Dział 10 - O WŁADZACH GÓRNICZYCH. - Prawo górnicze.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1930.85.654

Akt utracił moc

Wersja od: 28 października 1947 r.

Dział  X.

O WŁADZACH GÓRNICZYCH.

Rozdział  I.

O organizacji i zakresie działania władz górniczych.

Art.  188.

(1) Władzami górniczemi są:

okręgowe urzędy górnicze,

wyższe urzędy górnicze,

Minister Przemysłu i Handlu.

(2) Władze górnicze są powołane do stosowania ustaw górniczych i czuwania nad wykonywaniem ich postanowień oraz do gospodarczej pieczy nad górnictwem.

(3) Okręgowe i wyższe urzędy górnicze są władzami administracji państwowej, nie zespolonemi z powiatowemi i wojewódzkiemi władzami administracji ogólnej.

Art.  189.

Okręgi i siedziby okręgowych urzędów górniczych ustanawia Minister Przemysłu i Handlu, obwody zaś i siedziby wyższych urzędów górniczych - Rada Ministrów na wniosek Ministra Przemysłu i Handlu.

Art.  190.

Okręgowe urzędy górnicze stanowią pierwszą instancję dla spraw, które zgodnie z niniejszem prawem i innemi obowiązującemi ustawami i rozporządzeniami należą do właściwości władz górniczych, a nie są zastrzeżone wyraźnie dla wyższych urzędów górniczych lub dla Ministra Przemysłu i Handlu.

Art.  191.

(1) Wyższe urzędy górnicze stanowią pierwszą instancję dla spraw, które przez niniejsze prawo i inne obowiązujące ustawy i rozporządzenia są im wyraźnie przekazane, oraz, o ile prawo niniejsze wyraźnie inaczej nie stanowi, drugą instancję dla spraw, należących w pierwszej instancji do zakresu właściwości okręgowych urzędów górniczych.

(2) Orzeczenia wyższego urzędu górniczego, wydawane w drodze odwołania, jako też w sprawach, dla których prawo niniejsze wyraźnie to przepisuje, zapadają drogą uchwał kolegjalnych, powziętych większością głosów. Skład i postępowanie kolegjum orzekającego ustala statut organizacyjny wyższego urzędu górniczego (art. 193).

(3) Wyższe urzędy górnicze sprawują nadzór nad podległemi im okręgowemi urzędami górniczemi.

Art.  192.

(1) Minister Przemysłu i Handlu stanowi jedyną instancję dla spraw, które przez niniejsze prawo i inne obowiązujące ustawy i rozporządzenia są mu wyraźnie przekazane, oraz, o ile prawo niniejsze wyraźnie inaczej nie stanowi, drugą instancję dla spraw, należących w pierwszej instancji do zakresu właściwości wyższych urzędów górniczych.

(2) Minister Przemysłu i Handlu sprawuje nadzór nad władzami górniczemi w całem Państwie.

Art.  193. ¹⁰⁹

Statut organizacyjny wyższych urzędów górniczych oraz instrukcje dla okręgowych i wyższych urzędów górniczych wydaje Minister Przemysłu i Handlu i ogłasza w Monitorze Polskim.

Art.  194.

W sprawach, unormowanych przez prawo niniejsze, należy, o ile prawo to wyraźnie inaczej nie stanowi, wszelkie podania i wnioski, dotyczące spraw, które w pierwszej instancji należą do zakresu właściwości okręgowych urzędów górniczych, wnosić do tych urzędów, podania zaś i wnioski, dotyczące spraw innych - bądź do okręgowych urzędów górniczych, bądź bezpośrednio do władzy właściwej.

Art.  195. ¹¹⁰

Do postępowania przed władzami górniczemi mają zastosowanie przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnem (Dz. U. R. P. Nr. 36, poz. 341) z następującemi zmianami:

1. Przepisy art. 82 powyższego rozporządzenia nie mają zastosowania w wypadku, gdy prawo niniejsze ustanawia jako środek prawny odwołanie do Kolegjum Górniczego.

2. Zamiast przewidzianego w art. 83 czternastodniowego terminu dla wniesienia odwołania obowiązuje termin miesięczny.

3. Wymieniony w art. 89 ust. 2 termin może być zmieniony przez Ministra Przemysłu i Handlu w drodze rozporządzenia, które może ustanawiać różne terminy, zależnie od rodzaju spraw.

4. Przewidziane w art. 68 ust. 4 i 5 terminy nie mają zastosowania, natomiast Minister Przemysłu i Handlu może dla załatwienia spraw poszczególnych kategoryj przepisywać terminy w drodze rozporządzenia.

5. Przepisy art. 70 nie mają zastosowania.

6. przepis art. 105 obowiązuje z tym, że wszelkie koszty, poniesione w interesie lub na prośbę strony, obciążają stronę;

7. Kary pieniężne na mocy art. 108 nakłada ta władza górnicza, przed którą toczyło się postępowanie, w czasie którego osoby, wymienione w tym artykule, nie stawiły się na wezwanie albo odmówiły wyjaśnień lub zeznań na piśmie bez usprawiedliwionej przyczyny.

8. Przepisy art. 109 mają zastosowanie również w razie nieprzystojnego zachowania się wobec władzy górniczej w czasie pełnienia przez nią czynności urzędowych poza urzędem.

9. Grzywny na mocy art. 109 nakłada władza górnicza, wobec której nastąpiło nieprzystojne zachowanie się, względnie władza górnicza, właściwa do wydania merytorycznego orzeczenia w sprawie wniesionego podania.

10. Pozostałe przepisy mają zastosowanie o tyle, o ile prawo niniejsze nie zawiera postanowień odmiennych.

Rozdział  II.

O wykonywaniu przez władze górnicze nadzoru nad bezpieczeństwem ruchu technicznego zakładów górniczych.

Art.  196.

Nadzór władz górniczych w zakresie bezpieczeństwa ruchu technicznego zakładów górniczych, zarówno państwowych, jak komunalnych i prywatnych, obejmuje sprawy:

1. ochrony wyrobisk górniczych i urządzeń zazakładu górniczego, jako też wyrobisk zakładów sąsiednich,

2. bezpieczeństwa technicznego pracy,

3. bezpieczeństwa życia i zdrowia osób postronnych, znajdujących się w obrębie zakładu górniczego i w jego sąsiedztwie, zarówno pod ziemią, jak i na powierzchni,

4. ¹¹¹ ochrony powierzchni w interesie bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego, trwałości i dogodności publicznego ruchu komunikacyjnego, jako też prawidłowego działania urządzeń gazociągowych, wodociągowych, kanalizacyjnych, telekomunikacyjnych, wodnomelioracyjnych i innych urządzeń użyteczności publicznej, oraz zachowania i całości przedmiotów, podlegających ochronie na mocy specjalnych ustaw i rozporządzeń,

5. ¹¹² ochrony obszarów, objętych planami zabudowania, przed takiem ich uszkodzeniem wskutek robót górniczych, że mogłyby się one stać niezdatnemi do zabudowy,

6. ochrony leczniczych źródeł mineralnych, dla których został ustanowiony okrąg ochrony górniczej,

7. zapobiegania innym szkodom, jakieby ruch techniczny zakładu górniczego mógł wyrządzić interesowi publicznemu,

8. ¹¹³ baczenia, by ludność nie była pozbawiona wody do użytku domowego i dla potrzeb inwentarza.

Art.  197.

(1) Bezpośredni nadzór nad ruchem technicznym zakładów górniczych i nad ścisłem wykonywaniem obowiązujących co do niego przepisów górniczych należy do okręgowych urzędów górniczych.

(2) Okręgowy urząd górniczy obowiązany jest możliwie często dokonywać przez swych delegatów oględzin zakładów górniczych, znajdujących się w jego okręgu.

Art.  198.

(1) 114 Okręgowy urząd górniczy powinien powiadomić przemysłowca górniczego i kierownika ruchu zakładu górniczego o zauważonych przez siebie nieprawidłowościach i odstępstwach od przepisów górniczych, bądź o grożącym niebezpieczeństwie (art. 196), wydając w razie potrzeby odpowiednie zarządzenia, potwierdzane na piśmie.

(2) Na żądanie władzy górniczej kierownik ruchu obowiązany jest treść pomienionych zarządzeń podać do wiadomości urzędników i robotników całego zakładu górniczego, względnie pewnych jego działów.

(3). 115 W razie oczywistego i nieuniknionego niebezpieczeństwa, wynikającego z robót górniczych lub z ruchu zakładu, okręgowy urząd górniczy powinien niezwłocznie zarządzić wstrzymanie odpowiednich robót. Wniesienie odwołania przeciwko zarządzeniu okręgowego urzędu górniczego nie ma mocy wstrzymującej.

Art.  199.

(1) 116 Otrzymawszy zawiadomienie o grożącem niebezpieczeństwie lub o zaszłym już wypadku określonych w art. 151, okręgowy urząd górniczy powinien niezwłocznie wysłać na miejsce wypadku swego delegata celem objęcia nadzoru nad akcją ratowniczą, tudzież dla zbadania okoliczności i przyczyn wypadku.

(2) Spisany przez delegata okręgowego urzędu górniczego szczegółowy protokół dochodzenia zostaje w odpisie przesłany do wyższego urzędu górniczego.

Art.  200.

(1) Jeżeli okręgowy urząd górniczy uzna, że akcja ratownicza i zapobiegawcza, prowadzona przez kierownika ruchu zakładu, wobec grożącego niebezpieczeństwa lub na skutek zaszłego już wypadku (art. 151) nie jest dostateczna i należyta, powinien sam wydać niezbędne zarządzenia w porozumieniu z kierownikiem, w razach zaś nagłych i niecierpiących zwłoki - nawet bez uprzedniego porozumienia.

(2) 117 (skreślony).

Rozdział  III.

O niektórych ograniczeniach praw państwowych urzędników górniczych.

Art.  201.

(1) Urzędnicy Ministerstwa Przemysłu i Handlu, zatrudnieni w dziale górnictwa, urzędnicy okręgowych i wyższych urzędów górniczych, jako też urzędnicy Państwowego Instytutu Geologicznego nie mogą prowadzić poszukiwań górniczych, ani składać zgłoszeń o odkryciu minerałów, ani nabywać własności górniczej w drodze nadania przez cały czas trwania ich służby oraz w ciągu sześciu miesięcy od daty opuszczenia służby lub przejścia na służbę w innym dziale zarządu państwowego.

(2) Zgłoszenia o odkryciu minerałów, złożone przez wymienione w ustępie 1 osoby, są nieważne, a dokumenty nadawcze, nadające własność górniczą wbrew powyższemu zakazowi, będą unieważnione z urzędu przez wyższy urząd górniczy w drodze uchwały kolegjalnej. Od orzeczenia wyższego urzędu górniczego przysługuje odwołanie do Kolegjum Górniczego. Art. 174 do 180 mają zastosowanie z tą zmianą, że przewidziana w ustępie 3 art. 175 ewentualna nadwyżka ceny kupna przypada na rzecz Skarbu Państwa.

(3) Postanowienia powyższe stosuje się również do żon, względnie mężów i pozostających pod opieką rodzicielską dzieci osób, wymienionych w ustępie 1.

Art.  202.

(1) Nabycie przez osoby, wymienione w ustępie 1 art. 201, własności górniczej w drodze aktu między żyjącymi jest nieważne.

(2) Postanowienie ustępu 1 niniejszego artykułu stosuje się również do wymienionych w ustępie 3 art. 201 członków rodziny urzędnika, lecz o tyle tylko, o ile własność górnicza znajduje się w całości lub w części w granicach obszaru, należącego terytorjalnie do zakresu właściwości tego urzędu, w którym dany urzędnik pozostaje na służbie. Urzędnicy Państwowego Instytutu Geologicznego przyrównani są w tym względzie do urzędników działu górniczego Ministerstwa Przemysłu i Handlu.

(3) W razie jeżeli wymieniony w art. 201 ust. 3 członek rodziny urzędnika nabył własność górniczą, urzędnik powinien o tem nabyciu zawiadomić niezwłocznie swą bezpośrednią władzę przełożoną.

Art.  203.

(1) Urzędnicy, wymienieni w ustępie 1 art. 201, powinni w razie nabycia przez siebie własności górniczej w drodze spadku zawiadomić o tem niezwłocznie swą bezpośrednią władzę przełożoną i zbyć nabytą własność w ciągu najdalej jednego roku od chwili objęcia jej w posiadanie. W razie niezastosowania się urzędnika do powyższego postanowienia stosuje się przepisy artykułów 54 do 56 ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej (Dz. U. R. P. Nr. 21, poz. 164).

(2) Wymienione w ustępie 3 art. 201 osoby nie są ograniczone z tytułu służby urzędnika w prawie nabywania własności górniczej w drodze spadku, o każdem jednak nabyciu przez nie własności górniczej urzędnik powinien niezwłocznie zawiadomić swą bezpośrednią władzę przełożoną.

Art.  204.

Osoby, wymienione w ustępie 1 art. 201, nie mogą być przemysłowcami górniczymi, ani też ich połnomocnikami w myśl postanowień art. 119.

Art.  205.

Postanowienia artykułów 201, 202 i 204 nie mają zastosowania w wypadku dokonywania czynności na rzecz Państwa lub z polecenia właściwej władzy państwowej.

¹⁰⁹ Art. 193 zmieniony przez art. 1 pkt 78 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹⁰ Art. 195 zmieniony przez art. 1 pkt 79 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹¹ Art. 196 pkt 4 zmieniony przez art. 1 pkt 80 lit. a) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹² Art. 196 pkt 5 zmieniony przez art. 1 pkt 80 lit. b) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹³ Art. 196 pkt 8 zmieniony przez art. 1 pkt 80 lit. c) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹⁴ Art. 198 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 81 lit. a) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹⁵ Art. 198 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 81 lit. b) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹⁶ Art. 199 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 82 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹¹⁷ Art. 200 ust. 2 skreślony przez art. 1 pkt 83 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.