Rozdział 4 - Formalne postępowanie dyscyplinarne. - Odpowiedzialność dyscyplinarna funkcjonarjuszów publicznych na obszarze województw poznańskiego i pomorskiego, nie podlegających przepisom dyscyplinarnym wydanym dla całego obszaru Rzeczypospolitej Polskiej.
Dz.U.1928.24.206
Akt utracił mocROZDZIAŁ IV.
Formalne postępowanie dyscyplinarne.
Formalne postępowanie dyscyplinarne.
Jeżeli w wyniku dochodzeń wstępnych (art. 13) w odniesieniu do faktów, które były ich przedmiotem, stwierdzono znamiona występku służbowego (art. 3 ust. 1 i 3), albo jeżeli w toku porządkowego postępowania dyscyplinarnego władza te przeprowadzająca uznała, że zachodzą znamiona występku służbowego, a nie tylko wykroczenia służbowego, należy skierować sprawę na drogę formalnego postępowania dyscyplinarnego.
Formalne postępowanie dyscyplinarne wdraża:
1. właściwy wojewoda we wszystkich przypadkach niezastrzeżonych naczelnym władzom państwowym;
2. właściwa naczelna władza państwowa, przeciwko członkom zarządu i funkcjonariuszom, których wybór lub nominacja wymagają zatwierdzenia lub zgody tej władzy, z wyjątkiem burmistrzów miast o liczbie ludności poniżej 100.000 mieszkańców, tudzież przeciw przewodniczącemu, zastępcy przewodniczącego i członkom pomorskiego wydziału wojewódzkiego oraz zastępcy pomorskiego starosty krajowego.
Zarządzenie wdrożenia formalnego postępowania dyscyplinarnego wydają władze powyższe bez wniosku, o ile same są bezpośredniemi władzami służbowemi lub nadzorczemi, we wszystkich innych przypadkach wydają one zarządzenie powyższe na wniosek - a mianowicie:
Wniosek o wdrożenie formalnego postępowania dyscyplinarnego powinien zawierać dokładne wskazanie faktów, w których dopatrzono się występku służbowego.
Do orzekania w formalnem postępowaniu dyscyplinarnem powołane są:
1. wojewódzkie komisje dyscyplinarne dla funkcjonarjuszów samorządowych i niektórych innych grup funkcjonarjuszów publicznych - przy wojewodach w Poznaniu i Toruniu, - jako kolegjalne władze dyscyplinarne I instancji;
2. Wyższa Komisja Dyscyplinarna dla funkcjonarjuszów samorządowych i niektórych innych grup funkcjonarjuszów publicznych - z siedzibą w Poznaniu - jako kolegjalna władza dyscyplinarna II i ostatniej instancji.
Orzeczeń komisyj dyscyplinarnych w sprawach dyscyplinarnych nie można zmienić ani uchylić zarządzeniami administracyjnemi.
Wojewódzkie komisje dyscyplinarne (art. 22 p. 1) składają się z przewodniczącego, czterech zastępców przewodniczącego, dwudziestu czterech innych członków, oraz dwunastu zastępców tych ostatnich członków.
Przewodniczącego mianuje na okres lat trzech właściwy wojewoda w porozumieniu z prezesem właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego z pośród sędziów zawodowych tego wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Czterech zastępców przewodniczącego mianuje na okres lat trzech właściwy wojewoda z pośród urzędników administracji państwowej posiadających ukończone studja prawnicze.
Dwunastu członków wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej i sześciu zastępców tych członków mianuje na okres lat trzech właściwy wojewoda w połowie z pośród urzędników administracji państwowej, o ile możności z ukończonemi studjami prawniczemi, w połowie z pośród osób wskazanych w art. 1 rozporządzenia niniejszego; pozostałych dwunastu członków i sześciu zastępców tych członków wybiera na okres lat trzech właściwy wydział wojewódzki z pośród osób, wskazanych w art. 1 rozporządzenia niniejszego.
Wojewódzkie komisje dyscyplinarne obradują i orzekają jako kolegjalne władze dyscyplinarne I-ej instancji w kompletach złożonych z przewodniczącego lub jego zastępcy i dwóch członków lub zastępców członków, z których jeden ma pochodzić z wyboru wydziału wojewódzkiego, a drugi z nominacji.
Komplety orzekające powinny być corocznie zgóry na okres całego roku ustalane z uwzględnieniem rodzajów oraz działów administracji samorządowej. W kompletach tych mogą być w ciągu powyższych okresów rocznych dokonywane zmiany, konieczne ze względu na potrzebę dostosowania składu do stanowiska służbowego obwinionego.
Uchwały wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej zapadają większością głosów członków orzekającego kompletu.
Członków orzekającego kompletu oraz rzecznika dyscyplinarnego można od udziału w sprawie wyłączyć w przypadkach i na zasadach przewidzianych w ustawie postępowania karnego przy wliczeniu i nieprzyjęciu osób sądowych. Można także wyłączyć tych członków kompletu, którzy pozostają do obwinionego w stosunku przełożonego lub podwładnego. Ponadto, obwiniemy ma prawo w każdym przypadku wyłączyć jednego członka kompletu bez podania powodów.
Prośba obwinionego o wyłączenie członka orzekającego kompletu lub rzecznika dyscyplinarnego powinna być wniesiona do komisji dyscyplinarnej w ciągu dni ośmiu od otrzymania wezwania do ustnej rozprawy.
Wyższa Komisja Dyscyplinarna (art. 22 p 2) składa się z przewodniczącego, dwóch zastępców przewodniczącego, tudzież dwunastu innych członków i ośmiu zastępców tych ostatnich członków.
Przewodniczącego i zastępców przewodniczącego mianuje Minister Spraw Wewnętrznych na okres lat trzech z pośród sędziów zawodowych wojewódzkich sądów administracyjnych w Poznaniu i Toruniu.
Sześciu członków i czterech zastępców członków mianuje Minister Spraw Wewnętrznych na okres lat trzech w połowie z pośród czynnych funkcjonarjuszów państwowych z ukończonemi studiami prawniczemi, w połowie zaś z pośród osób, wskazanych w art. 1 rozporządzenia niniejszego, posiadających ukończone studja prawnicze. Pozostałych sześciu członków i czterech zastępców tych członków wybierają po połowie wydział wojewódzki poznański i pomorski na okres trzech lat z pośród osób, wskazanych w art. 1 rozporządzenia niniejszego.
Wyższa Komisja Dyscyplinarna obraduje i orzeka, jako kolegjalna władza dyscyplinarna II instancji w kompletach złożonych z przewodniczącego lub jego zastępcy i czterech członków lub zastępców członków. W komplecie zasiadać musi dwóch członków względnie dwóch zastępców członków, powołanych z wyboru wydziału wojewódzkiego poznańskiego i pomorskiego i dwóch członków względnie dwóch zastępców pochodzących z nominacji.
Przepisy art. 25 odnoszące się do wojewódzkich komisyj dyscyplinarnych mają odpowiednie zastosowanie do Wyższej Komisji Dyscyplinarnej.
Członkowie komisyj dyscyplinarnych, tak mianowani jak i wybrani są w wykonywaniu swoich funkcyj samodzielni i niezawiśli.
Członkom komisyj dyscyplinarnych przysługuje za ich czynności w tym charakterze osobne wynagrodzenie. Wysokość tego wynagrodzenia, w zależności od zakresu spraw i rozmiaru poświęconej im pracy oznacza odnośnie do członków wojewódzkich komisyj dyscyplinarnych właściwy wojewoda, po wysłuchaniu opinji właściwego wydziału wojewódzkiego, odnośnie zaś do członków Wyższej Komisji Dyscyplinarnej wojewoda poznański w porozumieniu z wojewodą pomorskim, po wysłuchaniu opinji obu odnośnych wydziałów wojewódzkich.
W razie pełnienia czynności członka komisji dyscyplinarnej poza miejscem zamieszkania przysługuje członkom komisyj dyscyplinarnych zwrot faktycznych kosztów podróży.
Formalne postępowanie dyscyplinarne składa się z śledztwa wstępnego, które prowadzi osobny komisarz śledczy, i z ustnej rozprawy.
Komisarza śledczego powołuje właściwy terytorialnie wojewoda z pośród urzędników ogólnej administracji państwowej.
Postanowienia ustępu drugiego i trzeciego art. 28 mają co do komisarza śledczego odpowiednie zastosowanie.
Komisarz śledczy wzywa obwinionego, podając mu punkty obwinienia oraz przesłuchuje go protokólarnie, o ile stawi się na wezwanie.
Komisarz śledczy przesłuchuje protokólarnie świadków i znawców, w razie potrzeby pod przysięgą; zbiera i bada wszystkie dowody służące do wyjaśnienia sprawy.
Przesłuchanie obwinionego i świadków następuje z udziałem zaprzysiężonego protokólarnie, o ile protokólantem nie jest zaprzysiężony urzędnik.
Czynności rzecznika dyscyplinarnego w wojewódzkich komisjach dyscyplinarnych sprawuje urzędnik ogólnej administracji państwowej powołany przez właściwego wojewodę.
Obowiązkiem rzecznika dyscyplinarnego jest przy przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego stać na straży godności i powagi stanowiska urzędniczego oraz ścisłego wykonywania obowiązków służbowych. Komisja dyscyplinarna przedsiębierze każdą uchwałę nie inaczej, jak po wysłuchaniu zdania rzecznika dyscyplinarnego.
Postanowienia ustępu drugiego i trzeciego art. 28 mają co do rzecznika odpowiednie zastosowanie.
Aż do chwili wniesienia aktu oskarżenia do wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej (art. 36 ustęp 1-szy), władza, która wdrożyła postępowanie dyscyplinarne, może na wniosek właściwego związku prawa publicznego lub ze względu na wynik śledztwa wstępnego na wniosek rzecznika dyscyplinarnego umorzyć postępowanie dyscyplinarne i jeśli uzna to za właściwe, nałożyć na funkcjonariusza porządkową karę dyscyplinarną.
Komisji dyscyplinarnej przysługuje każdego czasu aż do chwili zamknięcia ustnej rozprawy prawo umorzenia postępowania dyscyplinarnego, a to ze względu na wynik dotychczasowego postępowania.
W razie wygaśnięcia stosunku służbowego obwinionego, postępowanie dyscyplinarne bez względu na stadjum, w którem się znajduje, podlega umorzeniu; w razie śmierci obwinionego może ono jednak być przeprowadzone na żądanie ustawowych spadkobierców zmarłego.
Jeżeli władza, która wdrożyła formalne postępowanie dyscyplinarne, ze względu na wynik śledztwa wstępnego postępowania nie umorzyła, wówczas rzecznik dyscyplinarny na podstawie tegoż wyniku śledztwa wstępnego wnosi akt oskarżenia do wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej, przedkładając równocześnie jego odpis władzy, która wdrożyła postępowanie dyscyplinarne.
Wojewódzka komisja dyscyplinarna wyznacza ustną rozprawę i wzywa do niej obwinionego przy równoczesnem udzieleniu mu odpisu aktu oskarżenia oraz listy członków kompletu orzekającego. O ile ustanowiono obrońcę, wzywa się go również do rozprawy. Odnośne wezwanie musi być obwinionemu, względnie także obrońcy, doręczone przynajmniej na dwa tygodnie przed dniem, w którym ma się odbyć ustna rozprawa.
W razie potrzeby następuje równocześnie wezwanie świadków i znawców oraz zarządzenie zebrania innych dowodów dla wyświetlenia sprawy.
Rozprawa ustna, którą przeprowadza się na posiedzeniu z wykluczeniem publiczności, rozpoczyna się przedstawieniem przez referenta, wyznaczonego przez przewodniczącego wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej z liczby jej członków, stanu sprawy na podstawie wyników przeprowadzonych dochodzeń.
Z kolei przesłuchuje się obwinionego, a po ukończeniu postępowania dowodowego następują świadczenia i wnioski rzecznika dyscyplinarnego oraz obwinionego. W każdym razie obwinionemu służy ostatnie słowo.
Wojewódzka komisja dyscyplinarna może także po rozpoczęciu ustnej rozprawy na wniosek obwinionego lub rzecznika dyscyplinarnego, albo też z własnej inicjatywy zarządzić przesłuchanie świadków i znawców bądź to za pośrednictwem komisarza śledczego, bądź też bezpośrednio przez komisje, jako też zebranie innych dowodów dla wyświetlenia sprawy. W tym celu w razie potrzeby komisja odracza rozprawę na inny dzień, o którym powinna zawiadomić obwinionego.
Obwinionemu wolno w postępowaniu dyscyplinarnem korzystać z pomocy obrońcy z pośród adwokatów lub z pośród osób podlegających rozporządzeniu niniejszemu względnie funkcjonanuszów państwowych, pozostających w służbie czynnej lub w stanie spoczynku. Komisja dyscyplinarna może jednak zarządzić każdego czasu osobiste stawienie się obwinionego pod zagrożeniem, że w razie niestawiennictwa obrońca jego nie zostanie dopuszczony do zastępstwa. Obrońcy, który nie jest zawodowym adwokatem, nie wolno przyjmować wynagrodzenia.
Dowodnie wykazane koszty urzędnika - obrońcy, poniesione istotnie w interesie obrony, oraz diety i koszty podróży, w razie przedsiębranej w tym celu podróży, wypłaca temuż właściwy wojewódzki związek komunalny na rachunek ogólnych kosztów postępowania dyscyplinarnego w danej sprawie.
Wojewódzka komisja dyscyplinarna rozstrzyga na podstawie oceny danych, wynikających z całego przewodu dyscyplinarnego, czy i w jakim stopniu obwinienie uznać należy za uzasadnione.
Komisja dyscyplinarna może w wymiarze kary poprzestać na nałożeniu jednej z porządkowych kar dyscyplinarnych.
Orzeczenie dyscyplinarne wraz z powodami ogłasza się na popędzeniu, na którem ukończoną została rozprawa, albo na jednem z najbliższych posiedzeń, które odbyć się powinno najpóźniej w ciągu czternastu dni od ukończenia rozprawy.
Odpis orzeczenia dyscyplinarnego należy doręczyć obwinionemu oraz rzecznikowi dyscyplinarnemu w ciągu ośmiu dni od dnia jego ogłoszenia.
Z przebiegu rozprawy ustnej sporządza się protokół, który powinien zawierać nazwiska obecnych i istotną treść rozprawy. Protokół podpisuje przewodniczący i protokólant.
Od orzeczeń wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej służy zarówno rzecznikowi dyscyplinarnemu, jak i obwinionemu odwołanie do Wyższej Komisji Dyscyplinarnej.
Termin do wniesienia odwołania wynosi dwa tygodnie i rozpoczyna się od dnia następującego po doręczeniu orzeczenia dyscyplinarnego.
Odwołanie należy wnieść na piśmie przy dołączeniu odpisu tego odwołania na ręce przewodniczącego wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej, która orzeczenie wydala.
Odwołanie rzecznika dyscyplinarnego doręcza się w odpisie obwinionemu, jeżeli zaś stroną odwołującą się jest obwiniony, doręcza się odwołanie w oryginale rzecznikowi dyscyplinarnemu.
W ciągu czternastu dni po doręczeniu może strona przeciwna wnieść replikę.
Termin ten na wniosek stron może być odpowiednio przedłużony.
Po wniesieniu repliki względnie po upływie przepisanego do jej wniesienia terminu przesyła przewodniczący wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej odwołanie wraz z ewentualną repliką oraz aktami sprawy do Wyższej Komisji Dyscyplinarnej.
Do rozprawy ustnej przed Wyższą Komisją Dyscyplinarną maja analogiczne zastosowanie przepisy zawarte w art. 34 - 39 rozporządzenia niniejszego.
Czynności rzecznika dyscyplinarnego sprawuje w Wyższej Komisu Dyscyplinarnej urzędnik ogólnej administracji państwowej, powołany przez Ministra Spraw Wewnętrznych.
Nowych okoliczności faktycznych, które nie były podstawą orzeczenia wojewódzkiej komisji dyscyplinarnej, a służyłyby za podstawę do nowego obwinienia, nie można przyjmować za podstawę do wydania orzeczenia w Wyższej Komisji Dyscyplinarnej.
Jeżeli w formalnem postępowaniu dyscyplinarnem nałożono na funkcjonariusza formalną karę dyscyplinarną, to równocześnie w odnośnem orzeczeniu należy postanowić o obowiązku zwrotu kosztów postępowania na analogicznych zasadach jak w postępowaniu sądowo-karnem.
Jeżeli w formalnem postępowaniu dyscyplinarnem funkcjonariusza zupełnie uniewinniono lub nałożono nań porządkową karę dyscyplinarną, wówczas nie jest on obowiązany do zwrotu kosztów postępowania, lecz koszta te ponosi ten związek publiczno-prawny, od którego funkcjonariusz pobiera lub ostatnio pobierał uposażenie służbowe.
Koszta wynikłe z przybrania obrońcy, o ile nim nie jest urzędnik, ma we wszystkich przypadkach ponosić obwiniony.