Rozdział 1 - Dokumenty sądowe - Konwencja o doręczaniu za granicą dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych. Haga.1965.11.15.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2000.87.968

Akt obowiązujący
Wersja od: 1 września 1996 r.

Rozdział  I

Dokumenty sądowe

Każde umawiające się państwo wyznaczy organ centralny zobowiązany do przyjmowania wniosków o doręczenie, pochodzących z innego umawiającego się państwa, oraz do postępowania zgodnie z postanowieniami artykułów 3 do 6.

Każde państwo ustanowi organ centralny zgodnie ze swoim prawem.

Organ lub urzędnik sądowy właściwy zgodnie z prawem państwa, z którego dokumenty pochodzą, przesyła do organu centralnego państwa wezwanego wniosek zgodny z wzorem załączonym do niniejszej konwencji bez potrzeby legalizacji lub innej równoznacznej czynności formalnej.

Do wniosku dołącza się dokument, który ma być doręczony, lub jego odpis. Wniosek i dokument powinny być dostarczone w dwóch egzemplarzach.

Jeżeli organ centralny uzna, iż wniosek nie spełnia warunków niniejszej konwencji, powinien niezwłocznie powiadomić o tym wnioskodawcę oraz określić swoje zastrzeżenia do wniosku.

Organ centralny państwa wezwanego sam doręcza dokument lub zarządza jego doręczenie przez odpowiednią placówkę, zarówno:

a)
w formie przewidzianej przez jego prawo wewnętrzne dla doręczania dokumentów w procesach krajowych osobom znajdującym się na jego terytorium lub
b)
w formie szczególnej, której żąda wnioskodawca, jeśli forma ta nie jest sprzeczna z prawem państwa wezwanego.

Z uwzględnieniem ustępu 1 punkt b) niniejszego artykułu, dokument może być zawsze doręczony przez oddanie adresatowi, który dobrowolnie wyraża zgodę na jego przyjęcie.

Jeżeli dokument ma być doręczony zgodnie z ustępem 1 niniejszego artykułu, organ centralny może żądać, aby dokument został sporządzony lub przetłumaczony na język urzędowy bądź na jeden z języków urzędowych państwa wezwanego.

Część wniosku, sporządzoną według wzoru załączonego do niniejszej konwencji, zawierającą wyciąg z dokumentu, który ma być doręczony, doręcza się wraz z tym dokumentem.

Organ centralny państwa wezwanego lub każdy organ wyznaczony przez niego w tym celu sporządza potwierdzenie doręczenia według wzoru załączonego do niniejszej konwencji.

Potwierdzenie powinno informować, iż dokument został doręczony, określać formę, miejsce i datę doręczenia oraz osobę, której dokument został doręczony. Jeżeli dokument nie został doręczony, w potwierdzeniu powinny zostać wskazane przyczyny, które uniemożliwiły doręczenie.

Wnioskodawca może żądać, aby potwierdzenie, które nie zostało sporządzone przez organ centralny lub organ sądowy, zostało pisemnie poświadczone przez jeden z tych organów.

Potwierdzenie przekazuje się bezpośrednio wnioskodawcy.

Podstawowy tekst formularza zgodnego z wzorem załączonym do niniejszej konwencji we wszystkich przypadkach powinien być sporządzony w języku francuskim lub angielskim. Może on być również sporządzony w języku urzędowym lub w jednym z języków urzędowych państwa, z którego dokumenty pochodzą.

Odpowiednie puste miejsca powinny być wypełnione w języku państwa wezwanego bądź w języku francuskim lub angielskim.

Każde umawiające się państwo może dokonać doręczenia dokumentów sądowych osobie znajdującej się za granicą, bez stosowania przymusu, bezpośrednio przez swoich przedstawicieli dyplomatycznych lub konsularnych.

Każde państwo może oświadczyć, iż sprzeciwia się takiemu doręczeniu na swym terytorium, chyba że dokument ma być doręczony obywatelowi państwa, z którego dokument pochodzi.

Każde umawiające się państwo może ponadto korzystać z pośrednictwa konsulatów dla przekazania dokumentów, żeby dostarczyć je tym organom innego umawiającego się państwa, które do tych celów zostały przez to ostatnie wyznaczone.

Jeżeli wymagają tego wyjątkowe okoliczności, każde umawiające się państwo może w tym samym celu korzystać z drogi dyplomatycznej.

Jeżeli państwo przeznaczenia nie zgłosi sprzeciwu, niniejsza konwencja nie narusza:

a)
prawa do wysyłania dokumentów sądowych bezpośrednio drogą pocztową osobom znajdującym się za granicą,
b)
prawa urzędników sądowych, funkcjonariuszy lub innych właściwych osób państwa pochodzenia do dokonywania doręczeń dokumentów sądowych bezpośrednio przez urzędników sądowych, funkcjonariuszy lub inne właściwe osoby państwa przeznaczenia,
c)
prawa każdej osoby zainteresowanej w postępowaniu sądowym dokonaniem doręczenia dokumentów sądowych bezpośrednio przez urzędników sądowych, funkcjonariuszy lub inne właściwe osoby państwa przeznaczenia.

Niniejsza konwencja nie ogranicza tego, aby dwa lub więcej umawiających się państw uzgodniły, iż w celu doręczania dokumentów sądowych dopuszczają inne sposoby przekazywania niż te, które zostały przewidziane w poprzednich artykułach, a w szczególności, iż dopuszczają bezpośrednią łączność między odpowiednimi swoimi organami.

Doręczanie dokumentów sądowych pochodzących z umawiającego się państwa nie powoduje obowiązku zapłaty lub zwrotu opłat lub kosztów czynności doręczania dokonanych przez państwo wezwane.

Wnioskodawca opłaca lub zwraca koszty spowodowane przez:

a)
zatrudnienie urzędnika sądowego lub osoby właściwej zgodnie z prawem państwa przeznaczenia,
b)
zastosowanie szczególnej formy doręczenia.

Jeżeli wniosek o doręczenie odpowiada wymaganiom niniejszej konwencji, państwo wezwane może odmówić jego realizacji wyłącznie wtedy, gdy uzna, iż realizacja wniosku mogłaby naruszyć jego suwerenność lub bezpieczeństwo.

Państwo wezwane nie może odmówić realizacji wniosku wyłącznie na podstawie tego, iż zgodnie ze swoim prawem wewnętrznym przypisuje ono sobie wyłączną jurysdykcję w danej sprawie, bądź z powodu, iż jego prawo wewnętrzne nie dopuściłoby postępowania, na którym oparty jest wniosek.

W przypadku odmowy organ centralny niezwłocznie zawiadamia o tym wnioskodawcę i podaje przyczyny odmowy.

Trudności mogące powstać w związku z przekazywaniem dokumentów sądowych w celu doręczenia będą usuwane na drodze dyplomatycznej.

Jeżeli pozew lub równorzędny dokument został przekazany za granicę w celu doręczenia zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji, a pozwany nie stawił się, orzeczenie nie może być wydane, zanim nie zostanie stwierdzone, że:

a)
dokument został doręczony w formie przewidzianej przez prawo wewnętrzne państwa wezwanego dla doręczeń dokumentów w postępowaniu krajowym osobom znajdującym się na jego terytorium lub
b)
dokument został faktycznie przekazany pozwanemu lub dostarczony do jego miejsca zamieszkania w innej formie przewidzianej przez niniejszą konwencję

oraz że w każdym z tych przypadków doręczenie lub przekazanie zostało dokonane w czasie umożliwiającym pozwanemu podjęcie obrony.

Każde umawiające się państwo może oświadczyć, iż sędzia, niezależnie od postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu, może wydać orzeczenie, nawet jeżeli nie otrzymał potwierdzenia doręczenia lub przekazania, jeśli zostały spełnione wszystkie następujące warunki:

a)
dokument został przesłany w jednej z form przewidzianych w niniejszej konwencji,
b)
od daty przesłania dokumentu upłynął okres uznany przez sędziego za dostateczny w danej sprawie, nie krótszy niż sześć miesięcy,
c)
nie otrzymano żadnego potwierdzenia mimo podjęcia przez właściwe organy państwa wezwanego odpowiednich starań o jego uzyskanie.

Niezależnie od postanowień poprzedniego ustępu, sędzia może orzec w wypadkach nie cierpiących zwłoki środki tymczasowe lub zabezpieczające.

Jeżeli pozew lub równorzędny dokument został przekazany za granicę w celu doręczenia zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji, a wyrok zapadł przeciwko pozwanemu, który się nie stawił, sędzia może przywrócić pozwanemu termin do złożenia odwołania od orzeczenia, jeśli spełnione zostaną następujące warunki:

a)
pozwany z powodów niezawinionych przez siebie nie dowiedział się o dokumencie w czasie umożliwiającym podjęcie obrony lub o orzeczeniu w czasie umożliwiającym wniesienie odwołania oraz
b)
przyczyny podane przez pozwanego nie wydają się oczywiście bezpodstawne.

Wniosek o przywrócenie terminu może być złożony jedynie w rozsądnym terminie od chwili, w której pozwany dowiedział się o wydaniu orzeczenia.

Każde umawiające się państwo może oświadczyć, iż wniosek nie zostanie rozpatrzony, jeżeli zostanie złożony po upływie terminu określonego w oświadczeniu, lecz termin ten w żadnym wypadku nie może być krótszy niż rok od daty wydania orzeczenia.

Niniejszy artykuł nie ma zastosowania do orzeczeń dotyczących statusu osobowego lub zdolności do czynności prawnych.