Rozdział 4 - Informacje dla organów terenowych, przedsiębiorstw oraz innych jednostek gospodarki narodowej. - Narodowy plan społeczno-gospodarczy na lata 1983-1985.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1983.24.103

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1983 r.

Rozdział  4

Informacje dla organów terenowych, przedsiębiorstw oraz innych jednostek gospodarki narodowej.

1. Ocenia się, iż w 1985 r. dostawy ogółem paliw, energii, surowców i materiałów na zaopatrzenie produkcyjne będą wyższe w porównaniu z 1982 r. o 8-9%.

2. Przewiduje się poprawę zaopatrzenia w energię elektryczną. W latach 1983-1985 nie powinny mieć miejsca wyłączenia dostaw energii elektrycznej na cele produkcyjne. Poprawi się zaopatrzenie w kable elektroenergetyczne, akumulatory do pojazdów samochodowych, opony do samochodów osobowych i ciężarowych, do ciągników oraz maszyn i urządzeń rolniczych, sodę bezwodną i ciężką, sodę kaustyczną, polichlorek winylu, cement, płyty wiórowe i pilśniowe oraz papier. Mimo to nie będą mogły być w pełni pokryte potrzeby gospodarki narodowej w zaopatrzeniu w kable elektroenergetyczne, akumulatory i opony, szczególnie do samochodów ciężarowych.

Napięta sytuacja występuje w bilansie węgla kamiennego. Na cele produkcyjne przeznaczy się w 1985 r. dostawy węgla tylko o 1-2% większe niż w 1982 r.

3. Do najbardziej deficytowych surowców w latach 1983-1985 będą należeć: gaz ziemny wysokometanowy i zaazotowany, paliwa do silników benzynowych, wyroby walcowane, rury stalowe, pręty ciągnione i łuszczone, blachy ocynkowane, srebro i tarcica. Łagodzenia deficytu tych surowców i materiałów należy szukać w drodze oszczędności w ich zużyciu oraz zastępowania innymi dostępnymi surowcami produkcji krajowej.

Najtrudniejsza będzie sytuacja w zaopatrzeniu w surowce, materiały, półfabrykaty i inne artykuły importowane z krajów zaliczanych do II obszaru płatniczego. Niezbędne jest eliminowanie nieuzasadnionego importu i zastępowanie go materiałami produkcji krajowej lub importem z krajów zaliczanych do I obszaru płatniczego.

4. Dla uzyskania zakładanej w planie oszczędności paliw, energii, surowców i materiałów stosowane będą obok instrumentów ekonomicznych instrumenty bezpośredniego oddziaływania. Obejmą one m.in.:

1) zakazy instalowania nowych urządzeń grzewczych, opalanych gazem ziemnym, produkcji i instalowania niskosprawnych pieców, palenisk i kotłów opalanych węglem kamiennym, produkcji wyrobów nadmiernie energo- i materiałochłonnych,

2) wprowadzanie normatywów zużycia, wymagań jakościowych i eksploatacyjnych, a w szczególności: normatywów zużycia surowców i materiałów na jednostkę ważniejszych, masowo produkowanych wyrobów; normatywów zużycia paliw i energii w procesie eksploatacji poszczególnych urządzeń,

3) wprowadzenie powszechnej atestacji wyrobów nowo wprowadzanych do produkcji z punktu widzenia energo- i materiałochłonności,

4) uwzględnienie w kryteriach przyznawania znaku jakości parametrów charakteryzujących energo- i materiałochłonność wyrobów w sferze produkcji i eksploatacji.

5. Ogólne warunki dla wymiany z zagranicą w stosunkach z krajami kapitalistycznymi w latach 1983-1985 charakteryzować się mogą:

1) utrzymywaniem się trudności w uzyskaniu kredytów transakcyjnych, a w konsekwencji koniecznością realizowania importu na warunkach gotówkowych,

2) narastaniem tendencji protekcjonistycznych w związku z recesją gospodarczą w krajach kapitalistycznych,

3) pogorszeniem relacji cen w eksporcie i imporcie wobec obserwowanej tendencji do spadku cen surowców odgrywających dużą rolę w polskim eksporcie,

4) trudnościami wynikającymi ze stosowanych wobec Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej restrykcji gospodarczych.

Zgodnie z zasadami kształtowania cen w handlu zagranicznym pomiędzy krajami Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej w latach 1983-1985 ceny surowców i materiałów będą rosły szybciej niż ceny wyrobów gotowych.

Ocenia się, że wzrost cen w imporcie z krajów I obszaru płatniczego wyniesie w latach 1983-1985 około 6% średnio rocznie, z tego ropy naftowej 13%. Szacuje się, że ceny w eksporcie wzrosną odpowiednio o około 4% średnio rocznie, z tego ceny węgla kamiennego o 2%.

Prognozy wzrostu cen na rynkach kapitalistycznych wskazują na możliwość wzrostu w latach 1983-1985 cen w imporcie ogółem o 4% średnio rocznie. W eksporcie do tych krajów przewiduje się średnio roczny wzrost cen w skali 4-5%.

6. Zakłada się wzrost poziomu cen zaopatrzeniowych w latach 1983-1985 w skali 5-10% średnio rocznie. Podwyżki dotyczyć będą cen zaopatrzeniowych energii, węgla kamiennego i brunatnego, metali nieżelaznych, surowców hutniczych i wyrobów hutniczych. Zrealizowane zostaną dalsze etapy podwyżki taryf towarowych w transporcie kolejowym i samochodowym.

7. Przewiduje się, że na rynku wewnętrznym w latach 1983-1985 utrzymany będzie w ograniczonym zakresie system reglamentacji. Zakres reglamentacji będzie stopniowo ograniczany. Odchodzić się będzie od reglamentacji w tych deficytowych grupach asortymentowych (poza mięsem), w których nie spowoduje to dezorganizacji rynku.

Zakłada się, że w ramach ogólnego zakładanego wzrostu cen detalicznych w skali, o której mowa w rozdziale 1 pkt 10, podniesione zostaną ceny:

1) opału, energii, czynszów, niektórych środków produkcji dla rolnictwa oraz przeprowadzone będą dalsze etapy podwyżki opłat przewozowych w międzymiastowym ruchu pasażerskim koleją oraz autobusami Państwowej Komunikacji Samochodowej,

2) niektórych artykułów żywnościowych, przy przyjęciu zasady ograniczonego ruchu cen detalicznych, wiązanego z ruchem cen skupu, a połączonego ze stopniowym wychodzeniem z reglamentacji (oprócz mięsa i jego przetworów),

3) artykułów zaspokajających potrzeby dalszego rzędu przy założeniu, że wzrost cen tych grup towarów powinien wyprzedzać tempo wzrostu dochodów nominalnych ludności.

8. Ocenia się, że w latach 1983-1985 przyrost zasobów pracy wyniesie około 100 tys. osób. Obok podstawowego czynnika wzrostu zasobów pracy, jakim jest młodzież wchodząca w wiek produkcyjny, znaczną rolę będzie odgrywała aktywizacja zawodowa osób dotychczas nie pracujących oraz ponowne podejmowanie pracy przez emerytów.

Ośrodkami o największym deficycie siły roboczej w latach 1983-1985 będą aglomeracje: warszawska, łódzka, krakowska, gdańska, szczecińska, katowicka, poznańska, a także Bełchatowski Okręg Przemysłowy, Kielce, Olsztyn, Wrocław, Częstochowa, Wałbrzych, Rzeszów, Radom, Tarnów, Dębica, Bydgoszcz.

Przewiduje się, że liczba absolwentów zasadniczych szkół zawodowych w 1985 r. wyniesie około 184 tys., tj. będzie mniejsza niż w 1982 r. o ponad 11%. Utrzymywać się będą niedobory robotników wykwalifikowanych, zwłaszcza tradycyjnych zawodów grupy budowlanej: murarz, tynkarz, cieśla, posadzkarz, blacharz, dekarz, w zawodach grupy hutniczej: wytapiacze, biali murarze pieców przemysłowych, w zawodach grupy chemicznej, włókienniczej, obuwniczej, w zawodach związanych z obsługą kolei, a także tokarzy, frezerów, szlifierzy, wytaczaczy, spawaczy i ślusarzy narzędziowych.

Liczba absolwentów wyższych uczelni (z systemu studiów dziennych) wyniesie w latach 1983-1985 łącznie około 132 tys., w tym w 1985 r. 42 tys. Przewiduje się, że w latach 1983-1985 wystąpi deficyt absolwentów szkół wyższych z kierunków nauczycielskich.

9. Przewiduje się, że w latach 1983-1985 będą dostępne do praktycznego przemysłowego wykorzystania następujące krajowe oryginalne rozwiązania, wynikające z wynalazków o bardziej istotnym znaczeniu gospodarczym:

1) nowe technologie produkcji środków ochrony roślin,

2) nowe materiały o podwyższonej trwałości, a zwłaszcza stal o wysokiej odporności na działanie korodujące,

3) nowe technologie wytwarzania płyt pilśniowych porowatych grzyboodpornych oraz bezspoinowego wykonania izolacji wodochronnych w budownictwie,

4) nowe urządzenia do bieżnikowania opon oraz do wytwarzania drutów profilowych,

5) nowe technologie do wytwarzania asfaltów modyfikowanych oraz polimeryzacji monomerów w drewnie,

6) nowe urządzenia telekomunikacyjne, a zwłaszcza kable-światłowody oraz urządzenia telegrafii wielokrotnej,

7) nowe technologie wytwarzania produktów chemicznych i tworzyw, a zwłaszcza poliwęglanów oraz elektrolitycznego dwutlenku manganu.

10. Podstawowe zagrożenia dla realizacji zadań npsg mogą powstać w przypadku:

1) pogorszenia się warunków wymiany na rynkach krajów kapitalistycznych, opóźnień w wynegocjowaniu zasad spłaty przez Polską Rzeczpospolitą Ludową kredytów zaciągniętych w latach poprzednich, gorszych niż się zakłada warunków spłat zadłużenia, spadkowej tendencji cen wyrobów eksportowanych na rynki zagraniczne oraz nasilania się restrykcji i tendencji protekcjonistycznych w handlu światowym,

2) gorszych, niż się to przewiduje, warunków dla produkcji rolniczej, głębszego nieurodzaju, co miałoby ujemne skutki dla całej gospodarki narodowej w dwóch kolejnych latach.

11. Istotne zagrożenie dla równowagi finansowej państwa stworzyłoby przekroczenie założonego w planie poziomu i dynamiki wynagrodzeń za pracę w gospodarce uspołecznionej. Oznaczałoby to niższy niż założono poziom akumulacji finansowej przedsiębiorstw uspołecznionych, a tym samym niższy poziom dochodów systemu finansowego.

Dlatego też zapewnienie dyscypliny inwestycyjnej i dyscypliny w zakresie wypłaty wynagrodzeń stanowią podstawowe warunki utrzymania równowagi finansowej w latach 1983-1985.

12. Upoważnia się Radę Ministrów do przekazania organom i jednostkom organizacyjnym administracji centralnej oraz przedsiębiorstwom i organom terenowym bardziej szczegółowych informacji niż zawarte w niniejszym rozdziale, niezbędnych dla opracowania własnych planów przez te jednostki.