Część 1 - O PRASIE. - Prawo prasowe.
Dz.U.1928.1.1 t.j.
Akt utracił mocCZĘŚĆ I.
O PRASIE.
O PRASIE.
Postanowienia ogólne.
Postanowienia ogólne.
Prasa jest wolna; podlega tylko ograniczeniom, przewidzianym w niniejszem rozporządzeniu oraz w ustawach karnych.
Drukami są wszelkie wytwory graficzne odbite sposobem mechanicznym lub środkami chemicznemi.
Czasopismami są druki, nie mające tworzyć zamkniętej całości, ukazujące się przynajmniej raz na trzy miesiące, choćby w nierównych okresach czasu, pod jednym tytułem, w bieżących numerach (zeszytach).
Rozporządzenie niniejsze stosuje się do wszelkich druków, przeznaczonych do rozpowszechniania.
Wyjątek stanowią: papiery wartościowe, druki przeznaczone wyłącznie do użytku domowego lub towarzyskiego, do użytku przemysłu, handlu lub zawodu, a nadto, z zastrzeżeniem przewidzianem w art. 9, utwory muzyczne bez tekstu słownego i druki artystyczne, mające charakter oryginału.
O drukach.
O drukach.
Na każdym druku, prócz wyłączonych w art. 5, powinien być wskazany zakład i miejsce odbicia, nakładca i miejsce wydania, a przy czasopismach, zamiast nakładcy - wydawca druku.
Zarządzający zakładem, w którym druk jest odbijany, winien niezwłocznie po odbiciu pierwszych egzemplarzy dostarczyć właściwej władzy administracyjnej pierwszej instancji bezpłatnie trzy egzemplarze obowiązkowe druku z wymienieniem liczby egzemplarzy nakładu.
Właściwą władzą administracyjną jest:
Jeśli druk odbito zagranicą, dostarczenie tych egzemplarzy jest obowiązkiem nakładcy, a co do czasopism - wydawcy.
Jeśli miejsce wydania i miejsce odbicia druku znajdują się w Państwie, każde w okręgu innej władzy administracyjnej pierwszej instancji, zarządzający zakładem graficznym dostarczy jeden egzemplarz druku władzy, w której okręgu druk odbito, równocześnie z wysłaniem trzech egzemplarzy do władzy właściwej.
Druki można rozpowszechniać niezwłocznie po dostarczeniu egzemplarzy obowiązkowych właściwej władzy administracyjnej.
Prócz egzemplarzy obowiązkowych zarządzający zakładem, w którym druk odbito, winien dostarczyć bezpłatnie dla celów bibljotecznych oraz dla celów urzędowej rejestracji liczbę egzemplarzy każdego druku, określaną rozporządzeniami Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych; liczba tych egzemplarzy nie może przewyższać dziesięciu. Utwory muzyczne bez tekstu słownego i druki artystyczne będą dostarczane bezpłatnie w jednym egzemplarzu Bibljotece Narodowej w Warszawie. Rozporządzenia zawierać będą bliższe postanowienia, dotyczące składania egzemplarzy dla celów bibljotecznych i urzędowej rejestracji, oraz oznaczą, które rodzaje druków mają być dostarczane na papierze trwałym. Nadto zarządzający zakładem dostarczy bezzwłocznie i bezpłatnie jeden egzemplarz każdego druku objętości do trzech arkuszy oraz czasopisma do bibljoteki urzędu prokuratorskiego przy sądzie okręgowym, w którego okręgu znajduje się właściwa władza administracyjna.
Co do druków odbitych zagranicą, a wydanych w Państwie, obowiązki powyższe ciążą na nakładcy, a co do czasopism - na wydawcy.
Zarządzający składem druków jest obowiązany dostarczyć władzy administracyjnej pierwszej instancji, w której okręgu skład się znajduje, jeden egzemplarz obowiązkowy druku, sprowadzonego z zagranicy w liczbie ponad pięćdziesiąt egzemplarzy.
Obowiązek powyższy nie dotyczy wydawnictw naukowych, artystycznych oraz zbytkownych.
Zasada art. 8 ma tu odpowiednie zastosowanie.
Przepisy, zawarte w art. 7, 8, 10 o dostarczaniu egzemplarzy obowiązkowych i terminie ich rozpowszechniania, nie dotyczą druków wydawanych i sprowadzanych przez władze państwowe i samorządowe w ich zakresie działania oraz przez instytucje naukowe, których wykaz ustali rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego i Ministra Spraw Wewnętrznych.
Władza administracyjna pierwszej instancji może, za zezwoleniem władzy przełożonej, zabronić ze względów bezpieczeństwa publicznego lub moralności publicznej rozpowszechniania druków lub pewnego ich rodzaju w bezpośredniem pobliżu świątyń, szkół, lokali wyborczych podczas wyborów, oraz wojskowych instytucyj, zabudowań, miejsc ćwiczeń i postojów.
Osoby, nie mające lat 17 i obywatelstwa polskiego, nie mogą sprzedawać druków poza składami druków w miejscach publicznych i w handlu okrężnym.
Przy sprzedaży czasopism wolno wywoływać tylko ich tytuły, rodzaj wydania, jak - poranne, nadzwyczajne i t. p., oraz kierunek pisma, jeśli jest wskazywany stale obok tytułu.
Minister Spraw Wewnętrznych ma prawo odebrać debit pocztowy oraz wydać zakaz rozpowszechniania czasopisma wydawanego zagranicą, lub innego druku wydanego zagranicą, o czem ogłosi w gazecie rządowej.
O zakładach graficznych i składach druków.
O zakładach graficznych i składach druków.
Zakład graficzny (drukarnia, litografja, fotografja i t p.) i skład druków, przeznaczonych do rozpowszechniania przez sprzedaż, wypożyczanie lub rozdawanie, będzie miał zarządzającego. Zarządzającym może być sam właściciel, użytkownik lub dzierżawca, albo osoba przez nich ustanowiona.
Jeśli właścicielem zakładu lub składu jest osoba prawna, obowiązek ustanowienia zarządzającego ciąży na osobach fizycznych, powołanych do zarządzania jej sprawami.
Zarządzającym może być tylko obywatel polski, zamieszkały w Państwie, mający 21 lat skończonych, nie pozbawiony czy to zdolności do działań prawnych, czy to, wskutek wyroku sądu karnego, prawa zajmowania urzędów publicznych.
Zarządzający powinien w ciągu dwudziestu czterech godzin złożyć pisemne oświadczenie miejscowej władzy administracyjnej pierwszej instancji o objęciu zarządu oraz podać przytem swój adres, nazwę i siedzibę zakładu, tudzież imię, nazwisko, adres jego właściciela, użytkownika i dzierżawcy.
Obowiązek ten dotyczy także każdej zmiany w powyższych danych.
Artykuł ten nie stosuje się do państwowych zakładów graficznych i państwowych składów druków.
Zarządzający zakładem graficznym powinien prowadzić księgę zamówień wykonywanych druków, podlegających niniejszemu rozporządzeniu, poświadczoną przez władzę administracyjną pierwszej instancji.
Do księgi tej należy wpisać przed przystąpieniem do wykonania zamówienia tytuł, nakładcę, a przy wydawnictwach periodycznych - wydawcę, ich adresy oraz liczbę odbijanych egzemplarzy. Zamówienie powinno być zapisane przed rozpoczęciem danej roboty.
Władza administracyjna ma prawo sprawdzać zgodność wykonywanych prac z księgą zamówień.
Władza administracyjna pierwszej instancji ma prawo dokonywać w składach druków kontroli, celem sprawdzenia, czy przepisy rozdziału II są zachowane.
O czasopismach.
O czasopismach.
Na każdym egzemplarzu czasopisma, prócz danych wymienionych w art. 6, powinien być wskazany numer kolejny oraz "redaktor odpowiedzialny (imię i nazwisko)".
Redaktor odpowiedzialny odpowiada za treść czasopisma oraz za niedopełnienie innych obowiązków, wynikających z przepisów tego rozporządzenia. Jeżeli ustanowiono kilku redaktorów odpowiedzialnych, wszyscy powinni być wymienieni oraz oznaczony dział, za który każdy odpowiada. Jeżeli działu w ten sposób nie wymieniono, każdy z redaktorów odpowiedzialnych odpowiada za treść całego czasopisma. Za niedopełnienie innych obowiązków, wynikających z przepisów tego rozporządzenia, nie związanych z pewnym działem, odpowiadają wszyscy redaktorzy odpowiedzialni.
Redaktorem odpowiedzialnym czasopisma może być tylko obywatel polski, zamieszkały w Państwie, mający 21 lat skończonych, nie pozbawiony czy to wolności, czy to zdolności do działań prawnych, czy to, wskutek wyroku sądu karnego, prawa zajmowania urzędów publicznych.
Osoba skazana za zbrodnię lub występek, popełnione w treści druku, lub za nieoględne trzykrotne w ciągu roku dopuszczenie ogłoszenia utworu zawierającego treść zbrodniczą lub występną (art. 54, 55), nie może być redaktorem odpowiedzialnym w ciągu trzech lat od uprawomocnienia się wyroku skazującego.
Redaktorem odpowiedzialnym nie może być poseł na Sejm Rzeczypospolitej, członek Senatu Rzeczypospolitej oraz poseł na Sejm Śląski.
Kto zamierza wydawać czasopismo powinien zgłosić o tem właściwej władzy administracyjnej pierwszej instancji oraz podać:
Nadto powinien wydawca złożyć wspólne z redaktorem odpowiedzialnym oświadczenie, że redaktor odpowiedzialny odpowiada warunkom niniejszego rozporządzenia.
Władza administracyjna pierwszej instancji jest obowiązana natychmiast wydać bezpłatne zaświadczenie o dokonanem zgłoszeniu.
Wolno rozpocząć wydawanie czasopisma, jeśli w ciągu siedmiu dni władza administracyjna nie zawiadomi zgłaszającego na piśmie:
Władza administracyjna może zwolnić zgłaszającego od dotrzymania siedmiodniowego terminu.
Zgłoszenie traci moc, jeżeli w ciągu trzech miesięcy od jego dokonania czasopismo nie ukazało się, lub jeżeli przerwa w wydawnictwie trwa ponad sześć miesięcy.
Jeżeli redaktor odpowiedzialny utraci którykolwiek z warunków, wymaganych w art. 21 lub 22, albo jeżeli okaże się, że tym warunkom w rzeczywistości nie odpowiadał, wydawca powinien bezzwłocznie ustanowić nowego redaktora.
Zmiana w okolicznościach, podanych w zgłoszeniu lub oświadczeniu, nie wstrzymuje wydawania czasopisma, należy jednak zawczasu zgłosić o niej władzy administracyjnej pierwszej instancji. Zmiany, które nie mogły być przewidziane, należy zgłosić w ciągu trzech dni.
To samo stosuje się w razie ujawnienia niezgodności okoliczności podanych w zgłoszeniu lub oświadczeniu z istotnym stanem rzeczy.
Przepisy art. 20-27 nie dotyczą wydawnictw władz państwowych i samorządowych, wydawanych w ich zakresie działania.
Nie wolno wznawiać zawieszonego przez sąd czasopisma.
Zmiana tytułu na inny nie wyłącza uznania tożsamości czasopisma z zawieszonem, jeśli jego wygląd zewnętrzny, zwłaszcza ze względu na układ, nieznacznie różni się od zawieszonego.
O sprostowaniach i ogłoszeniach.
O sprostowaniach i ogłoszeniach.
Redaktor odpowiedzialny jest obowiązany umieścić bezpłatnie w czasopiśmie nadesłane mu przez urząd państwowy sprostowanie rzeczowe wiadomości podanej w czasopiśmie. Sprostowanie powinno być wydrukowane na naczelnem miejscu tego samego działu, co prostowana wiadomość.
Nie wolno zmieniać nadesłanego tekstu sprostowania, osłabiać jego znaczenia zapomocą nagłówka, układu, doboru czcionek lub w inny sposób, ani dodawać uwag w tym samym numerze.
Sprostowanie powinno być umieszczone w najbliższym lub następnym numerze czasopisma, wychodzącego przynajmniej pięć razy w tygodniu, w innych zaś czasopismach w najbliższym numerze, a jeśli sprostowanie otrzymano po drukarskiem złożeniu w kolumny numeru najbliższego - w numerze następnym.
Redaktor odpowiedzialny obowiązany jest umieścić w czasopiśmie bez zmian, za zwykłą opłatą, nadesłane mu przez sąd lub inną władzę rozporządzenie, zarządzenie, wyrok, uchwałę, postanowienie lub inne obwieszczenie.
Redaktor odpowiedzialny nie może odmówić umieszczenia bezpłatnie w czasopiśmie nadesłanego i podpisanego przez instytucję publiczną lub prywatną, albo przez osobę prywatną sprostowania wiadomości, dotyczącej tej instytucji lub osoby, a wydrukowanej w tem czasopiśmie, jeśli tylko sprostowanie nie zawiera treści karalnej, ogranicza się do przytoczenia okoliczności faktycznych i nie przekracza dwukrotnie objętości prostowanej wiadomości.
Sprostowanie powinno być wydrukowane w tym samym dziale i takiemi samemi czcionkami, co prostowana wiadomość.
Ustęp ostatni art. 30 ma tu zastosowanie.
Sprostowanie powinno być wydrukowane w języku polskim lub w języku czasopisma, w zależności od tego, w jakim je nadesłano języku. Nadsyłający sprostowanie w języku polskim może żądać od redaktora odpowiedzialnego przetłumaczenia bezpłatnie sprostowania na język czasopisma i ogłoszenia w tym języku.
Na żądanie nadsyłającego sprostowanie, redaktor odpowiedzialny prześle mu bezzwłocznie i bezpłatnie numer czasopisma, w którem sprostowanie umieszczono.