Rozdział 14 - Rozstrzyganie sporów - Kazachstan-Polska. Umowa o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony. Astana.2015.12.21.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2020.614

Akt obowiązujący
Wersja od: 1 marca 2020 r.

ROZDZIAŁ  14

Rozstrzyganie sporów

Cel i zakres stosowania

Cel

Celem niniejszego rozdziału jest ustanowienie skutecznego i efektywnego mechanizmu unikania oraz rozstrzygania sporów między Stronami w zakresie interpretacji i stosowania niniejszej Umowy, mając na uwadze poszukiwanie, w miarę możliwości, wspólnie uzgodnionych rozwiązań.

Zakres stosowania

O ile nie postanowiono inaczej, niniejszy rozdział ma zastosowanie do wszelkich sporów dotyczących interpretacji i stosowania niniejszego tytułu.

Konsultacje i mediacje

Konsultacje

1. 
Strony dokładają wszelkich starań, aby rozstrzygnąć wszelkie spory, o których mowa w art. 173, poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze w celu osiągnięcia wspólnie uzgodnionych rozwiązań.
2. 
Strona występuje o przeprowadzenie konsultacji za pomocą pisemnego wniosku przesłanego drugiej Stronie oraz - do wiadomości - Komitetowi Współpracy, w którym wskazuje ona środek, którego dotyczy spór, oraz postanowienia, o których mowa w art. 173, które mają jej zdaniem zastosowanie.
3. 
Strona, która otrzymała wniosek, odpowiada na wniosek o przeprowadzenie konsultacji w terminie dziesięciu dni od jego otrzymania, chyba że w niniejszej Umowie przewidziano inaczej lub Strony dokonały innych uzgodnień.
4. 
Konsultacje przeprowadza się w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku oraz, o ile Strony nie postanowiły inaczej, odbywają się one na terytorium Strony, do której kierowany jest wniosek. Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu 30 dni od daty otrzymania wniosku, chyba że obie Strony zgodnie postanawiają je kontynuować. Konsultacje, a w szczególności wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas konsultacji, są poufne i pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron we wszelkich dalszych postępowaniach.
5. 
Konsultacje w pilnych kwestiach uznaje się za zakończone w ciągu 15 dni od daty otrzymania wniosku przez Stronę, do której zwrócono się z wnioskiem, chyba że obie Strony zgodnie postanawiają je kontynuować.
6. 
Jeżeli Strona, do której kierowany jest wniosek, nie odpowie na wniosek o konsultacje w terminie dziesięciu dni od daty jego otrzymania, lub jeżeli konsultacje nie odbyły się w terminie określonym, odpowiednio, w ust. 3 lub 4 niniejszego artykułu, lub jeśli Strony postanawiają nie przeprowadzać konsultacji lub jeżeli po zakończeniu konsultacji nie osiągnięto wspólnie uzgodnionego rozwiązania, Strona, która zwróciła się o konsultacje, może zastosować art. 176.
7. 
Podczas konsultacji każda ze Stron przekazuje wystarczające informacje oparte na faktach, tak aby umożliwić pełne zbadanie tego, w jaki sposób dany środek może wpłynąć na funkcjonowanie i stosowanie niniejszej Umowy.
8. 
Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu pięciu dni roboczych od daty otrzymania wniosku o przeprowadzenie konsultacji, chyba że Strony uzgodniły inaczej, jeżeli dotyczą one sytuacji nadzwyczajnych w rozumieniu art. 138 lit. h).

Mediacja

Każda Strona może zażądać od drugiej Strony rozpoczęcia mediacji w odniesieniu do wszelkich środków negatywnie wpływających na handel lub inwestycje między Stronami, zgodnie z załącznikiem VII.

Postępowania mające na celu rozstrzygnięcie sporu

Podsekcja  1

Postępowanie arbitrażowe

Wszczęcie postępowania arbitrażowego

1. 
W przypadku gdy Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu w drodze konsultacji przewidzianych w art. 174, Strona, która wniosła o konsultacje, może złożyć wniosek o powołanie organu arbitrażowego zgodnie z niniejszym artykułem.
2. 
Wniosek o powołanie organu arbitrażowego składany jest za pomocą pisemnego wniosku przesłanego drugiej Stronie oraz Komitetowi Współpracy. Strona skarżąca określa w swoim wniosku środek, którego dotyczy skarga, oraz wyjaśnia, w jaki sposób środek ten narusza postanowienia, o których mowa w art. 173; dokonuje tego w sposób umożliwiający na wyraźne przedstawienie podstawy prawnej skargi.

Powołanie organu arbitrażowego

1. 
W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.
2. 
W ciągu dziesięciu dni od daty złożenia pisemnego wniosku o powołanie organu arbitrażowego Stronie, przeciwko której wysunięto zarzut, Strony konsultują się w celu osiągnięcia porozumienia co do składu organu arbitrażowego.
3. 
W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w kwestii składu organu arbitrażowego w terminie określonym w ust. 2 niniejszego artykułu, każda ze Stron może wyznaczyć arbitra spośród osób wskazanych w dotyczącej tej Strony części listy sporządzonej zgodnie z art. 196 w ciągu pięciu dni od upływu terminu określonego w ust. 2 niniejszego artykułu. Jeżeli którakolwiek ze Stron nie wyznaczy arbitra, jest on, na wniosek drugiej Strony, wybierany w drodze losowania przez przewodniczącego Komitetu Współpracy lub osobę przez niego upoważnioną, spośród osób wskazanych w dotyczącej tej Strony części listy sporządzonej zgodnie z art. 196.
4. 
O ile Strony nie osiągną porozumienia dotyczącego przewodniczącego organu arbitrażowego w terminie określonym w ust. 2 niniejszego artykułu, przewodniczący Komitetu Współpracy lub osoba przez niego upoważniona, na wniosek którejkolwiek ze Stron, wyłania w drodze losowania przewodniczącego organu arbitrażowego spośród osób wskazanych w zawierającej kandydatów na przewodniczącego części listy sporządzonej zgodnie z art. 196.
5. 
Przewodniczący Komitetu Współpracy lub osoba przez niego upoważniona wyznacza arbitrów w ciągu pięciu dni od złożenia przez którąkolwiek ze Stron wniosku, o którym mowa w ust. 3 lub 4.
6. 
Datą powołania organu arbitrażowego jest dzień, w którym ostatni z trzech wybranych arbitrów akceptuje tę rolę zgodnie z regulaminem zawartym w załączniku V.
7. 
Jeżeli do czasu złożenia wniosku na podstawie ust. 3 lub 4 niniejszego artykułu, którakolwiek z list przewidzianych w art. 196 nie zostanie sporządzona lub nie zawiera wystarczającej liczby nazwisk, arbitrów wyłania się w drodze losowania spośród osób formalnie zaproponowanych przez jedną ze Stron lub obie Strony.
8. 
O ile Strony nie postanowią inaczej, w odniesieniu do powstałych między Stronami sporów dotyczących sytuacji nadzwyczajnych w rozumieniu art. 138 lit. h) zastosowanie ma ust. 3 zdanie drugie i ust. 4 niniejszego artykułu, bez odwoływania się do ust. 2 niniejszego artykułu, a termin, o którym mowa w ust. 5 niniejszego artykułu, wynosi dwa dni.

Wstępna decyzja o pilnym charakterze sprawy

Na wniosek Strony organ arbitrażowy, w ciągu dziesięciu dni od jego powołania, wydaje wstępną decyzję o uznaniu sprawy za pilną.

Procedura pojednawcza w przypadku pilnych sporów o energię

1. 
W przypadku sporu dotyczącego sytuacji nadzwyczajnych w rozumieniu art. 138 lit. h) którakolwiek ze Stron może zwrócić się w drodze wniosku do organu arbitrażowego do przewodniczącego organu arbitrażowego o działanie w charakterze rozjemcy w odniesieniu do wszelkich kwestii związanych ze sporem.
2. 
Rozjemca dąży do rozstrzygnięcia sporu w drodze porozumienia lub do określenia postępowania mającego na celu osiągnięcie takiego rozstrzygnięcia. Jeżeli w ciągu 15 dni od dnia powołania rozjemcy nie uda się doprowadzić do takiego porozumienia, zaleca on rozstrzygnięcie sporu lub postępowanie mające na celu osiągnięcie takiego rozstrzygnięcia i decyduje o warunkach, jakie mają być przestrzegane od dnia, który określi, do dnia rozstrzygnięcia sporu.
3. 
Strony i podmioty przez nie kontrolowane lub podlegające ich jurysdykcji przestrzegają zaleceń dotyczących warunków, dokonanych na mocy ust. 2, przez trzy miesiące od dnia decyzji rozjemcy lub do czasu rozstrzygnięcia sporu, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.
4. 
Rozjemca przestrzega kodeksu postępowania członków organów arbitrażowych i mediatorów (zwanego dalej "kodeksem postępowania") zawartego w załączniku VI.

Sprawozdania organu arbitrażowego

1. 
Organ arbitrażowy przedstawia Stronom sprawozdanie wstępne zawierające ustalenia faktyczne, zastosowanie odpowiednich postanowień oraz ogólne uzasadnienie wszelkich dokonanych przez ten organ ustaleń i zaleceń.
2. 
Każda Strona może złożyć pisemny wniosek do organu arbitrażowego o dokonanie przeglądu konkretnych elementów sprawozdania wstępnego w ciągu 14 dni od jego otrzymania.
3. 
Po rozważeniu wszelkich pisemnych uwag dotyczących sprawozdania wstępnego przedstawionych przez Strony organ arbitrażowy może zmienić swoje sprawozdanie wstępne oraz przeprowadzić wszelkie dalsze badania, jakie uzna za właściwe.
4. 
W sporządzonym przez organ arbitrażowy sprawozdaniu końcowym znajdują się ustalenia faktyczne, zastosowanie odpowiednich postanowień, o których mowa w art. 173, oraz ogólne uzasadnienie wszelkich dokonanych przez ten organ ustaleń i wniosków. Sprawozdanie końcowe zawiera wystarczające uzasadnienie argumentów przedstawionych na etapie przeglądu wstępnego oraz jasno odpowiada na pytania i uwagi Stron.

Sprawozdanie wstępne organu arbitrażowego

1. 
Organ arbitrażowy przedstawia Stronom sprawozdanie wstępne nie później niż 90 dni po dniu powołania organu arbitrażowego. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący organu arbitrażowego powiadamia o tym na piśmie Strony oraz Komitet Współpracy, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin przedstawienia sprawozdania wstępnego przez organ arbitrażowy. W żadnym przypadku sprawozdanie wstępne nie może zostać przedstawione później niż w terminie 120 dni po dniu powołania organu arbitrażowego.
2. 
W pilnych przypadkach organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby przedstawić swoje sprawozdanie wstępne w ciągu 45 dni, a w żadnym przypadku nie później niż 60 dni po dniu jego powołania. Każda Strona może w ciągu siedmiu dni od dnia przedstawienia sprawozdania wstępnego złożyć pisemny wniosek do organu arbitrażowego o dokonanie przeglądu konkretnych elementów sprawozdania wstępnego zgodnie z art. 180 ust. 2.
3. 
W odniesieniu do powstałych między Stronami sporów dotyczących sytuacji nadzwyczajnych w rozumieniu art. 138 lit. h) sprawozdanie wstępne przedstawia się w ciągu 20 dni po dniu powołania organu arbitrażowego, a wszelkie wnioski na podstawie art. 180 ust. 2 składa się w ciągu pięciu dni od dnia przedstawienia sprawozdania wstępnego. Organ arbitrażowy może również podjąć decyzję o odstąpieniu od sporządzenia sprawozdania wstępnego.

Sprawozdanie końcowe organu arbitrażowego

1. 
W ciągu 120 dni od daty jego powołania organ arbitrażowy przekazuje Stronom oraz Komitetowi Współpracy sprawozdanie końcowe. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący organu arbitrażowego powiadamia o tym na piśmie Strony oraz Komitet Współpracy, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin przedstawienia sprawozdania końcowego. W żadnym przypadku sprawozdanie końcowe nie może zostać przedstawione później niż w terminie 150 dni po dniu powołania organu arbitrażowego.
2. 
W pilnych przypadkach organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby przedstawić swoje sprawozdanie w ciągu 60 dni po dniu jego powołania. W żadnym przypadku sprawozdanie końcowe nie może zostać przedstawione później niż w terminie 7 5 dni po dniu powołania organu arbitrażowego.
3. 
W przypadku sporów dotyczących sytuacji nadzwyczajnych w rozumieniu art. 138 lit. h) organ arbitrażowy przedstawia swoje sprawozdanie końcowe w ciągu 40 dni od dnia jego powołania.

Podsekcja  2

Zgodność

Zgodność ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego

Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, podejmuje wszelkie środki niezbędne do zapewnienia bezzwłocznie i w dobrej wierze zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego.

Rozsądny termin na zapewnienie zgodności

1. 
Jeśli bezzwłoczne zapewnienie zgodności nie jest możliwe, Strony dokładają wszelkich starań, aby ustalić termin zapewnienia zgodności ze sprawozdaniem końcowym. W takim przypadku Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, nie później niż 30 dni po otrzymaniu sprawozdania końcowego organu arbitrażowego, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet Współpracy o tym, ile czasu potrzebuje na zapewnienie zgodności ("rozsądny termin").
2. 
Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do tego, ile czasu trwa rozsądny termin, Strona skarżąca może, w ciągu 20 dni od otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, złożyć pisemny wniosek o ustalenie przez organ arbitrażowy powołany w pierwotnym składzie na podstawie art. 177 ("organ arbitrażowy w pierwotnym składzie") czasu trwania rozsądnego terminu. Taki wniosek przekazywany jest równocześnie drugiej Stronie oraz Komitetowi Współpracy. Organ arbitrażowy przekazuje Stronom oraz Komitetowi Współpracy swoje sprawozdanie w ciągu 20 dni od daty otrzymania wniosku.
3. 
Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą na piśmie o swoich postępach w zapewnieniu zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego. Powiadomienie to przedstawia się w formie pisemnej i przekazuje przynajmniej na miesiąc przed upływem rozsądnego terminu.
4. 
Rozsądny termin może zostać przedłużony za zgodą obu Stron.

Przegląd środków podjętych w celu zapewnienia zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego

1. 
Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet Współpracy o wszelkich środkach podjętych w celu zapewnienia zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego. Powiadomienie to przekazuje się przed upływem rozsądnego terminu.
2. 
W przypadku braku porozumienia Stron co do istnienia środka zgłoszonego na podstawie ust. 1 niniejszego artykułu lub zgodności takiego środka z postanowieniami, o których mowa w art. 173, Strona skarżąca może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie decyzji w tej sprawie. We wniosku takim określa ona konkretny środek, którego dotyczy skarga, oraz wyjaśnia, w jaki sposób środek ten narusza postanowienia, o których mowa w art. 173; dokonuje tego w sposób umożliwiający wyraźne przedstawienie podstawy prawnej skargi. Organ arbitrażowy przekazuje Stronom oraz Komitetowi Współpracy swoje sprawozdanie w ciągu 45 dni od daty otrzymania wniosku.

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niezapewnienia zgodności

1. 
Jeżeli przed upływem rozsądnego terminu Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, nie powiadomi o podjęciu jakichkolwiek środków służących zapewnieniu zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego lub jeżeli organ arbitrażowy uzna, że nie podjęto żadnego środka w celu zapewnienia zgodności lub że środek zgłoszony zgodnie z art. 185 ust. 1 jest sprzeczny ze zobowiązaniem tej Strony w ramach postanowień, o których mowa w art. 173, Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, na wniosek Strony skarżącej i po konsultacji z nią, jest zobowiązana do przedstawienia propozycji rekompensaty.
2. 
Jeżeli Strona skarżąca nie wniesie o przedstawienie propozycji rekompensaty zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu lub jeżeli po złożeniu takiego wniosku nie osiągnięto porozumienia w sprawie rekompensaty w ciągu 30 dni od dnia upływu rozsądnego terminu lub od wydania sprawozdania organu arbitrażowego na mocy art. 185 ust. 2, Strona skarżąca jest uprawniona, po powiadomieniu drugiej Strony i Komitetu Współpracy, do podjęcia odpowiednich środków w zakresie odpowiadającym zakresowi zniweczenia lub naruszenia korzyści 26  spowodowanego naruszeniem postanowień. W powiadomieniu określa się takie środki. Strona skarżąca może wdrożyć takie środki w każdej chwili po upływie okresu dziesięciu dni od dnia otrzymania powiadomienia przez Stronę, przeciwko której wysunięto zarzut, chyba że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, złoży wniosek o arbitraż na podstawie ust. 3 niniejszego artykułu.
3. 
Jeżeli Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, uzna, że zakres odpowiednich środków nie odpowiada zakresowi zniweczenia i naruszenia korzyści spowodowanego naruszeniem zobowiązań tej Strony wynikających z postanowień, o których mowa w art. 173, Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie o wydanie decyzji w tej sprawie. Wniosek taki przekazuje się Stronie skarżącej oraz Komitetowi Współpracy przed upływem dziesięciodniowego okresu, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu. Organ arbitrażowy w pierwotnym składzie przekazuje Stronom oraz Komitetowi Współpracy swoje sprawozdanie dotyczące środków zgłoszonych przez Stronę skarżącą w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku. Strona skarżąca nie wprowadza w życie zgłoszonych środków, zanim organ arbitrażowy w pierwotnym składzie nie przedstawi swojego sprawozdania. Taki środek wprowadzony w życie po przedstawieniu sprawozdania musi być zgodny ze sprawozdaniem organu arbitrażowego.
4. 
Środki wprowadzone w życie przez Stronę skarżącą oraz rekompensata przewidziana w niniejszym artykule mają charakter tymczasowy i nie mogą być stosowane po:
a)
wspólnym uzgodnieniu przez Strony rozwiązania zgodnie z art. 191;
b)
wspólnym uzgodnieniu przez Strony, że środek zgłoszony na mocy art. 185 ust. 1 powoduje, że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, dostosowała się do postanowień, o których mowa w art. 173; lub
c)
tym, jak środek uznany przez organ arbitrażowy, zgodnie z art. 185 ust. 2, za sprzeczny z postanowieniami, o których mowa w art. 173, został wycofany lub zmieniony w sposób zapewniający jego zgodność z tymi postanowieniami.

Przegląd środków podjętych w celu zapewnienia zgodności po przyjęciu tymczasowych środków zaradczych związanych z niezapewnieniem zgodności

1. 
Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet Współpracy o środkach, które podjęła w celu zapewnienia zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego w związku z zastosowaniem rekompensaty lub odpowiedniego środka przez Stronę skarżącą zgodnie z art. 186, stosownie do przypadku. Z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2 niniejszego artykułu, Strona skarżąca kończy stosowanie środka w ciągu 30 dni od otrzymania powiadomienia. W przypadkach, w których zastosowano rekompensatę oraz z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 2 niniejszego artykułu, Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, może zakończyć stosowanie takiej rekompensaty w ciągu 30 dni od otrzymania powiadomienia, że zapewniła zgodność ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego.
2. 
Jeżeli Strony nie osiągną porozumienia w kwestii, czy Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, zapewniła zgodność ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego w ciągu 30 dni od daty otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, Strona skarżąca występuje do organu arbitrażowego w pierwotnym składzie z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. Taki wniosek przekazuje się równocześnie drugiej Stronie oraz Komitetowi Współpracy. Organ arbitrażowy przekazuje Stronom oraz Komitetowi Współpracy swoje sprawozdanie w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, zapewniła zgodność ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego, Strona skarżąca kończy stosowanie odpowiedniego środka podjętego na podstawie art. 186 lub Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, kończy stosowanie rekompensaty, w zależności od przypadku. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, nie zapewniła pełnej zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego, dostosowuje się rekompensatę lub odpowiedni środek podjęty na podstawie art. 186 w świetle sprawozdania organu arbitrażowego.

Środki zaradcze w przypadku pilnych sporów o energię

1. 
W odniesieniu do powstałych między Stronami sporów dotyczących sytuacji nadzwyczajnych w rozumieniu art. 138 lit. h) zastosowanie ma niniejszy artykuł.
2. 
W drodze odstępstwa od art. 184, 185 i 186 Strona skarżąca może podjąć odpowiednie środki w zakresie odpowiadającym zakresowi zniweczenia lub naruszenia korzyści spowodowanego przez Stronę, która nie zapewni zgodności ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego w ciągu 15 dni od dnia jego przekazania. Środki te można wprowadzić w życie bezzwłocznie. Takie środki mogą pozostać w mocy do czasu, gdy Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, zapewni zgodność ze sprawozdaniem końcowym organu arbitrażowego.
3. 
Jeżeli Strona, przeciwko której wysunięto zarzut, kwestionuje istnienie braku zgodności lub proporcjonalność środka wprowadzonego w życie przez Stronę skarżącą lub brak zgodności, może ona wszcząć postępowanie na mocy art. 186 ust. 3 i art. 187, które przebiega w drodze procedury przyspieszonej. Strona skarżąca jest zobowiązana do wycofania środka lub do jego dostosowania dopiero po wydaniu przez organ arbitrażowy decyzji w tej sprawie i może ona utrzymać środki na czas trwania postępowania.

Podsekcja  3

Postanowienia wspólne

Zastępowanie arbitrów

Jeżeli w postępowaniu arbitrażowym w ramach niniejszego rozdziału organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą uczestniczyć, wycofają się, lub muszą zostać zastąpieni, ponieważ nie spełniają wymogów kodeksu postępowania określonego w załączniku VI, zastosowanie ma procedura określona w art. 177. Termin przewidziany na dostarczenie sprawozdania może zostać przedłużony o czas niezbędny, aby powołać nowego arbitra, lecz nie więcej niż o 20 dni.

Zawieszenie i zakończenie postępowania arbitrażowego oraz procedury zapewniania zgodności

Na pisemny wniosek obu Stron organ arbitrażowy w dowolnej chwili zawiesza swoje prace na uzgodniony przez Strony okres, który nie może przekroczyć 12 kolejnych miesięcy. Organ arbitrażowy wznawia swoje prace przed końcem tego okresu na pisemny wniosek obu Stron lub na koniec tego okresu na pisemny wniosek którejkolwiek ze Stron. Strona składająca wniosek odpowiednio powiadamia przewodniczącego Komitetu Współpracy oraz drugą Stronę. Jeśli żadna Strona nie zawnioskuje o wznowienie prac organu arbitrażowego po upływie uzgodnionego okresu zawieszenia, procedura zostaje zakończona. Zawieszenie i zakończenie prac organu arbitrażowego pozostają bez uszczerbku dla praw każdej ze Stron w innym postępowaniu zgodnie z art. 197.

Wspólnie uzgodnione rozwiązanie

Strony mogą w dowolnym momencie wspólnie uzgodnić rozwiązanie sporu w ramach niniejszego rozdziału. W stosownych przypadkach wspólnie powiadamiają o takim rozwiązaniu Komitet Współpracy oraz przewodniczącego organu arbitrażowego. Jeżeli rozwiązanie wymaga zatwierdzenia zgodnie z odpowiednimi procedurami krajowymi Stron, powiadomienie odwołuje się do tego wymogu, a postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu zostaje zawieszone. Jeśli zatwierdzenie takie nie jest konieczne lub z chwilą powiadomienia o zakończeniu odpowiedniego postępowania krajowego, postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu zostaje zakończone.

Regulamin wewnętrzny

1. 
Postępowania mające na celu rozstrzygnięcie sporu w ramach niniejszego rozdziału, regulowane są przez regulamin wewnętrzny określony w załączniku V oraz przez kodeks postępowania określony w załączniku VI.
2. 
Wszelkie rozprawy prowadzone przez organ arbitrażowy są otwarte dla publiczności, chyba że regulamin wewnętrzny określony w załączniku V stanowi inaczej.

Informacje i doradztwo techniczne

Na wniosek Strony lub z własnej inicjatywy organ arbitrażowy może zwracać się do dowolnego źródła, w tym również do Stron zaangażowanych w spór, o informacje, jakie uzna za stosowne dla prowadzonego postępowania. Organ arbitrażowy ma także prawo, jeśli uzna to za stosowne, zwrócić się o opinię ekspertów. Przed dokonaniem wyboru takich ekspertów organ arbitrażowy przeprowadza konsultacje ze Stronami. Osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Stron mogą przedkładać organowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z regulaminem wewnętrznym. Wszelkie informacje uzyskane zgodnie z niniejszym artykułem ujawnia się każdej ze Stron, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag.

Reguły interpretacji

Organ arbitrażowy interpretuje postanowienia, o których mowa w art. 173, zgodnie z zasadami interpretacji międzynarodowego prawa publicznego, w tym z zasadami określonymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r. Organ arbitrażowy uwzględnia również stosowne interpretacje zespołów orzekających WTO oraz organu odwoławczego przyjęte przez Organ Rozstrzygania Sporów WTO. Sprawozdania organu arbitrażowego nie mogą rozszerzać ani ograniczać praw i obowiązków Stron przewidzianych w niniejszej Umowie.

Decyzje i sprawozdania organu arbitrażowego

1. 
Obrady organu arbitrażowego są poufne. Organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby jego decyzje podejmowane były w drodze konsensusu. Jednakże w przypadku gdy decyzja nie może zostać podjęta w drodze konsensusu, sprawa będąca przedmiotem decyzji rozstrzygana jest większością głosów. W żadnym wypadku nie ujawnia się odrębnych opinii arbitrów.
2. 
Sprawozdania organu arbitrażowego są sporządzane bez obecności Stron. W sprawozdaniach podaje się ustalenia faktyczne, zastosowanie odpowiednich postanowień, o których mowa w art. 173, oraz ogólne uzasadnienie ustaleń i wniosków.
3. 
Sprawozdania organu arbitrażowego są bezwarunkowo przyjmowane przez Strony. Nie tworzą one jakichkolwiek praw ani obowiązków względem osób prawnych i fizycznych.
4. 
Strony udostępniają publicznie sprawozdania organu arbitrażowego, z zastrzeżeniem ochrony informacji poufnych, zgodnie z regulaminem wewnętrznym określonym w załączniku V.

Postanowienia ogólne

Listy arbitrów

1. 
Komitet Współpracy sporządza, na podstawie wniosków Stron i nie później niż sześć miesięcy po wejściu w życie niniejszej Umowy, listę co najmniej 15 osób, które wyrażają chęć i są zdolne pełnić funkcję arbitra. Lista składa się z trzech części: jednej części dla każdej ze Stron oraz jednej części dla osób niebędących obywatelami żadnej ze Stron, które mogą przewodniczyć organowi arbitrażowemu. Każda część listy obejmuje co najmniej pięć nazwisk. Komitet Współpracy zapewni, aby lista zawierała zawsze taką liczbę nazwisk.
2. 
Arbitrzy muszą posiadać specjalistyczną wiedzę i doświadczenie w dziedzinie prawa i handlu międzynarodowego. Arbitrzy muszą być niezależni, działać w imieniu własnym oraz nie mogą przyjmować instrukcji od jakiegokolwiek rządu czy organizacji ani nie mogą być powiązani z rządem którejkolwiek ze Stron, a ich postępowanie musi być zgodne z kodeksem postępowania określonym w załączniku VI.
3. 
Komitet Współpracy może sporządzić dodatkowe listy 15 osób posiadających wiedzę i doświadczenie w sektorach objętych niniejszą Umową. Z zastrzeżeniem zgody Stron, te dodatkowe listy wykorzystywane są do powoływania składu organu arbitrażowego zgodnie z procedurą określoną w art. 177.

Odniesienie do zobowiązań w ramach WTO

1. 
Odwołanie do postanowień niniejszego tytułu dotyczących rozstrzygania sporów pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich działań w ramach WTO, w tym również działania mającego na celu rozstrzygnięcie sporu.
2. 
Jednakże w odniesieniu do konkretnego środka, Strona nie może dochodzić na obu forach roszczeń z tytułu naruszenia zobowiązania, które jest zasadniczo równoważne na mocy niniejszej Umowy i na mocy Porozumienia WTO. W takim przypadku po wszczęciu postępowania mającego na celu rozstrzygnięcie sporu, Strona nie dochodzi na drugim forum roszczeń z tytułu naruszenia zobowiązania, które jest zasadniczo równoważne postanowieniu w ramach drugiej umowy, chyba że pierwsze wybrane forum z powodów proceduralnych lub jurysdykcyjnych nie umożliwi dokonania ustaleń dotyczących roszczeń związanych z naruszeniem tego zobowiązania.
3. 
Do celów niniejszego artykułu,
a)
postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu na mocy porozumienia WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez Stronę wniosku o ustanowienie organu arbitrażowego na mocy art. 6 Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów w ramach porozumienia WTO;
b)
postępowanie mające na celu rozstrzygnięcie sporu na mocy niniejszego rozdziału uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez Stronę wniosku o powołanie organu arbitrażowego na mocy art. 176 ust. 1.
4. 
Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie uniemożliwia Stronie wprowadzenia zawieszenia zobowiązań, jeżeli zezwala na to Organ Rozstrzygania Sporów WTO. Nie można powoływać się na Porozumienie WTO w celu uniemożliwienia Stronie stosowania tymczasowych środków zaradczych w przypadku niezapewnienia zgodności na mocy niniejszego rozdziału.

Terminy

1. 
Wszystkie terminy określone w niniejszym rozdziale, w tym terminy dotyczące składania sprawozdań przez organy arbitrażowe, liczy się w dniach kalendarzowych, od dnia następującego po dokonaniu czynności lub wystąpieniu zdarzenia, do którego się odnoszą, o ile nie postanowiono inaczej.
2. 
Wszelkie terminy, o których mowa w niniejszym rozdziale, mogą zostać zmienione za wzajemnym porozumieniem Stron sporu. Organ arbitrażowy może, podając przyczyny, w każdym momencie zaproponować Stronom zmianę wszelkich terminów, o których mowa w niniejszym rozdziale.
26 "Zniweczenie i naruszenie korzyści" rozumiane jest jako "zniweczenie i naruszenie korzyści" w myśl Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów w ramach porozumienia WTO.