Rozdział 15 - Kary majątkowe, nawiązka i koszty sądowe. 1. Przepisy ogólne. - Kodeks karny wykonawczy.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1969.13.98

Akt utracił moc

Wersja od: 1 września 1996 r.

Rozdział  XV.

Kary majątkowe, nawiązka i koszty sądowe.

1.

Przepisy ogólne.

Art.  125. 

Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, egzekucją orzeczonej w postępowaniu karnym sądowym kary grzywny, pieniężnej kary porządkowej i nawiązki oraz obciążających skazanego kosztów sądowych prowadzi się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, przy czym rzeczy ruchome skazanego znajdujące się we władaniu osoby trzeciej podlegają zajęciu bez zgody tej osoby.

Art.  125¹.  ⁶²

 Z chwilą prawomocnego orzeczenia kary konfiskaty całości lub części majątku jednego z małżonków pozostających we wspólności majątkowej przedmioty majątkowe, których konfiskata dotyczy, tracą z mocy prawa charakter składników majątku wspólnego. Od tej chwili stosuje się do nich odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, przy czym udział Skarbu Państwa i małżonka osoby skazanej są równe. Małżonek skazanego, jak również Skarb Państwa mogą jednak żądać, żeby ustalenie udziału w tych przedmiotach nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do ich nabycia.

Art.  125².  ⁶³

§ 1. Orzeczone w postępowaniu karnym sądowym w stosunku do jednego z małżonków pozostających we wspólności majątkowej kary grzywny, pieniężne kary porządkowe, nawiązki lub obciążające tego małżonka koszty sądowe podlegają zaspokojeniu z odrębnego majątku skazanego oraz z wynagrodzenia za pracę lub za inne usługi świadczone przez niego osobiście, jak również z praw twórcy wynalazku, wzoru użytkowego oraz projektu racjonalizatorskiego. Jeżeli zaspokojenie z tych źródeł okaże się niemożliwe, egzekucja może być skierowana do majątku wspólnego.

§ 2. W wypadku skierowania egzekucji do majątku wspólnego małżonek skazanego może żądać ograniczenia lub wyłączenia w całości zaspokojenia należności wymienionych w § 1 z majątku wspólnego lub z niektórych jego składników, jeżeli skazany nie przyczynił się lub przyczynił się w stopniu nieznacznym do powstania tego majątku bądź do nabycia określonych jego składników albo gdy zaspokojenie z majątku wspólnego tych należności byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Żądanie w tym przedmiocie może być zgłoszone sądowi w ciągu trzech miesięcy od skierowania egzekucji do majątku wspólnego.

Art.  126.  ⁶⁴

 Egzekucję kary konfiskaty mienia i przepadku rzeczy prowadzi urząd skarbowy, stosując przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ze zmianami wynikającymi z niniejszego kodeksu. Minister Finansów może wyznaczyć do prowadzenia egzekucji inny podległy mu organ administracji, jeżeli przyczyni się to do jej usprawnienia.

Art.  127. 

Tytułem wykonawczym jest odpis orzeczenia lub wyciąg z niego ze wzmianką o wykonalności.

Art.  128.  ⁶⁵

Art. 125 i 125²-127 stosuje się odpowiednio do wykonania postanowienia o zabezpieczeniu grożących oskarżonemu kar majątkowych, uwzględniając przepisy poniższe.

Art.  129. 

§ 1. Jeżeli zabezpieczenie następuje na mieniu nie znajdującym się we władaniu oskarżonego, organ egzekucyjny doręcza przy pierwszej czynności postanowienie o zabezpieczeniu osobie, w której władaniu mienie się znajduje.

§ 2. Jeżeli jako zabezpieczenie kary konfiskaty mienia ustanowiono zarząd nieruchomości lub przedsiębiorstwa oskarżonego, zarząd ten będzie wykonywany przy odpowiednim zastosowaniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o zarządzie w toku egzekucji z nieruchomości, przy czym organ egzekucyjny ustanawia zarządcę i sprawuje nadzór nad jego czynnościami.

Art.  130. 

Jeżeli w jednym postanowieniu orzeczono zabezpieczenie kary grzywny oraz kary konfiskaty mienia, sąd lub prokurator, który wydał postanowienie, może zlecić wykonanie tego postanowienia w całości organowi egzekucyjnemu określonemu w art. 126. W tym wypadku, gdy orzeczono konfiskatę mienia, organ ten prowadzi również egzekucję orzeczonej jednocześnie grzywny łącznie z obciążającymi skazanego kosztami sądowymi oraz egzekucję zasądzonego roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem.

Art.  131. 

§ 1. Jeżeli zabezpieczenie polega na obciążeniu nieruchomości hipoteką przymusową lub zastawem wpisanym do rejestru okrętowego albo na ustanowieniu zakazu zbywania i obciążania nieruchomości, sąd lub prokurator, który wydał postanowienie o zabezpieczeniu, może przesłać tytuł wykonawczy bezpośrednio organowi właściwemu do prowadzenia dla nieruchomości księgi wieczystej lub zbioru dokumentów albo do prowadzenia rejestru okrętowego z wezwaniem o dokonanie stosownego wpisu lub o złożenie postanowienia do zbioru dokumentów.

§ 2. Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia jest kara konfiskaty mienia lub przepadku rzeczy, o wezwaniu zawiadamia się właściwy organ egzekucyjny.

Art.  132. 

Jeżeli zabezpieczenie kar majątkowych nastąpiło na rzeczach, których przechowanie jest połączone ze znacznymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo spowodowałoby znaczne obniżenie wartości rzeczy, sąd, a w toku postępowania przygotowawczego prokurator, może zarządzić sprzedaż tych rzeczy.

Art.  133. 

§ 1. Organ egzekucyjny wykonujący postanowienie o zabezpieczeniu grzywny lub konfiskaty mienia albo prowadzący egzekucję tych kar ma obowiązek przeprowadzać z urzędu stosowne dochodzenie w celu ustalenia dochodów i stanu majątkowego oskarżonego lub skazanego. W tym celu może żądać informacji od wszelkich osób, instytucji i organów. Dochodzenia takie powinny być przeprowadzane okresowo w odstępach nie dłuższych aniżeli 2 lata, a w razie wykonywania postanowienia o zabezpieczeniu kary konfiskaty mienia ponadto niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o nieprawomocnym skazaniu na tę karę.

§ 2. Obowiązek przeprowadzenia dochodzeń, o których mowa w § 1, ustaje po upływie terminów określonych w art. 136.

Art.  134. 

§ 1. Przy dokonywaniu tymczasowego zajęcia stosownie do art. 253 i 254 Kodeksu postępowania karnego, przy zabezpieczaniu grożących kar majątkowych oraz przy egzekucji tych kar i kosztów sądowych domniemywa się, że do oskarżonego lub skazanego należą rzeczy znajdujące się w samoistnym posiadaniu osoby będącej w bliskim z nim stosunku oraz przysługujące tej osobie prawa majątkowe.

§ 2. Przy egzekucji kary konfiskaty mienia domniemywa się ponadto, że rzeczy oraz prawa majątkowe, które są we władaniu skazanego, po orzeczeniu tej kary należały do niego już w czasie popełnienia przestępstwa.

§ 3. Domniemania określone w § 1 i 2 stosuje się jedynie w wypadku przedstawienia oskarżonemu zarzutu popełnienia w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przestępstwa, którym wyrządzona została szkoda w mieniu społecznym, lub skazania za takie przestępstwo. Zastosowanie domniemań stwierdza się we wzmiance o wykonalności orzeczenia.

Art.  135. 

§ 1. Domniemanie ustanowione w art. 134 § 1 nie obejmuje rzeczy, które były co najmniej od roku przed popełnieniem przestępstwa w samoistnym posiadaniu osoby będącej w bliskim stosunku z oskarżonym lub skazanym, oraz przysługujących jej co najmniej od tego czasu praw majątkowych.

§ 2. Osoba, w stosunku do której działa domniemanie ustanowione w art. 134 § 1 i 2, może wyłączyć z jego zakresu przedmioty majątkowe, których łączna wartość według oszacowania organu egzekucyjnego nie przekracza przeciętnego 6-miesięcznego dochodu tej osoby; wniosek o wyłączenie zgłasza się do tego organu.

§ 3. W razie nieuwzględnienia wniosku, o którym mowa w § 2, osoba zainteresowana może w drodze powództwa żądać wyłączenia przedmiotów z zakresu domniemania i zwolnienia ich od egzekucji lub dokonanego zabezpieczenia.

Art.  136. 

Domniemań ustanowionych w art. 134 nie stosuje się po upływie 5 lat od odbycia przez skazanego kary pozbawienia wolności lub jej darowania, a w każdym razie po upływie 10 lat od daty popełnienia przestępstwa.

Art.  137. 

§ 1. Domniemania ustanowione w art. 134 mogą być obalone w drodze powództwa przeciwko Skarbowi Państwa.

§ 2. Jeżeli w celu obalenia domniemania powód powołuje się na nabycie odpłatne, powinien wskazać źródło nabycia i udowodnić pochodzenie potrzebnych do nabycia środków.

§ 3. Pozew jest tymczasowo wolny od opłat sądowych, a w razie oddalenia powództwa powód jest obowiązany do uiszczenia opłat na zasadach ogólnych.

§ 4. Sprzedaż ruchomości lub nieruchomości nie może nastąpić przed prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy o obalenie domniemania.

Art.  138. 

Art. 137 § 3 i 4 stosuje się odpowiednio do powództwa przewidzianego w art. 135 § 3 oraz do powództwa wniesionego przez osobę trzecią o zwolnienie przedmiotu od egzekucji lub dokonanego zabezpieczenia, jeżeli osoba ta zaprzecza istnieniu bliskiego stosunku pomiędzy nią a oskarżonym lub skazanym albo zaprzecza, aby przedmiot był objęty domniemaniem ustanowionym w art. 134 § 1.

Art.  139. 

§ 1. Powództwo, o którym mowa w art. 137 niniejszego kodeksu oraz w art. 283 i 369 Kodeksu postępowania karnego, jak również każde powództwo o zwolnienie przedmiotu od egzekucji lub zabezpieczenia kar majątkowych, można wnieść w ciągu 3 miesięcy od dnia, w którym osoba roszcząca prawo do przedmiotu, do którego skierowano egzekucję lub na którym dokonano zabezpieczenia, dowiedziała się o naruszeniu swego prawa.

§ 2. Art. 842 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego i art. 37 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 24, poz. 151) nie mają zastosowania; nie jest też dopuszczalne przewidziane w art. 35 § 2 tej ustawy przedłużenie terminu do rozpoznania przez organ egzekucyjny żądania zwolnienia przedmiotu.

§ 3. Termin do wniesienia powództwa przewidziany w § 1 może być przywrócony, jeżeli niezachowanie terminu jest uzasadnione szczególnymi okolicznościami, a opóźnienie nie przekracza 3 miesięcy.

§ 4. Przepisy § 1-3 mają zastosowanie również do powództwa o zwolnienie przedmiotu od egzekucji obciążających skazanego kosztów sądowych, prowadzonej łącznie z egzekucją grzywny.

Art.  140. 

Jeżeli naruszenie prawa nastąpiło przez tymczasowe zajęcie, 3-miesięczny termin przewidziany w art. 139 § 1 liczy się od dnia doręczenia postanowienia o zabezpieczeniu osobie roszczącej prawo do zajętego przedmiotu.

Art.  141. 

Przystępując do tymczasowego zajęcia, egzekucji lub dokonania zabezpieczenia na mieniu nie znajdującym się we władaniu oskarżonego lub skazanego, o treści art. 139 należy pouczyć osobę, w której władaniu mienie się znajduje.

Art.  142. 

§ 1. Jeżeli egzekucja kary grzywny i kosztów sądowych ma być przeprowadzona z nieruchomości, której ujawnionym właścicielem lub samoistnym posiadaczem jest osoba, w stosunku do której działa domniemanie ustanowione w art. 134 § 1, albo z przysługującego tej osobie prawa majątkowego, sąd nada przeciwko niej klauzulę wykonalności z ograniczeniem do majątku objętego domniemaniem.

§ 2. Nadanie klauzuli wykonalności następuje na wniosek organu egzekucyjnego według przepisów o postępowaniu egzekucyjnym, zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego. Przed nadaniem klauzuli sąd wysłucha osobę, przeciwko której ją nadaje. Jeżeli osoba ta zgłosi zarzuty w celu obalenia domniemania, a nie upłynął termin przewidziany w art. 139 § 1, sąd zawiesi postępowanie, zobowiązując tę osobę do wytoczenia powództwa w tym terminie. Po upływie terminu do wytoczenia powództwa lub po jego oddaleniu sąd postanowi podjąć postępowanie z urzędu.

Art.  143. 

§ 1. Uzyskanie klauzuli wykonalności nie jest wymagane do dokonania zabezpieczenia na mieniu określonym w art. 142 § 1. W tym celu organ egzekucyjny stwierdzi w drodze postanowienia, że w stosunku do osoby, będącej ujawnionym właścicielem lub samoistnym posiadaczem nieruchomości albo której przysługuje prawo majątkowe, działa domniemanie ustanowione w art. 134 § 1 oraz że nieruchomość lub prawo majątkowe, na którym ma być dokonane zabezpieczenie, jest objęte tym domniemaniem.

§ 2. Jeżeli osoba zainteresowana zaprzecza, aby istniały podstawy do wydania postanowienia, o którym mowa w § 1, może w drodze powództwa żądać zwolnienia przedmiotu od dokonanego zabezpieczenia.

§ 3. Przepis § 1 nie ma zastosowania, jeżeli majątek, na którym ma być dokonane zabezpieczenie, jest określony w postanowieniu o zabezpieczeniu.

Art.  144. 

§ 1. Czynność prawna dokonana przez oskarżonego o popełnienie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przestępstwa, którym wyrządzona została szkoda w mieniu społecznym, nie wyłącza mienia objętego tą czynnością od konfiskaty lub przepadku albo od zabezpieczenia tych kar, jeżeli:

1) z czynności uzyskała korzyść osoba, w stosunku do której działa domniemanie ustanowione w art. 134 § 1,

2) czynność została dokonana w czasie popełnienia przestępstwa lub po jego popełnieniu.

§ 2. Czynność określona w § 1 jest ponadto z mocy prawa bezskuteczna w zakresie potrzebnym do zabezpieczenia kary grzywny lub do zupełnego pokrycia tej kary i kosztów sądowych.

Art.  145. 

§ 1. W przypadku gdy nie ma zastosowania art. 144 § 1, czynność prawna dokonana przez oskarżonego o popełnienie przestępstwa, za które można orzec karę konfiskaty mienia, lub przez skazanego za takie przestępstwo może być na żądanie organu egzekucyjnego uznana za bezskuteczną w zakresie zabezpieczenia i egzekucji tej kary, jeżeli:

1) czynność została dokonana w czasie popełnienia przestępstwa lub po jego popełnieniu w zamiarze uchylenia majątku od konfiskaty,

2) nabywca wiedział o tym zamiarze skazanego.

§ 2. Jeżeli nabywca osiągnął korzyść majątkową bezpłatnie, czynność prawna dokonana przez oskarżonego lub skazanego może być uznana za bezskuteczną, choćby nabywca nie wiedział i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć, że oskarżony lub skazany działał w zamiarze uchylenia majątku od konfiskaty.

§ 3. Uznanie czynności za bezskuteczną następuje w drodze powództwa lub zarzutu przeciwko osobie, która uzyskała z niej korzyść majątkową. Art. 531 § 2 Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio.

Art.  146. 

Jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez oskarżonego o popełnienie przestępstwa, o którym mowa w art. 144 § 1, lub przez skazanego za takie przestępstwo majątek jego nie wystarcza na zabezpieczenie kary grzywny lub na zupełne pokrycie tej kary i kosztów sądowych, a czynność nie jest bezskuteczna z mocy samego prawa, stosuje się przepisy o ochronie wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika.

Art.  147. 

§ 1. Nie można żądać uznania za bezskuteczną czynności prawnej dokonanej bezpłatnie w wykonaniu obowiązku ustawowego lub moralnego.

§ 2. Do czynności takiej nie stosuje się też art. 144.

Art.  148. 

Art. 144-146 nie stosuje się po upływie terminów określonych w art. 136.

2.

Grzywna.

Art.  149. 

§ 1. Skazanego na grzywnę sąd wzywa do jej uiszczenia w terminie 14 dni.

§ 2. W razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu grzywnę ściąga się w drodze egzekucji.

§ 3. Jeżeli skazany na grzywnę jest pozbawiony wolności, sąd przesyłając tytuł wykonawczy organowi egzekucyjnemu zawiadamia go, w jakim zakładzie karnym przebywa skazany.

Art.  150. 

§ 1. Jeżeli skazanie na grzywnę jest połączone ze skazaniem na karę pozbawienia wolności, sąd w razie nieuiszczenia grzywny przez skazanego może zlecić bezpośrednio administracji zakładu karnego ściągnięcie grzywny z należności przypadającej temu skazanemu za pracę oraz z pieniędzy złożonych w depozycie zakładu.

§ 2. Tryb postępowania określony w § 1 nie ma zastosowania, jeżeli do należności w nim wymienionych zostanie skierowana egzekucja.

Art.  151. 

Jeżeli suma ściągnięta w drodze egzekucji nie wystarcza na pokrycie grzywny i kosztów sądowych lub kosztów postępowania w sprawach o wykroczenia, grzywna ma pierwszeństwo w zaspokojeniu przed kosztami, z wyjątkiem kosztów egzekucyjnych. W tym zakresie art. 1025 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego oraz art. 112 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 24, poz. 151) nie stosuje się.

Art.  152. 

§ 1. Jeżeli w wyroku nie określono zastępczej kary pozbawienia wolności albo jeżeli grzywna została uiszczona lub ściągnięta w drodze egzekucji tylko w części, sąd określa wymiar zastępczej kary pozbawienia wolności.

§ 2. Sąd orzeka w kwestii wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności, jeżeli:

1) egzekucja okazała się bezskuteczna,

2) zebrane materiały wskazują, że egzekucja byłaby bezskuteczna, a skazany, który nie uiścił grzywny w terminie, jest pozbawiony wolności albo mieszkając za granicą czasowo tylko przebywa na terenie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Art.  153. 

Jeżeli skazany uiścił co najmniej połowę grzywny w terminie określonym w art. 149 § 1, a egzekucja pozostałej części grzywny okazała się bezskuteczna, sąd zarządzając wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności może oznaczyć jej wymiar, stosując w granicach określonych w art. 37 § 1 Kodeksu karnego przeliczenie korzystniejsze dla skazanego od przeliczenia przyjętego w wyroku.

Art.  154. 

§ 1. Przed wydaniem postanowienia określającego wymiar zastępczej kary pozbawienia wolności oraz postanowienia o wykonaniu zawieszonej zastępczej kary pozbawienia wolności sąd powinien wysłuchać skazanego oraz jego obrońcę.

§ 2. Skazanego pozbawionego wolności sprowadza się na posiedzenie tylko wtedy, gdy to jest niezbędne.

§ 3. Na postanowienie sądu przysługuje skazanemu zażalenie.

Art.  155. 

§ 1. Sąd może odroczyć ściągnięcie grzywny albo rozłożyć ją na raty na czas nie przekraczający roku, licząc od dnia wydania pierwszego postanowienia w tej kwestii, jeżeli natychmiastowe ściągnięcie pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny skutki zbyt ciężkie.

§ 2. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza jeżeli wysokość grzywny jest znaczna, można rozłożyć grzywnę na raty na okres do 3 lat.

§ 3. Sąd może postanowić w myśl § 1 lub 2 w każdym czasie aż do całkowitego ściągnięcia grzywny albo odbycia przez skazanego w całości zastępczej kary pozbawienia wolności.

Art.  155¹.  ⁶⁶

 W wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach grzywnę nie podlegającą zamianie na zastępczą karę pozbawienia wolności sąd może umorzyć.

Art.  156. 

§ 1. W razie odwołania na podstawie art. 26 odroczenia ściągnięcia grzywny lub rozłożenia jej na raty sąd postanawia zależnie od okoliczności albo ściągnięcie grzywny w drodze egzekucji, albo wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności.

§ 2. Rozłożenie grzywny na raty można odwołać również w wypadku, gdy skazany uchybił terminowi płatności choćby jednej raty, chyba że wykaże, iż nastąpiło to z przyczyn od niego niezależnych. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio.

Art.  157. 

Udzielając skazanemu warunkowego zwolnienia z odbycia reszty zasadniczej kary pozbawienia wolności, sąd penitencjarny, jeżeli istnieją podstawy do przypuszczenia, że skazany uiści grzywnę dobrowolnie, może wstrzymać uprzednio zarządzone wykonanie kary zastępczej, stosując jednocześnie art. 155; wówczas okres odroczenia ściągnięcia grzywny lub rozłożenia jej na raty biegnie od dnia wydania postanowienia o warunkowym zwolnieniu.

3.

Pieniężna kara porządkowa.

Art.  158.  ⁶⁷

 Przy wykonywaniu orzeczeń nakładających pieniężne kary porządkowe, określone w rozdziale 26 Kodeksu postępowania karnego, stosuje się odpowiednio art. 149, 155 § 1 i 155¹, jednakże okres odroczenia lub rozłożenia na raty nie powinien przekraczać 6 miesięcy.

4.

Konfiskata mienia.

Art.  159. 

Przesyłając tytuł wykonawczy w celu wykonania kary konfiskaty mienia, sąd jednocześnie przesyła właściwemu organowi egzekucyjnemu odpis uzasadnienia wyroku, jeżeli zostało sporządzone, a nie zachodzi wypadek przewidziany w art. 91 § 5 Kodeksu postępowania karnego, i powiadamia ten organ o wiadomych sądowi zabezpieczeniach dokonanych na mieniu skazanego.

Art.  160. 

Organ egzekucyjny wykonując karę konfiskaty ustala składniki mienia objętego konfiskatą, przejmuje to mienie w swoje władanie i likwiduje ruchomości, wierzytelności i inne prawa majątkowe, a nieruchomości przekazuje w zarząd właściwym organom administracji państwowej. Przy przejmowaniu skonfiskowanego mienia nie jest wymagane uprzednie wezwanie o jego wydanie.

Art.  161. 

§ 1. Konfiskacie nie podlega:

1) mienie określone w art. 8 § 1 pkt 1-6 i pkt 8 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 24, poz. 151); przy czym przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane jedynie znacznie poniżej ich wartości, nie podlegają konfiskacie tylko wtedy, gdy mają znaczną wartość użytkową dla członków rodziny skazanego, pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym,

2) nie podjęte wynagrodzenie ze stosunku pracy lub inne należności wymienione w art. 9 § 1 ustawy powołanej w pkt 1 oraz nie podjęte należności z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia rentowego w granicach minimalnej wysokości miesięcznego wynagrodzenia za pracę najniżej zarabiających pracowników,

3) prawo niezbywalne, chyba że możność jego zbycia wyłączono umową.

§ 2. Mienie określone w art. 8 § 2 ustawy powołanej w § 1 pkt 1 podlega konfiskacie tylko wówczas, gdy konfiskata obejmuje również wszystkie nieruchomości wchodzące w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez skazanego.

§ 3. Konfiskata rzeczy głównej obejmuje również przynależności tej rzeczy, chyba że orzeczenie o konfiskacie stanowi inaczej.

Art.  162. 

Orzeczona konfiskata nie narusza praw rzeczowych ograniczonych obciążających skonfiskowane mienie, z wyjątkiem hipotek i praw zastawu, które wygasają, a wierzytelności zabezpieczone tymi prawami podlegają zaspokojeniu w myśl art. 164-166.

Art.  163. 

§ 1. Podstawę do ujawnienia w księdze wieczystej Skarbu Państwa jako właściciela nieruchomości oraz do wykreślenia obciążających ją hipotek stanowi orzeczenie o konfiskacie tej nieruchomości lub ostateczna decyzja organu egzekucyjnego ustalająca, że nieruchomość wchodzi w skład mienia objętego konfiskatą.

§ 2. W razie wniesienia przez osobę trzecią powództwa o zwolnienie nieruchomości od egzekucji kary konfiskaty mienia, § 1 stosuje się po oddaleniu tego powództwa.

Art.  164. 

§ 1. Skarb Państwa odpowiada za zobowiązania skazanego na karę konfiskaty mienia, jeżeli wierzytelność była wymagalna w dniu uprawomocnienia się wyroku i została zgłoszona w ciągu 6 miesięcy, licząc od tej daty.

§ 2. Za zobowiązania skazanego na konfiskatę części mienia Skarb Państwa odpowiada w zakresie, w jakim mienie wolne od konfiskaty nie wystarcza na zaspokojenie wierzytelności, chyba że wierzytelność była zabezpieczona na skonfiskowanej rzeczy hipoteką lub prawem zastawu.

Art.  165. 

§ 1. Odpowiedzialność Skarbu Państwa przewidziana w art. 164 ogranicza się do sumy odpowiadającej wartości mienia przejętego w wykonaniu kary konfiskaty. Jednakże za zobowiązania dotyczące wierzytelności zabezpieczonych na skonfiskowanym mieniu hipoteką lub prawem zastawu Skarb Państwa odpowiada tylko do sumy odpowiadającej wartości obciążonej rzeczy, chyba że skazany odpowiadał za nie również osobiście.

§ 2. Wartość przejętych ruchomości określa się w wysokości sumy uzyskanej z ich sprzedaży, a jeżeli nie zostały sprzedane w terminie przewidzianym do zgłoszenia wierzytelności - w wysokości sumy odpowiadającej ich wartości szacunkowej. Wartość przejętych nieruchomości określa się w sumie odpowiadającej wysokości odszkodowania za nieruchomość wywłaszczoną, z potrąceniem wartości praw rzeczowych ograniczonych, które pozostają w mocy.

Art.  166. 

§ 1. Jeżeli Skarb Państwa jest obowiązany zaspokoić dwu lub więcej wierzycieli, organ egzekucyjny dokonuje podziału sumy ustalonej w myśl art. 165, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o podziale sumy uzyskanej z egzekucji. Podział powinien być dokonany w ciągu miesiąca od dnia upływu terminu określonego w art. 164 § 1.

§ 2. Przy udziale uwzględnia się znane organowi egzekucyjnemu wymagalne wierzytelności Skarbu Państwa i innych państwowych osób prawnych, choćby nie były zgłoszone w terminie określonym w art. 164 § 1. W granicach sumy odpowiadającej wartości rzeczy uwzględnia się też wierzytelności zabezpieczone prawami, które wygasły stosownie do art. 162, choćby nie były one jeszcze wymagalne.

§ 3. Przy podziale nie uwzględnia się odsetek od wierzytelności za czas od uprawomocnienia się wyroku orzekającego konfiskatę mienia do upływu terminu określonego w § 1 oraz grzywien, pieniężnych kar porządkowych i kosztów sądowych w sprawie, w której orzeczono karę konfiskaty mienia.

Art.  167. 

§ 1. O odmowie uznania zgłoszonej wierzytelności organ egzekucyjny ma obowiązek powiadomić wierzyciela w ciągu miesiąca, licząc od dnia zgłoszenia. Wierzyciel, którego wierzytelność nie została uznana, może wytoczyć przeciwko Skarbowi Państwa powództwo o jej uznanie. Powództwo to sąd może na wniosek powoda zabezpieczyć przez wstrzymanie wykonania odpowiedniej części planu podziału.

§ 2. Prawo do wytoczenia powództwa wygasa z upływem 3 miesięcy, licząc od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie uznania. Art. 842 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.

Art.  168. 

§ 1. W razie uchylenia orzeczenia o konfiskacie, darowania tej kary lub w razie zwolnienia przedmiotu w wyniku wniesionego powództwa majątek przejęty w wykonaniu kary konfiskaty zwraca się osobie uprawnionej. W razie niemożności zwrotu Skarb Państwa odpowiada według przepisów o odpowiedzialności samoistnego posiadacza w dobrej wierze.

§ 2. Osoba, której zwraca się majątek lub wypłaca wynagrodzenie z tytułu odpowiedzialności przewidzianej w § 1, ma obowiązek uiścić Skarbowi Państwa sumy zapłacone wierzycielom w granicach wartości majątku podlegającego zwrotowi lub za który wypłaca się wynagrodzenie. Jeżeli przedmiotem zwrotu jest nieruchomość, należność Skarbu Państwa zabezpiecza się przez wpis na tej nieruchomości hipoteki przymusowej. Podstawą wpisu jest postanowienie w sprawie zabezpieczenia, wydane przez organ egzekucyjny.

§ 3. Jeżeli uprawnioną do zwrotu majątku lub otrzymania wynagrodzenia jest osoba trzecia, obowiązek uiszczenia Skarbowi Państwa sum zapłaconych wierzycielom ogranicza się do wierzytelności zabezpieczonych na majątku podlegającym zwrotowi lub za który wypłaca się wynagrodzenie.

5.

Przepadek rzeczy.

Art.  169. 

Wykonanie kary przepadku rzeczy następuje przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o wykonaniu kary konfiskaty mienia z uwzględnieniem przepisów poniższych.

Art.  170. 

Skarb Państwa odpowiada tylko za zobowiązania, które były zabezpieczone na rzeczy objętej przepadkiem.

Art.  171. 

§ 1. Jeżeli orzeczono przepadek rzeczy, która została dołączona do akt sprawy lub oddana na przechowanie w sądowej składnicy dowodów rzeczowych, sąd wydaje tę rzecz właściwemu organowi egzekucyjnemu.

§ 2. Jeżeli orzeczono przepadek rzeczy zabezpieczającej poza sądem, sąd zleca właściwemu organowi egzekucyjnemu odebranie rzeczy od instytucji lub osoby, której rzecz oddano na przechowanie.

Art.  172. 

Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z właściwymi ministrami może ustalić wykaz przedmiotów, które, w razie orzeczenia ich przepadku, przekazuje się bezpośrednio innym organom niż organ egzekucyjny określony w art. 126.

Art.  173. 

Jeżeli wartość rzeczy, której przepadek orzeczono, jest nieznaczna, sąd pozostawia ją w aktach sprawy albo zarządza jej zniszczenie. Z czynności zniszczenia sporządza się protokół.

6.

Nawiązka.

Art.  174. 

§ 1. W razie orzeczenia nawiązki sąd z urzędu i bez pobierania jakichkolwiek opłat przesyła pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu tytuł wykonawczy.

§ 2. Przy podziale sumy uzyskanej z egzekucji należność z tytułu nawiązki ulega zaspokojeniu w kolejności równej z należnościami innych wierzycieli nie korzystających ze szczególnego pierwszeństwa.

7.

Koszty sądowe.

Art.  175. 

§ 1. Do wykonania orzeczeń w części dotyczącej kosztów sądowych stosuje się odpowiednio art. 149.

§ 11. 68  Należność Skarbu Państwa z tytułu nie uiszczonych kosztów sądowych może być przez sąd umorzona lub zapłata tej należności odroczona albo rozłożona na raty, jeżeli jej ściągnięcie byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami.

§ 2. 69  Szczegółowe zasady i tryb umarzania, rozkładania na raty i odraczania spłaty należnych kosztów sądowych określi Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia.

⁶² Art. 125¹ dodany przez art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.75.45.234) z dniem 1 marca 1976 r.

⁶³ Art. 125² dodany przez art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.75.45.234) z dniem 1 marca 1976 r.

⁶⁴ Art. 126 zmieniony przez art. 13 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 29 grudnia 1982 r. o urzędzie Ministra Finansów oraz urzędach i izbach skarbowych (Dz.U.82.45.289) z dniem 1 stycznia 1983 r.

⁶⁵ Art. 128 zmieniony przez art. 5 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.75.45.234) z dniem 1 marca 1976 r.

⁶⁶ Art. 155¹ dodany przez art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

⁶⁷ Art. 158 zmieniony przez art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

⁶⁸ Art. 175 § 1¹ dodany przez art. 2 pkt 15 lit. a) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

⁶⁹ Art. 175 § 2 zmieniony przez art. 2 pkt 15 lit. b) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.