Księga 5 - PRZEPISY PORZĄDKOWE. - Kodeks wojskowego postępowania karnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1936.76.537

Akt utracił moc

Wersja od: 31 lipca 1939 r.

KSIĘGA  V.

PRZEPISY PORZĄDKOWE.

Rozdział  I.

Doręczanie wezwań i innych pism.

Art.  152.

Wezwanie i inne pismo, wysyłane przez sąd wojskowy, powinno być opatrzone podpisem sędziego, a wysyłane przez prokuratora wojskowego - podpisem prokuratora.

Art.  153.

W wezwaniu należy wskazać:

a) imię, nazwisko, stopień wojskowy i przynależność służbową wezwanego, a co do osób nie pełniących czynnej służby wojskowej - imię, nazwisko i adres wezwanego;

b) w jakim charakterze i w jakiej sprawie się go wzywa;

c) miejsce, dzień i godzinę stawiennictwa;

d) nazwę i dokładny adres wzywającego sądu lub prokuratora wojskowego;

e) skutki niestawiennictwa.

Art.  154.

§ 1. Pisma doręcza się w listach z pokwitowaniem zwrotnym przez pocztę albo przez funkcjonariuszów sądowych lub prokuratorskich a osobom, pozostającym w zakładzie karnym - także przez funkcjonariuszów tegoż zakładu.

§ 2. Adresat może odebrać pismo bezpośrednio w sekretariacie sądu lub prokuratury.

Art.  155.

Pisma adresowane do miejscowości, w których nie ma urzędu pocztowego ani nie jest zorganizowane stałe doręczanie korespondencji, doręcza się za pośrednictwem zarządu gminy.

Art.  156.

Żandarmeria i policja państwowa doręcza pisma, jeżeli doręczenie pozostaje w związku z czynnością, zleconą żandarmerii lub policji państwowej przez sąd wojskowy lub prokuratora wojskowego.

Art.  157.

Do doręczeń pism przez pocztę, zarząd gminy lub policję państwową, stosuje się przepisy obowiązujące w sądownictwie powszechnym, jeżeli nie wydano przepisów szczególnych.

Art.  158.

§ 1. Wezwania i inne pisma, przeznaczone dla żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, przesyła się ich przełożonej władzy wojskowej celem doręczenia lub zarządzenia stawienia się stosownie do wezwania.

§ 2. Wezwania i inne pisma, przeznaczone dla osób uwięzionych, przesyła się w tym celu przełożonej władzy więziennej.

§ 3. Wezwania i inne pisma, przeznaczone dla osób, nie wymienionych w § 1, 2, przesyła się bezpośrednio tym osobom, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej.

§ 4. O wezwaniu osoby, będącej w służbie kolei albo żeglugi wodnej lub powietrznej, zawiadamia się jednocześnie bezpośrednią zwierzchność osoby wezwanej.

Art.  159.

Żołnierzom w czynnej służbie wojskowej oraz osobom uwięzionym doręcza się pisma do rąk własnych.

Art.  160.

§ 1. Innym osobom, niż wymienionym w art. 159, doręcza się pisma w miarę możności do rąk własnych.

§ 2. Jeżeli z powodu nieobecności takiej osoby nie można doręczyć jej pisma do rąk własnych, doręcza się pismo dorosłemu domownikowi, a w jego braku - sąsiadowi lub dozorcy domu.

§ 3. Jeżeli się nikt nie znajdzie, ktoby pismo chciał przyjąć, zostawia się je w miejscowym urzędzie gminy lub w urzędzie pocztowym.

§ 4. W razie doręczenia pisma sąsiadowi lub dozorcy domu, albo pozostawienia go w urzędzie gminy lub pocztowym, przybija się na drzwiach mieszkania adresata zawiadomienie, komu pismo doręczono.

Art.  161.

Pismo, przeznaczone dla korporacji, spółki, stowarzyszenia, zakładu lub związku, albo dla obrońcy lub pełnomocnika strony, można w razie nieobecności w lokalu biurowym osoby, upoważnionej do przyjmowania pism, doręczyć także zastępczo do rąk każdej osoby, zatrudnionej w biurze, a w braku takich osób - dozorcy domu, gdzie biuro się znajduje.

Art.  162.

§ 1. Jeżeli oskarżyciel prywatny, nie pozostający w czynnej służbie wojskowej, któremu doręczono wezwanie na rozprawę główną, zmienił następnie miejsce zamieszkania i nie zawiadomił o tym sądu, to wezwania i inne pisma, wysyłane mu pod ostatnim znanym adresem, uważa się za doręczone.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do oskarżyciela prywatnego, pozostającego w czynnej służbie wojskowej, który po doręczeniu wezwania na rozprawę główną zbiegł.

Art.  163.

§ 1. Odbierający pismo stwierdza jego doręczenie podpisem własnoręcznym ze wskazaniem daty doręczenia; jeżeli odbierający pismo jest niepiśmienny lub odmawia podpisu, to doręczający sam oznacza datę doręczenia oraz przyczynę braku podpisu.

§ 2. Dowód doręczenia przesyła się władzy wysyłającej pismo.

Art.  164.

§ 1. Jeśli ze względu na brak czasu lub z innych przyczyn doręczenie wezwania w sposób, przewidziany w kodeksie niniejszym, byłoby szczególnie utrudnione, można wzywać świadków lub biegłych telegraficznie, telefonicznie lub w inny sposób, najodpowiedniejszy ze względu na okoliczności; żołnierzy w służbie czynnej wzywa się tą drogą przez ich przełożoną władzę.

§ 2. Niestawiennictwo osób, wezwanych w myśl § 1, pociąga za sobą ustawowe skutki niestawiennictw o tyle tylko, o ile sąd nie będzie miał wątpliwości, że wezwanie doszło zawczasu do wiadomości wezwanego.

Art.  165.

Niezachowanie przepisów art. 154 do 164 nie powoduje nieważności doręczenia, jeśli osoba, dla której wezwanie lub inne pismo było przeznaczone, oświadczy, że wezwanie to lub pismo otrzymała.

Art.  166.

Przymusowe sprowadzenie żołnierzy w czynnej służbie wojskowej przeprowadzają organa wojskowe, innych zaś osób - policja państwowa, a w przypadkach nie cierpiących zwłoki również żandarmeria.

Art.  167.

§ 1. Osoba, mająca przymusowo sprowadzić wezwanego, okazuje wezwanemu nakaz dostawienia i wzywa go, aby się z nią udał na miejsce wskazane w nakazie.

§ 2. W nakazie dostawienia należy wymienić szczegóły, wskazane w art. 153.

§ 3. W razie oporu sprowadzający ma prawo użyć siły.

Rozdział  II.

Przeglądanie akt oraz sporządzanie i otrzymywanie odpisów.

Art.  168.

§ 1. Strony, ich obrońcy, pełnomocnicy i ustawowi przedstawiciele mogą po otrzymaniu zezwolenia przeglądać w kancelarii sądu lub prokuratury akta sprawy i robić z nich notatki.

§ 2. Zezwolenia udziela sędzia wojskowy, prowadzący sprawę, a w toku dochodzenia - prokurator wojskowy. Po ukończeniu postępowania zezwolenia udziela sędzia wojskowy, stojący na czele sądu, a co do akt dochodzenia - prokurator wojskowy.

Art.  169.

§ 1. Strony, ich obrońcy, pełnomocnicy i ustawowi przedstawiciele mogą za zezwoleniem władz, wymienionych w art. 168 § 2, robić z akt sprawy odpisy oraz otrzymywać w razie uzasadnionej potrzeby odpisy uwierzytelnione.

§ 2. W sprawach o przestępstwa wymienione w art. 139 § 2 można robić odpisy z akt sprawy lub otrzymywać odpisy uwierzytelnione tylko za zezwoleniem Naczelnego Prokuratora Wojskowego.

Art.  170.

§ 1. Sprawę należności i wysokości opłat za wydanie uwierzytelnionych odpisów z akt sprawy określa rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

§ 2. Oskarżonemu służy prawo otrzymania bezpłatnie jednego odpisu każdego dotyczącego go orzeczenia lub zarządzenia.

Art.  171.

Nie można odmówić zezwolenia na przejrzenie akt sprawy i robienie notatek oskarżonemu lub jego obrońcy po doręczeniu oskarżonemu odpisu aktu oskarżenia.

Art.  172.

Prokurator wojskowy ma prawo przeglądać akta, robić notatki i odpisy w każdym czasie oraz żądać przesłania mu akt, jeżeli to nie tamuje biegu postępowania.

Art.  173.

§ 1. Przesłanie akt innym władzom, prócz sądowych i prokuratorskich, zależy od uznania sędziego wojskowego, prowadzącego sprawę, a w toku dochodzenia - od uznania prokuratora wojskowego. Po ukończeniu postępowania przesłanie akt może zarządzić także sędzia wojskowy, stojący na czele sądu, a co do akt dochodzenia - prokurator wojskowy.

§ 2. Przesłanie innym władzom, prócz sądowych i prokuratorskich, akt sprawy o przestępstwa, wymienione w art. 139 § 2, zależy od uznania Naczelnego Prokuratora Wojskowego.

Rozdział  III.

Terminy.

Art.  174.

Do biegu terminu nie wlicza się dnia, od którego przepis prawa liczy dany termin.

Art.  175.

Koniec terminu, któryby miał upłynąć w niedzielę albo w inny dzień uznany za święto powszechne lub narodowe, przypada na następny dzień nieświąteczny.

Art.  176.

§ 1. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w urzędzie pocztowym lub telegraficznym, a przez żołnierza w czynnej służbie wojskowej lub przez osobę uwięzioną złożone u przełożonej władzy wojskowej względnie w komendzie (zarządzie) zakładu karnego.

§ 2. W przypadku, gdy kodeks zezwala na złożenie ustnego wniosku lub oświadczenia do protokołu wobec władzy przełożonej, termin uważa się za zachowany, jeśli przed jego upływem taki wniosek lub oświadczenie złożono.

Art.  177.

§ 1. Zawite są tylko terminy, które ustawa wyraźnie za takie uznaje.

§ 2. Czynność, spełniona po upływie terminu zawitego, jest nieważna.

Art.  178.

§ 1. Jeżeli uchybienie terminu zawitego nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych, strona może w siedmiodniowym terminie zawitym od daty ustania przeszkody zgłosić wniosek o przywrócenie terminu.

§ 2. Jednocześnie należy dopełnić czynności, która miała być w terminie wykonana.

Art.  179.

§ 1. O przywróceniu terminu, dotyczącego środka odwoławczego, rozstrzyga na posiedzeniu poza rozprawą sąd, w którym środek odwoławczy należało złożyć, a jeżeli środek odwoławczy należało złożyć nie w sądzie - sąd powołany do rozstrzygnięcia środka odwoławczego; w innych przypadkach rozstrzyga sąd, w którym sprawa się toczy.

§ 2. Na postanowienie odmowne służy zażalenie.

Art.  180.

Wniosek o przywrócenie terminu nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego orzeczenia, lecz władza, która wydała orzeczenie, sąd właściwy do rozstrzygnięcia wniosku o przywrócenie terminu, lub sąd odwoławczy może wstrzymać wykonanie. Odmowa wstrzymania nie wymaga uzasadnienia.

Rozdział  IV.

Protokoły.

Art.  181.

§ 1. Z przebiegu czynności w toku postępowania karnego spisuje się protokoły.

§ 2. Spisania protokołu wymaga w szczególności:

a) przesłuchanie oskarżonego, świadka lub biegłego w toku śledztwa lub dochodzenia prowadzonego bezpośrednio przez prokuratora wojskowego;

b) rewizja i odebranie rzeczy;

c) oględziny sądowe;

d) posiedzenie niejawne;

e) rozprawa główna i rewizyjna;

f) narada sądu co do winy i kary.

Art.  182.

§ 1. Protokół sporządza się również jeżeli strona zgłasza ustnie wniosek, nie wymagający podpisu obrońcy wojskowego, a w szczególności - w razie zapowiedzenia lub wywodu środka odwoławczego, odpowiedzi rewizyjnej, wniosku o przywrócenie terminu lub wskazania dowodów, albo w razie złożenia ustnego doniesienia lub skargi o popełnieniu przestępstwa.

§ 2. Szeregowcy i podoficerowie pozostający w czynnej służbie wojskowej mogą wnioski i oświadczenia, wymienione w § 1, przedstawić ustnie do protokołu wobec przełożonej władzy wojskowej. Protokół należy bezzwłocznie przesłać sądowi.

Art.  183.

Z przebiegu posiedzenia niejawnego może być sporządzony wspólny protokół dla wszystkich spraw w tym dniu rozpoznawanych. Odpisy zawartych w takim protokole postanowień załącza się do akt sprawy.

Art.  184.

§ 1. Czynności protokolanta może wykonać: sędzia wojskowy, który nie wykonywa czynności protokołowanej, asystent sądu wojskowego, oficer odbywający wojskową aplikację sądową, albo funkcjonariusz sekretariatu sądowego.

§ 2. Jeżeli zachodzi potrzeba spisania protokołu przez prokuratora wojskowego, czynności protokolanta może wykonać: prokurator wojskowy, który nie wykonywa czynności protokołowanej, asystent prokuratury wojskowej, oficer odbywający aplikację w prokuraturze wojskowej, albo funkcjonariusz sekretariatu prokuratury.

Art.  185.

§ 1. W razie niemożności spisania protokołu przez osoby, wymienione w art. 184, można przybrać jako protokolanta oficera, podoficera lub każdą inną osobę wiarogodną.

§ 2. W przypadkach, w których kodeks niniejszy przewiduje złożenie ustnego wniosku lub oświadczenia do protokołu wobec przełożonej władzy wojskowej - protokół taki spisać może tylko oficer.

Art.  186.

§ 1. Protokolant składa przysięgę według roty następującej:

"Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu i Wszechwiedzącemu, że powierzone mi obowiązki protokolanta wykonam z całą sumiennością. Tak mi, Panie Boże, dopomóż".

§ 2. Przepisy art. 82 § 1 zdanie drugie, art. 83 § 2, 3, art. 84 § 1 i art. 86 stosuje się odpowiednio.

Art.  187.

§ 1. Do protokołu wciąga się:

a) dokładne oznaczenie miejsca i czasu dokonanej czynności,

b) imiona i nazwiska, stopień wojskowy i przydział służbowy osób biorących w niej udział,

c) przebieg całej czynności,

d) wnioski i oświadczenia stron,

e) zapadłe postanowienia i zarządzenia.

§ 2. Osoby, biorące udział w czynności, mogą żądać wciągnięcia do protokołu wszystkiego, co dotyczy ich praw lub interesów.

Art.  188.

Zeznania i oświadczenia osoby przesłuchiwanej wciąga się do protokołu z możliwą dokładnością.

Art.  189.

Protokół stanowi wyłączny dowód zachowania form postępowania, chyba że udowodniono fałsz lub omyłkę.

Art.  190.

§ 1. Protokół rozprawy oraz posiedzenia niejawnego podpisuje przewodniczący i protokolant; w postępowaniu wojennym protokół rozprawy podpisuje kierownik rozprawy i protokolant.

§ 2. Każdy inny protokół podpisują wszystkie osoby biorące udział w danej czynności. Przed podpisaniem protokołu należy go odczytać i zaznaczyć to w protokole.

§ 3. Osoba, mająca podpisać protokół, może zgłosić zarzuty co do jego treści. Zarzuty takie wpisuje się do protokołu.

§ 4. O odmowie podpisania protokołu przez osobę, mającą go podpisać, czyni się wzmiankę w protokole.

Art.  191.

Wszelkiego rodzaju poprawki i uzupełnienia należy umieścić w końcu protokołu przed podpisaniem lub w osobno podpisanym dopisku.

Art.  192.

§ 1. Dopóki sąd, w którym protokół rozprawy sporządzono, nie przesłał akt do sądu wyższej instancji, strony mają prawo żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu, wskazując na nieścisłości lub opuszczenia.

§ 2. Żądanie sprostowania lub uzupełnienia protokołu załatwia przewodniczący po wysłuchaniu protokolanta, a w razie potrzeby i asesorów. Oświadczenie protokolanta i asesorów należy dołączyć do akt sprawy.