Rozdział 1 - Przepisy ogólne - Organizacja hodowli i rozród zwierząt gospodarskich.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2021.36

Akt obowiązujący

Wersja od: 8 stycznia 2021 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne

Art.  1.  [Przedmiot regulacji]

Ustawa reguluje sprawy z zakresu hodowli oraz zachowania zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich, oceny ich wartości użytkowej i oceny genetycznej, prowadzenia ksiąg hodowlanych, rejestrów hodowlanych i rejestrów, a także kontroli nad hodowlą i rozrodem tych zwierząt.

Art.  2.  [Definicje]

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) zwierzęta gospodarskie - zwierzęta:

a) gatunków wymienionych w art. 2 pkt 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1012 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie zootechnicznych i genealogicznych warunków dotyczących hodowli zwierząt hodowlanych czystorasowych i mieszańców świni, handlu nimi i wprowadzania ich na terytorium Unii oraz handlu ich materiałem biologicznym wykorzystywanym do rozrodu i jego wprowadzania na terytorium Unii oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 652/2014, dyrektywy Rady 89/608/EWG i 90/425/EWG i uchylającego niektóre akty w dziedzinie hodowli zwierząt ("rozporządzenie w sprawie hodowli zwierząt") (Dz. Urz. UE L 171 z 29.06.2016, str. 66, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem 2016/1012",

b) gatunków zaliczanych do jeleniowatych, drobiu i zwierząt futerkowych oraz gatunków: alpaka (Vicugna pacos), jedwabnik morwowy (Bombyx mori) i pszczoła miodna (Apis mellifera),

2) jeleniowate - zwierzęta gatunków: jeleń szlachetny (Cervus elaphus), jeleń sika (Cervus nippon) i daniel (Dama dama), utrzymywane w warunkach fermowych w celu pozyskania mięsa lub skór, jeżeli pochodzą z chowu lub hodowli zamkniętej, o których mowa w przepisach prawa łowieckiego, albo chowu lub hodowli fermowej;

3) drób - ptaki gatunków: kura (Gallus gallus), kaczka (Anasplatyrhynchos), kaczka piżmowa (Cairina moschata), gęś (Anser anser), gęś garbonosa (Anser cygnoideś), indyk (Meleagris gallopavo), przepiórka japońska (Coturnix japonica), perlica (Numida meleagris) oraz struś (Struthio camelus) - w przypadku gdy jest utrzymywany w warunkach fermowych;

4) zwierzęta futerkowe - zwierzęta gatunków: lis pospolity (Vulpes vulpes), lis polarny (Alopex lagopus), norka amerykańska (Neovison vison), tchórz (Mustela putorius), jenot (Nyctereutes procyonoides), nutria (Myocastor coypus), szynszyla (Chinchilla lanigera) i królik (Oryctolagus cuniculus), utrzymywane w celu produkcji surowca dla przemysłu futrzarskiego, mięsnego i włókienniczego;

5) hodowla zwierząt - zespół zabiegów zmierzających do poprawienia założeń dziedzicznych (genotypu) zwierząt gospodarskich, w zakres których wchodzi ocena wartości użytkowej i ocena genetyczna zwierząt gospodarskich, selekcja i dobór osobników do kojarzenia, prowadzone w warunkach prawidłowego chowu;

6) prawodawstwo zootechniczne - przepisy Unii Europejskiej dotyczące hodowli zwierząt i rozrodu zwierząt gospodarskich;

7) hodowca - osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, uczestniczącą w realizacji programu hodowlanego;

8) program hodowlany - program hodowlany w rozumieniu art. 2 pkt 26 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt, o których mowa w pkt 1 lit. b - program określający cele i metody prowadzenia hodowli;

9) wartość użytkowa - wymierną cechę lub zespół cech zwierzęcia gospodarskiego o znaczeniu gospodarczym;

10) ocena genetyczna - ocenę prowadzoną zgodnie z zasadami określonymi w rozdziale V rozporządzenia 2016/1012 w celu oszacowania wartości hodowlanej, o której mowa w art. 2 pkt 16 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt, o których mowa w pkt 1 lit. b - ocenę prowadzoną w celu oszacowania uwarunkowanej genetycznie zdolności zwierzęcia gospodarskiego do przekazywania potomstwu określonej cechy lub cech;

11) zwierzę hodowlane - zwierzę hodowlane w rozumieniu art. 2 pkt 3 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, o których mowa w pkt 1 lit. b - zwierzę, które spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

a) zostało wpisane do księgi hodowlanej lub rejestru,

b) jego rodzice i dziadkowie zostali wpisani do księgi hodowlanej lub rejestru tej samej rasy lub ras, lub linii hodowlanej,

c) jego wykorzystanie jest przewidziane w programie hodowlanym prowadzonym dla danej księgi hodowlanej lub rejestru;

12) zwierzę hodowlane czystorasowe - zwierzę hodowlane czystorasowe w rozumieniu art. 2 pkt 9 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, o których mowa w pkt 1 lit. b - zwierzę pochodzące co najmniej od dwóch pokoleń przodków wpisanych do księgi hodowlanej danej rasy lub linii hodowlanej, które spełnia warunki wpisu do księgi hodowlanej określone w programie hodowlanym;

13) księga hodowlana - księgę hodowlaną w rozumieniu art. 2 pkt 12 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, o których mowa w pkt 1 lit. b - zbiór informacji o zwierzętach gospodarskich prowadzony w formie książki, kartoteki lub na informatycznym nośniku danych;

14) rasa - rasę w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, o których mowa w pkt 1 lit. b - populację zwierząt w obrębie gatunku o wspólnym pochodzeniu, charakteryzujących się przekazywaniem potomstwu określonego zespołu cech;

15) ród lub linia hodowlana - linię w rozumieniu art. 2 pkt 11 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, o których mowa w pkt 1 lit. b - populację zwierząt uzyskaną w wyniku ich hodowli w obrębie rasy, selekcjonowaną w określonym kierunku;

16) stado zwierząt futerkowych - grupę zwierząt futerkowych tego samego gatunku, utrzymywaną wspólnie w celu pozyskania ich potomstwa;

17) krzyżowanie - kojarzenie zwierząt gospodarskich, z wyjątkiem świń i mieszańców świni, genetycznie odmiennych, różnych ras, odmian lub linii;

18) mieszaniec - wpisane do rejestru zwierzę gospodarskie, z wyjątkiem mieszańca świni, lub stado, uzyskane w wyniku planowego krzyżowania:

a) zwierząt gospodarskich różnych ras, rodów lub linii lub

b) zwierząt gospodarskich będących produktem krzyżowania, lub

c) zwierząt hodowlanych czystorasowych i zwierząt gospodarskich będących produktem krzyżowania;

19) mieszaniec świni - mieszańca świni w rozumieniu art. 2 pkt 10 rozporządzenia 2016/1012;

20) rejestr hodowlany - rejestr hodowlany w rozumieniu art. 2 pkt 17 rozporządzenia 2016/1012;

21) rejestr - zbiór informacji o zwierzętach gospodarskich, z wyjątkiem świń i mieszańców świni, prowadzony w formie książki, kartoteki lub na informatycznym nośniku danych;

22) rozród - kontrolowane rozmnażanie zwierząt gospodarskich;

23) materiał biologiczny - materiał biologiczny wykorzystywany do rozrodu w rozumieniu art. 2 pkt 4 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, o których mowa w pkt 1 lit. b - nasienie reproduktorów, jaja wylęgowe, jaja jedwabnika morwowego, larwy jedwabnika morwowego, oocyty i zarodki przeznaczone do wykorzystania w rozmnażaniu tych zwierząt;

24) zawody konne - każde konne współzawodnictwo, w tym różne formy wyścigów konnych, sportów konnych, wystawy i pokazy;

25) związek hodowców - związek hodowców w rozumieniu art. 2 pkt 5 rozporządzenia 2016/1012, a w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, o których mowa w pkt 1 lit. b - organizację posiadającą osobowość prawną, zrzeszającą na zasadach dobrowolności hodowców utrzymujących zwierzęta danego gatunku, rasy, linii hodowlanej albo odmiany w obrębie gatunku lub rasy;

26) przedsiębiorstwo hodowlane - przedsiębiorstwo hodowlane w rozumieniu art. 2 pkt 6 rozporządzenia 2016/1012.

Art.  3.  [Minister właściwy do spraw rolnictwa jako organ właściwy w zakresie prawodawstwa zootechnicznego]

Jeżeli prawodawstwo zootechniczne przyznaje kompetencje państwu członkowskiemu Unii Europejskiej, właściwej władzy albo właściwemu organowi lub nakłada obowiązek wykonania określonych zadań lub czynności przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, właściwą władzę albo właściwy organ albo określa uprawnienia państwa członkowskiego Unii Europejskiej, właściwej władzy albo właściwego organu, to te kompetencje i uprawnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przysługują ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa, który jest obowiązany do wykonania zadań i czynności określonych w tym prawodawstwie, z tym że kontrolę urzędową w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia 2016/1012 przeprowadza Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt.

Art.  4.  [Status prawny i organizacja Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt]

1. Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt jest państwową jednostką budżetową i podlega ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa.

2. Krajowym Centrum Hodowli Zwierząt kieruje dyrektor powoływany i odwoływany przez ministra właściwego do spraw rolnictwa.

3. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, statut Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt, w tym jego siedzibę, obszar działania i organizację wewnętrzną, mając na względzie zapewnienie prawidłowej i skutecznej realizacji zadań określonych w art. 3 i art. 5 ust. 1.

Art.  5.  [Zadania Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt i laboratorium referencyjnego]

1. Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt, oprócz przeprowadzania kontroli urzędowej w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia 2016/1012, wykonuje również następujące zadania:

1) przeprowadza kontrolę w zakresie:

a) prowadzenia ksiąg hodowlanych, oceny wartości użytkowej i oceny genetycznej oraz hodowli i rozrodu zwierząt gospodarskich, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. b, a także prowadzenia rejestrów,

b) sposobu wykorzystania środków pochodzących z dotacji budżetowych przyznanych podmiotom realizującym zadania w zakresie postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej;

2) prowadzi laboratorium referencyjne badające mleko w ramach oceny wartości użytkowej bydła, owiec i kóz;

3) współpracuje z organizacjami międzynarodowymi działającymi w dziedzinie hodowli zwierząt i ich rozrodu.

2. Laboratorium referencyjne, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, wykonuje zadania polegające na:

1) przygotowywaniu materiałów odniesienia;

2) organizowaniu badań porównawczych w celu ujednolicania standardów i metod analitycznych;

3) prowadzeniu szkoleń pracowników laboratoriów, o których mowa w art. 20;

4) przeprowadzaniu badań laboratoryjnych mających na celu potwierdzenie wyników badań przeprowadzonych przez inne laboratoria, w szczególności jeżeli otrzymane wyniki badań budzą wątpliwości.

Art.  6.  [Użyczenie przez Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt rzeczy niezbędnych do wykonywania zadań związanych z prowadzeniem księgi hodowlanej, rejestru hodowlanego lub rejestru oraz oceny wartości użytkowej lub oceny genetycznej]

1. Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt może, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw rolnictwa, użyczyć związkowi hodowców, przedsiębiorstwu hodowlanemu lub innemu podmiotowi prowadzącemu księgę hodowlaną, rejestr hodowlany lub rejestr oraz ocenę wartości użytkowej lub ocenę genetyczną rzecz będącą w zarządzie lub trwałym zarządzie Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt, niezbędną do wykonywania zadań związanych z prowadzeniem księgi hodowlanej, rejestru hodowlanego lub rejestru oraz oceny wartości użytkowej lub oceny genetycznej.

2. Użyczenie rzeczy, o której mowa w ust. 1, następuje w drodze umowy zawartej na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony zarząd albo trwały zarząd tą rzeczą.

3. Podmiot biorący rzecz do używania, oprócz ponoszenia zwykłych kosztów jej utrzymania, ponosi wszystkie inne koszty związane z korzystaniem z tej rzeczy.

4. Umowa użyczenia, o której mowa w ust. 2, oprócz postanowień określonych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 i 2320), zawiera:

1) oznaczenie rzeczy, z tym że w przypadku nieruchomości zawiera jej:

a) oznaczenie według księgi wieczystej oraz według ewidencji gruntów i budynków,

b) powierzchnię oraz opis;

2) cel, na jaki rzecz zostaje oddana do używania;

3) sposób używania rzeczy;

4) czas, na który rzecz zostaje oddana do używania.

5. Jeżeli rzecz jest oddawana do używania na rzecz kilku podmiotów, w umowie użyczenia, o której mowa w ust. 2, ustala się także zasady wspólnego używania tej rzeczy.

6. Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt może, poza przypadkami innymi niż określone w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, żądać zwrotu rzeczy użyczonej, także w przypadku gdy podmiot biorący ją do używania zaprzestanie wykonywania zadań, do wykonywania których został upoważniony, albo utraci prawo prowadzenia księgi hodowlanej.

Art.  7.  [Dofinansowanie z budżetu państwa kosztów realizacji zadań na rzecz hodowli zwierząt]

1. Koszty realizacji zadań na rzecz hodowli zwierząt w zakresie postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej mogą być dofinansowywane z budżetu państwa na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych, w formie dotacji przedmiotowych dla podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa.

2. Dotacji, o których mowa w ust. 1, udziela, w drodze decyzji, minister właściwy do spraw rolnictwa.