Dział 2 - Adwokaci. - Prawo o ustroju adwokatury.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1938.33.289
Akt utracił moc Wersja od: 12 maja 1938 r.
DZIAŁ II.
Adwokaci.
Adwokaci.
Warunki przyjęcia do adwokatury.
Warunki przyjęcia do adwokatury.
(1)
Okręgowa rada adwokacka wpisze na listę adwokatów każdego, kto:a)
posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich,b)
jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię zachowania godności stanu adwokackiego,c)
włada należycie językiem polskim w słowie i piśmie,d)
ukończył uniwersyteckie studia prawnicze z przepisanymi w Polsce egzaminami,e)
odbył aplikację sądową w sądach powszechnych lub wojskowych, zakończoną przepisanym egzaminem,f)
odbył następnie aplikację adwokacką, zakończoną egzaminem adwokackim.(2)
Łączna aplikacja sądowa i adwokacka nie może trwać krócej niż cztery lata.(3)
Warunkiem wpisu na listę jest nadto obranie przez zgłaszającego się siedziby w okręgu izby w miejscowości, w której znajduje się sąd; rada okręgowa może zezwolić na obranie siedziby w miejscowości, w której nie ma sądu, jeżeli leży to w interesie miejscowej ludności.(4)
W przypadkach zgłoszenia się o wpis osoby, która pełniła służbę w instytucji prawa publicznego, władza przełożona udzieli radzie adwokackiej informacji, dotyczących przebiegu służby tej osoby; właściwy minister lub równorzędna władza naczelna może nadto zezwolić na przesłanie radzie akt dyscyplinarnych tej osoby albo zezwolić delegatowi rady na przejrzenie tych akt.Warunek odbycia aplikacji sądowej i adwokackiej oraz złożenia przepisanych egzaminów nie dotyczy:
a)
profesorów i docentów nauk prawniczych w polskich szkołach akademickich,b)
sędziów Najwyższego Trybunału Administracyjnego,c)
urzędników Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, którzy po złożeniu egzaminu referendarskiego pozostawali co najmniej trzy lata w służbie referendarskiej.Warunek odbycia aplikacji adwokackiej i złożenia egzaminu adwokackiego nie dotyczy:
a)
osób, które co najmniej przez trzy lata pełniły obowiązki sędziowskie lub prokuratorskie w sądach powszechnych,b)
oficerów audytorów, którzy co najmniej przez trzy lata pełnili obowiązki sędziowskie lub prokuratorskie w sądach wojskowych,c)
osób, które co najmniej przez trzy lata pełniły obowiązki sędziowskie w sądach administracyjnych albo pozostawały na stanowiskach członków Biura Orzecznictwa Sądu Najwyższego lub Sekretariatu Prawniczego Najwyższego Trybunału Administracyjnego,d)
osób, które co najmniej przez trzy lata pozostawały w służbie referendarskiej w Biurze Prawnym Prezydium Rady Ministrów, Departamencie Ustawodawczym Ministerstwa Sprawiedliwości albo w Biurze Sejmu lub Senatu na stanowiskach, związanych z pracami ustawodawczymi.(1)
Warunek odbycia aplikacji sądowej i adwokackiej oraz złożenia egzaminu sędziowskiego nie dotyczy osób, które po odbyciu aplikacji notarialnej, zakończonej przepisanym egzaminem, co najmniej przez trzy lata pozostawały na stanowisku notariusza.(2)
Warunek odbycia aplikacji adwokackiej nie dotyczy:a)
pisarzy hipotecznych i asesorów notarialnych, którzy co najmniej przez trzy lata zajmowali swe stanowiska,b)
osób, które po złożeniu egzaminu sędziowskiego pozostawały co najmniej przez trzy lata w rządowej służbie referendarskiej na stanowisku o charakterze prawniczym.(1)
Osoby, wymienione w art. 59 lit. a) i c) oraz w art. 60 ust. (2) lit. b), nie mogą w ciągu dwóch lat od opuszczenia służby obierać siedziby w tych miejscowościach, w których w okresie ostatnich sześciu miesięcy sprawowały swój urząd; okręgowa rada adwokacka może nadto z ważnych powodów uzależnić wpis na listę od warunku nieobierania w ciągu lat dwóch siedziby w pobliżu miejscowości, objętej powyższym zakazem.(2)
Przepisy ustępu poprzedzającego nie dotyczą miejscowości, będących siedzibą sądu apelacyjnego.Adwokatom, wpisanym na listę na podstawie art. 58-60, zalicza się do okresu wykonywania zawodu adwokata czas ich służby, przy czym półtora roku służby na stanowiskach, wymienionych w tych artykułach, przyjmuje się za rok wykonywania zawodu.
Adwokat, skreślony z listy, będzie na żądanie wpisany na nią ponownie, jeżeli odpowiada warunkom art. 57 ust. (1) lit. a) - c).
(1)
Odmowa wpisu na listę adwokatów ulega w terminie miesięcznym od daty zawiadomienia zaskarżeniu do Izby do Spraw Adwokatury.(2)
Brak zawiadomienia o wpisaniu na listę w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia podania uważa się za odmowę.(1)
Adwokat jest obowiązany przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych uiścić opłatę wpisową oraz złożyć wobec dziekana ślubowanie treści następującej:"Pomny dobra Państwa Polskiego oraz godności stanu adwokackiego, przyrzekam uroczyście, że obowiązki adwokata spełniać będą zgodnie z prawem i słusznością, poświęcając się im z całą sumiennością i gorliwością, władzy okazywać będę poszanowanie, a w postępowaniu moim kierować się będę zasadami honoru i uczciwości".
(2)
Adwokat - przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych - opuści nadto stanowisko i zaniecha zajęcia, których nie wolno łączyć z zawodem adwokata.(3)
Adwokat, wpisywany w tej samej izbie ponownie na listę, wolny jest od obowiązku uiszczenia opłaty wpisowej, jeżeli od daty skreślenia z listy do daty ponownego wpisu upłynęło mniej niż lat piętnaście.(1)
Minister Sprawiedliwości może, po wysłuchaniu opinii Naczelnej Rady Adwokackiej, zarządzić w drodze rozporządzenia zamknięcie na czas określony listy adwokatów lub listy aplikantów adwokackich albo obu tych list łącznie w poszczególnych okręgach lub miejscowościach.(2)
Zarządzając zamknięcie listy, Minister Sprawiedliwości określi, czy i w jakiej mierze dotyczy ono poszczególnych kategorii aplikantów adwokackich lub aplikantów sądowych oraz osób, wymienionych w art. 58-60.(3)
Minister Sprawiedliwości, zarządziwszy zamknięcie listy, może zezwalać na wpisywanie na nią ograniczonej liczby adwokatów lub aplikantów adwokackich w określonych terminach i oznaczonych miejscowościach.(4)
W przypadku, określonym w ustępie poprzedzającym, okręgowa rada adwokacka z upływem oznaczonego terminu przedstawi Naczelnej Radzie Adwokackiej wykaz osób, zgłaszających się do adwokatury, odpowiadających warunkom, wymaganym dla wpisu na listę, wraz ze swoją opinią co do kolejności, w jakiej należałoby je wpisać. Naczelna Rada Adwokacka dokona wyboru, biorąc pod uwagę osobiste warunki kandydatów, a w szczególności ich kwalifikacje zawodowe, zasługi dla Państwa, wiek, stosunki materialne i rodzinne oraz węzły, łączące ich z danym terenem; wpis osób, wybranych na listę, zarządza Rada Naczelna.(5)
Odmowa wciągnięcia zgłaszającego się do wykazu ulega w terminie miesięcznym od zawiadomienia zaskarżeniu do Izby do Spraw Adwokatury.(6)
Jeżeli Minister Sprawiedliwości nie skorzystał z uprawnień, określonych w ust. (3), Naczelna Rada Adwokacka może w przypadkach wyjątkowych udzielić radzie okręgowej zezwolenia na wpis określonej osoby na listę zamkniętą.(7)
Zamknięcie listy nie dotyczy adwokatów, wpisywanych w tej samej izbie ponownie na listę.
Obowiązki i prawa adwokatów.
Obowiązki i prawa adwokatów.
Adwokat jest powołany do obrony prawa i słuszności; powinien obowiązki swego zawodu spełniać sumiennie i gorliwie, mając na względzie dobro Państwa; dla sądów, urzędów i organów adwokatury mieć poszanowanie, strzec powagi i godności stanu, kierując się zasadami honoru i koleżeństwa.
(1)
Zawód adwokata polega na udzielaniu pomocy prawnej, a w szczególności na obronie i zastępstwie stron w ramach obowiązujących przepisów przed wszystkimi sądami oraz przed komisjami dyscyplinarnymi, przed urzędami i instytucjami prawa publicznego, na udzielaniu porad prawnych i opracowywaniu aktów prawnych; poza tym adwokaci mogą być powoływani do wykonywania czynności, sprawowanych pod nadzorem władz sądowych.(2)
Adwokat może odmówić pomocy prawnej bez podania powodów.(3)
W sprawach, w których pomoc prawna ma z mocy ustawy nastąpić z urzędu, zwolnić adwokata od obowiązku udzielenia pomocy może z ważnych powodów tylko władza, która go wyznaczyła.Adwokatowi nie wolno udzielić pomocy prawnej, jeżeli udzielił jej stronie przeciwnej w tej samej bądź związanej z nią sprawie; nie wolno mu również udzielić pomocy prawnej w sprawie, w której brał udział z ramienia władzy publicznej.
Adwokat - wypowiadając pełnomocnictwo - jest obowiązany jeszcze przez dwa tygodnie pełnić swe obowiązki, jeżeli nie nastąpiło wcześniejsze objęcie sprawy przez innego adwokata lub zwolnienie ze strony klienta.
Adwokat jest obowiązany zachować w tajemnicy wiadomości, udzielone mu z tytułu wykonywania przezeń zawodu.
(1)
Adwokat powinien zamieszkiwać i prowadzić kancelarię w obranej przez siebie siedzibie.(2)
Okręgowa rada adwokacka może z ważnych powodów zezwolić adwokatowi na zamieszkanie w pobliżu miejscowości, w której ma siedzibę urzędową.(1)
Przeniesienie siedziby w okręgu izby może nastąpić po upływie miesiąca od zawiadomienia okręgowej rady adwokackiej o zamierzonym przeniesieniu.(2)
Przeniesienie siedziby do okręgu innej izby wymaga uprzedniej zgody Naczelnej Rady Adwokackiej, która przed powzięciem uchwały, wysłucha opinii właściwych rad okręgowych; zgoda Naczelnej Rady Adwokackiej wiąże radę okręgową, która dokonywa wpisu.(3)
W przypadku przeniesienia siedziby do okręgu innej izby, ponowna opłata wpisowa nie będzie pobierana.(1)
W przypadku zamknięcia listy, przeniesienie siedziby do miejscowości, objętej zamknięciem, może nastąpić jedynie w trybie, określonym w art. 66 ust. (4), (5) i (6).(2)
Przeniesienie siedziby nie może nastąpić do miejscowości, w której adwokatowi nie wolno obierać siedziby z mocy przepisu art. 61 ust. (1).Adwokat - przenosząc siedzibę lub wydalając się z niej na czas ponad sześć tygodni - ustanowi innego adwokata swym zastępcą i zawiadomi o tym okręgową radę adwokacką.
(1)
Okręgowa rada adwokacka ustanowi z urzędu zastępcę dla adwokata w przypadku skreślenia go z listy lub zawieszenia w czynnościach zawodowych.(2)
Rada okręgowa może również ustanowić zastępcę dla adwokata, który czasowo nie ma możności wykonywania zawodu.(3)
Uchwała rady zastępuje substytucję, udzieloną przez adwokata.(4)
Zastępca zawiadomi niezwłocznie klientów zastępowanego adwokata o przyjęciu zastępstwa.(1)
Adwokat - przy wykonywaniu czynności zawodowych - korzysta z wolności słowa i pisma w granicach obowiązujących przepisów i rzeczowej potrzeby.(2)
Nadużycie tej wolności, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę strony, jej pełnomocnika lub obrońcy, świadka albo biegłego, podlega ściganiu tylko w drodze dyscyplinarnej.(3)
Nadużycie tej wolności, popełnione wobec sądu, a stanowiące inne przestępstwo, ścigane z oskarżenia prywatnego, podlega ściganiu w drodze dyscyplinarnej, w drodze zaś sądowej wtedy tylko, gdy pokrzywdzony uzyska uprzednio zezwolenie sądu, przed którym nadużycie zostało popełnione.(4)
Wszelkie inne nadużycie tej wolności ścigane będzie w drodze sądowej i dyscyplinarnej.(1)
Adwokat pobiera od klienta honorarium według umowy, a w jej braku - według przepisów o wynagrodzeniu adwokatów za wykonywanie czynności zawodowych.(2)
Pomoc prawna adwokata, wyznaczonego z urzędu dla strony, której przyznano prawo ubogich, jest dla strony ubogiej bezpłatna, chyba że stronę przeciwną obciążono kosztami procesu.(3)
Należnościom adwokata z tytułu honorarium w granicach taksy i wyłożonych wydatków służy pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi wierzytelnościami z przysądzonego dla klienta roszczenia.Adwokat jest obowiązany przechowywać dokumenty, powierzone mu przez klienta, w ciągu trzech lat od dokonania ostatniej czynności w sprawie, chyba że przed upływem tego czasu wezwał klienta listem poleconym do odbioru dokumentów, a klient w ciągu sześciu miesięcy do wezwania tego się nie zastosował.
Wierzytelność z tytułu odpowiedzialności cywilnej adwokata za prowadzenie spraw cudzych ulega przedawnieniu w terminie, określonym w kodeksie zobowiązań dla przedawnienia wierzytelności z tytułu naprawienia szkody, wyrządzonej czynem niedozwolonym.
(1)
Adwokaci opłacają na potrzeby izby składki roczne, ponadto - stosownie do uchwał walnego zgromadzenia - opłaty na fundusze wzajemnej pomocy i zapomóg pośmiertnych.(2)
Adwokaci, pobierający emeryturę z funduszów publicznych, nie mają obowiązku należenia do funduszu zapomóg pośmiertnych.(3)
Adwokat, przenoszący siedzibę do okręgu innej izby, zachowuje według swego wyboru przynależność do funduszu zapomóg pośmiertnych swej poprzedniej izby lub przystępuje do funduszu izby, do której się przenosi.(4)
Składki, opłaty na fundusze wzajemnej pomocy i zapomóg pośmiertnych, koszty postępowania dyscyplinarnego oraz grzywny są należnościami publicznoprawnymi; w razie niewpłacenia ich w terminie oznaczonym, będą - po uprzednim bezskutecznym wezwaniu przez okręgową radę adwokacką - ściągane wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę w trybie egzekucji administracyjnej.(5)
Adwokata, zalegającego - pomimo wezwania - z zapłatą składki dłużej niż rok, rada okręgowa może zawiesić w czynnościach zawodowych do czasu uiszczenia należności.(1)
Z zawodem adwokata nie wolno łączyć stanowisk:a)
funkcjonariusza państwowego,b)
sędziego i prokuratora,c)
żołnierza zawodowego w służbie czynnej,d)
notariusza, asesora oraz pracownika notarialnego,e)
pracownika samorządowego,f)
pracownika kancelarii pisarza hipotecznego.(2)
Przepisy ustępu poprzedzającego nie dotyczą stanowisk:a)
ministra i podsekretarza stanu,b)
nauczyciela i pomocniczej siły naukowej w szkole akademickiej,c)
nauczyciela nauk prawniczych w szkole nieakademickiej,d)
pracownika samorządu adwokackiego.(3)
W czasie sprawowania urzędu ministra lub podsekretarza stanu adwokat nie wykonywa swego zawodu.(4)
Okręgowa rada adwokacka może z ważnych powodów zakazać adwokatowi wykonywania zawodu na czas zajmowania w organie zarządzającym samorządu terytorialnego lub gospodarczego stanowiska, z którym związane jest stałe uposażenie służbowe.(1)
Adwokatowi nie wolno brać osobistego udziału w prowadzeniu przedsiębiorstwa finansowego, przemysłowego lub handlowego, ani też zajmować żadnego stanowiska w takim przedsiębiorstwie, choćby stanowiło ono w całości lub w części jego własny majątek; nie wolno mu również prowadzić cudzego gospodarstwa rolnego; okręgowa rada adwokacka może jednak zezwolić adwokatowi na osobiste prowadzenie przedsiębiorstwa, stanowiącego jego własność lub własność jego najbliższej rodziny.(2)
Okręgowa rada adwokacka może jednak zezwolić adwokatowi na objęcie stanowiska w radzie nadzorczej przedsiębiorstwa finansowego, przemysłowego lub handlowego albo w zarządzie komunalnej kasy oszczędności lub spółdzielni; zezwolenie takie może być połączone z zakazem wykonywania zawodu na czas zajmowania stanowiska i może być z ważnych powodów w każdym czasie odwołane.(3)
Rada okręgowa nie może odmówić adwokatowi zezwolenia na objęcie stanowiska we władzach komunalnej kasy oszczędności lub spółdzielni, jeżeli stanowisko to jest bezpłatne i obsadzone z wyboru.Zakazy i ograniczenia, zawarte w art. 82 i 83, nie dotyczą czynności radcy prawnego oraz udziału w komisjach rewizyjnych i dyscyplinarnych.
(1)
Adwokat zawiadomi niezwłocznie okręgową radę adwokacką o objęciu stanowiska, którego w myśl art. 82 i 83 nie wolno łączyć z zawodem adwokata.(2)
Adwokat zawiadomi również radę okręgową o wyborze na stanowisko, określone w art. 83 ust. (2), celem uzyskania zezwolenia na jego objęcie; brak odpowiedzi w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia uważa się za udzielenie zezwolenia.
Skreślenie adwokata z listy.
Skreślenie adwokata z listy.
(1)
Okręgowa rada adwokacka skreśli adwokata z listy wskutek:a)
śmierci,b)
zgłoszenia wystąpienia,c)
utraty obywatelstwa polskiego,d)
utraty z mocy wyroku sądowego praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu albo praw cywilnych, bądź też ograniczenia w korzystaniu z tych praw,e)
odmowy złożenia ślubowania,f)
nieuiszczenia w oznaczonym terminie opłaty wpisowej bez usprawiedliwionej przyczyny,g)
wpisu na listę adwokatów innej izby,h)
objęcia lub nieopuszczenia - mimo wezwania - stanowiska, którego w myśl art. 82 i 83 nie wolno łączyć z zawodem adwokata,i)
orzeczenia o trwałej niezdolności do wykonywania zawodu, wywołanej upadkiem sił fizycznych lub umysłowych,j)
wyroku dyscyplinarnego, orzekającego wydalenie z adwokatury lub pozbawienie prawa wykonywania zawodu adwokata, bądź uznającego, że adwokat w chwili wpisania go na listę był niegodny stanowiska adwokata.(2)
Rada okręgowa skreśli nadto adwokata z listy, jeżeli - pomimo wezwania - nie zaniecha zajęcia, nie licującego z godnością stanu, albo - pomimo odmowy zezwolenia - obejmie stanowisko, określone w art. 83 ust. (2).(1)
O trwałej niezdolności adwokata do wykonywania zawodu orzeka kolegium w składzie:a)
dziekana lub wicedziekana, jako przewodniczącego,b)
sędziego apelacyjnego, delegowanego przez prezesa właściwego sądu,c)
trzech adwokatów, wybranych przez okręgową radę adwokacką spośród członków rady i sądu dyscyplinarnego.(2)
Orzeczenie zapada na rozprawie po zbadaniu adwokata i wysłuchaniu opinii biegłych lekarzy, powołanych przez kolegium, oraz obrońcy.(3)
Rada okręgowa wyznaczy obrońcę z urzędu, jeżeli adwokat sam go sobie nie przybrał.(4)
Kolegium może zlecić jednemu ze swych członków przeprowadzenie poszczególnych dowodów lub zwrócić się o przesłuchanie świadków, zamieszkałych poza siedzibą izby, do miejscowych organów samorządu adwokackiego.(5)
Orzeczenie ulega w terminie miesięcznym od daty doręczenia zaskarżeniu do Izby do Spraw Adwokatury.(1)
Okręgowa rada adwokacka - w razie wszczęcia sprawy o uznanie trwałej niezdolności adwokata do wykonywania zawodu - może jednocześnie zawiesić go tymczasowo w czynnościach zawodowych.(2)
To samo uprawnienie służy radzie okręgowej w przypadku, gdy przeciwko adwokatowi zostało wszczęte postępowanie przed sądem powszechnym o ubezwłasnowolnienie.(3)
Zawieszenie adwokata w czynnościach zawodowych następuje z mocy prawa, jeżeli zapadł przeciwko niemu wyrok ostatniej instancji merytorycznej sądu karnego, orzekający utratę praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu adwokata.Adwokat, przeciwko któremu toczy się postępowanie dyscyplinarne, nie może być skreślony z listy, zanim postępowanie to nie zostanie ukończone.
Skreślenie adwokata z listy ulega w terminie miesięcznym od zawiadomienia zaskarżeniu do Izby do Spraw Adwokatury.