Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Podatki obrotowy i dochodowy od osób fizycznych i osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1988.17.121

Akt utracił moc

Wersja od: 1 sierpnia 1989 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.

1. Za produkty zwierzęce pochodzące z własnej hodowli w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym (Dz. U. z 1983 r. Nr 43, poz. 191 i z 1985 r. Nr 12, poz. 50), zwanej dalej "ustawą o podatku obrotowym", uważa się również zwierzęta nabyte i hodowane przez okres co najmniej:

1) 2 miesięcy w zakresie hodowli drobiu, a jeżeli chodzi o tucz kurcząt typu brojler - przez okres co najmniej 6 tygodni oraz odchów piskląt na zaopatrzenie producentów rolnych w młody drób i tucz kaczek typu brojler - przez okres co najmniej 3 tygodni,

2) 3 miesięcy - w pozostałych wypadkach.

2. Za wyroby i usługi na eksport w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku obrotowym oraz art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku dochodowym (Dz. U. z 1988 r. Nr 4, poz. 37), zwanej dalej "ustawą o podatku dochodowym", uważa się wyroby i usługi, których wykonanie zleciła podatnikowi spółdzielnia rzemieślnicza lub wykonane bez pośrednictwa spółdzielni na podstawie:

1) umów zawartych z jednostkami handlu zagranicznego,

2) umów zawartych bezpośrednio z odbiorcami zagranicznymi, jeżeli:

a) spółdzielnia lub podatnik otrzymali koncesję Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą na prowadzenie działalności w zakresie eksportu,

b) umowy dotyczą towarów i usług, którymi obrót z zagranicą, stosownie do odrębnych przepisów, nie wymaga koncesji,

3) zamówień uspołecznionych przedsiębiorstw handlu wewnętrznego z przeznaczeniem na wymianę bezdewizową z jednostkami handlowymi za granicą.

3. Do wyrobów i usług na eksport zalicza się również:

1) wyroby wykonane z przeznaczeniem na sprzedaż w kraju w ramach eksportu wewnętrznego,

2) wyroby i usługi, których wykonanie w ramach kooperacji, przy realizacji zamówień i umów określonych w pkt 1 i ust. 2, zleciła podatnikowi spółdzielnia rzemieślnicza,

3) wyroby i usługi wykonane na zamówienie generalnych dostawców kompletnych obiektów przeznaczonych na eksport.

4. Za działalność w zakresie wolnych zawodów w rozumieniu art. 5 pkt 1 ustawy o podatku obrotowym uważa się działalność polegającą na świadczeniu usług przez lekarzy, lekarzy dentystów, lekarzy weterynarii, uprawnionych techników dentystycznych, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, prawników, inżynierów, techników budowlanych, geodetów i tłumaczy, jeżeli działalność ta nie podlega przepisom o podatku od wynagrodzeń.

5. Za działalność w zakresie zatrudnień, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym, uważa się działalność duchownych i organistów osiągających dochody z innego tytułu niż umowa o pracę oraz działalność polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych jednostek organizacyjnych handlu zagranicznego z partnerami zagranicznymi.

§ 2. Na wniosek podatnika wyłącza się z obrotu:

1) przy wykonywaniu usług budowlanych - wartość dodanych materiałów,

2) przy wykonywaniu pozostałych usług - wartość dodanych części zamiennych, podzespołów oraz nie przetworzonych materiałów,

jeżeli podatnik:

a) wystawi rachunek za wykonaną usługę, w którym wykaże w odrębnej pozycji rodzaj, ilość, cenę jednostkową nie wyższą od ceny zakupu, ustaloną z uwzględnieniem wyników przeszacowania zapasów dokonanego zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz ogólną wartość dodanych materiałów, części zamiennych i podzespołów, bez doliczenia do niej narzutów,

b) ma dowody zakupu dodanych materiałów, części zamiennych i podzespołów, odpowiadające warunkom określonym w odrębnych przepisach.

§  3.

1. Przy wykonywaniu usług turystycznych, polegających na prowadzeniu biur podróży, oraz usług w dziedzinie rekreacji ruchowej, polegających na organizowaniu obozów i imprez, wyłącza się z obrotu, na wniosek podatnika, kwotę należności stanowiącej zwrot wydatków związanych z organizacją imprez turystyczno-wypoczynkowych i krajoznawczych oraz rekreacyjnych, z wyjątkiem wydatków będących kosztami prowadzenia zakładu, jeżeli podatnik:

1) wystawi rachunek za wykonaną usługę, w którym wykaże w odrębnej pozycji rodzaj i wielkość tych wydatków,

2) ma dowody poniesionych wydatków odpowiadające wymaganiom określonym w odrębnych przepisach.

2. Roczna suma należności stanowiących zwrot wydatków wykazanych w rachunkach za wykonaną usługę nie może być wyższa od sumy wydatków faktycznie poniesionych.

§  4.

1. Sprzedaż towarów po likwidacji działalności wytwórczej, usługowej lub handlowej, zwanej dalej "działalnością", i uzyskany z tej sprzedaży dochód nie podlegają oddzielnemu opodatkowaniu podatkami obrotowym i dochodowym, jeżeli:

1) na dzień likwidacji został sporządzony spis remanentu towarów w dwóch egzemplarzach, z których jeden został złożony przez podatnika urzędowi skarbowemu w terminie tygodniowym po dokonaniu spisu,

2) podatnik wystawia, z zachowaniem kopii, kolejno numerowane rachunki za sprzedane towary, z zaznaczeniem pozycji spisu remanentu, której sprzedaż dotyczy; przy sprzedaży towarów bezpośrednio konsumentowi nie jest konieczne podawanie w rachunku nazwiska, imienia i adresu nabywcy towaru,

3) sprzedaż towarów nie trwa dłużej niż trzy miesiące, licząc od dnia likwidacji działalności.

2. Urząd skarbowy może, na wniosek podatnika, przedłużyć w uzasadnionych wypadkach termin określony w ust. 1 pkt 3.

§  5.

1. Stawki podatku obrotowego od obrotów z działalności wytwórczej, usługowej i handlowej, w tym również wykonywanej przez osoby fizyczne i prawne mające miejsce zamieszkania lub pobytu albo siedzibę za granicą oraz przez obywateli państw obcych mających kartę stałego pobytu w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, określa tabela stanowiąca załącznik do rozporządzenia.

2. Podatek obrotowy od obrotów z działalności wytwórczej, ze sprzedaży wyrobów zaopatrzeniowych i kooperacyjnych, udokumentowanej kopiami wystawionych rachunków, pobiera się w wysokości 6% od obrotu, chyba że stawka podatku określona dla danego wyrobu w tabeli, o której mowa w ust. 1, jest niższa albo z tabeli tej wynika, że stawkę podatku obrotowego stosuje się bez względu na odbiorcę i przeznaczenie wyrobu.

3. Przez wyroby zaopatrzeniowe i kooperacyjne rozumie się wyroby sprzedawane bez pośrednictwa jednostek obrotu towarowego, z wyjątkiem spółdzielni rzemieślniczych, z przeznaczeniem do dalszego przerobu bądź zużycia produkcyjnego.

4. Przeznaczenie sprzedawanych wyrobów na cele określone w ust. 3 ustala się na podstawie zawartych umów, w tym również pisemnych zamówień, na dostawy określonych wyrobów, w których nabywca oświadczy, że kupowane wyroby przeznaczone są na te cele.

5. Do obrotów ze sprzedaży produktów i usług luksusowych stosuje się stawki podatku obrotowego określone dla takich samych produktów i usług na podstawie art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. z 1987 r. Nr 12, poz. 77).

§  6.

1. W wypadkach określonych w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku obrotowym, jeżeli kwota podatku obrotowego zapłaconego przez podatnika w cenie zakupu surowców i materiałów przekracza należny za dany rok podatek obrotowy od obrotów z wykonywanej działalności, obniża się należny za ten rok podatek dochodowy o nadwyżkę tej kwoty ponad należny podatek obrotowy.

2. Obniżkę podatku obrotowego, o której mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku obrotowym, oraz obniżkę podatku dochodowego, o której mowa w ust. 1, stosuje się również w wypadkach określonych w art. 11 ust. 2 ustawy o podatku obrotowym w razie zakupu surowców i materiałów, które zostały zużyte do produkcji wyrobów i usług sprzedanych na eksport.

3. Jeżeli kwota obniżki, o której mowa w ust. 1 i 2, przekracza należne podatki obrotowy i dochodowy za dany rok podatkowy lub jeżeli podatnik korzysta ze zwolnienia od tych podatków, właściwy urząd skarbowy zwraca różnicę, obciążając nią rachunek wydatków budżetu centralnego.

§ 7. Jeżeli w okresie zwolnienia od podatku dochodowego, o którym mowa w art. 11 ustawy o podatku dochodowym, podatnik nie poniesie wydatków na inwestycje do końca każdego roku podatkowego w wysokości co najmniej 1/3 uzyskanego dochodu za okres od dnia podjęcia działalności gospodarczej, jest obowiązany wpłacić w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku podatkowego kwotę odpowiadającą podatkowi należnemu od dochodu uzyskanego za poszczególne lata od dnia podjęcia działalności gospodarczej, chyba że w tym samym terminie podatnik poniesie wydatki na inwestycje w wymaganej wysokości. W razie poniesienia wydatków po tym terminie, nie później jednak niż do końca okresu zwolnienia od podatku dochodowego, wpłacona kwota podlega zwrotowi w ciągu 14 dni od zawiadomienia o tym urzędu skarbowego.

§  8.

1. Za koszty uzyskania przychodów uznaje się:

1) wydatki na nabycie przedmiotów majątkowych, jeżeli jednostkowy koszt nabycia przedmiotu nie przekracza 60.000 zł,

2) odpisy na zużycie przedmiotów majątkowych, jeżeli wydatki na ich nabycie nie są uznane za koszty uzyskania przychodów,

3) wartość mięsa pochodzącego z tuczu trzody, królików, ptactwa i hodowli ryb prowadzonych na potrzeby własnego zakładu lub punktu gastronomicznego.

2. Za przedmioty majątkowe, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, uważa się również matryce niezbędne do wykonywania określonej produkcji.

3. Kwota jednostkowego kosztu nabycia przedmiotu majątkowego, określona w ust. 1 pkt 1, poczynając od roku podatkowego 1989 podlega w każdym roku podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen określonemu w centralnym planie rocznym. Wysokość kosztu na każdy rok podatkowy jest ogłaszana w Monitorze Polskim, w drodze obwieszczenia Ministra Finansów, w terminie do dnia 15 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy.

4. Zasady dokonywania odpisów na zużycie przedmiotów majątkowych określają odrębne przepisy w sprawie dokonywania odpisów na zużycie przedmiotów majątkowych przez podatników podatku dochodowego nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej.

§  9.

1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kwot wszelkiego rodzaju wynagrodzeń, do których stosuje się przepisy o podatku od wynagrodzeń, wypłacanych przez osoby prawne udziałowcom lub akcjonariuszom oraz osobom, które biorą udział w zarządzie spółek posiadających osobowość prawną bądź wchodzą w skład rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, bądź są upoważnione do samodzielnego prowadzenia przedsiębiorstwa, w wysokości przekraczającej:

przy obrocie rocznym zł
ponad	do
	100.000.000	3-krotną przeciętną roczną płacę w gospodarce uspołecznionej z roku poprzedzającego rok podatkowy,
100.000.000	300.000.000	3,5-krotną przeciętną roczną płacę w gospodarce uspołecznionej z roku poprzedzającego rok podatkowy,
300.000.000		4,5-krotną przeciętną roczną płacę w gospodarce uspołecznionej z roku poprzedzającego rok podatkowy.

2. Wysokość 3-krotnej, 3,5-krotnej oraz 4,5-krotnej przeciętnej rocznej płacy, o której mowa w ust. 1, jest ogłaszana w Monitorze Polskim, w drodze obwieszczenia Ministra Finansów, w terminie do dnia 15 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, na podstawie danych o wysokości przeciętnej płacy w gospodarce uspołecznionej.

§  10.

1. W razie używania przez pracowników własnych pojazdów samochodowych do celów służbowych, ograniczenie kosztów, o którym mowa w art. 14 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym, dotyczy tylko stawek określonych za jeden kilometr przebiegu pojazdu.

2. Ograniczenie kosztów reprezentacji i reklamy, określone w art. 14 pkt 15 ustawy o podatku dochodowym, nie dotyczy kosztów uczestnictwa, z wyjątkiem kosztów usług gastronomicznych, w wystawach i targach organizowanych przez Zarząd Międzynarodowych Targów Poznańskich i Polską Izbę Handlu Zagranicznego, udowodnionych rachunkami tych jednostek. Ograniczenie to nie dotyczy również kosztów uczestnictwa w wystawach i targach zalecanego przez Polską Izbę Handlu Zagranicznego.

3. Przy wykonywaniu działalności w zakresie usług turystycznych, pośrednictwa handlowego i pośrednictwa przy zawieraniu małżeństw nie uważa się za koszty reklamy wydatków na ogłoszenia i inne informacje stanowiące ofertę lub zaproszenie do rozpoczęcia rokowań.

§  11.

1. Koszt nabycia rzeczy i praw majątkowych dla celów opodatkowania dochodu z ich sprzedaży, z zastrzeżeniem ust. 2-5, ustala się:

1) jeżeli nabycie rzeczy lub praw majątkowych nastąpiło w drodze darowizny albo zasiedzenia - w wysokości wartości przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, a jeżeli nabycie było wolne od opodatkowania - w wysokości wartości ustalonej przez urząd skarbowy, tak jakby to nabycie podlegało opodatkowaniu,

2) jeżeli nabycie rzeczy lub praw majątkowych nastąpiło w inny sposób, z wyjątkiem nabycia w drodze zamiany - w wysokości ceny nabycia lub kosztów wytworzenia,

3) jeżeli nabycie rzeczy lub praw majątkowych nastąpiło w drodze zamiany - koszt nabycia sprzedanych rzeczy i praw majątkowych ustala się w wysokości ich wartości ustalonej przy zamianie.

2. Przy sprzedaży budynku wybudowanego przez zbywcę oraz budynku, którego budowy nie zakończono, koszt nabycia ustala się w wysokości faktycznego, udowodnionego kosztu budowy. Jeżeli faktyczny koszt budowy nie został udowodniony, przy sprzedaży budynku wybudowanego przez zbywcę koszt nabycia ustala się w wysokości stanowiącej iloczyn powierzchni użytkowej tego budynku i przeciętnego wskaźnika przeliczeniowego 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego dla celów obliczania premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za rok, w którym budynek został oddany do użytkowania. Przy sprzedaży budynku, którego budowy nie zakończono, koszt nabycia ustalony według zasady określonej w zdaniu poprzednim przyjmuje się w procencie odpowiadającym procentowi zaawansowania budowy.

3. Przy sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntów koszt nabycia ustala się w wysokości opłat rocznych za okres użytkowania gruntów według stawek obowiązujących w dniu sprzedaży.

4. Przy sprzedaży budynków i gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego przez następcę rolnika, który gospodarstwo to przekazał w zamian za emeryturę lub rentę, koszt nabycia ustala się według zasad określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn - przy nabyciu darowizny przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej.

5. Jeżeli ustalone według zasad określonych w ust. 1, 2 i 4 wartość, cena nabycia lub koszt wytworzenia rzeczy i praw majątkowych nabytych w latach poprzedzających rok, w którym nastąpiła ich sprzedaż, byłyby niższe niż ustalone według niżej określonych zasad, przyjmuje się:

1) przy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, z zastrzeżeniem pkt 3 - wartość odpowiadającą równowartości tego prawa ustalonej przez spółdzielnię na podstawie przepisów Prawa spółdzielczego o rozliczeniach z członkami spółdzielni w razie wygaśnięcia własnościowego prawa do lokalu,

2) przy sprzedaży lokali mieszkalnych nabytych przez sprzedającego od Państwa - wartość odpowiadającą cenie sprzedaży lokalu przez Państwo, obowiązującej w dniu sprzedaży,

3) przy sprzedaży budynków lub ich części oraz lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość, z wyjątkiem wymienionych w pkt 2 - koszt nabycia lub wytworzenia, łącznie z wartością nakładów trwale zwiększających lub ulepszających ich substancję, po przeliczeniu w takim stosunku procentowym, w jakim pozostaje przeciętny wskaźnik przeliczeniowy 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalony dla celów obliczania premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za rok, w którym dokonano sprzedaży, do wskaźnika ustalonego za rok, w którym nastąpiło nabycie budynku lub w którym poniesiono nakłady; zasadę tę stosuje się odpowiednio przy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, jeżeli źródłem nabycia tych praw nie był przydział spółdzielni mieszkaniowych,

4) przy sprzedaży budynków lub ich części oraz lokali mieszkalnych stanowiących odrębną nieruchomość, jeżeli koszt nabycia lub wytworzenia nie jest możliwy do ustalenia - wartość wynikającą z zastosowania wskaźnika przeliczeniowego, o którym mowa w pkt 3, określonego na rok, w którym nastąpiła sprzedaż,

5) przy sprzedaży gruntów oraz prawa wieczystego użytkowania nabytego od poprzedniego wieczystego użytkownika - koszt nabycia po przeliczeniu w takim stosunku procentowym, w jakim pozostaje wysokość odszkodowania za 1 m² gruntu ustalonego według zasad obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości w roku, w którym nastąpiła sprzedaż, do tego odszkodowania według zasad obowiązujących w roku nabycia,

6) przy sprzedaży pozostałych rzeczy - koszt nabycia lub wytworzenia po przeliczeniu w takim stosunku procentowym, w jakim pozostaje cena takich samych lub podobnych rzeczy w roku sprzedaży do ceny stosowanej w obrocie uspołecznionym w roku nabycia.

6. W razie sprzedaży gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, które utraciły charakter rolny lub leśny, koszt nabycia ustalony według zasad określonych w ust. 1-5 podwyższa się o kwotę uiszczonych przez sprzedającego opłat z tytułu zmiany przeznaczenia lub sposobu użytkowania gruntów.

7. W przypadkach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 20 lit. b) ustawy o podatku dochodowym, jeżeli kwota wydatkowana na cele wymienione w tym przepisie była niższa od kwoty uzyskanej ze sprzedaży, dochód ustala się w wysokości nie przekraczającej różnicy pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży a kwotą wydatkowaną. Przy ustalaniu kwoty wydatkowanej na budowę budynku stosuje się odpowiednio zasadę określoną w ust. 2.

8. Za datę nabycia:

1) budynku wybudowanego przez zbywcę przyjmuje się dzień, w którym przystąpiono do użytkowania budynku, a w razie sprzedaży budynku, którego budowy nie zakończono, za datę nabycia przyjmuje się dzień, w którym budowa została przerwana,

2) budynku wybudowanego przez spółdzielnię podejmującą budowę domów jednorodzinnych w celu przeniesienia ich własności na rzecz członków oraz lokalu mieszkalnego w domu wybudowanym przez spółdzielnię w celu ustanowienia odrębnej własności lokali w tym domu - przyjmuje się dzień zamieszkania członka w domu jednorodzinnym lub lokalu mieszkalnym.