Dział 4 - Przepisy szczególne. - Kwalifikacje zawodowe członków załóg polskich statków morskich w żegludze krajowej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1967.34.171

Akt utracił moc

Wersja od: 7 października 1969 r.

DZIAŁ  IV.

Przepisy szczególne.

Rozdział  1.

Przepisy szczególne dla oficerów.

§  25.

1. Obywatele polscy i cudzoziemcy mający prawo stałego pobytu w Polsce, którzy posiadają dyplomy zagraniczne, mogą na ich podstawie za zezwoleniem Ministra Żeglugi uzyskać odpowiednie przewidziane niniejszym rozporządzeniem dyplomy polskie na wniosek zaopiniowany przez urząd morski. Od cudzoziemców wymaga się uprzedniego złożenia egzaminu sprawdzającego znajomość języka polskiego i polskich przepisów obowiązujących w zakresie wykonywania czynności służbowych na polskich statkach morskich w żegludze krajowej.

2. Jeżeli kwalifikacje stwierdzone dyplomem zagranicznym nie odpowiadają ściśle kwalifikacjom stwierdzanym odpowiednim dyplomem przewidzianym w niniejszym rozporządzeniu, uzyskanie dyplomu polskiego może być uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków ustalanych każdorazowo w zezwoleniu.

3. Cudzoziemcy, mający prawo stałego pobytu w Polsce i nie posiadający dyplomów zagranicznych, mogą za zezwoleniem Ministra Żeglugi uzyskać stopnie oficerskie na warunkach ustalonych w niniejszym rozporządzeniu dla obywateli polskich.

§  26.

1. Oficerowie służby morskiej Marynarki Wojennej i służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza mogą uzyskać stopień oficera służby pokładowej na następujących warunkach:

1) stopień porucznika żeglugi portowej, jeżeli posiadają 24-miesięczną praktykę pływania w dziale służby pokładowej w kampanii na okrętach wojennych albo na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza,

2) stopień porucznika żeglugi przybrzeżnej, jeżeli posiadają 48-miesięczną praktykę pływania w dziale służby pokładowej w kampanii na okrętach wojennych albo na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza, z czego 24 miesiące na stanowiskach oficerskich,

3) do uzyskania stopnia kapitana żeglugi przybrzeżnej konieczne jest spełnienie warunków określonych w § 9 ust. 3.

2. Podoficerowie zawodowi i nadterminowi służby morskiej Marynarki Wojennej i służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza specjalności nawigacyjnych, zwolnieni z czynnej służby wojskowej, mogą uzyskać stopień porucznika żeglugi portowej, jeżeli odpowiadają następującym warunkom:

1) ukończyli specjalistyczny kurs o kierunku nawigacyjnym w Marynarce Wojennej lub równorzędny kurs w Wojskach Ochrony Pogranicza,

2) posiadają 36-miesięczną praktykę pływania w swej specjalności na okrętach wojennych w kampanii albo na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza i 12-miesięczną praktykę pływania w charakterze członka załogi w dziale służby pokładowej na statkach objętych niniejszym rozporządzeniem.

3. Podoficerowie i marynarze Marynarki Wojennej i Wojsk Ochrony Pogranicza specjalności nawigacyjnych, nie wymienieni w ust. 2, mogą uzyskać stopień porucznika żeglugi portowej, jeżeli odpowiadają warunkom określonym w § 9 ust. 1 pkt 4 i 5, z tym że praktykę pływania nabytą w dziale służby pokładowej na okrętach wojennych w kampanii lub na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza zalicza się w całości do praktyki pływania wymaganej do uzyskania tego stopnia.

4. Do uzyskania wyższych stopni konieczne jest spełnienie warunków określonych w § 9 ust. 2 i 3.

§  27.

1. Oficerowie służby mechanicznej Marynarki Wojennej i działu mechanicznego służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza mogą uzyskać stopień oficera służby mechanicznej na następujących warunkach:

1) stopień maszynisty okrętowego III klasy, jeżeli posiadają 24-miesięczną praktykę pływania przy obsłudze maszyn okrętowych w kampanii na okrętach wojennych lub na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza; 9 miesięcy tej praktyki może być zastąpione praktyką w warsztatach okrętowych i w stoczniach albo przy budowie lub naprawie maszyn okrętowych, albo w warsztatach szkolnych Oficerskiej lub Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej,

2) stopień maszynisty okrętowego II klasy, jeżeli posiadają 42-miesięczną praktykę pływania przy obsłudze maszyn okrętowych w kampanii na okrętach wojennych lub na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza, z czego 18 miesięcy na stanowiskach oficerskich; 9 miesięcy wymaganej praktyki może być zastąpione praktyką w warsztatach okrętowych i w stoczniach albo przy budowie lub naprawie maszyn okrętowych, albo w warsztatach szkolnych Oficerskiej lub Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej,

3) stopień maszynisty okrętowego I klasy, jeżeli posiadają 60-miesięczną praktykę pływania przy obsłudze maszyn okrętowych w kampanii na okrętach wojennych lub na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza, z czego 36 miesięcy na stanowiskach oficerskich; 9 miesięcy wymaganej praktyki może być zastąpione praktyką w warsztatach okrętowych i w stoczniach albo przy budowie lub naprawie maszyn okrętowych, albo w warsztatach szkolnych Oficerskiej lub Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej.

2. Podoficerowie zawodowi i nadterminowi służby mechanicznej Marynarki Wojennej i służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza, zwolnieni z czynnej służby wojskowej, którzy ukończyli specjalistyczny kurs o kierunku mechanicznym w Marynarce Wojennej lub równorzędny kurs w Wojskach Ochrony Pogranicza, mogą uzyskać:

1) stopień maszynisty okrętowego III klasy, jeżeli posiadają 36-miesięczną praktykę pływania w swej specjalności na okrętach wojennych w kampanii albo na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza; 12 miesięcy tej praktyki może być zastąpione praktyką w warsztatach mechanicznych, w stoczniach albo przy budowie lub naprawie maszyn okrętowych,

2) stopień maszynisty okrętowego II klasy i maszynisty okrętowego I klasy na warunkach określonych odpowiednio w § 13 ust. 2 i w § 13 ust. 3.

3. Podoficerowie i marynarze Marynarki Wojennej i Wojsk Ochrony Pogranicza specjalności mechanicznej nie wymienieni w ust. 2 mogą uzyskać stopień maszynisty okrętowego III klasy, jeżeli odpowiadają warunkom określonym w § 13 ust. 1 pkt 4 i 5; praktykę pływania nabytą w specjalności mechanicznej na okrętach wojennych w kampanii lub na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza zalicza się w całości do praktyki pływania wymaganej do uzyskania tego stopnia.

§  28.

1. Jeżeli okres praktyki nabytej na okrętach wojennych lub na okrętach służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza jest dłuższy od okresu tego rodzaju praktyki wymaganej do uzyskania określonego stopnia oficerskiego w myśl § 26 i 27, pozostałą praktykę zalicza się na poczet dodatkowej praktyki na stopień następny, jeżeli do jego uzyskania tego rodzaju praktyka jest wymagana.

2. Jeżeli okres praktyki wymienionej w ust. 1 jest krótszy od okresu tego rodzaju praktyki wymaganej do uzyskania pierwszego stopnia oficerskiego, praktykę tę należy uzupełnić odpowiednią praktyką na statkach objętych niniejszym rozporządzeniem.

§  29.

1. Do praktyki pływania wymaganej do uzyskania poszczególnych stopni oficerskich w służbie pokładowej i mechanicznej może być zaliczona:

1) w pełnej ilości praktyka pływania na odpowiednich stanowiskach i w odpowiedniej specjalności na statkach objętych rozporządzeniem powołanym w § 16 oraz na statkach rybackich,

2) samodzielna praktyka w pilotowaniu statków oraz zatrudnienie w stoczniach na statkach na stanowiskach odpowiadających stanowiskom istniejącym na statkach znajdujących się w eksploatacji - na warunkach ustalonych w § 59 rozporządzenia powołanego w § 16.

2. Przy zbiegu praktyk zastępczych przewidzianych w ust. 1 pkt 2 i w § 9 ust. 1 i 2 (pływanie w żegludze śródlądowej) zaliczeniu na określony stopień podlega tylko jedna z tych praktyk; kumulacja praktyk zastępczych jest niedopuszczalna.

§ 30. Stanowiska oficerskie na statkach w żegludze krajowej mogą zajmować osoby posiadające stopnie oficerskie określone w rozporządzeniu powołanym w § 16 na następujących zasadach:

1) uprawnienia kapitana żeglugi przybrzeżnej przysługują porucznikowi żeglugi wielkiej,

2) uprawnienia porucznika żeglugi przybrzeżnej przysługują porucznikowi żeglugi małej, jeżeli posiada co najmniej 18-miesięczną praktykę pływania na stanowiskach oficerskich w służbie pokładowej,

3) uprawnienia maszynisty okrętowego I klasy przysługują oficerowi mechanikowi okrętowemu II klasy,

4) uprawnienia maszynisty okrętowego II klasy przysługują oficerowi mechanikowi okrętowemu III klasy,

5) uprawnienia maszynisty okrętowego III klasy przysługują oficerowi mechanikowi okrętowemu IV klasy.

§ 31. Na statkach, których urządzenia do manewrowania silnikiem głównym znajdują się w sterowni, osoby posiadające:

1) dyplom oficera służby pokładowej i

2) dyplom oficera służby mechanicznej lub świadectwo marynarza służby mechanicznej,

które uprawniają do zajmowania na tych statkach stanowisk: kierownika statku i kierownika maszyn, mogą równocześnie pełnić funkcje przywiązane do tych dwóch stanowisk, jeżeli przepisy ustalające skład załogi to przewidują.

§ 32. Na wniosek armatora za zgodą dyrektora urzędu morskiego mogą być zatrudniane na statkach w charakterze oficerów na stanowiskach nie wymienionych w niniejszym rozporządzeniu osoby posiadające specjalne kwalifikacje zawodowe, a w szczególności kwalifikacje w zakresie obsługi maszyn i urządzeń, które nie służą do napędu statku, lecz są związane z jego przeznaczeniem.

Rozdział  2.

Przepisy szczególne dla marynarzy.

§  33.

1. Obywatele polscy i cudzoziemcy, mający prawo stałego pobytu w Polsce, posiadający zagraniczne świadectwa marynarskie mogą na ich podstawie za zezwoleniem dyrektora urzędu morskiego uzyskać odpowiednie świadectwa polskie, przewidziane niniejszym rozporządzeniem. Od cudzoziemców wymaga się uprzedniego złożenia egzaminu sprawdzającego znajomość języka polskiego i polskich przepisów obowiązujących w zakresie wykonywania czynności służbowych na polskich statkach morskich w żegludze krajowej.

2. Jeżeli kwalifikacje stwierdzone świadectwem zagranicznym nie odpowiadają ściśle kwalifikacjom stwierdzanym odpowiednim świadectwem przewidzianym niniejszym rozporządzeniem, uzyskanie świadectwa polskiego może być uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków ustalanych każdorazowo w zezwoleniu.

3. Cudzoziemcy, mający prawo stałego pobytu w Polsce, a nie posiadający zagranicznych świadectw marynarskich, mogą za zezwoleniem dyrektora urzędu morskiego uzyskać stopnie marynarskie na warunkach ustalonych w niniejszym rozporządzeniu dla obywateli polskich.

§ 34. Absolwenci technikum żeglugi śródlądowej w specjalności służby:

1) pokładowej, posiadający 18-miesięczną praktykę pływania w służbie pokładowej na statkach morskich - otrzymują stopień starszego marynarza żeglugi przybrzeżnej; do wymaganej praktyki pływania może być zaliczone pływanie na statkach w żegludze śródlądowej w ilości nie większej niż 9 miesięcy,

2) mechanicznej, posiadający 12-miesięczną praktykę pływania w dziale służby mechanicznej na statkach - otrzymują stopień motorzysty okrętowego lub smarownika okrętowego w zależności od rodzaju posiadanej praktyki; 6 miesięcy wymaganej praktyki może być zastąpione praktyką warsztatową przy budowie, naprawie lub obsłudze maszyn i kotłów okrętowych albo praktyką w szkolnych warsztatach mechanicznych ukończonego technikum.

§ 35. Podoficerowie i marynarze rezerwy służby pokładowej i mechanicznej Marynarki Wojennej i służby morskiej Wojsk Ochrony Pogranicza mogą uzyskać odpowiednie stopnie marynarskie przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, jeżeli spełnią warunki przewidziane odpowiednio do uzyskania tych stopni w § 19 i § 22 rozporządzenia, z tym że:

1) całą praktykę pływania nabytą na odpowiednich stanowiskach i w odpowiedniej specjalności na okrętach Marynarki Wojennej w kampanii lub na okrętach Wojsk Ochrony Pogranicza zalicza się na poczet praktyki pływania wymaganej w rozporządzeniu do uzyskania tych stopni i stopni je poprzedzających,

2) osoby, które ukończyły młodszy kurs w odpowiedniej specjalności:

a) zwolnione są od obowiązku złożenia egzaminu wymaganego do uzyskania stopnia starszego marynarza żeglugi przybrzeżnej i stopnia palacza okrętowego,

b) mogą uzyskać stopień młodszego motorzysty okrętowego bez spełnienia warunków określonych w § 22 ust. 3,

3) osoby, które ukończyły podoficerski kurs w odpowiedniej specjalności, zwolnione są od obowiązku złożenia egzaminu wymaganego do uzyskania stopnia bosmana, smarownika okrętowego i motorzysty okrętowego.

§  36.

1. Świadectwa marynarskie stwierdzające kwalifikacje wymagane - w myśl rozporządzenia powołanego w § 16 - do zajmowania stanowisk w służbach pokładowej i mechanicznej oraz świadectwa rybackie wymagane do zajmowania stanowisk na polskich morskich statkach rybackich uznawane są za odpowiadające im świadectwa marynarskie przewidziane w niniejszym rozporządzeniu.

2. Osoby posiadające stopnie marynarskie w służbie pokładowej i mechanicznej, wymagane do zajmowania stanowisk na statkach żeglugi śródlądowej, mogą uzyskać odpowiednie stopnie marynarskie przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, z wyjątkiem stopnia starszego marynarza żeglugi przybrzeżnej, przy zaliczeniu całej posiadanej praktyki pływania, nabytej na odpowiednich stanowiskach - w służbie:

1) pokładowej - w stosunku 2 miesiące posiadanej praktyki za 1 miesiąc praktyki wymaganej,

2) mechanicznej - w stosunku 1 miesiąc posiadanej praktyki za 1 miesiąc praktyki wymaganej

oraz po złożeniu odpowiedniego egzaminu, jeżeli jest on wymagany; pozostała wymagana na określony stopień praktyka pływania powinna być odbyta na statkach objętych niniejszym rozporządzeniem.

3. Osobom zatrudnionym w stoczniach na statkach na stanowiskach marynarskich odpowiadających stanowiskom istniejącym na statkach znajdujących się w eksploatacji zalicza się do praktyki pływania wymaganej do uzyskania poszczególnych stopni marynarskich:

1) w służbie pokładowej - okres faktycznego pływania w podróżach próbnych i bezpośredniego przygotowania do tych podróży,

2) w służbie mechanicznej i elektrycznej - cały okres zatrudnienia przy właściwym montażu siłowni i urządzeń elektrycznych na statkach oraz okres pływania w podróżach próbnych i prób na uwięzi;

zaliczenie to następuje w stosunku 1 miesiąc pływania w podróży próbnej lub zatrudnienia za 1 miesiąc wymaganej praktyki pływania, lecz nie może przekraczać połowy praktyki pływania wymaganej do uzyskania określonego stopnia.

4. Przy zbiegu praktyk zastępczych przewidzianych w ust. 3 pkt 1 i § 19 ust. 7 zaliczeniu na określony stopień podlega tylko jedna z tych praktyk; kumulacja praktyk zastępczych jest niedopuszczalna.

§ 37. Na wniosek armatora za zgodą dyrektora urzędu morskiego mogą być zatrudnione na statkach w charakterze marynarzy na stanowiskach nie wymienionych w niniejszym rozporządzeniu osoby posiadające specjalne kwalifikacje zawodowe, a w szczególności kwalifikacje w zakresie obsługi maszyn i urządzeń, które nie służą do napędu statku, lecz są związane z jego przeznaczeniem.