Rozdział 4 - Przegląd poborowych. - Powszechny obowiązek wojskowy.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1938.25.220

Akt utracił moc

Wersja od: 20 marca 1945 r.

Rozdział  4.

Przegląd poborowych.

Art.  47.

(1) Przeglądu poborowych dokonywa komisja poborowa na podstawie listy poborowych dostarczonej komisji poborowej przez powiatową władzę administracji ogólnej.

(2) Potrzebne zmiany w listach poborowych przeprowadza w okresie poboru przewodniczący komisji poborowej w porozumieniu z przedstawicielem wojska i marynarki wojennej wchodzącym w skład tej komisji.

(3) Obecni przy poborze przedstawiciele gmin i gromad są odpowiedzialni za tożsamość osób, które stawiły się do poboru.

Art.  48.

Przepisy wydane przez Ministra Spraw Wojskowych określają:

a) warunki zdolności do służby wojskowej,

b) sposób badania stanu zdrowia poborowych (przegląd) oraz tryb postępowania lekarzy komisyj poborowych i rozpoznawczych.

Art.  49.

(1) Po zbadaniu stanu zdrowia poborowego komisja poborowa ustala stosunek poborowego do służby wojskowej, wydając jedno z orzeczeń wymienionych w ust. (2).

(2) Orzeczenie komisji poborowej może opiewać, że poborowy jest:

a) zdolny do zasadniczej służby wojskowej (kategoria A) lub

b) czasowo niezdolny do służby wojskowej (kategoria B) lub

c) zdolny do służby w pospolitym ruszeniu (kategoria C) lub

d) zdolny do pomocniczej służby wojskowej (kategoria D) lub

e) zupełnie niezdolny do służby wojskowej (kategoria E).

(3) Orzeczenie o czasowej niezdolności do służby wojskowej (kategoria B) może być wydane tylko co do poborowych, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 21 lub 22 rok życia, oraz co do poborowych wymienionych w art. 41 ust. (2) zdanie pierwsze.

(4) Od orzeczenia komisji poborowej nie ma odwołania.

Art.  50.

(1) Bez poddawania przeglądowi zostają zaliczeni do pomocniczej służby wojskowej na podstawie przedstawionych komisji poborowej dokumentów, które ustali rozporządzenie wykonawcze:

a) duchowni wyznania katolickiego, którzy otrzymali święcenia;

b) zakonnicy wyznania katolickiego, którzy złożyli śluby zakonne;

c) uczniowie seminariów katolickich i nowicjusze zakonów i zgromadzeń katolickich;

d) duchowni i zakonnicy innych przez Państwo uznanych wyznań chrześcijańskich, którzy otrzymali wyższe święcenia lub złożyli uroczyste śluby zakonne;

e) nowicjusze klasztorów prawosławnych;

f) zatwierdzeni przez władzę państwową rabini i podrabini;

g) duchowni innych uznanych przez Państwo wyznań niechrześcijańskich.

(2) O zaliczeniu do pomocniczej służby wojskowej osób wymienionych w ust. (1) orzeka przy poborze komisja poborowa, a po poborze - powiatowa władza administracji ogólnej, lub co do osób zamieszkałych stale za granicą urząd konsularny R. P.

(3) Osoby, wymienione w ust. (1), które wystąpiły lub zostały wykluczone ze stanu duchownego, seminarium, nowicjatu, zakonu, klasztoru, lub zgromadzenia, podlegają obowiązkowi służby wojskowej na ogólnych zasadach.

(4) W czasie wojny nie mogą być osoby wymienione w ust. (1) zaliczone do pomocniczej służby wojskowej, jeżeli warunki uzasadniające to prawo powstały po rozpoczęciu wojny.

Art.  51.

(1) Jeżeli komisja poborowa nie może przy poborze zbadać stanu zdrowia poborowego w sposób wystarczający do wydania orzeczenia o jego zdolności do służby wojskowej, zarządza odesłanie poborowego do wojskowego zakładu leczniczego, celem zbadania jego stanu zdrowia (na ekspertyzę). Odstawienie poborowego do wojskowego zakładu leczniczego zarządza powiatowa władza administracji ogólnej.

(2) Poborowy po zbadaniu stanu zdrowia zostaje ponownie przedstawiony wraz z opinią wojskowego zakładu leczniczego komisji poborowej, jeżeli ta komisja jeszcze urzęduje. W przeciwnym przypadku komendant wojskowego zakładu leczniczego przesyła swą opinię powiatowej władzy administracji ogólnej, a poborowego kieruje pod adresem przez tę władzę wskazanym. Powiatowa władza administracji ogólnej przesyła otrzymaną opinię komisji poborowej w najbliższym terminie jej urzędowania i zarządza przedstawienie jej poborowego, jeżeli obecność jego jest potrzebna do wydania orzeczenia.

(3) Na podstawie opinii wojskowego zakładu leczniczego komisja poborowa wydaje orzeczenie, ustalające stosunek poborowego do służby wojskowej.

(4) Koszty odstawienia poborowego do wojskowego zakładu leczniczego, koszty pobytu poborowego w tym zakładzie, tudzież koszty powrotu poborowego z zakładu wraz ewentualną opieką sanitarną pokrywa się z budżetu Ministerstwa Opieki Społecznej.

Art.  52.

(1) W razie stwierdzenia przy poborze u poborowego wady lub ułomności, czyniącej go niezdolnym do służby wojskowej, ale dającej się wyleczyć najwyżej w ciągu 4 miesięcy, komisja poborowa może zarządzić odesłanie poborowego do cywilnego lub wojskowego zakładu leczniczego celem poddania leczeniu. Odstawienie poborowego do zakładu leczniczego zarządza powiatowa władza administracji ogólnej.

(2) Przepisy art. 51 ust. (2), (3), (4) stosuje się odpowiednio.

Art.  53.

(1) Jeżeli uzyskanie przez poborowego pełnej zdolności do służby wojskowej (kat. A) wymaga dokonania zabiegu chirurgicznego, komisja poborowa może zarządzić odesłanie poborowego do cywilnego lub wojskowego zakładu leczniczego celem dokonania potrzebnego zabiegu. Odstawienie poborowego do zakładu leczniczego zarządza powiatowa władza administracji ogólnej.

(2) W razie niewyrażenia przez poborowego (jego opiekę) zgody na dokonanie zabiegu chirurgicznego - przysługuje mu prawo zażądania opinii komisji co do konieczności dokonania takiego zabiegu. Skład komisji, zakres działania oraz tryb postępowania w tych sprawach określi rozporządzenie wykonawcze.

(3) Koszty odstawienia poborowego do zakładu leczniczego, koszty pobytu poborowego w tym zakładzie, tudzież koszty powrotu poborowego z zakładu wraz z ewentualną opieką sanitarną, pokrywa się z budżetu Ministerstwa Opieki Społecznej.

(4) W przypadku śmierci, kalectwa lub choroby spowodowanych zabiegiem chirurgicznym, dokonanym bez zgody poborowego (jego opieki), służy poszkodowanemu i pozostałym prawo do odszkodowania w trybie i na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidzkim.

Art.  54.

Przepisów art. 52 i 53 nie stosuje się do poborowych, stających do przeglądu w roku ukończenia szkoły (studiów) stopnia licealnego (art. 41 ust. (2) zdanie pierwsze).

Art.  55.

(1) W razie stwierdzenia, że orzeczenie komisji poborowej zostało wydane przez komisję niewłaściwą lub wadliwie (z istotnym naruszeniem form postępowania), wojewódzka władza administracji ogólnej po uprzednim porozumieniu się z dowódcą okręgu korpusu (terytorialnym dowódcą równorzędnym) może uchylić w drodze nadzoru to orzeczenie. W razie niedojścia do porozumienia wyżej wymienionych władz rozstrzyga ostatecznie Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych.

(2) W razie uchylenia orzeczenia poborowy obowiązany jest stawić się na wezwanie powiatowej władzy administracji ogólnej do ponownego przeglądu na komisję poborową; komisja ta wyda orzeczenie ustalające stosunek poborowego do służby wojskowej.

(3) Koszty stawienia się poborowego do ponownego przeglądu pokrywa gmina miejsca zamieszkania, a w razie niemożności ustalenia miejsca zamieszkania - Skarb Państwa z budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Art.  56.

(1) W razie stwierdzenia w drodze administracyjnej lub sądowej okoliczności wzbudzających wątpliwość co do bezstronności lub słuszności orzeczenia wydanego przez komisję poborową, może Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych, lub upoważnieni przez tych Ministrów wojewoda (Komisarz Rządu na m. st. Warszawę) w porozumieniu z dowódcą okręgu korpusu (terytorialnym dowódcą równorzędnym) unieważnić to orzeczenie.

(2) W razie unieważnienia orzeczenia, poborowy obowiązany jest stawić się na wezwanie powiatowej władzy administracji ogólnej do ponownego przeglądu przed komisją rozpoznawczą; komisja ta wyda orzeczenie ustalające stosunek poborowego do służby wojskowej.

(3) Koszty stawienia się poborowego przed komisją rozpoznawczą ponosi gmina miejsca zamieszkania, a w razie niemożności ustalenia miejsca zamieszkania - Skarb Państwa z budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Jeżeli jednak potrzeba ponownego przeglądu została spowodowana winą poborowego, koszty stawienia się przed komisją rozpoznawczą ponosi poborowy; w przypadku nieściągalności tych kosztów ponosi je gmina miejsca zamieszkania, a w razie niemożności ustalenia miejsca zamieszkania - Skarb Państwa z budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

Art.  57.

(1) W razie stwierdzenia w drodze administracyjnej lub sądowej, iż wydane przez komisję poborową orzeczenie spowodowane zostało udawaniem przez poborowego choroby albo kalectwa, albo też w razie stwierdzenia, że orzeczenie zostało wydane wskutek umyślnego wywołania choroby lub uszkodzenia cielesnego, może wojewódzka władza administracji ogólnej po uprzednim porozumieniu się z dowódcą okręgu korpusu (terytorialnym dowódcą równorzędnym) unieważnić to orzeczenie.

(2) W razie unieważnienia orzeczenia poborowy obowiązany jest stawić się na wezwanie powiatowej władzy administracji ogólnej do ponownego przeglądu przed komisją rozpoznawczą; komisja ta wyda orzeczenie ustalające stosunek poborowego do służby wojskowej.

(3) Koszty ekspertyzy lekarskiej lub leczenia tych osób ponoszą one same, a w razie niemożności ich poniesienia stosuje się przepisy o kosztach leczenia w szpitalach powszechnych.

(4) Co do kosztów stawienia się poborowego przed komisję rozpoznawczą, należy stosować odpowiednio art. 56 ust. (3) zdanie drugie.