Rozdział 6 - Zapis. - Prawo spadkowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1946.60.328

Akt utracił moc

Wersja od: 1 października 1950 r.

Rozdział VI.

Zapis.

Art.  112.

Kto na podstawie testamentu otrzymuje korzyść majątkową, nie polegającą na ustanowieniu go spadkobiercą (zapis), jest zapisobiercą.

Art.  113.

§ 1. Zapis stwarza dla zapisobiercy prawo żądania od obciążonego spełnienia świadczenia, stanowiącego przedmiot zapisu.

§ 2. W braku odmiennej woli spadkodawcy zapisobierca może żądać od obciążonego wypełnienia zapisu niezwłocznie po otwarciu spadku.

§ 3. Zapisobierca, obciążony zapisem dalszym lub obowiązkiem wypełnienia polecenia, nie jest obowiązany do wypełnienia tego dalszego zapisu lub polecenia przed wypełnieniem zapisu przez obciążonego.

Art.  114.

§ 1. Spadkodawca może obciążyć zapisem spadkobiercę lub zapisobiercę.

§ 2. W braku odmiennej woli spadkodawcy uważa się spadkobierców za obciążonych w takich częściach, w jakich dziedziczą. Przepis ten stosuje się odpowiednio, gdy obciążonymi są zapisobiercy.

Art.  115.

Jeżeli zapisobierca nie chce lub nie może być zapisobiercą, obciążony zapisem staje się wolny od jego wypełnienia; jednakże w braku odmiennej woli spadkodawcy obowiązany jest wypełnić dalsze zapisy i polecenia obciążające zapisobiercę.

Art.  116.

Jeżeli zapisem obciążony jest zapisobierca, może on zwolnić się od wypełnienia zapisu przez wydanie dalszemu zapisobiercy przedmiotu zapisu.

Art.  117.

Jeżeli zapis został ustanowiony dla spadkobiercy, obciąża on w braku odmiennej woli spadkodawcy tego spadkobiercę w stosunku do jego udziału w spadku. W przypadku takim część obciążającą spadkobiercę, dla którego został ustanowiony zapis, uważa się również za zapis.

Art.  118.

§ 1. Spadkodawca może pozostawić uznaniu obciążonego, osoby trzeciej lub rozstrzygnięciu sądu, która z kilku wskazanych przez spadkodawcę osób ma otrzymać zapis albo co każdy z kilku zapisobierców ma otrzymać z przedmiotu zapisu. Jeżeli spadkodawca nie wskazał, kto ma dokonać wyboru, albo jeżeli powołany do dokonania wyboru nie uczynił tego w terminie wyznaczonym przez sąd na wniosek jednego z uprawnionych, wybór następuje przez rozstrzygnięcie sądu.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio, jeżeli spadkodawca pozostawił uznaniu obciążonego, osoby trzeciej lub rozstrzygnięciu sądu oznaczenie przedmiotu zapisu, którego cel określił.

Art.  119.

Spadkodawca może pozostawić uznaniu obciążonego, osoby trzeciej lub zapisobiercy albo rozstrzygnięciu sądu, który spośród kilku wymienionych przez spadkodawcę przedmiotów ma zapisobierca otrzymać. Jeżeli spadkodawca nie wskazał, kto ma dokonać wyboru, wybór należy do obciążonego. Jeżeli spadkodawca pozostawił wybór uznaniu osoby trzeciej, a osoba ta nie uczyniła tego w terminie wyznaczonym przez sąd na żądanie obciążonego lub zapisobiercy, wybór następuje przez rozstrzygnięcie sądu.

Art.  120.

§ 1. Spadkodawca może ustanowić zapis ograniczając go warunkiem lub terminem.

§ 2. Jednakże nieważne jest rozporządzenie, przez które spadkodawca zobowiązuje zapisobiercę do zachowania i pozostawienia przeznaczonego mu zapisu na przypadek jego śmierci innym osobom. Nieważność takiego rozporządzenia nie pociąga za sobą, w braku odmiennej woli spadkodawcy, nieważności ustanowienia pierwszego zapisobiercy.

§ 3. Dopuszczalne jest ustanowienie zapisu na rzecz jednej osoby przy równoczesnym obciążeniu przedmiotu zapisu prawem użytkowania na rzecz drugiej osoby.

Art.  121.

W przypadku ustanowienia zapisu warunkowego ziszczenie się warunku nie ma mocy wstecznej, chyba że co innego wynika z woli spadkodawcy.

Art.  122.

§ 1. Jeżeli osoba, której zależy na nieziszczeniu się warunku, wbrew wymaganiom dobrej wiary udaremni ziszczenie się warunku, następują skutki takie, jak gdyby warunek się ziścił.

§ 2. Jeżeli osoba, której zależy na ziszczeniu się warunku, wbrew wymaganiom dobrej wiary spowoduje ziszczenie się warunku, następują skutki takie, jak gdyby warunek się nie ziścił.

Art.  123.

Warunek niemożliwy, przeciwny porządkowi publicznemu, ustawie lub dobrym obyczajom uważa się za nienapisany. Jeżeli jednak z woli spadkodawcy wynika, że bez dodania warunku nie ustanowiłby takiego zapisu, zapis jest nieważny.

Art.  124.

§ 1. Jeżeli warunek, nieograniczony krótszym okresem czasu, nie ziści się w ciągu lat dwudziestu od chwili otwarcia spadku, następują skutki takie, jak gdyby warunek się nie ziścił. Przeciwne rozporządzenie jest nieważne.

§ 2. Termin ograniczający zapis nie może być dłuższy niż lat dwadzieścia od chwili otwarcia spadku; termin dłuższy ulega skróceniu do lat dwudziestu.

§ 3. Jeżeli jednak w przypadkach, przewidzianych w paragrafach poprzedzających, należy przypuszczać, że bez utrzymania warunku lub terminu także po upływie lat dwudziestu od chwili otwarcia spadku spadkodawca nie ustanowiłby zapisu, zapis jest nieważny.

Art.  125.

§ 1. W razie ograniczenia zapisu warunkiem zawieszającym lub terminem początkowym obciążony obowiązany jest wypełnić zapis dopiero z chwilą ziszczenia się warunku lub nadejścia terminu. Do tego czasu obciążony może korzystać z przedmiotu zapisu według przepisów o użytkowaniu.

§ 2. W razie ograniczenia zapisu warunkiem rozwiązującym lub terminem końcowym obciążony obowiązany jest wypełnić zapis niezwłocznie. Z chwilą ziszczenia się warunku lub nadejścia terminu zapisobierca obowiązany jest zwrócić przedmiot zapisu obciążonemu; do tego czasu zapisobierca może korzystać z przedmiotu zapisu według przepisów o użytkowaniu.

Art.  126.

Poza tym do ustanowienia zapisobiercy stosuje się odpowiednio przepisy o ustanowieniu spadkobiercy.

Art.  127.

§ 1. Do zdolności do nabycia zapisu stosuje się odpowiednio przepisy o zdolności do dziedziczenia i o niegodności.

§ 2. W razie ustanowienia zapisu, ograniczonego warunkiem zawieszającym dodatnim lub terminem początkowym, spadkodawca może zastrzec, że zapisobierca musi żyć lub istnieć zarówno w chwili otwarcia spadku, jak i w chwili ziszczenia się warunku lub nadejścia terminu.

Art.  128.

§ 1. Zapisobierca może zapis przyjąć lub odrzucić.

§ 2. Do przyjęcia lub odrzucenia zapisu stosuje się odpowiednio przepisy o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Art.  129.

Zapis świadczenia, które w chwili otwarcia spadku jest niemożliwe do spełnienia, jest bezskuteczny.

Art.  130.

§ 1. Jeżeli przedmiotem zapisu jest rzecz oznaczona co do tożsamości, zapis, w braku odmiennej woli spadkodawcy, jest bezskuteczny, jeżeli rzecz zapisana nie znajduje się w spadku w chwili jego otwarcia. Zapis jest bezskuteczny także wtedy, gdy spadkodawca był w chwili swej śmierci obowiązany do zbycia rzeczy zapisanej.

§ 2. W razie zapisu rzeczy oznaczonej co do tożsamości obciążony obowiązany jest wydać zapisobiercy wszelkie pożytki, jakie uzyskał z rzeczy od dnia wymagalności zapisu. Do roszczeń obciążonego o zwrot poczynionych po otwarciu spadku nakładów stosuje się odpowiednio przepisy o stosunku między posiadaczem a właścicielem.

Art.  131.

W razie zapisu rzeczy oznaczonej co do tożsamości obciążony odpowiada wobec zapisobiercy za wady prawne i fizyczne rzeczy jak darczyńca. Jeżeli jednak obciążony sam spowodował powstanie wady prawnej lub fizycznej rzeczy zapisanej, odpowiada wobec zapisobiercy za wszelką wynikłą stąd szkodę, chyba że nie ponosi żadnej winy.

Art.  132.

Jeżeli przedmiotem zapisu jest rzecz oznaczona tylko co do gatunku, obciążony winien świadczyć rzecz średniej jakości i dobroci, uwzględniając przy tym potrzeby zapisobiercy.

Art.  133.

W razie zapisu rzeczy oznaczonej tylko co do gatunku do odpowiedzialności obciążonego wobec zapisobiercy za wady fizyczne i prawne rzeczy stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. Jednakże zapisobierca może żądać od obciążonego tylko albo odszkodowania za nienależyte wypełnienie zapisu, albo dostarczenia zamiast rzeczy wadliwej rzeczy takiego samego gatunku, wolnej od wad, oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia.

Art.  134. ⁷

Roszczenia z tytułu zapisu przedawniają się z upływem lat pięciu od dnia wymagalności zapisu.

⁷ Art. 134 zmieniony przez art. VIII pkt 3 ustawy z dnia 18 lipca 1950 r. Przepisy wprowadzające przepisy ogólne prawa cywilnego (Dz.U.50.34.312) z dniem 1 października 1950 r.