Rozdział 2 - BUDOWLI. - Budowa, ustawianie i dozór kotłów parowych na statkach.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1923.119.958
Akt utracił moc Wersja od: 12 grudnia 1937 r.
II.
BUDOWLI.
BUDOWLI.
§ 4.
1.
Przez linję ogniową należy rozumieć najwyższą granicę wysokości, jaką osiąga ogrzewana spalinami powierzchnia kotła przy poprzecznem pochyleniu statku b cztery stopnie.Nie wchodzą tu w rachubę powierzchnie omywane częściowo parą, które z długiej strony ogrzewają się spalinami uprzednio ostudzonemi przez przejście powierzchni ogrzewalnej, zanim osiągną powierzchnie omywaną parą, wynoszącej 40-krotną powierzchnie rusztu.
2.
Linja wodna czyli najniższy dopuszczalny poziom wody w kotle, kiedy jest pod parą, powinna się wznosić ponad linję ogniową:a)
w kotłach ustawianych na statkach pływających na wodach wewnętrznych przynajmniej 100 milimetrów lub nie mniej jak 150 milimetrów w kotłach, których powierzchnia lustra wody nie przekracza 1,3 krotnej powierzchni rusztu.b)
w kotłach ustawianych na statkach morskich- przynajmniej 150 milimetrów.c)
w kotłach pionowych linja wodna powinna leżeć przynajmniej na poziomie 1/8 wysokości miedzy podniebieniem paleniska a dennicą kotła.Przy kotłach nie posiadających rusztu w miejsce ich powierzchni przyjmuje się w powyższych obliczeniach czterokrotny przekrój pierwszego kanału spalinowego.
§ 6.
1.
Każdy kocioł ma być opatrzony conajmniej w dwa jednakowe zawory bezpieczeństwa, obciążone bezpośrednio sprężynami, połączone z kotłem najkrótszym króćcem lub bezpośrednio i ustawione w miejscu dostępnem. Z króćca, na którym są umieszczone zawory, nie może być brana para.2.
Zawory mają być tak zbudowane, żeby, kiedy kocioł jest pod parą, można było je przedmuchiwać i w siedliskach obracać. Powierzchnie uszczelniające grzybków powinny być płaskie i poziome. Nacisk sprężyn ma być tak ustalony żeby po przekroczeniu granicy dozwolonego ciśnienia pary w kotle, zawory otwierały się samoczynnie i wypuszczały nadmiar pary nazewnątrz nie pozwalając na wyższy wzrost ciśnienia pary w kotle ponad jedną dziesiątą dozwolonego.Objaśnienie: Prześwit zaworu może być obliczony podług wzoru
w którym oznacza: F-przekrój zaworu w milimetrach kwadratowych, H-powierzchnie ogrzewalną kotła w m2, P-ciśnienie robocze pary w atmosferach, K-ciążar jednego metra sześciennego pary w kg. przy ciśnieniu P.
3.
Zawór powinien mieć urządzenie (np. rurki odpowiedniej długości lub podkładki), któreby nie pozwalało na powiększenie nacisku sprężyny ponad ustalony dla danego ciśnienia pary. Sposób w jaki urządzenie wykonano, z podaniem wymiarów ograniczających nacisk powinien być zaznaczony w protokóle odbioru technicznego kotła.4.
Jeden z zaworów bezpieczeństwa, z wyjątkiem zaworów kotłów ustawionych na statkach morskich, ma być umieszczony w ten sposób, aby można było go sprawdzić z pokładu statku.5.
Para wychodząca z zaworów, z wyjątkiem kiedy zawór jest dostępny z pokładu statku, powinna być rurami odprowadzana nazewnątrz bezpośrednio w atmosferą. Zawory mają być opatrzone w stale otwarte odwodnienia, nie pozwalające na gromadzenie się wody na grzybkach.6.
Zmiana ustalonego obciążenia zaworów może być dokonana tylko przez organa dozoru kotłów i powinna być zaznaczona w książce rewizji kotła.7.
O ile na statku morskim zajdzie potrzeba silniejszego dociągnięcia sprężyn zaworów ponad ustalone, wtedy może to być dokonane przez mechanika statku, jednak pod warunkiem żeby wysokość dozwolonego ciśnienia pary w kotle nie została z tego. powodu powiększona.O zaszłej potrzebie dociągnięcia sprężyn i dokonaniu tego powinno być przez mechanika statku zaznaczone w książce rewizji kotła.
8.
Przegrzewacie pary powinny być opatrzona w ostrzegawczy zawór bezpieczeństwa.§ 7.
1.
Każdy kocioł ma być opatrzony, w dwa manometry, połączone z przestrzenią parową kotła rurkami syfonowemu Manometry mają być połączone rurkami syfonowemi za pomocą kranów trójprzelotowych, których jeden wolny wylot do przedmuchiwania ma kołnierz o średnicy 38 mm. i grubości 6 mm. dla przytwierdzania manometra kontrolującego. Na rękojeściach tych kranów mają być zrobione kreski odpowiadające kierunkom wylotów.2.
Manometry powinny być wyraźne, o średnicy nie mniejszej niż 100 mm., mieć podziałkę w atmosferach, odpowiadającą przynajmniej ciśnieniu próbnemu dla nowego kotła i oznaczoną na podziale czerwoną kreską wysokość dozwolonego roboczego ciśnienia. Jeden z nich ma być umieszczony w miejscu widocznem dla obsługi, kotła, zaś drugi w miejscu widocznem z pokładu statku i zabezpieczony od zamarzania. W maszynowni oddzielonej od kotłowni powinien być także umieszczony oddzielny manometr.3.
Przy większej liczbie kotłów mających połączone przestrzenie parowe wystarcza jeden manometr przy każdym kotle zaś w miejsce drugiego może być jeden wspólny od połączonych przestrzeni parowych, widoczny z pokładu a na statkach morskich, umieszczony w maszynowni.4.
Przy kotłach z paleniskami z dwóch stron, przy każdem palenisku powinien być umieszczony jeden manometr.§ 8.
1.
Dla sprawdzania wysokości poziomu wody w kotle każdy kocioł ma mieć dwa szkła wodowskazowe i dwa krany probiercze z oddzielnemi połączeniami z koltem. Szkła wodowskazowe powinny być ustawione na jednej wysokości w płaszczyźnie prostopadłej do osi podłużnej statku i rozmieszczone na jednakowej odległości od środka kotła, możliwie najdalej od niego. Kotły z paleniskami z dwóch stron, powinny mieć takie od strony drugiego paleniska, przynajmniej jedno szkło wodowskazowe umieszczone pośrodku kotła.2.
Dolny kran probierczy ma być umieszczony na wysokości linji wodnej, a szkło wodowskazowe powinno być widoczne poczynając od wysokości przynajmniej 30 milimetrów ponad linją ogniową i tak umieszczone, aby połowa jego widocznej długości nie leżała powyżej linji wodnej.3.
Krany szkieł wodowskazowych i probiercze mogą być połączone z kotłem rurami każdy kran z osobna. Rury te powinny być proste tylko w razie kiedy zagiąć uniknąć nie można, dopuszczalne są zagięcia łagodne. Rury proste powinny mieć prześwit nie mniejszy niż 25, zaś zgięte - 38 milimetrów przy kotłach do 25 metrów kwadratowych, powierzchni ogrzewalnej i nie niniejszy 48 milimetrów przy powierzchniach większych.4.
Krany szkieł, wodowskazowych i probiercze mają być w ten sposób zrobione, żeby je można było przetykać w czasie kiedy kocioł jest pod parą.Otwory w czopach (stożkach) kranów winny mieć średnicę nie mniejszą niż 8 milimetrów. Ma rękojeściach kranów ma być wyraźnie oznaczony kierunek otworów.:
5.
Linja wodna i ogniowa powinny być oznaczone kresami na oddzielnych tabliczkach z trwałemi napisami: najniższy poziom wody i linja ogniowa. W braku miejsca na tabliczkach napisy mogą być zastąpione literami MW odnośnie LO. Tabliczki mają, być umocowane trwale na ścianie kotła w pobliżu wodowskazów. Do tabliczki z kresą dla linji wodnej, na wysokości kresy, powinny być umocowane poziome wskazówki sięgające do szkieł wodowskazowych. Przy wodowskazach połączonych z kotłem rurami, tabliczki powinny być przymocowane do korpusu wodowskazu.Wysokość położenia kres na tabliczkach sprawdza się przy odbierze technicznym i tę sprawdzoną wysokość ponad odznaczającą się widoczna, częścią kotła np. krawędzią rury płomiennej lub płaszcza zapisuje się do książki rewizji kotła.
6.
Wodowskazy powinny być dobrze oświetlone a rurki szklane ochronione przejrzystemi osłonami. Wodowskazy z szkłami refleksyjnemi ochron tych nie potrzebują.§ 9.
1.
Każdy kocioł powinien mieć conajmniej dwa oddzielne urządzenia zasilające, w działaniu niezależne od jednego i tego samego mechanizmu. Przynajmniej jedno z urządzeń musi zabezpieczać zasilanie kotła w czasie postoju. Smoczek (injektor) nie może być uważany za drugie urządzenie zasilające.2.
Wydajność każdego z urządzeń ma wynosić dwukrotną ilość wody normalnie przez kocioł odparowywanej z wyjątkiem, jeżeli jednem z urządzeń jest pompa połączona wprost z maszyną główną. W tym razie półtorakrotną wydajność dla tej pompy należy uznać za wystarczającą.Dwa urządzenia wystarczają i dla większej liczby kotłów jednocześnie pracujących razem przy jednakowem ciśnieniu, o ile wydajność każdego urządzenia odpowiada powyższym warunkom dla wszystkich kotłów razem wziętych.
3.
Pompa ręczna, jako jeden z przyrządów zasilających, może mieć zastosowanie tylko przy kotłach, dla których iloczyn z powierzchni ogrzewalnej w m2 i dozwolonego ciśnienia roboczego w atm. nie przekracza 100.4.
Dla jednego lub więcej kotłów mają być urządzone dwa oddzielne przewody zasilającej w ten sposób aby każdy kocioł mógł być zasilany oddzielnie. Każdy przewód powinien być połączony z kotłem zaworem zwykłym i zaworem zwrotnym zamykanym ciśnieniem pary. Połączenie to powinno być wykonane w ten sposób, żeby bezpośrednio z kotłem lab z króćcem na nim umieszczonym łączył się zawór zwykły zaś bezpośrednio z nim zawór zwrotny.5.
Kotły, pracujące przy różnych ciśnieniach, powinny mieć oddzielne urządzenia zasilające i przewody tłoczące.6.
Urządzenia zasilające, które mają wspólny przewód ssący i tłoczący powinny być, każcie z osobna, odcinane od tych przewodów zaworami.7.
Przewód tłoczący pompy połączonej bezpośrednio z maszyną główną, ma być opatrzony w sprężynowy zawór przelewowy.§ 10.
1.
Każdy kocioł ma być. połączony z przewodem dla pary zaworem, umieszczonym jaknajbliżej kotła.2.
Każdy kocioł powinien mieć przynajmniej jeden pewnie zamykający, odpowiednio zbudowany spustowy zawór lub kran dławnicowy dla całkowitego wypuszczenia wody z kotła, połączony z kotłem bezpośrednio i umieszczony wraz z połączeniem w miejscu dogodnem.Rura odprowadzająca od tego zaworu lub kranu ma być połączona ze ścianą kadłuba statku również kranem, którego rękojeść do otwierania lub zamykania możnaby zdjąć dopiero po jego zamknięciu.
3.
Wszystkie krany i zawory powinny być szczelne i łatwo się otwierać i zamykać.4.
O ile na statku ustawiono więcej kotłów, wtedy kotły powinny być odcięte zaworami, żeby każdy z nich mógł oddzielnie pracować.5.
Kotły na siatkach morskich powinny mieć ponadto kran dla wypuszczania plany, umieszczony na wysokości linji wodnej i kran salinowy.§ 11.
Kotły o powierzchni ogrzewalnej do 20 m2 mogą mieć jeden przewód zasilający, jeden manometr, jedno szkło wodowskazowe i dwa krany probiercze albo dwa szkła wodowskazowe bez kranów probierczych, ponadto tabliczka z kres. Linji ogniowej jest przy tych kotłach nieobowiązująca.
.
.
§ 12.
Każdy kocioł powinien mieć na ścianie czołowej a w, wyjątkowych wypadkach w innem miejscu ściany kotła ale widocznem stale przytwierdzone godło, t. j. tabliczkę metalową z trwałemi napisami podającemi:1 a) nazwę i siedzibę zakładu, który kocioł zbudował,
b) Na fabryczny kotła,
c) rok budowy kotła,
d) wysokość ciśnienia roboczego w atmosferach i z wolnem miejscem dla wybicia urzędowego numeru kotła. Tabliczka powinna być przymocowana do kotła dworna nitami miedzianami z krytemi, spiłowanemi na gładko główkami o średnicy 12 mm.
1 § 3 uchylony przez § 3 pkt 2 lit. d) rozporządzenia z dnia 28 sierpnia 1937 r. w sprawie przepisów o materiałach kotłowych oraz o budowie kotłów parowych (Dz.U.37.65.499) z dniem 12 grudnia 1937 r.
2 § 5 uchylony przez § 3 rozporządzenia z dnia 8 listopada 1930 r. (Dz.U.30.91.713) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 marca 1931 r.