Dział 3 - Postanowienia dotyczące roszczeń dochodzonych na podstawie dwustronnych traktatów inwestycyjnych - Porozumienie o wygaśnięciu dwustronnych traktatów inwestycyjnych między państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Bruksela.2020.05.05.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2021.753

Akt obowiązujący

Wersja od: 4 kwietnia 2021 r.

Dział  3

Postanowienia dotyczące roszczeń dochodzonych na podstawie dwustronnych traktatów inwestycyjnych

Artykuł  5.

Nowe Postępowania Arbitrażowe

Klauzule Arbitrażowe nie stanowią podstawy prawnej dla Nowych Postępowań Arbitrażowych.

Artykuł  6.

Zakończone Postępowania Arbitrażowe

1. Niezależnie od art. 4, niniejsze Porozumienie nie ma wpływu na Zakończone Postępowania Arbitrażowe. Postępowania te nie będą wznowione.

2. Ponadto niniejsze Porozumienie nie ma wpływu na jakąkolwiek zgodę na polubowne rozstrzygnięcie sporu będącego przedmiotem Postępowania Arbitrażowego wszczętego przed dniem 6 marca 2018 r.

Artykuł  7.

Obowiązki Umawiających się Stron dotyczące Postępowań Arbitrażowych w Toku i Nowych Postępowań Arbitrażowych

Jeżeli Umawiające się Strony są stronami Dwustronnych Traktatów Inwestycyjnych, na podstawie których wszczęto Postępowanie Arbitrażowe w Toku lub Nowe Postępowanie Arbitrażowe, strony te:

a) informują, w ramach wzajemnej współpracy i na podstawie oświadczenia w Załączniku C, trybunały arbitrażowe o konsekwencjach prawnych orzeczenia w sprawie Achmea określonych w art. 4; oraz

b) jeżeli są stroną postępowania sądowego dotyczącego wyroku trybunału arbitrażowego wydanego na podstawie Dwustronnego Traktatu Inwestycyjnego, zwracają się do właściwego sądu krajowego, w tym w każdym państwie trzecim, zależnie od przypadku, o uchylenie wyroku trybunału arbitrażowego, stwierdzenie jego nieważności lub powstrzymanie się od jego uznania i wykonania.

Artykuł  8.

Środki przejściowe związane z Postępowaniami Arbitrażowymi w Toku

1. Jeżeli inwestor jest stroną Postępowania Arbitrażowego w Toku i nie zaskarżył przed właściwym sądem krajowym środka będącego przedmiotem sporu, zastosowanie mają środki przejściowe przewidziane w art. 9 i 10.

2. Jeżeli ostateczny wyrok trybunału arbitrażowego, zgodnie z którym sporny środek nie jest objęty zakresem danego Dwustronnego Traktatu Inwestycyjnego lub nie narusza tego Dwustronnego Traktatu Inwestycyjnego, wydano przed dniem wejścia w życie niniejszego Porozumienia, środki przejściowe, o których mowa w niniejszym artykule, nie mają zastosowania.

3. Jeżeli w Postępowaniu Arbitrażowym w Toku zainteresowana Umawiająca się Strona składa powództwo wzajemne, niniejszy artykuł oraz art. 9 i 10 stosuje się odpowiednio do roszczeń objętych powództwem wzajemnym.

4. Zainteresowana Umawiająca się Strona oraz inwestor mogą również uzgodnić inną odpowiednią formę rozstrzygnięcia sporu, w tym rozstrzygnięcie polubowne, pod warunkiem że rozwiązanie to jest zgodne z prawem Unii.

Artykuł  9.

Ustrukturyzowany dialog dla Postępowań Arbitrażowych w Toku

1. Inwestor będący stroną Postępowania Arbitrażowego w Toku może zwrócić się do Umawiającej się Strony uczestniczącej w tym postępowaniu o przystąpienie do postępowania ugodowego zgodnie z niniejszym artykułem, pod warunkiem że:

a) Postępowanie Arbitrażowe w Toku zawieszono na wniosek inwestora; oraz

b) jeżeli w Postępowaniu Arbitrażowym w Toku wydano już wyrok trybunału arbitrażowego, jednak jeszcze nie został on ostatecznie wyegzekwowany lub go nie wykonano, inwestor zobowiązuje się nie wszczynać postępowania w sprawie uznania, wykonania lub egzekucji takiego wyroku lub uiszczenia przewidzianej w nim płatności w państwie członkowskim lub państwie trzecim, lub też, jeśli takie postępowanie już wszczęto, zobowiązuje się złożyć wniosek o jego zawieszenie.

Zainteresowana Umawiająca się Strona odpowiada w formie pisemnej w terminie dwóch miesięcy zgodnie z ust. 2-4.

Umawiająca się Strona może także zwrócić się do inwestora uczestniczącego w Postępowaniu Arbitrażowym w Toku o przystąpienie do postępowania ugodowego zgodnie z niniejszym artykułem. W terminie dwóch miesięcy inwestor może wyrazić zgodę w formie pisemnej, o ile warunki określone w akapicie pierwszym lit. a) i b) są spełnione.

W stosownych przypadkach w odpowiedzi zainteresowanej Umawiającej się Strony lub w akceptacji inwestora należy zawrzeć stwierdzenie, że tym samym wszczyna się postępowanie ugodowe.

2. Postępowanie ugodowe można wszcząć wyłącznie w okresie sześciu miesięcy od wygaśnięcia, zgodnie z art. 2 lub 3 niniejszego Porozumienia, Dwustronnego Traktatu Inwestycyjnego, na podstawie którego wszczęto Postępowanie Arbitrażowe w Toku, poprzez złożenie wniosku zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu.

3. Postępowanie ugodowe wszczyna się, jeżeli TSUE lub sąd krajowy uzna w ostatecznym orzeczeniu, że środek państwowy zaskarżony w postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, narusza prawo Unii.

4. Postępowania ugodowego nie wszczyna się, jeżeli TSUE lub sąd krajowy uzna w ostatecznym orzeczeniu, że środek państwowy zaskarżony w postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, nie narusza prawa Unii. Ma to również zastosowanie, jeżeli Komisja Europejska przyjęła ostateczną decyzję, zgodnie z którą środek ten nie narusza prawa Unii.

5. Jeżeli postępowanie sądowe, którego celem jest uzyskanie orzeczenia, o którym mowa w ust. 3 lub 4, wciąż się toczy, wówczas zainteresowana Umawiająca się Strona informuje o tym fakcie inwestora w swojej odpowiedzi zgodnie z ust. 1. Wszczęcie postępowania ugodowego zawiesza się do czasu wydania ostatecznego orzeczenia w drodze postępowania sądowego. Zainteresowana Umawiająca się Strona informuje inwestora o takim orzeczeniu w terminie dwóch tygodni. Ma to również zastosowanie, gdy Komisja Europejska przyjęła decyzję, która nie stała się jeszcze ostateczna.

6. Postępowanie ugodowe można wszcząć, gdy można ustalić potencjalne naruszenie prawa Unii przez środek państwowy zaskarżony w postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, a ust. 3 ani 4 nie mają zastosowania.

7. Postępowanie ugodowe jest nadzorowane przez bezstronnego koncyliatora w celu znalezienia polubownego, zgodnego z prawem i sprawiedliwego pozasądowego i pozaarbitrażowego rozwiązania sporu będącego przedmiotem Postępowania Arbitrażowego. Postępowanie ugodowe jest bezstronne i poufne. Każda ze stron postępowania ugodowego ma prawo przedstawić swoje stanowisko.

8. Koncyliatora wyznacza się za porozumieniem inwestora i zainteresowanej Umawiającej się Strony występującej jako pozwany w danym Postępowaniu Arbitrażowym w Toku. Wybiera się go spośród osób, których niezależność i bezstronność nie budzą wątpliwości oraz które mają niezbędne kwalifikacje, w tym dogłębną znajomość prawa Unii. Nie może on/ona być obywatelem żadnego z państw członkowskich, w których dokonano inwestycji, ani państwa członkowskiego pochodzenia inwestora, i nie może pozostawać w konflikcie interesów. Jeżeli porozumienie co do wyboru bezstronnego koncyliatora nie zostanie osiągnięte w terminie miesiąca od dnia wszczęcia postępowania ugodowego, inwestor lub zainteresowana Umawiająca się Strona występująca jako pozwany w danym Postępowaniu Arbitrażowym w Toku zwraca się do dyrektora generalnego Służby Prawnej Komisji Europejskiej o wyznaczenie byłego członka Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który powołuje, po konsultacji ze wszystkimi stronami sporu, osobę spełniającą kryteria określone w niniejszym ustępie. W Załączniku D określa się orientacyjny plan wynagrodzenia koncyliatora.

9. Koncyliator zwraca się do inwestora oraz państwa członkowskiego, w którym dokonano inwestycji, o przekazanie pisemnych uwag w terminie dwóch miesięcy od powołania. Jeżeli postępowanie ugodowe wszczęto na podstawie ust. 6, koncyliator może zwrócić się do Komisji Europejskiej o przedstawienie w terminie dwóch miesięcy opinii w zakresie istotnych kwestii związanych z prawem Unii.

10. Koncyliator w sposób bezstronny organizuje negocjacje dotyczące polubownego rozstrzygnięcia i wspiera strony w celu osiągnięcia ugody w terminie sześciu miesięcy od jego/jej powołania lub w dłuższym terminie, który mogą uzgodnić strony. Strony uczestniczą w tym procesie w dobrej wierze. Koncyliator bierze przy tym należycie pod uwagę orzeczenia TSUE lub sądu krajowego, a także decyzje Komisji Europejskiej, które stały się ostateczne, oraz opinie, o których mowa w ostatnim zdaniu w ust. 9. Koncyliator bierze również pod uwagę działania podjęte w celu dostosowania się przez zainteresowaną Umawiającą się Stronę do odpowiednich orzeczeń TSUE oraz orzecznictwo TSUE dotyczące zakresu naprawienia szkody na mocy prawa Unii.

11. Jeżeli polubowne rozstrzygnięcie nie zostanie osiągnięte w terminie, o którym mowa w ust. 10, strony postępowania w terminie jednego miesiąca proponują ugodę w formie dla siebie zadowalającej. Każdą propozycję przekazuje się na piśmie bez zbędnej zwłoki drugiej stronie postępowania w celu umożliwienia jej przedstawienia uwag. Na tej podstawie koncyliator organizuje dalsze negocjacje w celu znalezienia rozwiązania sporu, które zadowoli obie strony.

12. W terminie jednego miesiąca od dnia przekazania propozycji oraz z uwzględnieniem dalszej wymiany stanowisk, o której mowa w ust. 11, koncyliator sporządza ostateczną pisemną wersję propozycji zmienionego polubownego rozstrzygnięcia. W terminie jednego miesiąca od otrzymania tej propozycji każda ze stron postępowania decyduje o tym, czy przyjąć ostateczną propozycję, i przekazuje tę decyzję na piśmie drugiej stronie.

13. Jeżeli strona postępowania nie przyjmuje ostatecznej propozycji, wówczas bez zbędnej zwłoki przekazuje drugiej stronie postępowania pisemne uzasadnienie takiej decyzji, w stosownych przypadkach usuwając informacje poufne. Każda ze stron postępowania ponosi koszty własne oraz połowę kwoty wynagrodzenia koncyliatora i kosztów związanych z logistyką postępowania ugodowego.

14. Jeżeli osiągnięto porozumienie w sprawie warunków polubownego rozstrzygnięcia, strony postępowania przyjmują te warunki bez zbędnej zwłoki w sposób prawnie wiążący. Warunki ugody:

a) muszą obejmować:

(i) nałożenie na inwestora obowiązku wycofania roszczenia z arbitrażu lub zrzeczenia się wykonania wyroku trybunału arbitrażowego już wydanego, jednak jeszcze ostatecznie niewyegzekwowanego lub niewykonanego, lub, w stosownych przypadkach, uwzględnienia wszelkich rekompensat wypłaconych uprzednio w związku z Postępowaniem Arbitrażowym w Toku w celu uniknięcia podwójnej rekompensaty; oraz

(ii) zobowiązanie do powstrzymania się od wszczęcia Nowego Postępowania Arbitrażowego; oraz

b) mogą obejmować zrzeczenie się wszelkich innych praw i roszczeń związanych ze środkiem będącym przedmiotem postępowania, o którym mowa w ust. 1.

Artykuł  10.

Dostęp do sądów krajowych

1. W terminie, o którym mowa w ust. 2, inwestorowi przysługuje na mocy prawa krajowego dostęp do sądowych środków prawnych wobec środka kwestionowanego w Postępowaniu Arbitrażowym w Toku nawet wówczas, gdy krajowe terminy na wniesienie tych powództw już upłynęły, pod warunkiem że:

a) inwestor wycofa się z Postępowania Arbitrażowego w Toku i zrzeknie się wszelkich praw i roszczeń wynikających z Dwustronnego Traktatu Inwestycyjnego lub zrzeknie się wykonania wyroku trybunału arbitrażowego już wydanego, jednak jeszcze ostatecznie niewyegzekwowanego lub niewykonanego, oraz zobowiąże powstrzymać się od wszczęcia Nowego Postępowania Arbitrażowego:

(i) w okresie sześciu miesięcy od wygaśnięcia Dwustronnego Traktatu Inwestycyjnego, na podstawie którego wszczęto Postępowanie Arbitrażowe w Toku, jeżeli nie skorzystano z ustrukturyzowanego dialogu zgodnie z art. 9;

(ii) w okresie sześciu miesięcy od dnia odrzucenia przez zainteresowaną Umawiającą się Stronę wniosku inwestora o rozpoczęcie ustrukturyzowanego dialogu zgodnie z art. 9 ust. 1 i 6; lub

(iii) w okresie sześciu miesięcy od dnia, w którym ostatnia ze stron przekazała swoją decyzję zgodnie z art. 9 ust. 12, jeżeli skorzystano z ustrukturyzowanego dialogu zgodnie z art. 9;

b) dostęp do sądu krajowego zostanie wykorzystany w celu dochodzenia roszczenia na podstawie prawa krajowego lub prawa Unii; oraz

c) w stosownych przypadkach, nie osiągnięto porozumienia w sprawie rozstrzygnięcia, w drodze ustrukturyzowanego dialogu na podstawie art. 9.

2. Bieg krajowych terminów dostępu do sądów krajowych zgodnie z ust. 1 będzie uznany za rozpoczęty w dniu, w którym inwestor, stosownie do przypadku, wycofa się z danego Postępowania Arbitrażowego w Toku lub zrzeknie się wykonania wyroku trybunału arbitrażowego już wydanego, jednak jeszcze ostatecznie niewyegzekwowanego lub niewykonanego, oraz zobowiąże powstrzymać się od wszczęcia Nowego Postępowania Arbitrażowego zgodnie z ust. 1 lit. a), a długość terminów określają obowiązujące przepisy prawa krajowego.

3. Dla większej pewności postanowień Dwustronnych Traktatów Inwestycyjnych wygasłych na mocy niniejszego Porozumienia nie uznaje się zgodnie z niniejszym Porozumieniem za część prawa mającego zastosowanie w postępowaniach przed sądem krajowym.

4. Dla większej pewności postanowień niniejszego artykułu nie można interpretować jako tworzących nowe środki prawne, które nie byłyby dostępne dla inwestora na mocy mającego zastosowanie prawa krajowego.

5. Sądy krajowe uwzględniają wszelkie rekompensaty wypłacone wcześniej w związku z postępowaniem Arbitrażowym w Toku w celu uniknięcia podwójnej rekompensaty.