Rozdział 4 - Sposób prowadzenia postępowania przez komisję kolejową - Poważne wypadki, wypadki i incydenty na liniach kolejowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2007.89.593

Akt utracił moc

Wersja od: 21 maja 2007 r.

Rozdział  4

Sposób prowadzenia postępowania przez komisję kolejową

§  17.

1. Komisja kolejowa prowadząca postępowanie powinna niezwłocznie udać się na miejsce zdarzenia w celu zebrania dowodów rzeczowych oraz przeprowadzenia badań służących do ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia.

2. Rodzaj i zakres badań określa przewodniczący komisji kolejowej po przedstawieniu wniosków przez członków komisji.

§  18.

1. Na miejscu zdarzenia, w zależności od potrzeb, komisja kolejowa dokonuje:

1) oceny strat powstałych w jego następstwie oraz liczby ofiar w ludziach i poszkodowanych;

2) oceny stanu psychicznego i fizycznego pracowników, którzy mieli związek z powstaniem zdarzenia;

3) sprawdzenia kwalifikacji pracowników, którzy mieli związek z powstaniem zdarzenia;

4) badania stanu trzeźwości osób, które mogły przyczynić się do powstania zdarzenia;

5) opisu miejsca zdarzenia, ze szczególnym uwzględnieniem rozmieszczenia pojazdów kolejowych przed zdarzeniem oraz stanu i położenia pojazdów kolejowych po nim, a także stanu połączenia pojazdów;

6) ustalenia przy zdarzeniach na przejazdach kolejowych:

a) czy przejazd kolejowy był należycie zabezpieczony oraz osygnalizowany od strony toru i od strony drogi,

b) czy maszynista dawał wymagane sygnały,

c) czy obsługa przejazdu zamknęła na czas rogatki i była obecna na stanowisku pracy,

d) stanu widoczności przejazdu z drogi i z posterunku obsługi przejazdu,

e) warunków widoczności przejazdu ze stanowiska kierującego pojazdem drogowym,

f) stanu jezdni, drogi oraz przejazdu w poziomie szyn;

7) sprawdzenia zapisów w dokumentach związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego, dokumentach pojazdów kolejowych biorących udział w zdarzeniu; dokumenty istotne dla wyjaśnienia przyczyn zdarzenia należy zabezpieczyć dla celów dalszego postępowania;

8) odczytania przez wyznaczonego przez komisję kolejową pracownika jednostki organizacyjnej użytkującej urządzenie rejestrujące, z udziałem członków komisji, zapisów urządzeń rejestrujących; w szczególności należy dokonać odczytów rejestratorów znajdujących się na pojeździe kolejowym, rejestrujących stany awaryjne w pojazdach kolejowych, stany urządzeń sterowania ruchem kolejowym, czynności pracowników kolejowych oraz prowadzone rozmowy;

9) sprawdzenia stanu oświetlenia terenu i stanu sygnałów oraz wskaźników, ich widoczności, jak również stanu osygnalizowania pojazdów kolejowych;

10) sprawdzenia prawidłowości funkcjonowania stacyjnych i liniowych urządzeń sterowania ruchem i ich zabezpieczenia, prawidłowości działania blokady liniowej, systemu hamowania pojazdów kolejowych, urządzeń łączności, a w szczególności radiołączności pociągowej;

11) badania stanu nawierzchni kolejowej w stanie statycznym i pod obciążeniem odpowiadającym obciążeniu w chwili zdarzenia; oceny takiej dokonuje się w odniesieniu do prędkości jazdy pojazdu kolejowego, który uległ zdarzeniu, w chwili zdarzenia oraz drogi przebiegu pojazdu kolejowego przed miejscem zdarzenia;

12) pomiarów i badań pojazdu kolejowego na miejscu zdarzenia, mierząc wstępnie parametry profilu obręczy kół pojazdu, stan i położenie maźnic oraz wideł maźniczych i resorów;

13) określenia rodzaju przesyłki, sposobu jej opakowania i zabezpieczenia, nadawcy przesyłki oraz ewentualnej obecności konwojenta w przypadku przewozu towarów;

14) określenia warunków atmosferycznych istniejących w czasie zdarzenia.

2. W zależności od okoliczności zdarzenia komisja kolejowa może żądać od przewoźnika sporządzenia protokołu ustalenia stanu hamulców w pociągu, którego wzór określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. Komisja sporządza dokumentację fotograficzną zdarzenia stanowiącą załącznik do protokołu oględzin.

§  19.

1. Komisja kolejowa może zarządzić wykonanie po zdarzeniu badań budowli i urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego oraz pojazdów kolejowych w zakresie określonym w przepisach wewnętrznych zarządcy infrastruktury lub przewoźnika, zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, zgodnie z art. 13 ust. 5 ustawy, albo potwierdzających akceptację, zgodnie z art. 18a ust. 2 pkt 2 lub art. 18b ust. 1 pkt 2 ustawy.

2. W uzasadnionych przypadkach przewodniczący komisji kolejowej samodzielnie lub na wniosek członka komisji może zarządzić wykonanie badań innych niż określone w przepisach, o których mowa w ust. 1, jeżeli jest to konieczne dla ustalenia przyczyny zdarzenia.

§ 20. Zarządca infrastruktury, przy udziale komisji kolejowej, jest obowiązany sporządzić dokładny szkic miejsca zdarzenia, ze wskazaniem kilometrażu oraz danych istotnych dla ustalenia przyczyn zdarzenia.

§ 21. Po dokonaniu oględzin i badań na miejscu zdarzenia komisja sporządza:

1) odpowiednio, protokół oględzin miejsca zdarzenia, którego wzór określa załącznik nr 3 do rozporządzenia, lub protokół oględzin miejsca zdarzenia na przejeździe kolejowym, którego wzór określa załącznik nr 4 do rozporządzenia;

2) pisemną ocenę wyników wykonanych badań.

§ 22. Komisja kolejowa, na podstawie zebranego w wyniku oględzin i badań na miejscu zdarzenia materiału dowodowego, dokonuje wstępnej analizy zdarzenia i ustala protokolarnie plan prowadzenia dalszego postępowania, a w szczególności:

1) plan wysłuchań pracowników kolejowych, podróżnych mających związek ze zdarzeniem lub osób postronnych mających wiadomości o zdarzeniu;

2) plan czynności, jakie należy przedsięwziąć dla wyjaśnienia wszelkich okoliczności zdarzenia, w tym wykonania badań poza jego miejscem.

§ 23. Komisja kolejowa może zwrócić się do właściwych organów lub jednostek organizacyjnych o skierowanie przed komisję określonych osób w celu ich wysłuchania lub o przeprowadzenie ich wysłuchania w jednostce macierzystej, jak również o dostarczenie materiałów lub wykonanie innych czynności potrzebnych do przeprowadzenia postępowania.

§  24.

1. Dla każdej osoby poszkodowanej w zdarzeniu sporządza się kartę poszkodowanego w zdarzeniu, której wzór określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

2. Kartę poszkodowanego wypełnia i przesyła komisji w celu dołączenia do akt postępowania:

1) przedstawiciel przewoźnika właściwego dla miejsca zdarzenia:

a) dla poszkodowanego pasażera znajdującego się w pojeździe kolejowym przeznaczonym do przewozu osób,

b) dla pasażera poszkodowanego podczas wskakiwania, wyskakiwania, wypadnięcia, wsiadania lub wysiadania z pojazdu kolejowego;

2) przedstawiciel zarządcy infrastruktury kolejowej właściwy dla miejsca zdarzenia - dla pozostałych poszkodowanych.

§  25.

1. Po zakończeniu postępowania dowodowego komisja kolejowa dokonuje analizy końcowej, ustalając:

1) przyczyny zdarzenia;

2) końcową kwalifikację przyczyn zdarzenia;

3) wnioski zapobiegawcze.

2. Kwalifikację przyczyn zdarzenia oraz ich kategorię określa załącznik nr 6 do rozporządzenia.

§ 26. Komisja kolejowa, w zależności od dokonanych ustaleń, określa przyczyny zdarzenia, w tym:

1) przyczynę pierwotną - stanowiącą początek ciągu nieprawidłowości, które doprowadziły do powstania zdarzenia;

2) przyczyny bezpośrednie - stwarzające stan bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego i stanowiące warunek konieczny powstania zdarzenia;

3) przyczyny pośrednie - pozostające w związku przyczynowym ze zdarzeniem i mające wpływ na wielkość szkód i strat powstałych w jego wyniku;

4) przyczyny systemowe - związane ze stosowaniem uregulowań prawnych i systemu zarządzania bezpieczeństwem ruchu kolejowego.

§ 27. Po dokonaniu ustaleń, o których mowa w § 25 i 26, komisja kolejowa wypracowuje wnioski zapobiegawcze mające na celu wykluczenie lub ograniczenie możliwości powstawania w przyszłości przyczyn, które doprowadziły do zdarzenia.

§ 28. Po ustaleniu wyników postępowania komisja kolejowa sporządza protokół ustaleń końcowych zawierający:

1) opis stanu faktycznego miejsca zdarzenia stwierdzony przez komisję kolejową, w tym:

a) opis zdarzenia, z podaniem daty, dokładnego czasu i miejsca,

b) opis zdarzenia według następujących danych:

– pracownicy kolejowi, podwykonawcy biorący w nim udział oraz inne osoby i świadkowie,

– pociągi i ich skład, ładunek (ze szczególnym uwzględnieniem towarów niebezpiecznych), pojazdy kolejowe biorące udział w zdarzeniu,

– infrastruktura kolejowa i system sygnalizacji, w szczególności typy nawierzchni, rozjazdów, urządzeń, sygnalizacji,

– stosowane środki łączności radiowej i telefonicznej,

– prace wykonywane w miejscu zdarzenia lub jego sąsiedztwie,

– uruchomienie procedur powypadkowych i ich kolejne etapy,

– uruchomienie służb ustawowo powołanych do niesienia pomocy i Policji, kolejne etapy akcji ratunkowej,

c) zabici, ciężko ranni, ranni i straty, w tym:

– pasażerowie, pracownicy kolejowi łącznie z podwykonawcami, użytkownicy przejazdów kolejowych, osoby nieuprawnione do przebywania na obszarze kolejowym oraz inni,

– ładunki, bagaże i szkody eksploatacyjne,

– pojazdy kolejowe, infrastruktura i środowisko,

d) warunki zewnętrzne, w tym warunki pogodowe i inne okoliczności mogące mieć wpływ na powstanie zdarzenia;

2) opis:

a) systemu zarządzania bezpieczeństwem ruchu kolejowego w odniesieniu do rodzaju zdarzenia i obowiązujących procedur, w tym:

– organizacji oraz sposobu wydawania i wykonywania poleceń,

– wymagań wobec pracowników kolejowych i ich egzekwowania (czas pracy, kwalifikacje zawodowe, wymogi zdrowotne),

– procedur wewnętrznych kontroli doraźnych i okresowych oraz ich wyników,

– obowiązków dotyczących współdziałania pomiędzy różnymi jednostkami organizacyjnymi uczestniczącymi w zdarzeniu,

b) przeprowadzonych wysłuchań, z uwzględnieniem ochrony danych osobowych:

– pracowników kolejowych łącznie z podwykonawcami,

– świadków,

c) stanu technicznego budowli i urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego oraz pojazdów kolejowych, w tym:

– systemu sygnalizacji, sterowania ruchem i zabezpieczeń, łącznie z zapisem z automatycznych rejestratorów danych,

– toru na odcinku 100 metrów przed miejscem powstania zdarzenia aż do miejsca zdarzenia, zgodnie z kierunkiem jazdy pociągu,

– pozostałej infrastruktury kolejowej,

– urządzeń łączności,

– pojazdów kolejowych, z uwzględnieniem zapisów z automatycznych rejestratorów danych,

d) dokumentacji prowadzenia ruchu kolejowego, w tym:

– środków podjętych przez pracowników kolejowych dla kontroli ruchu i sygnalizacji,

– wymiany komunikatów ustnych w związku ze zdarzeniem, łącznie z dokumentacją z rejestrów,

– środków podjętych w celu ochrony i zabezpieczenia miejsca zdarzenia,

e) organizacji pracy w miejscu i czasie zdarzenia, z uwzględnieniem:

– czasu pracy pracowników kolejowych biorących udział w zdarzeniu,

– stanu psychofizycznego pracowników kolejowych mających wpływ na zaistnienie zdarzenia,

– warunków środowiskowych i ergonomicznych stanowisk pracy pracowników kolejowych mających związek przyczynowy ze zdarzeniem,

– przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;

3) analizę i wnioski, w tym:

a) odniesienie do wcześniejszych zdarzeń zaistniałych w podobnych okolicznościach,

b) ustalenia komisji w zakresie przebiegu zdarzenia w oparciu o stan faktyczny wymieniony w pkt 1 i 2,

c) określenie przyczyn zdarzenia,

d) ustalenie kategorii zdarzenia zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia,

e) wskazanie innych nieprawidłowości ujawnionych w trakcie postępowania niemających znaczenia dla wniosków zapobiegawczych dotyczących zdarzenia;

4) zastosowane przez komisję operatywnie środki zapobiegawcze;

5) zalecenia i wnioski zmierzające do zapobieżenia powstawaniu zdarzeń w przyszłości lub ograniczenia ich skutków.

§ 29. Protokół ustaleń końcowych podpisują przewodniczący i członkowie komisji kolejowej, zamieszczając podpis i datę.

§ 30. Kopię protokołu ustaleń końcowych komisja kolejowa niezwłocznie przekazuje:

1) kierownikom jednostek organizacyjnych, którzy są obowiązani do zrealizowania zaleceń i wniosków zapobiegawczych - niezwłocznie po podpisaniu protokołu;

2) jednostce nadrzędnej nad jednostką organizacyjną, której przedstawiciel uczestniczył w komisji kolejowej, oraz przewodniczącemu Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych, oraz Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego - w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu;

3) właściwym miejscowo: komendzie miejskiej albo komendzie powiatowej, albo komendzie rejonowej Policji oraz prokuraturze rejonowej.

§  31.

1. Postępowanie powinno być zakończone przed upływem 30 dni roboczych od dnia zdarzenia.

2. Terminem zakończenia postępowania jest data podpisania protokołu ustaleń końcowych przez komisję kolejową.

3. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności konieczności przeprowadzenia ekspertyz, na pisemny wniosek przewodniczącego komisji kolejowej, przewodniczący Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych może przedłużyć termin zakończenia postępowania, nie dłużej jednak niż o 5 miesięcy.

§ 32. Akta zakończonego postępowania, wraz z odpisami wydanych w sprawie decyzji oraz wysłanych pism i zawiadomień, przechowuje jednostka organizacyjna, której przedstawiciel przewodniczył komisji kolejowej, zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi archiwizacji.