne potwierdzone specjalistycznymi badaniami lekarskimi i psychologicznymi, zorganizowanymi i przeprowadzonymi przez podmiot zawodowo trudniący się ratownictwem górniczym lub przez przedsiębiorcę spełniającego wymagania dla podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym;

2) ukończyła kurs dla kandydatów na ratowników górniczych i zdała egzamin;

3) włada językiem polskim w mowie i w piśmie w stopniu niezbędnym do wykonywania czynności ratownika górniczego.

2. Ratownik górniczy:

1) uczestniczy w pogotowiu ratowniczym, bierze udział w ćwiczeniach, pracach profilaktycznych i akcjach ratowniczych;

2) w przypadku wezwania niezwłocznie zgłasza się do kopalnianej stacji ratownictwa górniczego lub wyznaczonego miejsca w sposób określony w planie ratownictwa;

3) poddaje się, nie rzadziej niż co 12 miesięcy, okresowym specjalistycznym badaniom lekarskim;

4) uczestniczy co pięć lat w kursie okresowym dla ratowników górniczych.

3. Jeżeli ratownik górniczy nie wywiązuje się z obowiązków, o których mowa w ust. 2, z przyczyn przez niego zawinionych, kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego skreśla ratownika górniczego z ewidencji członków drużyny ratowniczej zakładu górniczego.

4. Ponowny wpis do ewidencji członków drużyny ratowniczej zakładu górniczego następuje po wykonaniu obowiązków, o których mowa w ust. 2.

§  15. 

1. Mechanikiem sprzętu ratowniczego jest ratownik górniczy lub były ratownik górniczy, który:

1) ukończył kurs dla kandydatów na mechaników sprzętu ratowniczego i zdał egzamin;

2) włada językiem polskim w mowie i w piśmie w stopniu niezbędnym do sprawowania czynności mechanika sprzętu ratowniczego.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego, na wniosek kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, wyznacza mechaników sprzętu ratowniczego.

3. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego wyznacza, spośród podległych mu mechaników sprzętu ratowniczego, pierwszego mechanika i jego zastępcę, którzy sprawują nadzór nad pozostałymi mechanikami sprzętu ratowniczego.

4. Mechanik sprzętu ratowniczego odbywa co pięć lat kurs okresowy dla mechaników sprzętu ratowniczego.

§  16. 

1. W kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnym zakładzie górniczym na każdej zmianie zatrudnia się mechanika sprzętu ratowniczego.

2. W podziemnym zakładzie górniczym wydobywającym kopaliny inne niż węgiel kamienny kierownik ruchu zakładu górniczego decyduje o zatrudnianiu mechanika sprzętu ratowniczego w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego na zmianach niewydobywczych.

3. Oprócz mechaników sprzętu ratowniczego stale zatrudnionych w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnym zakładzie górniczym zatrudnia się co najmniej dwóch rezerwowych mechaników sprzętu ratowniczego.

4. Rezerwowy mechanik sprzętu ratowniczego nie rzadziej niż raz na kwartał pełni przez pięć dni dyżur w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego na zmianie, na której jest zatrudniony pierwszy mechanik sprzętu ratowniczego lub jego zastępca.

§ 17. Do zadań mechanika sprzętu ratowniczego należy w szczególności:

1) utrzymywanie, na swojej zmianie, w stałej gotowości aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych, przyrządów pomiarowych i kontrolnych oraz pozostałego sprzętu ratowniczego;

2) przeprowadzanie kontroli, naprawy, konserwacji i dezynfekcji aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych oraz pozostałego sprzętu ratowniczego, stanowiącego wyposażenie kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, oraz prowadzenie odpowiednich książek ewidencyjno-kontrolnych;

3) oznaczanie urządzeń ratowniczych numerami i znakami własności stosowanymi w zakładzie górniczym;

4) przedkładanie kierownikowi kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, co najmniej raz w miesiącu, do wglądu i potwierdzenia, książki ewidencyjno-kontrolnej;

5) zapewnienie, aby w pomieszczeniach przeznaczonych do przechowywania aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych i pozostałego sprzętu ratowniczego znajdował się wyłącznie sprzęt sprawny i przygotowany do prowadzenia akcji ratowniczej;

6) zgłaszanie dyspozytorowi ruchu zakładu górniczego miejsca pobytu dyżurujących na dole zastępów ratowniczych, z podaniem sposobu ich powiadamiania;

7) prowadzenie na swojej zmianie ewidencji ratowników górniczych przebywających w zakładzie górniczym.

§  18. 

1. Do prowadzenia akcji ratowniczych i wykonywania prac profilaktycznych w podziemnym zakładzie górniczym wymagających zastosowania specjalnych technik, w szczególności alpinistycznych lub nurkowych, przedsiębiorca, w zależności od rodzaju zagrożeń występujących w zakładzie górniczym, w porozumieniu z jednostką ratownictwa górniczego powołuje specjalistyczną służbę ratowniczą, którą stanowią:

1) co najmniej dwa zastępy ratownicze tej samej specjalności;

2) mechanicy specjalistycznego sprzętu ratowniczego;

3) kierownicy specjalistycznych zastępów ratowniczych;

4) lekarze przygotowani do współdziałania ze specjalistycznymi zastępami ratowniczymi.

2. Specjalistyczna służba ratownicza może być powołana w ramach służby ratownictwa przedsiębiorcy lub w jednostce ratownictwa.

3. Specjalistycznym zastępom ratowniczym w trakcie wykonywania prac kierownik ruchu zakładu górniczego zapewnia opiekę lekarską.

§ 19. Członkiem specjalistycznego zastępu ratowniczego jest ratownik górniczy, który poddał się specjalistycznym badaniom lekarskim i ukończył kurs dla ratowników górniczych specjalistycznych zastępów ratowniczych.

§ 20. Mechanikiem specjalistycznego sprzętu ratowniczego jest osoba, która:

1) jest mechanikiem sprzętu ratowniczego drużyny ratowniczej;

2) ma co najmniej roczny staż pracy w specjalistycznym zastępie ratowniczym;

3) ukończyła z wynikiem pozytywnym specjalistyczny kurs obsługi sprzętu ratowniczego.

§  21. 

1. Kierownikiem specjalistycznych zastępów ratowniczych jest osoba, która:

1) jest osobą kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego lub zawodowym ratownikiem górniczym;

2) ukończyła kurs dla kierowników akcji prowadzonej pod ziemią lub dla kierowników baz ratowniczych;

3) ukończyła kurs dla kierowników specjalistycznych zastępów ratowniczych.

2. Kierownik specjalistycznych zastępów ratowniczych:

1) uzgadnia z kierownikiem akcji ratowniczej decyzje dotyczące wykonywania prac wymagających zastosowania specjalnych technik;

2) określa możliwości wykonywania zadań specjalistycznych zastępów ratowniczych w akcjach ratowniczych i pracach profilaktycznych;

3) nadzoruje, a w szczególnych przypadkach kieruje bezpośrednio pracami wykonywanymi przez specjalistyczne zastępy ratownicze i zapewnia przestrzeganie zasad bezpieczeństwa pracy tych zastępów;

4) uczestniczy w specjalistycznych ćwiczeniach ratowniczych, szkoleniach i zgrupowaniach kondycyjno-szkoleniowych.

§  22. 

1. W jednostce ratownictwa i w zakładzie górniczym utrzymującym specjalistyczne zastępy ratownicze prowadzi się dokumentację.

2. Rodzaj i wzory dokumentacji ustala kierownik jednostki ratownictwa lub kierownik ruchu zakładu górniczego w porozumieniu z kierownikiem jednostki ratownictwa.

§  23. 

1. Osoby, o których mowa w § 18 ust. 1 pkt 1-3, biorą udział w ćwiczeniach specjalistycznych, szkoleniach i zgrupowaniach kondycyjno-szkoleniowych.

2. Programy ćwiczeń specjalistycznych oraz programy kursów, o których mowa w § 19, w § 20 pkt 3 i w § 21 ust. 1 pkt 2 i 3, ustala kierownik jednostki ratownictwa górniczego.

§  24. 

1. Podziemny zakład górniczy posiada kopalnianą stację ratownictwa górniczego wyposażoną w sprzęt. W zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi wyposażenie w sprzęt uzgadnia się z jednostką ratownictwa.

2. Do projektowania, budowy lub przebudowy kopalnianej stacji ratownictwa górniczego stosuje się wymagania określone w Polskiej Normie PN-G-02010:1993 Kopalniane stacje ratownictwa górniczego - zasady projektowania.

3. Do zakładowej stacji ratownictwa górniczego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi stosuje się przepisy dotyczące kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

§  25. 

1. W kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnym zakładzie górniczym znajdują się pomieszczenia przeznaczone do przechowywania, konserwacji i naprawy sprzętu ratowniczego, przeprowadzania szkolenia teoretycznego i praktycznego ratowników górniczych oraz grupowania ratowników górniczych zmobilizowanych do akcji ratowniczej.

2. Kopalnianą stację ratownictwa górniczego sytuuje się w pobliżu szybu zjazdowego.

3. W kopalnianej stacji ratownictwa górniczego znajduje się komora ćwiczeń ratowniczych do prowadzenia praktycznych ćwiczeń ratowniczych oraz szkolenia pracowników zakładu górniczego w posługiwaniu się sprzętem ochrony układu oddechowego.

4. Jeżeli zawarto umowę z podmiotem zawodowo trudniącym się ratownictwem górniczym w podziemnych zakładach górniczych wydobywających kopaliny inne niż węgiel kamienny, obowiązkowe ćwiczenia ratownicze mogą odbywać się w komorze ćwiczeń właściwej jednostki ratownictwa.

§  26. 

1. W podziemnym zakładzie górniczym, w którym roboty górnicze i zjazd pracowników są prowadzone w kilku rejonach znacznie oddalonych od siebie, oprócz kopalnianej stacji ratownictwa górniczego utrzymuje się także punkt lub punkty ratownictwa górniczego.

2. W punkcie ratownictwa górniczego znajdują się pomieszczenia przeznaczone do przechowywania i konserwacji sprzętu ratowniczego, spełniające wymagania określone dla tego rodzaju pomieszczeń w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

3. Punkt ratownictwa górniczego wyposaża się w co najmniej 10 aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych.

§  27. 

1. Kopalniane stacje ratownictwa górniczego i służby ratownictwa górniczego w zakładzie górniczym wyposaża się w sprzęt: ochrony układu oddechowego, ratowniczy i pomocniczy, medyczny, ochrony indywidualnej oraz przyrządy pomiarowe i kontrolne, a także w odzież ochronną.

2. Sprzęt i przyrządy, o których mowa w ust. 1, oraz inne urządzenia niezbędne do prowadzenia akcji ratowniczej utrzymuje się w takim stanie, aby zapewniały w szczególności:

1) skuteczne prowadzenie prac ratowniczych;

2) bezpieczeństwo ludzi w trakcie likwidacji zagrożenia, zwłaszcza w trakcie wykonywania prac niebezpiecznych wymagających użycia sprzętu specjalistycznego.

3. Szczegółowe wymagania w zakresie wyposażenia kopalnianej stacji ratownictwa górniczego i służby ratownictwa górniczego w zakładzie górniczym określa się w planie ratownictwa, uwzględniając rodzaj zagrożeń występujących w zakładzie górniczym, a w podziemnym zakładzie górniczym - także liczbę pracowników zatrudnionych w ciągu doby pod ziemią.

4. Jeżeli zawarto umowę z podmiotem zawodowo trudniącym się ratownictwem górniczym, szczegółowe wymagania, o których mowa w ust. 3, określa się w uzgodnieniu z tym podmiotem.

§  28. 

1. Sprzęt ratowniczy przechowuje się i konserwuje w sposób określony w instrukcji producenta sprzętu ratowniczego, zapewniając możliwość natychmiastowego jego użycia.

2. Aparaty regeneracyjne lub powietrzne butlowe oraz sprzęt ochrony układu oddechowego przystosowane do ewakuacji poszkodowanych przechowuje się w kopalnianych stacjach ratownictwa albo w punktach ratownictwa górniczego.

3. Aparaty regeneracyjne lub powietrzne butlowe wydawane są przez mechaników sprzętu ratowniczego na polecenie kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, jego zastępców albo kierownika akcji ratowniczej.

4. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego powiadamia kierownika ruchu zakładu górniczego o każdym przypadku użycia aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych, a także o wypadku zaistniałym w trakcie ich użycia.

5. W razie zaistnienia wypadku podczas używania aparatu regeneracyjnego lub powietrznego butlowego oraz sprzętu ochrony układu oddechowego, kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego zabezpiecza używane aparaty w szczelnym opakowaniu, a w przypadku użycia aparatu regeneracyjnego - zabezpiecza trzy sztuki nieużywanych i zaplombowanych pochłaniaczy CO₂ tej samej partii, serii i daty produkcji, jakich użyto w aparacie używanym podczas wypadku.

6. W zakładach górniczych, o których mowa w § 8 i § 9, używających filtropochłaniaczy, zabezpiecza się filtropochłaniacz wraz z maską.

§ 29. Konserwację sprzętu ratowniczego przeprowadza mechanik sprzętu ratowniczego po każdorazowym jego użyciu, a także z częstotliwością określoną w instrukcji producenta.

§  30. 

1. Sprzęt i przyrządy, o których mowa w § 27 ust. 1, oznakowuje się symbolem zakładu górniczego i kolejnym numerem zgodnym z numerem zamieszczonym w ewidencji sprzętu ratowniczego.

2. Sprzęt ratowniczy, o którym mowa w § 27 ust. 1, ewidencjonuje się. W ramach ewidencji prowadzi się dokumentację, w której odnotowuje się informacje o użyciu sprzętu, przeprowadzonej kontroli jego sprawności i wykonywanych naprawach.

3. Przyrządy, o których mowa w § 27 ust. 1, służące do pomiaru składu atmosfery kopalnianej, przeznaczone dla zastępów ratowniczych, kontroluje się, a wyniki kontroli sporządza się w formie pisemnej:

1) każdorazowo po użyciu tych przyrządów;

2) jeżeli nie były używane dłużej niż tydzień, zgodnie z instrukcją producenta.

4. Wymagania dla stanowisk do wykonywania kontroli dotyczące sposobu dokumentowania wyników kontroli ustala kierownik ruchu zakładu górniczego.

§ 31. Pomieszczenia, w których jest przechowywany sprzęt ratowniczy, zabezpiecza się przed dostępem osób nieupoważnionych.

§  32. 

1. Dyżurujące zastępy ratownicze utrzymuje się w wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny na wszystkich zmianach wydobywczych i niewydobywczych, przy czym na zmianach wydobywczych utrzymuje się w wyrobiskach co najmniej dwa dyżurujące zastępy ratownicze.

2. W zakładzie górniczym prowadzącym więcej niż jeden ruch liczba dyżurujących zastępów ratowniczych w każdym ruchu spełnia wymagania określone w ust. 1.

3. Utrzymywanie dyżurujących zastępów ratowniczych w podziemnym zakładzie górniczym innym niż wymieniony w ust. 1 jest wymagane, jeżeli wynika to z planu ratownictwa górniczego.

4. Dyżurującym zastępom ratowniczym w podziemnych zakładach górniczych kierownik ruchu zakładu górniczego zapewnia opiekę lekarską.

5. Na zmianach niewydobywczych dla co najmniej dwóch podziemnych zakładów górniczych lub zakładów górniczych prowadzących więcej niż jeden ruch mogą być utrzymywane dyżury nie mniej niż dwóch zastępów ratowniczych, na warunkach ustalonych w planie ratownictwa górniczego, dla których:

1) zatrudnia się na każdej zmianie co najmniej jednego ratownika górniczego - przewodnika posiadającego wiedzę o zakładzie górniczym lub ruchu w zakładzie górniczym prowadzącym więcej niż jeden ruch, mechanika sprzętu ratowniczego i osobę dozoru ruchu będącą ratownikiem górniczym;

2) utrzymuje się, w trakcie dyżuru, środek transportu wraz z kierowcą, przystosowany do przewozu ludzi i sprzętu ratowniczego.

6. Dyżurujące na zmianach niewydobywczych zastępy ratownicze dla co najmniej dwóch podziemnych zakładów górniczych lub zakładu górniczego prowadzącego więcej niż jeden ruch przebywają w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

7. O warunkach ustalonych w planie ratownictwa górniczego powiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego.

§  33. 

1. Dyżurujące zastępy ratownicze w podziemnych zakładach górniczych zatrudnia się w różnych rejonach wentylacyjnych, w wyrobiskach, z których ratownicy górniczy mają zapewniony szybki transport do innych rejonów zakładu górniczego.

2. Rodzaj, miejsce pracy i zadania wykonywane przez dyżurujące zastępy ratownicze określa i odnotowuje w "Dzienniku kopalnianej stacji ratownictwa górniczego" kierownik działu wentylacji zakładu górniczego.

3. Zmiana dyżurujących zastępów ratowniczych odbywa się w uzasadnionych przypadkach w miejscu wykonywania prac lub na wyznaczonej drodze dojścia do kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

§  34. 

1. Dyżurującemu zastępowi ratowniczemu w podziemnym zakładzie górniczym zapewnia się łączność z centralą telefoniczną zakładu górniczego.

2. Zastępowy dyżurującego zastępu ratowniczego powiadamia o miejscu pracy zastępu, zakresie wykonywanych prac i numerze telefonu:

1) kopalnianą stację ratownictwa górniczego;

2) dyspozytora ruchu zakładu górniczego.

3. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 2, jest udokumentowane przez dyspozytora ruchu zakładu górniczego oraz w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

4. Zastępowy dyżurującego zastępu ratowniczego powiadamia obsługę centrali telefonicznej zakładu górniczego o miejscu pracy zastępu ratowniczego i numerze telefonu w tym miejscu.

5. Mechanik sprzętu ratowniczego oraz dyżurujący w kopalnianej stacji ratownictwa górniczego sprawdza łączność z dyżurującym zastępem ratowniczym co najmniej dwa razy w trakcie zmiany.

6. Zastępowy dyżurującego zastępu ratowniczego udającego się do miejsca pracy pod ziemią lub powracającego z tego miejsca po ukończeniu pracy, w drodze do szybu, zgłasza się telefonicznie do kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

7. Podział zastępu ratowniczego na mniejsze jednostki w trakcie wykonywania prac jest niedopuszczalny, z wyjątkiem wydzielenia ratownika zabezpieczającego sprzęt w miejscu ze stałą łącznością radiową lub telefoniczną.

§  35. 

1. Dyżurujący zastęp ratowniczy w podziemnym zakładzie górniczym składa się z pięciu ratowników górniczych o różnych specjalnościach.

2. Kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego ustala imienny skład dyżurującego zastępu ratowniczego.

3. W dyżurującym zastępie ratowniczym jest co najmniej jeden ratownik górniczy posiadający uprawnienia ratownika, o którym mowa w ustawie z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

4. Ratowników dyżurującego zastępu ratowniczego zapoznaje się z układem wyrobisk podziemnego zakładu górniczego.

5. Mechanik sprzętu ratowniczego wpisuje do "Dziennika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego" nazwiska ratowników górniczych dyżurującego zastępu ratowniczego oraz numery aparatów regeneracyjnych lub powietrznych butlowych.

§  36. 

1. Dyżurujący zastęp ratowniczy w podziemnym zakładzie górniczym wyposaża się w odpowiedni sprzęt określony w planie ratownictwa górniczego, w szczególności:

1) tlenomierz o pomiarze ciągłym i sygnalizacji zadanego progu zawartości tlenu;

2) przyrządy do ciągłego pomiaru zawartości gazów, zwłaszcza CO, CO₂, CH₄;

3) przyrządy do pomiaru wilgotności i temperatury.

2. Wyposażenie dyżurującego zastępu ratowniczego, o którym mowa w ust. 1, przechowuje się w jak najmniejszej odległości od miejsca pracy tego zastępu.

3. Ratowników górniczych w dyżurującym zastępie ratowniczym oraz ratowników górniczych biorących udział w akcji ratowniczej wyposaża się w sygnalizatory optyczne i akustyczne przez nich uruchamiane, a także w czujniki bezruchu.

4. Dyżurujące zastępy ratownicze, zatrudnione dłużej niż jedną zmianę w tym samym rejonie podziemnego zakładu górniczego, mogą przekazywać sobie na każdej zmianie w wyrobiskach górniczych wyposażenie, w tym aparaty regeneracyjne i aparaty powietrzne butlowe.

5. Wyposażenie, o którym mowa w ust. 4, przekazuje się w podziemnych wyrobiskach górniczych między zastępowymi dyżurujących zastępów ratowniczych kończących i podejmujących pracę.

6. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala:

1) zasady i częstotliwość przeprowadzania kontroli wyposażenia znajdującego się w pomieszczeniach kopalnianej stacji ratownictwa górniczego, na podstawie instrukcji producenta tego wyposażenia;

2) sposób przekazywania wyposażenia przez dyżurujące zastępy ratownicze.

7. Kierownik ruchu zakładu górniczego informuje jednostkę ratownictwa o zmianie wyposażenia znajdującego się w pomieszczeniach kopalnianej stacji ratownictwa górniczego.

§  37. 

1. Miejsce wykonywania prac przez dyżurujących ratowników górniczych na danej zmianie oraz ratowników górniczych pozostających w gotowości do udziału w akcji ratowniczej zgłasza się dyspozytorowi zakładu górniczego lub w sposób określony w planie ratownictwa górniczego.

2. Kierownik ruchu zakładu górniczego jest uprawniony do nakazania pełnienia stałego dyżuru przez dyżurujący zastęp ratowniczy w określonym miejscu i czasie.

§  38. 

1. W jednostce ratownictwa zawodowymi ratownikami górniczymi tworzącymi drużynę ratowniczą są:

1) ratownicy górniczy wchodzący w skład zawodowego zastępu ratowniczego;

2) ratownicy górniczy oraz pracownicy jednostki ratownictwa wchodzący w skład zawodowego pogotowia specjalistycznego.

2. W skład drużyny ratowniczej wchodzą także, w charakterze specjalistów, osoby posiadające kwalifikacje w zakresie zwalczania zagrożeń górniczych i prowadzenia akcji ratowniczych. Specjalistów tych wyznacza, za ich zgodą, kierownik jednostki ratownictwa.

3. Jednostka ratownictwa:

1) utrzymuje inne służby do wykonywania jej zadań;

2) tworzy oddziały terenowe lub okręgowe stacje ratownictwa górniczego.

§ 39. W jednostce ratownictwa sporządza się regulamin, zatwierdzany przez kierownika jednostki ratownictwa, w którym określa się:

1) zadania wykonywane przez zawodowe zastępy ratownicze oraz zawodowe pogotowia specjalistyczne, a także dyżurujące zastępy ratownicze dla grup podziemnych zakładów górniczych;

2) sposób szkolenia i odbywania ćwiczeń ratowniczych przez osoby wchodzące w skład zastępów i pogotowi, o których mowa w pkt 1;

3) organizację służby medycznej oraz zabezpieczenia medycznego zastępów i pogotowi, o których mowa w pkt 1, a także kwalifikacje i zasady szkolenia lekarzy.

§ 40. W jednostce ratownictwa organizuje się całodobową służbę dyspozytorską.

§  41. 

1. Dyżurujące zawodowe zastępy ratownicze, zawodowe pogotowia specjalistyczne oraz zastępy ratownicze dla grup zakładów górniczych utrzymuje się w stałej gotowości, umożliwiającej niezwłoczny wyjazd na wezwanie zakładu górniczego, w którym wystąpiło zagrożenie.

2. Dyżurujące zawodowe zastępy ratownicze oraz dyżurujące zastępy ratownicze dla grup zakładów górniczych przebywają w pomieszczeniach przygotowanych do pełnienia całodobowego dyżuru, w szczególności zapewniających łączność i utrzymywanie stałej gotowości do niezwłocznego przystąpienia do akcji ratowniczej.

3. Sposób pełnienia dyżurów i utrzymywania stałej gotowości dla jednostek ratownictwa zakładów poszukujących węglowodorów oraz zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi ustala kierownik tej jednostki.

§  42. 

1. Jednostka ratownictwa dysponuje środkami transportu do przewozu zastępów ratowniczych oraz pogotowi specjalistycznych wraz z wyposażeniem do prowadzenia akcji ratowniczej w zakładzie górniczym.

2. Jednostkę ratownictwa wyposaża się oprócz sprzętu, o którym mowa w § 27 ust. 1, także w specjalistyczny sprzęt ratowniczy oraz wozy bojowe przeznaczone dla dyżurujących zawodowych zastępów ratowniczych, dyżurujących zastępów ratowniczych dla grup podziemnych zakładów górniczych albo zawodowych pogotowi specjalistycznych.

3. Kierownik jednostki ratownictwa określa:

1) szczegółowe wyposażenie jednostki ratownictwa w urządzenia, sprzęt i materiały, w tym wyposażenie wozu bojowego;

2) niezbędny zestaw środków i sprzętu medycznego do dyspozycji lekarza biorącego udział w akcji ratowniczej.

§  43. 

1. Jednostka ratownictwa dla podziemnych zakładów górniczych utrzymuje w ciągłej gotowości co najmniej dwa dyżurujące zawodowe zastępy ratownicze oraz dyżurujące zastępy ratownicze dla grup podziemnych zakładów górniczych.

2. W skład dyżurujących zawodowych zastępów ratowniczych, na każdej zmianie roboczej, wchodzą:

1) kierownik dyżurujących zawodowych zastępów ratowniczych;

2) dwóch zastępowych;

3) ośmiu ratowników górniczych;

4) mechanik sprzętu ratowniczego.

3. Jednostka ratownictwa do zabezpieczenia grup zakładów górniczych wykorzystuje dyżurujące zastępy ratownicze okresowo oddelegowane z zakładów górniczych do dyspozycji jednostki ratownictwa. W skład dyżurujących zastępów ratowniczych dla grup podziemnych zakładów górniczych wchodzą:

1) kierownik dyżurujących zastępów ratowniczych dla grup podziemnych zakładów górniczych;

2) dwóch zastępowych;

3) dziewięciu ratowników górniczych;

4) mechanik sprzętu ratowniczego;

5) specjalista jednostki ratownictwa posiadający kwalifikacje do prowadzenia prac ratowniczych.

4. Kierownikiem dyżurujących zastępów ratowniczych dla grup podziemnych zakładów górniczych jest kierownik kopalnianej stacji ratownictwa górniczego. Dopuszcza się powierzenie funkcji kierownika dyżurujących zastępów ratowniczych dla grup podziemnych zakładów górniczych osobie wyższego dozoru ruchu zakładu górniczego będącej ratownikiem górniczym.

5. Dyżurujące zawodowe zastępy ratownicze oraz dyżurujące zastępy ratownicze dla grup podziemnych zakładów górniczych pełnią dyżur nieprzerwanie przez całą dobę.

§ 44. Do zadań jednostki ratownictwa należy w szczególności:

1) organizowanie i prowadzenie kursów szkoleniowych z zakresu ratownictwa górniczego;

2) przeprowadzanie ćwiczeń z zakresu ratownictwa górniczego;

3) organizowanie i przeprowadzanie badań lekarskich ratowników górniczych w specjalistycznym ośrodku badań lekarskich;

4) badanie i opiniowanie sprzętu ratowniczego;

5) wykonywanie specjalistycznych analiz chemicznych prób powietrza.

§  45. 

1. Do wykonania prac ratowniczych w podziemnych zakładach górniczych, wymagających zastosowania specjalnych technik ratowniczych, utrzymuje się w jednostce ratownictwa zawodowe pogotowie specjalistyczne, w szczególności:

1) pomiarowe - do pomiaru parametrów fizykochemicznych powietrza i gazów pożarowych oraz oceny stopnia wybuchowości mieszanin gazowych;

2) do inertyzacji powietrza kopalnianego;

3) przeciwpożarowe - do wykonywania prac ratowniczych przy zwalczaniu pożarów podziemnych, wymagających zastosowania sprzętu i urządzeń do podawania pian gaśniczych oraz izolacji wyrobisk, górotworu i zrobów;

4) górniczo-techniczne - do wykonywania prac ratowniczych związanych z ratowaniem ludzi uwięzionych pod zawałem lub odciętych od czynnych wyrobisk wskutek tąpnięcia lub zawału;

5) wodne - do usuwania skutków wdarcia się lub niekontrolowanego dopływu do wyrobisk wody albo wody z luźnym materiałem oraz wykonywania prac z zastosowaniem technik nurkowych;

6) przewoźnych wyciągów ratowniczych - do ewakuacji pracowników lub wykonywania innych prac ratowniczych w szybach lub otworach wiertniczych wielkośrednicowych oraz prac awaryjno-rewizyjnych i kontrolnych w szybach i w otworach wielkośrednicowych za pomocą urządzeń mechanicznych oraz technik alpinistycznych.

2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do jednostek ratownictwa utrzymujących zawodowe pogotowia specjalistyczne dla podziemnych zakładów górniczych wydobywających kopaliny inne niż węgiel kamienny.

3. Zawodowe pogotowia specjalistyczne organizuje się w zastępy lub grupy specjalistyczne, utrzymywane w ciągłej gotowości.

4. Kierownik jednostki ratownictwa ustala sposób szkolenia i odbywania ćwiczeń ratowniczych przez zastępy ratownicze wchodzące w skład zawodowego pogotowia specjalistycznego.

§  46. 

1. W jednostce ratownictwa dla zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi w skład pogotowia ratowniczego wchodzą:

1) kierownik zawodowych zastępów ratowniczych;

2) co najmniej pięciu ratowników górniczych;

3) mechanik sprzętu ratowniczego.

2. Kierownikiem zastępów ratowniczych jest osoba posiadająca kwalifikacje kierownika kopalnianej stacji ratownictwa górniczego. Dopuszcza się pełnienie funkcji kierownika zawodowych zastępów ratowniczych przez osobę dozoru, będącą ratownikiem górniczym.

3. W jednostkach ratownictwa utrzymujących wyłącznie zawodowe pogotowie specjalistyczne dopuszcza się wykonywanie zadań pogotowia ratowniczego przez ratowników górniczych.

§ 47. Jednostka ratownictwa dla zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi może tworzyć zawodowe pogotowia specjalistyczne, w zależności od rodzaju występujących zagrożeń.

§ 48. Lekarze zabezpieczający pomoc medyczną w jednostce ratownictwa dla podziemnych zakładów górniczych:

1) uczestniczą w akcjach ratowniczych;

2) udzielają pomocy medycznej poszkodowanym;

3) uzgadniają z kierownictwem akcji ratowniczej zakres dopuszczalnych fizycznych i termicznych obciążeń ratowników wykonujących prace ratownicze;

4) wykonują badania oraz udzielają pomocy w zakresie, o którym mowa w § 52 pkt 2;

5) przeprowadzają szkolenia medyczne ratowników górniczych.

§ 49. W jednostce ratownictwa dla zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi pomoc medyczna ratownictwa górniczego może być zorganizowana w porozumieniu ze służbą medyczną zakładu górniczego lub z inną jednostką opieki zdrowotnej.

§ 50. Przepisy § 46, § 47 oraz § 49 stosuje się do jednostek ratownictwa dla zakładów górniczych prowadzących podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji lub podziemne składowanie odpadów metodą otworową.