Część 1 - POSTANOWIENIA OGÓLNE - Łotwa-Polska. Umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych. Ryga.1994.02.23.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1995.110.534

Akt obowiązujący

Wersja od: 31 sierpnia 1997 r.

CZĘŚĆ  PIERWSZA

POSTANOWIENIA OGÓLNE

Artykuł  1

Ochrona prawna

1. Obywatele jednej Umawiającej się Strony korzystają na terytorium drugiej Umawiającej się Strony z takiej samej ochrony prawnej w sprawach osobistych i majątkowych, jaka przysługuje obywatelom drugiej Umawiającej się Strony.

2. Obywatele jednej Umawiającej się Strony mają prawo swobodnego i nieskrępowanego zwracania się do sądów i prokuratur, zwanych dalej "organami wymiaru sprawiedliwości", i innych organów drugiej Umawiającej się Strony, właściwych w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych, występowania przed nimi, wytaczania powództw, składania wniosków, jak również dokonywania innych czynności procesowych na tych samych warunkach, co obywatele tej Umawiającej się Strony.

3. Postanowienia niniejszej umowy dotyczące obywateli Umawiających się Stron stosuje się odpowiednio do osób prawnych utworzonych zgodnie z prawem tej Umawiającej się Strony, na której terytorium mają swoją siedzibę.

Artykuł  2

Udzielanie pomocy prawnej

1. Organy wymiaru sprawiedliwości Umawiających się Stron udzielają sobie wzajemnie pomocy prawnej w sprawach cywilnych, rodzinnych, pracowniczych i karnych, zgodnie z niniejszą umową.

2. Organy wymiaru sprawiedliwości udzielają pomocy prawnej również innym organom Umawiających się Stron w sprawach wymienionych w ustępie 1.

3. Inne organy właściwe w sprawach wymienionych w ustępie 1 przekazują wnioski o udzielenie pomocy prawnej za pośrednictwem organów wymiaru sprawiedliwości.

Artykuł  3

Zakres pomocy prawnej

Pomoc prawna obejmuje dokonywanie czynności procesowych przewidzianych przez prawo wezwanej Umawiającej się Strony, a w szczególności przesłuchiwanie stron, pokrzywdzonych, podejrzanych, oskarżonych, świadków i biegłych, sporządzanie opinii, oględziny, wydawanie dowodów rzeczowych, doręczanie i przesyłanie dokumentów oraz przesyłanie informacji o karalności.

Artykuł  4

Tryb porozumiewania się

1. W sprawach o udzielenie pomocy prawnej organy wymiaru sprawiedliwości Umawiających się Stron porozumiewają się za pośrednictwem: w Rzeczypospolitej Polskiej - Ministerstwa Sprawiedliwości, w Republice Łotewskiej - Ministerstwa Sprawiedliwości i Prokuratury.

2. Organy centralne Umawiających się Stron, o których mowa w ustępie 1, mogą zawrzeć dodatkowe porozumienie, że organy wymiaru sprawiedliwości porozumiewają się bezpośrednio.

Artykuł  5

Język w obrocie prawnym

1. Wnioski o udzielenie pomocy prawnej sporządza się w języku urzędowym Strony wzywającej, dołączając tłumaczenie na język urzędowy Strony wezwanej lub na język angielski albo rosyjski.

2. Przy wykonywaniu pomocy prawnej dokumenty sporządza się w języku urzędowym Strony wezwanej, dołączając tłumaczenie na język urzędowy Strony wzywającej lub na język angielski albo rosyjski.

3. Jeżeli według postanowień niniejszej umowy wymagane jest dołączenie do przesyłanych pism ich tłumaczenia, tłumaczenia te powinny być poświadczone przez tłumacza przysięgłego, notariusza, właściwy organ lub przedstawicielstwo dyplomatyczne albo urząd konsularny.

Artykuł  6

Sporządzanie pism

Pisma sporządzane na podstawie niniejszej umowy przez organy jednej z Umawiających się Stron powinny być opatrzone pieczęcią urzędową właściwego organu i podpisem uprawnionej osoby.

Artykuł  7

Forma wniosku o udzielenie pomocy prawnej

1. Wniosek o udzielenie pomocy prawnej powinien zawierać:

1) oznaczenie organu wzywającego,

2) oznaczenie organu wezwanego,

3) oznaczenie sprawy, w której występuje się o udzielenie pomocy prawnej,

4) imiona i nazwiska, obywatelstwo, zawód, miejsce zamieszkania lub pobytu stron albo innych osób, w sprawie których wystąpiono z wnioskiem, a co do osób prawnych - ich nazwę i siedzibę,

5) imiona, nazwiska i adresy przedstawicieli osób,

6) treść wniosku, a w sprawach karnych - dodatkowo opis i kwalifikację prawną popełnionego czynu przestępnego.

2. Do wniosków o udzielenie pomocy prawnej mogą być używane druki w językach polskim i łotewskim, które zostaną uzgodnione przez organy centralne Umawiających się Stron.

Artykuł  8

Tryb wykonywania wniosku

1. Przy wykonywaniu wniosku o udzielenie pomocy prawnej organ wezwany stosuje przepisy prawne swego państwa. Zastosuje on jednak na wniosek organu wzywającego przepisy procesowe Strony wzywającej, jeżeli nie jest to sprzeczne z prawem wezwanej Umawiającej się Strony.

2. Jeżeli organ wezwany nie jest właściwy do wykonania wniosku, przekazuje wniosek organowi właściwemu, zawiadamiając o tym organ wzywający.

3. Organ wezwany zawiadamia organ wzywający o terminie i miejscu wykonania wniosku, jeżeli zwrócił się o to organ wzywający.

4. Po wykonaniu wniosku organ wezwany przesyła dokumenty organowi wzywającemu; jeżeli wniosek nie może być wykonany, organ wezwany zwraca wniosek organowi wzywającemu, zawiadamiając o przyczynie niewykonania wniosku.

5. Jeżeli adres osoby, której dotyczy wniosek, jest niedokładny lub nie znany, organ wezwany podejmie odpowiednie czynności zmierzające do jego ustalenia.

Artykuł  9

Doręczanie dokumentów

Organ wezwany doręcza dokumenty zgodnie z przepisami prawnymi obowiązującymi w jego państwie, jeżeli doręczane dokumenty zostały sporządzone w języku urzędowym Strony wezwanej albo jeżeli dołączono uwierzytelnione tłumaczenie na język tej Strony. Jeżeli dokumenty nie zostały sporządzone w języku Strony wezwanej ani nie dołączono tłumaczenia, doręcza się je adresatowi, jeżeli zgadza się dobrowolnie je przyjąć.

Artykuł  10

Dowód doręczenia

Dowodem doręczenia jest potwierdzenie odbioru, opatrzone datą doręczenia, podpisami odbiorcy i doręczającego oraz pieczęcią organu doręczającego, albo zaświadczenie organu doręczającego stwierdzające datę, miejsce i sposób doręczenia. Jeżeli pismo doręczono w dwóch egzemplarzach, potwierdzenie odbioru można również umieścić na jednym z tych egzemplarzy.

Artykuł  11

Doręczanie dokumentów i przesłuchiwanie obywateli przez przedstawicielstwa dyplomatyczne lub urzędy konsularne

Umawiające się Strony są uprawnione do doręczania dokumentów własnym obywatelom i ich przesłuchiwania za pośrednictwem swych przedstawicielstw dyplomatycznych lub urzędów konsularnych. W tych wypadkach nie można stosować środków przymusu.

Artykuł  12

Wezwanie świadka, pokrzywdzonego lub biegłego oraz ich ochrona

1. Jeżeli organ wymiaru sprawiedliwości jednej Umawiającej się Strony uzna, że zachodzi potrzeba osobistego stawiennictwa świadka lub biegłego, przebywającego na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, zwróci się do właściwego organu wymiaru sprawiedliwości tej Umawiającej się Strony o doręczenie wezwania.

2. Wezwanie nie może zawierać zagrożenia zastosowania środków przymusu na wypadek niestawiennictwa.

3. Świadek lub biegły, bez względu na posiadane obywatelstwo, który stawił się na wezwanie przed organem wzywającej Umawiającej się Strony, nie może być na terytorium tej Strony pociągnięty do odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie ani aresztowany, ani nie może odbywać kary z powodu przestępstwa będącego przedmiotem postępowania, w związku z którym został wezwany, ani z powodu innego przestępstwa popełnionego przed przekroczeniem granicy państwowej wzywającej Umawiającej się Strony albo będącego w związku ze złożeniem zeznania lub opinii.

4. Świadek lub biegły traci ochronę, jeżeli nie opuści terytorium wzywającej Umawiającej się Strony w terminie pięciu dni od dnia zawiadomienia go przez organ wzywający, że jego obecność nie jest już potrzebna. Do tego terminu nie wlicza się czasu, w ciągu którego świadek lub biegły nie mógł opuścić terytorium wzywającej Umawiającej się Strony bez własnej winy.

5. Świadek lub biegły ma prawo do zwrotu kosztów podróży, pobytu za granicą i utraconego zarobku, a biegły ponadto prawo do wynagrodzenia za wydanie opinii. W wezwaniu podaje się rodzaj i wysokość należności, do jakich mają prawo osoby wezwane. Na ich wniosek wzywająca Umawiająca się Strona udzieli zaliczki na pokrycie kosztów.

6. Postanowienia ustępów 1-5 stosuje się także do pokrzywdzonego, który ma być wezwany w celu złożenia zeznań.

Artykuł  13

Uznawanie dokumentów

1. Dokumenty, które sporządził lub uwierzytelnił organ jednej z Umawiających się Stron, opatrzone pieczęcią urzędową i podpisem osoby uprawnionej, posiadają moc dowodową na terytorium drugiej Umawiającej się Strony bez potrzeby legalizacji. Dotyczy to także odpisów i tłumaczeń dokumentów, które uwierzytelnił właściwy organ.

2. Dokumenty, które na terytorium jednej z Umawiających się Stron traktowane są jako dokumenty urzędowe, uważane są za takie również na terytorium drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  14

Koszty pomocy prawnej

1. Każda z Umawiających się Stron ponosi koszty powstałe na swym terytorium w związku z udzieleniem pomocy prawnej.

2. Organ wezwany zawiadamia organ wzywający o wysokości powstałych kosztów. Jeżeli organ wzywający pobierze należną kwotę od osoby zobowiązanej do jej zapłacenia, kwota ta przypada tej Umawiającej się Stronie, która ją pobrała.

Artykuł  15

Przekazywanie informacji

1. Organy centralne Umawiających się Stron przekazują sobie wzajemnie ważniejsze akty ustawodawcze z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, pracy i karnego.

2. Organy centralne Umawiających się Stron udzielają sobie wzajemnie, na wniosek, informacji o swych przepisach prawnych, jak również o praktyce.

Artykuł  16

Przekazywanie przedmiotów i wartości dewizowych

Jeżeli w wykonaniu niniejszej umowy następuje przekazanie przedmiotów lub wartości dewizowych z terytorium jednej Umawiającej się Strony na terytorium drugiej Umawiającej się Strony albo przedstawicielstwu dyplomatycznemu lub urzędowi konsularnemu drugiej Umawiającej się Strony, odbywa się to z zachowaniem odpowiednich przepisów prawa tej Umawiającej się Strony, której organ dokonuje przekazania.

Artykuł  17

Ustalanie adresów i innych danych

1. Organy wymiaru sprawiedliwości Umawiających się Stron udzielają sobie, na wniosek, pomocy przy ustalaniu adresów osób przebywających na ich terytorium.

2. Jeżeli przed sądem jednej Umawiającej się Strony wszczęte zostanie postępowanie w sprawie o alimenty od osoby przebywającej na terytorium drugiej Umawiającej się Strony, organ wymiaru sprawiedliwości tej Umawiającej się Strony udzieli, na wniosek, pomocy przy ustalaniu miejsca pracy i wysokości dochodów osoby zobowiązanej.

Artykuł  18

Przesyłanie aktów stanu cywilnego i innych dokumentów

1. Właściwe organy Umawiających się Stron przesyłają sobie wzajemnie wypisy z aktów stanu cywilnego, dotyczących obywateli drugiej Umawiającej się Strony. Bezpłatne przesyłanie tych wypisów następuje niezwłocznie po dokonaniu wpisu w akcie stanu cywilnego.

2. Postanowienie ustępu 1 stosuje się również w wypadku dokonania w akcie stanu cywilnego wzmianki dodatkowej, sprostowania lub uzupełnienia. Przesyła się wówczas wypis z aktu stanu cywilnego z dokonanymi zmianami.

3. Urzędy stanu cywilnego jednej Umawiającej się Strony przesyłają na wniosek organów wymiaru sprawiedliwości drugiej Umawiającej się Strony również inne wypisy z aktów stanu cywilnego.

4. Wnioski obywateli jednej Umawiającej się Strony o nadesłanie wypisów z akt stanu cywilnego można przesyłać bezpośrednio właściwemu urzędowi stanu cywilnego drugiej Umawiającej się Strony. Dokumenty te wnioskodawca otrzymuje za pośrednictwem przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego tej Umawiającej się Strony, której organ wydał te dokumenty, po pobraniu należnej opłaty.

Artykuł  19

Umawiające się Strony przesyłają sobie wzajemnie odpisy prawomocnych orzeczeń dotyczących stanu cywilnego obywateli drugiej Umawiającej się Strony.

Artykuł  20

Podania obywateli jednej Umawiającej się Strony o wydanie i nadesłanie dokumentów dotyczących wykształcenia, stażu pracy i innych dokumentów dotyczących osobistych lub majątkowych praw i interesów tych obywateli mogą być przesłane bezpośrednio do właściwych organów drugiej Umawiającej się Strony. Dokumenty przesyła się obywatelowi za pośrednictwem przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego tej Umawiającej się Strony, której organ dokumenty te wydał. Przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny, przekazując obywatelowi dokumenty, pobiera opłatę za ich wystawienie.