Rozdział 1 - O postępowaniu w sprawach prasowych. - Prawo prasowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.1.1 t.j.

Akt utracił moc
Wersja od: 2 marca 1928 r.

Rozdział  I.

O postępowaniu w sprawach prasowych.

Orzecznictwo w sprawach prasowych należy wyłącznie do sądów.

Do właściwości sądów i do postępowania w sprawach prasowych stosuje się przepisy ustaw o ustroju sądownictwa i o postępowaniu karnem, o ile rozporządzenie niniejsze inaczej nie stanowi.

Postępowanie przeciw oskarżonemu o przestępstwa prasowe, popełnione w obrębie sądu okręgowego, należące do właściwości sądów powiatowych (pokoju), - należy wyłącznie do sądu powiatowego (pokoju), który znajduje się w siedzibie tego sądu okręgowego. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości oznaczy, który z pomiędzy sądów powiatowych (pokoju) w siedzibie sądu okręgowego jest właściwy.

Postępowanie przeciw oskarżonemu o przestępstwa, przewidziane w art. 67, należy do sądu powiatowego (pokoju) właściwego na zasadach ogólnych.

Właściwość sądu ze względu na miejsce popełnienia czynu ustala się według miejsca wydania druku, a jeśli miejsce to jest nieznane lub znajduje się zagranicą - według miejsca rozpowszechniania druku; jeśli zaś miejsca popełnienia przestępstwa w ten sposób ustalić nie można - według miejsca odbicia lub ujawnienia druku.

Z powodu przestępstwa przeciw czci, popełnionego w treści druku, można również wnieść skargę, zależnie od właściwości, do sądu okręgowego, lub do sądu powiatowego (pokoju) w jego siedzibie, według miejsca zamieszkania pokrzywdzonego, o ile w obrębie danego sądu okręgowego druk rozpowszechniano.

W postępowaniu przed sądem właściwym tylko na zasadzie niniejszego artykułu:

a)
oskarżony może stawać i bronić się przez pełnomocnika, o ile sąd osobistego stawiennictwa nie uzna za konieczne;
b)
oskarżonemu, którego nie skazano, należy się zwrot koniecznych kosztów pełnomocnika i obrońcy oraz zwrot kosztów osobistego stawiennictwa w wysokości przewidzianej dla świadków; w sprawach z oskarżenia prywatnego należy się zwrot kosztów od oskarżyciela.

Sąd właściwy na zasadzie niniejszego artykułu może sprawę przekazać sądowi właściwemu na zasadach ogólnych (art. 71), jeśli większość świadków mieszka poza obszarem sądu okręgowego, określonego w ustępie pierwszym, a postępowanie wskutek przekazania sprawy nie spowoduje większych kosztów.

W wypadkach, w których należy lub można zarządzić konfiskatę druku (art. 38), władza administracyjna pierwszej instancji, prokurator lub sąd mogą zarządzić zajęcie druku.

W sprawach z oskarżenia prywatnego zajęcie druku może zarządzić tylko na wniosek oskarżyciela prywatnego sąd, do którego wniesiono skargę.

Władza, która zarządziła zajęcie czasopisma, zawiadomi o tem redaktora odpowiedzialnego i zarządcę zakładu graficznego pisemnie równocześnie z wykonaniem zajęcia, a najpóźniej w ciągu dwudziestu czterech godzin od dokonania zajęcia, przyczem wskaże artykuł, wiadomość, ogłoszenie i t. p. zawierające treść przestępną.

Zajęcie druku na poczcie z 'listów zamkniętych jest dozwolone tylko na mocy zarządzenia sądu lub prokuratora.

W ciągu trzech dni od zarządzenia zajęcia druku władza administracyjna złoży prokuratorowi przy właściwym sądzie okręgowym wniosek o zatwierdzenie zajęcia, załączając egzemplarz druku z oznaczeniem ustępów, zawierających cechy przestępstwa, oraz określi przestępstwo przez powołanie przepisów karnych.

Jeśli w wypadku, przewidzianym w art. 7 ustąp ostatni, zajęcie zarządziła władza, w której okręgu druk odbito, to winna ona w ciągu dwudziestu czterech godzin zawiadomić o zajęciu władzę miejsca wydania druku. Władza ta złoży wniosek prokuratorowi w terminie trzydniowym od dnia zawiadomienia o zajęciu.

W ciągu trzech dni od otrzymania wniosku władzy administracyjnej prokurator skieruje sprawę do sądu okręgowego, dołączając swój wniosek.

Wniosek władzy administracyjnej sąd rozpatruje narówni z wnioskiem prokuratora.

Jeśli prokurator, sędzia śledczy lub sędzia powiatowy (pokoju) zarządzi zajęcie druku, organ wykonawczy doniesie mu o wykonaniu zajęcia w ciągu dwudziestu czterech godzin po wykonaniu.

Prokurator, sędzia śledczy lub sędzia powiatowy (pokoju) winien jest wnieść do sądu. okręgowego o zatwierdzenie zajęcia w ciągu trzech dni od dnia, w którym mu doniesiono o wykonaniu zajęcia.

Do zatwierdzenia zajęcia jest wyłącznie właściwy sąd okręgowy, z wyjątkiem wypadków przewidzianych w art. 81.

Sąd zatwierdza lub uchyla zajęcie. Orzeczenie bodzie wydane w ciągu trzech dni po otrzymaniu wniosku bez rozprawy, po wysłuchaniu prokuratora, i nie ulega zaskarżeniu.

Zajęcie, zarządzone przez sąd okręgowy, nie wymaga zatwierdzenia i nie ulega zaskarżeniu.

Orzeczenie sadu okręgowego, zatwierdzające lub zarządzające zajęcie, zawierać będzie oznaczenie przestępnego utworu lub jego ustępu, powołanie przepisów, na których mocy zatwierdzono lub zarządzono zajęcie, oraz zakaz rozpowszechniania druku lub jego części (art. 38 ustęp ostatni).

Sąd zarządzi doręczenie orzeczenia prokuratorowi, oskarżycielowi prywatnemu i władzy, która zarządziła zajęcie, tudzież zarządzającemu zakładem graficznym, w którym druk odbito, nakładcy, druku, a przy czasopismach - wydawcy i redaktorowi odpowiedzialnemu, jeśli ich miejsce zamieszkania w Państwie jest znane.

Orzeczenie zostanie wywieszone w sądzie i ogłoszone w gazecie rządowej. Sąd nakaże ogłoszenie orzeczenia o zajęciu z zachowaniem warunków art. 30 i 23 także w czasopiśmie, którego numer, uległ zajęciu.

W sprawach ściganych wskutek skargi prywatnej postanowienie ustępu poprzedniego stosuje się tylko na wniosek oskarżyciela, po złożeniu przez niego kwoty potrzebnej na koszta ogłoszenia.

Zajęcie ustaje, jeśli je sąd uchyli albo nie wyda orzeczenia zatwierdzającego zajęcie w ciągu czternastu dni, licząc od dnia zarządzenia zajęcia przez władzę administracyjną lub od dnia wykonania zajęcia, zarządzonego przez prokuratora, sędziego śledczego lub sąd powiatowy (pokoju).

Jeśli postępowania karnego jeszcze nie wszczęto, prokurator winien w ciągu siedmiu dni od doręczenia ma orzeczenia zatwierdzającego zajęcie złożyć w sądzie właściwym wniosek o wszczęcie postępowania sądowego albo wszcząć dochodzenie prokuratorskie lub policyjne, celem wyśledzenia i ścigania winnych.

Jeśli zajęcie zarządził sąd okręgowy, termin powyższy liczy się od dnia zawiadomienia prokuratora o wykonaniu zajęcia.

W sprawach o przestępstwa prasowe zawiadamia się o rozprawie głównej zarządzającego zakładem graficznym, nakładcę druku, a przy czasopismach - wydawcę i redaktora odpowiedzialnego, jeśli ich miejsce zamieszkania w Państwie jest znane. Inne osoby, które z powodu konfiskaty mogą ponieść szkodę, zawiadamia się, o ile się zgłoszą.

Osoby powyższe korzystają celem obrony w zakresie grożącej konfiskaty z praw, jakie przysługują w procesie oskarżonemu. Na rozprawie mogą stanąć osobiście, z obrońcą lub przez pełnomocnika. Niestawiennictwo nie wstrzymuje postępowania i wydania wyroku, którego w tym wypadku nie uważa się za zaoczny.

Osoby te mogą zaskarżyć wyrok w terminach, które biegną dla oskarżonego. Jeśli jednak w terminie, przysługującym oskarżonemu, którakolwiek z tych osób zażądała doręczenia wyroku, lub jeśli doręczenie jest z urzędu nakazane, terminy biegnące od doręczenia liczą się wobec niej od doręczenia wyroku, bez względu na ich bieg dla oskarżonego.

Sąd orzeka o konfiskacie w wyroku na zasadach art. 38 - 41, bądź orzekając konfiskatę, bądź uchylając zajęcie. Zajęcie ustaje w razie uprawomocnienia się orzeczenia uchylającego.

W postępowaniu przed sądem przysięgłych orzeczenie o konfiskacie zapada bez udziału przysięgłych.

Orzeczenie o konfiskacie lub o obowiązku ogłoszenia wyroku, zamieszczone w wyroku uniewinniającym (uwalniającym), oskarżyciel, oskarżony i interesowani (art. 80) mogą zaskarżyć w tym samym trybie, co orzeczenie o karze.

Jeśli postępowanie (art. 79) ukończono w inny sposób niż wyrokiem, oskarżyciel złoży w ciągu dni siedmiu po zawiadomieniu go o tem wniosek o orzeczenie konfiskaty, poczem sąd wyznaczy termin do rozprawy.

Do rozprawy mają odpowiednie zastosowanie przepisy o rozprawie głównej.

W sprawach o przestępstwa, należące do sądu przysięgłych, rozprawa odbędzie się przed sądem okręgowym w składzie trzech sędziów zawodowych.

Wyrok w sprawie konfiskaty ulega zaskarżeniu w tym samym trybie, co zamieszczone w wyroku orzeczenie o karze.

Sąd uchyli zajęcie bez rozprawy, jeśli oskarżyciel o to wniesie albo oskarżyciel prywatny nie złoży wniosku o konfiskatę w terminie przewidzianym w ustępie pierwszym; orzeczenie ulega zaskarżeniu na zasadach ogólnych.

Jeśli oskarżonego nie skazano, koszta nakazanego przez sąd ogłoszenia wyroku uniewinniającego (uwalniającego) lub ogłoszenia o konfiskacie poniosą solidarnie nakładca i wydawca.

W razie zajęcia druku wyłącznie z powodu przestępstw przewidzianych w art. 67, właściwy do zatwierdzenia zajęcia jest sąd powiatowy (pokoju), przewidziany w ustępie ostatnim art. 70.

Postanowienia art. 73 - 82 mają odpowiednie zastosowanie. Władza administracyjna składa swój wniosek sądowi powiatowemu (pokoju). Orzeczenie sądu powiatowego (pokoju), zatwierdzające, zarządzające lub uchylające zajęcie, ulega zaskarżeniu na zasadach ogólnych. Zaskarżenie orzeczenia uchylającego zajęcie wstrzymuje wykonanie tego orzeczenia.

Zatwierdzenia zajęcia nie potrzeba, jeśli sąd przed upływem terminu, przewidzianego w art. 78 (art. 84 ust, 2), wyda nakaz karny, w którym orzeknie konfiskatę. Orzeczenie konfiskaty zastępuje zatwierdzenie zajęcia do czasu uprawomocnienia się orzeczenia o konfiskacie.

Koszta ogłoszeń płatnych, przewidzianych w art. 42, wlicza się do kosztów postępowania. Ogłoszenie wyroku nastąpi po złożeniu przez oskarżyciela prywatnego potrzebnej kwoty ulegającej zwrotowi od skazanego.

Osoba majątkowo odpowiedzialna solidarnie za skazanego korzysta z praw, jakie przysługują w procesie oskarżonemu (obwinionemu).

Należy ją zawiadomić o rozprawie głównej, na której może stanąć osobiście, z obrońcą lub przez pełnomocnika; jej niestawiennictwo nie wstrzymuje postępowania i wydania wyroku, którego w tym wypadku nie uważa się za zaoczny.

Osoba majątkowo odpowiedzialna może zaskarżyć wyrok w terminach, które biegną dla oskarżonego. Jeśli jednak w terminie, przysługującym oskarżonemu, osoba ta zażądała doręczenia wyroku, lub jeśli doręczenie jest z urzędu nakazane, terminy biegnące od doręczenia liczą się wobec niej od doręczenia wyroku, bez względu na ich bieg dla oskarżonego. W razie uniewinnienia (uwolnienia) oskarżonego, należy osobę majątkowo odpowiedzialną uwolnić, choćby orzeczenia nie zaskarżyła.

Odpowiedzialność majątkową można orzec wyrokiem także po przeprowadzeniu osobnej rozprawy według zasad obowiązujących dla rozprawy głównej.

Jeżeli sąd (sędzia śledczy) uzna stawienie się osoby majątkowo odpowiedzialnej za konieczne, a ta ma wezwanie się nie stawi, można ją sprowadzić przymusowo.

W sprawach o przestępstwa prasowe sąd okręgowy lub powiatowy (pokoju), stosownie do właściwości, może na wniosek oskarżyciela publicznego wydać nakaz karny, jeśli uzna stan sprawy za dostatecznie wyjaśniony, a jako karę stosowną, karę nie wyższą, niż pozbawienie wolności do trzech miesięcy, grzywna do tysiąca złotych i konfiskata druku.

Sąd okręgowy wydaje nakaz w składzie trzech sędziów bez rozprawy, po wysłuchaniu prokuratora. W postępowaniu uproszczonem wydaje nakaz jeden sędzia.

Nakaz karny doręcza się jak wyrok zaoczny.

Od nakazu oskarżony może wnieść sprzeciw w ciągu trzech dni od dnia doręczenia nakazu. Wskutek sprzeciwu sprawę rozpoznaje sąd, który wydał nakaz. W razie sprzeciwu przewodniczący sądu (wydziału - izby) zarządzi rozprawę główną i wyznaczy jej termin. Decyzja ta nie ulega zaskarżeniu. Nakaz karny zastępuje akt oskarżenia. Sąd, wydając wyrok, nie jest związany karą orzeczoną nakazem.

Postępowanie nakazowe nie będzie stosowane w sprawach przeciw zaaresztowanym oraz w sprawach należących do właściwości sądu przysięgłych.

W sprawach o przestępstwa prasowe, skoro tylko stan sprawy pozwoli na wyznaczenie rozprawy, sąd niezwłocznie wyznaczy jej termin na jeden z najbliższych czternastu dni, bez względu na ustalone okresy posiedzeń sądowych. To samo stosuje się w wypadku odroczenia rozprawy. Sądy i urzędy prokuratorskie spełniać będą inne czynności w tych sprawach poza koleją, a w każdym razie bezpośrednio po niecierpiących zwłoki czynnościach w innych sprawach.

Między doręczeniem oskarżonemu wezwania a rozprawą główną winno upłynąć co najmniej trzy dni, chyba że ustawa postępowania karnego zezwala na termin krótszy.

Nakaz karny, przeciw któremu nie wniesiono sprzeciwu, ulega wykonaniu jak wyrok prawomocny.

Zaskarżenie wyroku do Sądu Najwyższego nie wstrzymuje ściągnięcia grzywny orzeczonej wyrokiem.

Kary zastępczego aresztu nie można wykonać przed uprawomocnieniem się orzeczenia.

Jeśli skazanym lub osobą majątkowo odpowiedzialną jest redaktor odpowiedzialny, wydawca, właściciel, użytkownik lub dzierżawca czasopisma, a grzywny nie zapłacono w ciągu miesiąca po uprawomocnieniu się nakazu karnego lub wyroku, sąd może zawiesić czasopismo na czas do uiszczenia grzywny.

Jeśli skazanym lub osobą majątkowo odpowiedzialną jest zarządzający zakładem graficznym, jego właściciel, użytkownik lub dzierżawca, a grzywny nie zapłacono w ciągu sześciu tygodni po uprawomocnieniu się nakazu karnego lub wyroku, sąd może wstrzymać działalność zakładu na czas do uiszczenia grzywny.

Zarządzenia, przewidziane w dwóch ostatnich ustępach, można zaskarżyć, co jednak nie wstrzymuje wykonania.