Rozdział 5 - Szkolenie i egzaminy - Psy używane w akcjach ratowniczych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.20

Akt obowiązujący
Wersja od: 21 grudnia 2021 r.

Rozdział  5

Szkolenie i egzaminy

§  8. 
1. 
Szkolenie w zakresie specjalności ratowniczej dla psów służbowych i kontraktowych jest prowadzone w czterech etapach. Szkolenie jest realizowane w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej i jest prowadzone przez instruktorów lub młodszych instruktorów psów ratowniczych lub pod ich bezpośrednim nadzorem. Szkolenie innych psów jest prowadzone we własnym zakresie przez opiekuna lub przez właściwy podmiot, którego członkiem jest opiekun innego psa. Poziom wyszkolenia zespołów jest weryfikowany na podstawie wyników egzaminów organizowanych przez wyznaczone przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej szkoły lub ośrodki szkolenia Państwowej Straży Pożarnej.
2. 
Pierwszy etap szkolenia obejmuje okres od przydzielenia opiekunowi psa do sporządzenia przez co najmniej dwóch instruktorów psów ratowniczych oceny mentalności i przydatności psa do dalszego szkolenia. W tym okresie psa należy poddać socjalizacji środowiskowej oraz wyszkolić w zakresie podstaw posłuszeństwa. Ocenę mentalności i przydatności psa do dalszego szkolenia przeprowadza się u psa w wieku od 12 do 24 miesięcy. W przypadku uzyskania negatywnej oceny mentalności i przydatności psa do dalszego szkolenia zespół może być powtórnie poddany takiej ocenie po upływie od 3 do 4 miesięcy, a w przypadku uzasadnionym stanem zdrowotnym psa - nie później niż przed upływem 12 miesięcy od dnia uzyskania oceny negatywnej. Powtórna ocena mentalności i przydatności psa do dalszego szkolenia jest oceną ostateczną. Uzyskanie przez zespół powtórnej oceny negatywnej wyklucza psa z uczestniczenia w dalszym szkoleniu, co skutkuje wnioskiem egzaminatorów o wycofanie psa z dalszego szkolenia. W pierwszym etapie szkolenia opiekun lub przewodnik powinien odbyć szkolenie przewodników psów ratowniczych.
3. 
Drugi etap szkolenia obejmuje okres od uzyskania pozytywnej oceny mentalności i przydatności psa do dalszego szkolenia do zdania przez zespół egzaminu gruzowiskowej specjalności ratowniczej, zwanego dalej "egzaminem gruzowiskowym", klasy 0 albo egzaminu terenowej specjalności ratowniczej, zwanego dalej "egzaminem terenowym", klasy 0 i uzyskanie gruzowiskowej specjalności ratowniczej klasy 0 albo terenowej specjalności ratowniczej klasy 0. W tym okresie psa należy wyszkolić w zakresie posłuszeństwa użytkowego i współpracy oraz lokalizacji osób i ich oznaczania.
4. 
Trzeci etap szkolenia obejmuje okres od uzyskania przez zespół gruzowiskowej specjalności ratowniczej klasy 0 albo terenowej specjalności ratowniczej klasy 0 do zdania przez zespół egzaminu klasy I tej specjalności ratowniczej. W tym okresie przeprowadza się szkolenie z zakresu technik i taktyki poszukiwań z wykorzystaniem psów ratowniczych, przygotowujące opiekuna do egzaminu specjalności ratowniczej klasy I. Szkolenie to jest realizowane w ramach szkoleń przeprowadzanych przez wyznaczone przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej szkoły lub ośrodki szkolenia Państwowej Straży Pożarnej.
5. 
Czwarty etap szkolenia obejmuje okres od zdania przez zespół egzaminu specjalności ratowniczej klasy I po raz pierwszy. W tym okresie przeprowadza się szkolenie doskonalące umiejętności zespołu. Zespół, który uzyskał gruzowiskową specjalność ratowniczą klasy I, co najmniej raz w roku kalendarzowym uczestniczy w szkoleniu w formie ćwiczeń centralnego odwodu operacyjnego lub odwodu operacyjnego na obszarze województwa.
§  9. 
1. 
W roku kalendarzowym organizuje się przynajmniej dwa egzaminy gruzowiskowe klasy 0 i dwa egzaminy terenowe klasy 0 oraz cztery egzaminy gruzowiskowe klasy I i cztery egzaminy terenowe klasy I.
2. 
Egzaminy przeprowadza komisja egzaminacyjna powoływana przez organizatora egzaminów.
3. 
Komisja egzaminacyjna składa się z:
1)
przewodniczącego komisji, wyznaczanego przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej;
2)
dwóch egzaminatorów oceniających pracę psa, wyznaczanych przez organizatora egzaminów.
4. 
Egzaminatorów wyznacza się spośród osób, które odbyły szkolenie instruktora psów ratowniczych, o którym mowa w programie szkolenia wydanym na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 5b ustawy, zakończone zdanym egzaminem przeprowadzonym w wyznaczonych szkołach lub w ośrodkach szkolenia Państwowej Straży Pożarnej.
§  10. 
1. 
Organizator egzaminów wyznacza terminy i miejsca egzaminów oraz określa maksymalną liczbę zespołów, dla jakiej jest organizowany egzamin.
2. 
Informację o planowanych terminach i miejscach egzaminów ogłasza się na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej organizatora egzaminu w czwartym kwartale roku kalendarzowego poprzedzającego rok, na który są wyznaczane terminy egzaminów. W uzasadnionych przypadkach organizator może zmienić liczbę, termin oraz miejsce przeprowadzenia egzaminów.
3. 
Informację o planowanych lub dodatkowych terminach i miejscach egzaminów ogłasza się na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej organizatora egzaminu, nie później niż 30 dni przed dniem egzaminu.
4. 
W informacji podaje się:
1)
specjalność ratowniczą i klasę;
2)
termin i miejsce, w którym będzie przeprowadzany egzamin;
3)
adres, na który należy kierować zgłoszenie;
4)
wykaz dokumentów załączanych do zgłoszenia oraz termin i miejsce ich składania;
5)
maksymalną liczbę zespołów, dla jakiej jest organizowany egzamin w wyznaczonym terminie i miejscu.
5. 
Zgłoszenia można składać nie później niż na 14 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu. Za dzień złożenia zgłoszenia uznaje się dzień wpływu zgłoszenia do organizatora egzaminu.
6. 
Listę zespołów przystępujących do egzaminu w wyznaczonym terminie i miejscu ogłasza się na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej organizatora egzaminu co najmniej 10 dni przed terminem egzaminu.
7. 
W przypadku niestawienia się zespołu na egzamin, na który zespół się zarejestrował, zespół będzie podlegał wykluczeniu z możliwości wzięcia udziału we wszystkich kolejnych egzaminach w ciągu 12 miesięcy.
8. 
Przepisu ust. 7 nie stosuje się, jeśli przewodnik złoży do organizatora egzaminu:
1)
zwolnienie lekarskie obejmujące czas przeprowadzenia egzaminu;
2)
potwierdzenie choroby psa lub
3)
pisemne, w postaci papierowej lub elektronicznej, uzasadnienie nieobecności, spowodowane sytuacją nagłą.
§  11. 
1. 
Przed przystąpieniem do egzaminu przewodnik psa ratowniczego przedkłada przewodniczącemu komisji do wglądu zaświadczenie o szczepieniu psa przeciwko wściekliźnie lub paszport psa.
2. 
W przypadku gdy przewodnik nie przedłoży dokumentu, o którym mowa w ust. 1, zespół nie przystępuje do egzaminu w wyznaczonym terminie i miejscu.
3. 
Kolejność zespołów przystępujących do egzaminu terenowego klasy 0 lub klasy I oraz egzaminu gruzowiskowego klasy 0 wyłania się w drodze losowania, z tym że zespoły z niesterylizowanymi sukami przystępują do egzaminu po pozostałych zespołach.
4. 
Kolejność zespołów przystępujących do egzaminu gruzowiskowego klasy I ustala komisja egzaminacyjna.
§  12. 
1. 
Egzamin przeprowadza się w każdych warunkach atmosferycznych, o dowolnej porze dnia lub nocy, z zachowaniem środków bezpieczeństwa.
2. 
Szczególne warunki obiektów, w których przeprowadza się egzaminy, szczegółowy przebieg testu współpracy i testu zachowania się psa w stosunku do człowieka oraz przebieg prób poszukiwawczych są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
§  13. 
1. 
Przewodniczący komisji egzaminacyjnej przerywa egzamin w przypadku:
1)
wezwania zespołu do akcji ratowniczej;
2)
zmiany warunków atmosferycznych zagrażającej bezpieczeństwu osób lub psów biorących udział w egzaminie;
3)
zmiany stabilności gruzowiska zagrażającej bezpieczeństwu osób lub psów biorących udział w egzaminie.
2. 
Przewodniczący komisji egzaminacyjnej może przerwać egzamin w przypadku:
1)
niezamierzonego ujawnienia się pozoranta;
2)
zasłabnięcia lub uszkodzenia ciała przewodnika lub pozoranta;
3)
zasłabnięcia lub uszkodzenia ciała psa;
4)
niewłaściwego traktowania psa przez przewodnika.
3. 
Przewodniczący komisji egzaminacyjnej zawiesza egzamin w przypadku powzięcia wiadomości o następującym zdarzeniu:
1)
naruszeniu przez przewodnika wymagań, o których mowa w dziale VII rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 sierpnia 2021 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa i higieny służby strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. poz. 1681);
2)
nieprawidłowym zachowaniu się psa w stosunku do człowieka lub innego psa;
3)
naruszeniu przez przewodnika samodzielnej pracy poszukiwawczej psa, zgłaszanym przynajmniej przez dwóch członków komisji egzaminacyjnej;
4)
braku motywacji psa do poszukiwania, zgłaszanej przynajmniej przez dwóch członków komisji egzaminacyjnej;
5)
innego sposobu oznaczania przez psa niż zadeklarowany przez przewodnika;
6)
widocznej niesprawności lub wystąpienia widocznej dolegliwości psa.
4. 
Egzamin zawiesza się na czas niezbędny do wyjaśnienia zaistnienia zdarzenia stanowiącego przyczynę zawieszenia.
5. 
Jeżeli nie zostało potwierdzone zaistnienie zdarzenia stanowiącego przyczynę zawieszenia egzaminu, egzamin jest kontynuowany.
6. 
Przewodniczący komisji egzaminacyjnej przerywa egzamin w przypadku potwierdzenia zaistnienia zdarzenia stanowiącego przyczynę zawieszenia egzaminu.
7. 
Przewodnik może zgłosić w trakcie egzaminu konieczność jego przerwania w przypadkach określonych w ust. 2 pkt 1-3.
8. 
Jeżeli egzamin został przerwany w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, egzamin powtarza się w całości w terminie wskazanym przez organizatora egzaminów.
9. 
Jeżeli egzamin został przerwany przez przewodnika w sposób nieuzasadniony albo w przypadku, o którym mowa w ust. 6, egzamin uznaje się za niezdany.
§  14. 
1. 
Wzór arkusza oceny prób poszukiwawczych oraz wzór arkusza oceny egzaminu są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
2. 
Po zakończeniu egzaminu:
1)
komisja egzaminacyjna informuje przewodnika o wyniku egzaminu, podając uzasadnienie wyniku;
2)
komisja egzaminacyjna, na podstawie arkusza egzaminacyjnego, sporządza protokół egzaminacyjny.
3. 
Wzór zbiorczego arkusza egzaminacyjnego i wzór protokołu egzaminacyjnego są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
§  15. 
1. 
Egzamin specjalności ratowniczej klasy 0, zwany dalej "egzaminem klasy 0", składa się z testu zachowania się psa w stosunku do człowieka i z próby poszukiwawczej. Test zachowania się psa w stosunku do człowieka przeprowadza się przed próbą poszukiwawczą.
2. 
Podczas egzaminu klasy 0 nie powtarza się testu zachowania się psa w stosunku do człowieka i próby poszukiwawczej.
3. 
Zespół przystępuje do egzaminu klasy 0, jeżeli pies ukończył 18 miesięcy.
4. 
Podczas egzaminu klasy 0 ocenia się:
1)
motywację psa do pracy;
2)
umiejętność lokalizacji i oznaczania osób w strefach o różnej skali dostępności;
3)
umiejętność samodzielnej pracy psa i współdziałania zespołu w strefach o różnej skali dostępności;
4)
możliwości psychofizyczne i wytrzymałość psa;
5)
odporność zespołu na bodźce zewnętrzne stanowiące elementy pozoracji przeszkadzającej;
6)
poziom posłuszeństwa psa i umiejętność przewodnika kierowania psem z dystansu;
7)
poziom sprawności fizycznej psa i zdolność pokonywania przez niego przeszkód;
8)
pracę przewodnika.
§  16. 
1. 
Egzamin klasy 0 jest zdany, jeżeli zostaną zaliczone test zachowania się psa w stosunku do człowieka i próba poszukiwawcza.
2. 
Niezdany egzamin klasy 0 można powtarzać najwyżej cztery razy. Okres między kolejnymi terminami składania egzaminu klasy 0 nie może być krótszy niż 2 miesiące.
3. 
Zespół, który zdał egzamin klasy 0, otrzymuje dyplom wydany przez organizatora egzaminów.
4. 
Wzór dyplomu jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
§  17. 
1. 
Zespół przystępuje do egzaminu klasy I gruzowiskowej organizowanego na terenie województwa, które nie jest właściwym obszarem działania zespołu.
2. 
W indywidualnych przypadkach zespół może przystąpić do egzaminu klasy I organizowanego na terenie województwa, które jest właściwym obszarem działania tego zespołu, jeżeli uzyska zgodę organizatora egzaminów.
3. 
Egzamin specjalności ratowniczej klasy I, zwany dalej "egzaminem klasy I", składa się z testu współpracy i z testu zachowania się psa w stosunku do człowieka oraz z próby poszukiwawczej. Testy przeprowadza się przed próbą poszukiwawczą.
4. 
Niezdany test współpracy można powtórzyć jeden raz. Nie powtarza się testu zachowania się psa w stosunku do człowieka oraz próby poszukiwawczej.
5. 
Jeżeli w ciągu 12 miesięcy od zdania egzaminu klasy I zespół przystępuje do egzaminu klasy I innej specjalności ratowniczej, nie powtarza się zdanego testu współpracy.
6. 
Zespół przystępuje do egzaminu klasy I, jeżeli pies ukończył 24 miesiące.
7. 
Podczas egzaminu klasy I ocenia się:
1)
poziom sprawności fizycznej psa i zdolność pokonywania przez niego przeszkód;
2)
poziom posłuszeństwa psa i umiejętność przewodnika kierowania psem z dystansu;
3)
zachowanie się psa w stosunku do człowieka;
4)
umiejętność lokalizacji i oznaczania osób przez psa w strefach o różnej skali dostępności;
5)
umiejętność samodzielnej pracy psa i współdziałania zespołu w strefach o różnej skali dostępności, przy świetle dziennym i przy oświetleniu sztucznym;
6)
odporność zespołu na bodźce zewnętrzne stanowiące elementy pozoracji przeszkadzającej;
7)
pracę przewodnika.
8. 
Zespół przystępujący do egzaminu klasy I po raz pierwszy:
1)
posiada ważną specjalność ratowniczą klasy 0;
2)
ukończył szkolenie z zakresu technik i taktyki poszukiwań z wykorzystaniem psów ratowniczych.
9. 
Egzamin klasy I jest zdany, jeżeli są zaliczone test współpracy i test zachowania się psa w stosunku do człowieka oraz próba poszukiwawcza.
10. 
Zespół, który zdał egzamin klasy I, otrzymuje zaświadczenie o ważności specjalności ratowniczej wydane przez organizatora egzaminów. Wzór zaświadczenia o ważności specjalności ratowniczej jest określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
§  18. 
1. 
Niezdany egzamin klasy I można powtarzać najwyżej cztery razy z rzędu.
2. 
Jeżeli w okresie 12 miesięcy od zdania egzaminu klasy 0 zespół nie zda egzaminu klasy I, wtedy zespół ponownie przystępuje do egzaminu klasy 0.
§  19. 
1. 
Termin ważności klasy 0 wynosi 12 miesięcy od dnia jej uzyskania.
2. 
Termin ważności klasy I specjalności gruzowiskowej wynosi:
1)
24 miesiące, jeżeli podczas próby poszukiwawczej zostaną łącznie spełnione warunki, o których mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia w dziale IV w części C w ust. 23 w pkt 1 i 2;
2)
18 miesięcy, jeżeli podczas próby poszukiwawczej zostaną łącznie spełnione warunki, o których mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia w dziale IV w części C w ust. 23 w pkt 1 i 3 lub pkt 1 i 4;
3)
12 miesięcy, jeżeli podczas próby poszukiwawczej zostaną łącznie spełnione warunki, o których mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia w dziale IV w części C w ust. 23 w pkt 1 i 5.
3. 
Termin ważności klasy I specjalności terenowej wynosi 12 miesięcy od dnia jej uzyskania.
4. 
Gdy z przyczyn leżących po stronie organizatora zespół nie może przystąpić do egzaminu specjalności ratowniczej klasy I, termin ważności przedłuża się do czasu przystąpienia zespołu do egzaminu wskazanego przez organizatora.
5. 
Jeżeli zespół podejdzie do egzaminu i uzyska wynik negatywny z egzaminu specjalności ratowniczej klasy I, traci uprawnienia danej specjalności ratowniczej.