Rozdział 1 - Pomoc sądowa - Konwencja o ułatwieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości w stosunkach międzynarodowych. Haga.1980.10.25.
Dz.U.1995.18.86
Akt obowiązującyRozdział I
Pomoc sądowa
Pomoc sądowa
Obywatele któregokolwiek umawiającego się państwa, jak również osoby posiadające miejsce stałego pobytu w umawiającym się państwie korzystają z pomocy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych w każdym umawiającym się państwie na tych samych warunkach, jakby byli obywatelami tego państwa i posiadali w nim miejsce stałego pobytu.
Osoby, do których nie mają zastosowania postanowienia ustępu poprzedzającego, ale które miały miejsce stałego pobytu w umawiającym się państwie, w którym zostało lub zostanie wszczęte postępowanie sądowe, będą również mogły korzystać z pomocy sądowej na warunkach określonych w ustępie poprzedzającym, jeżeli przedmiot postępowania jest związany z ich uprzednim miejscem stałego pobytu w tym państwie.
W państwach, w których przewidziana jest pomoc sądowa w sprawach administracyjnych, społecznych lub skarbowych, postanowienia niniejszego artykułu mają zastosowanie do spraw rozpoznawanych przez sądy właściwe w tym zakresie.
Artykuł 1 ma zastosowanie do porad prawnych, pod warunkiem że wnioskodawca przebywa w państwie, w którym wnosi o poradę.
Każde umawiające się państwo wyznaczy organ centralny właściwy do przyjmowania wniosków o pomoc sądową, które są mu przedkładane zgodnie z niniejszą konwencją, i do nadawania im biegu.
Państwa federalne i państwa, w których obowiązuje więcej niż jeden system prawny, mogą wyznaczyć kilka organów centralnych. W wypadku stwierdzenia swej niewłaściwości wezwany organ centralny przekazuje wniosek właściwemu organowi centralnemu tego samego umawiającego się państwa.
Każde umawiające się państwo wyznaczy jeden lub kilka organów przesyłających w celu przekazywania wniosków o pomoc sądową właściwemu organowi centralnemu w państwie wezwanym.
Wnioski o pomoc sądową będą przekazywane bez pośrednictwa jakiegokolwiek innego organu, za pomocą formularza wzorcowego, załączonego do niniejszej konwencji.
Każde umawiające się państwo może skorzystać w tym celu z drogi dyplomatycznej.
Osoba ubiegająca się o pomoc sądową, jeśli nie znajduje się w państwie wezwanym, może, bez naruszenia innych sposobów umożliwiających jej składanie wniosku do właściwego organu tego państwa, złożyć wniosek do organu przesyłającego tego umawiającego się państwa, w którym posiada miejsce stałego pobytu.
Wniosek powinien być sporządzony zgodnie z formularzem wzorcowym, załączonym do niniejszej konwencji. Należy do niego załączyć wszelkie niezbędne dokumenty, z zastrzeżeniem prawa państwa wezwanego do żądania, w stosownych wypadkach, dodatkowych informacji lub dokumentów.
Każde umawiające się państwo może oświadczyć, że jego przyjmujący organ centralny będzie właściwy do przyjmowania wniosków przekazywanych inną drogą lub w inny sposób.
Organ przesyłający świadczy pomoc wnioskodawcy w celu zapewnienia, że wszelkie dokumenty i informacje, które według wiedzy organu są niezbędne do rozpatrzenia wniosku, zostały załączone. Organ przesyłający sprawdza także powyższe dokumenty pod względem formalnym.
Organ przesyłający może odmówić przekazania wniosku w wypadku, gdy według jego oceny wniosek ten jest w sposób oczywisty bezzasadny.
W stosownych wypadkach organ przesyłający świadczy pomoc wnioskodawcy w zakresie bezpłatnego tłumaczenia dokumentów.
Organ ten odpowiada na żądania dotyczące nadesłania dodatkowych informacji, kierowane przez przyjmujący organ centralny państwa wezwanego.
Wnioski o pomoc sądową, załączone do nich dokumenty, jak również pisma zawierające odpowiedzi na żądania dotyczące nadesłania dodatkowych informacji powinny być sporządzone w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa wezwanego lub powinno być do nich dołączone tłumaczenie na jeden z tych języków.
Jeżeli jednak w państwie wzywającym dokonanie tłumaczenia na język państwa wezwanego jest utrudnione, to ostatnie powinno przyjąć dokumenty sporządzone w języku angielskim lub francuskim albo dołączone tłumaczenie na jeden z tych języków.
Pisma kierowane przez przyjmujący organ centralny mogą być sporządzone w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa wezwanego albo w języku angielskim lub francuskim. Jeżeli jednak wniosek przekazany przez organ przesyłający jest sporządzony w języku angielskim lub francuskim, lub dołączone jest tłumaczenie na jeden z tych języków, pisma kierowane przez przyjmujący organ centralny powinny być również sporządzone w jednym z tych języków.
Koszty tłumaczenia wynikające ze stosowania ustępów poprzedzających ponosi państwo wzywające. Jednak koszty tłumaczenia wynikłe w stosownych wypadkach z działania państwa wezwanego ponosi to państwo.
Przyjmujący organ centralny rozstrzyga w przedmiocie wniosku o udzielenie pomocy sądowej lub podejmuje stosowne działania, konieczne do jego rozpatrzenia przez właściwy organ państwa wezwanego.
Przyjmujący organ centralny przekazuje żądania o nadesłanie dodatkowych informacji do organu przesyłającego oraz informuje o wszelkich trudnościach związanych z rozpatrzeniem wniosku, jak również o podjętej decyzji.
Jeżeli osoba ubiegająca się o udzielenie pomocy sądowej nie przebywa w którymkolwiek z umawiających się państw, może ona, bez naruszenia innych sposobów umożliwiających jej składanie wniosku, przekazać swój wniosek do właściwego organu państwa wezwanego w drodze konsularnej.
Każde umawiające się państwo może oświadczyć, że jego przyjmujący organ centralny będzie przyjmował wnioski przekazywane inną drogą lub w inny sposób.
Dokumenty przekazywane w wyniku stosowania niniejszego rozdziału są zwolnione od wszelkiej legalizacji lub innej podobnej formalności.
Działania podjęte przez właściwe organy w celu przekazywania, przyjmowania lub rozpatrywania wniosków o pomoc sądową na mocy niniejszego rozdziału nie podlegają opłatom.
Jeżeli w wyniku zastosowania artykułu 1 przyznano pomoc sądową, doręczenie dokumentów, niezależnie od jego formy, które ma być dokonane w innym umawiającym się państwie, dotyczące postępowania z udziałem osoby korzystającej z pomocy sądowej, nie może powodować obowiązku zwrotu jakichkolwiek kosztów. Powyższe dotyczy również wniosków o udzielenie pomocy prawnej i wywiadów środowiskowych, z wyjątkiem wynagrodzenia biegłych i tłumaczy.
Jeżeli w wyniku zastosowania artykułu 1 przyznano danej osobie pomoc sądową w jednym z umawiających się państw w postępowaniu sądowym, które zakończyło się wydaniem orzeczenia, osoba ta korzysta z pomocy sądowej, bez konieczności ponownego rozpatrywania okoliczności, w każdym innym umawiającym się państwie, w którym ubiega się o uznanie lub wykonanie tego orzeczenia.