Rozdział 1 - Dział pokładowy Trapy i drabiny - Bezpieczeństwo i higiena pracy na morskich statkach handlowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1979.14.96

Akt obowiązujący

Wersja od: 30 czerwca 1979 r.

Rozdział  1

Dział pokładowy

Trapy i drabiny

§  44.

1. Przed wyłożeniem urządzeń służących do komunikacji z lądem lub między statkami oficer służbowy powinien sprawdzić stan tych urządzeń i osprzętu służącego do ich opuszczenia. Zabrania się używania urządzeń będących w stanie zagrażającym bezpieczeństwu.

2. Zabrania się podnoszenia i opuszczania trapu z ludźmi.

3. Urządzenia komunikacyjne oraz dojście do nich powinny być od zmierzchu do świtu oświetlone w sposób nie utrudniający nawigacji innym statkom, a przy trapie powinny znajdować się koło ratunkowe z bojką świetlną i rzutką oraz bosak.

4. Jeżeli trap służy do komunikacji między statkami lub jeżeli statek stoi przy nabrzeżu, należy pod trapem rozpiąć siatkę ochronną o odpowiednich wymiarach. Siatka w górnej części powinna być umocowana na cienkich linkach stalowych, utrudniających gryzoniom dostanie się na statek.

5. Zabrania się stosowania drabin przenośnych i pilotowych do komunikacji stałej między statkiem a nabrzeżem.

§  45.

1. Dwukierunkowy ruch po trapie jest zabroniony, z wyjątkiem trapów o szerokości większej niż 0,8 m, przystosowanych do ruchu dwukierunkowego.

2. Zabrania się przenoszenia po trapie ciężarów większych niż 50 kg.

3. Podczas przenoszenia po trapach ciężarów zabronione jest przebywanie na trapie osób nie zatrudnionych przy przenoszeniu.

4. Zabrania się przetaczania ciężarów po trapach oraz podnoszenia ciężarów na trapach za pomocą ich urządzeń podnośnych.

5. Obciążenie trapów powyżej ustalonej nośności jest zabronione. Na pobocznicy trapu powinien być wyraźny napis określający dopuszczalne obciążenie robocze oraz liczbę osób mogących jednocześnie znajdować się na trapie.

§  46.

1. W razie braku możliwości użycia stałych trapów w komunikacji między statkami lub między statkami a dalbą kapitan podejmuje decyzję o rodzaju bezpiecznego środka komunikacji.

2. Przy korzystaniu z drabin pilotowych należy stosować pasy lub szelki bezpieczeństwa z linką asekuracyjną. Osoba korzystająca z drabiny powinna być asekurowana i obserwowana z pokładu.

3. Jeżeli drabina pilotowa służy do stałej komunikacji między statkami na morzu, należy pod drabiną rozpiąć siatkę ochronną o odpowiednich wymiarach.

4. Osoby wchodzące na drabinę pilotową powinny mieć obie ręce wolne.

5. W miejscu mocowania drabiny pilotowej na pokładzie powinien być zapewniony dogodny uchwyt dla rąk.

§  47.

1. Drabina pilotowa powinna być tak umocowana, aby osoby korzystające z niej miały zapewnione pełne bezpieczeństwo.

2. Na drabinie pilotowej może znajdować się tylko jedna osoba.

§  48.

1. Drabiny przenośne powinny odpowiadać obowiązującym normom.

2. Zabrania się pracy na drabinach nie zabezpieczonych przed przesunięciem lub zmianą położenia w czasie pracy oraz w razie gdy przechyły boczne lub wzdłużne statku przekraczają 5^o.

3. Pochylenie drabiny w stosunku do poziomu nie może być większe niż 85^o i mniejsze niż 60^o.

Cumowanie i kotwiczenie

§  49.

1. Prace związane z cumowaniem, kotwiczeniem lub holowaniem powinny odbywać się pod nadzorem osoby wyznaczonej przez kapitana lub kierownika działu.

2. W czasie prac związanych z cumowaniem lub kotwiczeniem zabronione jest przebywanie na stanowiskach manewrowych osób nie zatrudnionych przy tych czynnościach.

3. Mechanizmy cumownicze i windy kotwiczne powinny być obsługiwane przez wyznaczonych, wykwalifikowanych członków załogi.

4. Liny cumownicze powinny być przed rozpoczęciem prac rozciągnięte na dostateczną długość i ułożone na pokładzie.

5. Podawanie cum bez rzutki dozwolone jest tylko na odległość do 2 m.

6. Rzutka powinna odpowiadać obowiązującym normom.

§  50.

1. Członkom załogi wykonującym czynności cumownicze nie wolno przebywać wewnątrz zwojów lin lub wewnątrz pętli lin rozciągniętych na pokładzie.

2. Podczas zwalniania stopera członek załogi obsługujący stoper powinien znajdować się po stronie przeciwnej kierunkowi naciągu liny.

3. Stopery mogą być obsługiwane tylko przez przeszkolonych w tym zakresie członków załogi.

4. Zabrania się stosowania stoperów łańcuchowych do lin włókiennych.

§ 51. Zabrania się załodze statku dobijającego do nabrzeża lub odbijającego od niego wyskakiwania ze statku lub wskakiwania na statek w celu wykonania prac cumowniczych.

§  52.

1. Rozpoczęcie wybierania liny cumowniczej może nastąpić dopiero po otrzymaniu sygnału, że lina została prawidłowo zamocowana lub zwolniona, a osoba obsługująca linę odsunęła się na bezpieczną odległość.

2. Przy wybieraniu liny członek załogi powinien trzymać za wolny koniec liny w odległości co najmniej 1 m od bębna lub szpuli mechanizmu cumowniczego oraz od pachoła - jeżeli lina go obkłada, lub od przewłoki - jeżeli lina przez nią przechodzi.

3. Przy wybieraniu liny za pomocą windy manewrowej, kotwicznej lub kabestanu należy na głowicy tych urządzeń obłożyć linę taką ilość razy, aby uniknąć poślizgu liny na głowicy.

4. W czasie ruchu windy obsługujący urządzenia sterownicze nie może opuszczać stanowiska pracy.

§ 53. Koniec liny cumowniczej przewożonej łodzią powinien być umocowany w sposób umożliwiający szybkie i łatwe jej zwolnienie.

§ 54. Jeżeli lina cumownicza jest wydawana z łodzi, zabrania się przebywania członków załogi nie zatrudnionych przy wydawaniu w tych częściach łodzi, w których ułożone są zwoje liny.

§  55.

1. Zabrania się wybierania zawiezionej łodzią liny cumowniczej do czasu jej zamocowania i odejścia łodzi od urządzenia cumowniczego.

2. Zabrania się pozostawiania lin cumowniczych na stoperach.

3. Naprężone liny z włókien sztucznych obkładające bębny wind używanych do manewrów cumowniczych należy luzować za pomocą biegu wstecznego windy.

4. Do manewrów cumowania i odcumowania statków, z wyjątkiem zbiornikowców, należy używać szpringów wykonanych z lin stalowych.

§ 56. Członkowie załogi obsługujący windę kotwiczną nie mogą opuszczać swego stanowiska w czasie trwania manewrów kotwicznych.

§  57.

1. Oficer kierujący manewrami powinien przed rzuceniem kotwicy upewnić się, czy pod kotwicą lub w pobliżu miejsca jej opuszczenia nie znajdują się jednostki pływające.

2. Przed rzuceniem kotwicy, a także przed jej podniesieniem, należy sprawdzić działanie windy kotwicznej.

3. Bezpośrednio po manewrach należy zakryć otwory kluz kotwicznych.

§ 58. Zabronione jest w czasie rzucania kotwicy przebywanie nie zatrudnionych przy tym członków załogi przed bębnem łańcuchowym oraz w kierunku naciągu łańcucha.

§  59.

1. Jeżeli statek nie ma urządzenia do samoczynnego układania łańcucha w komorze łańcuchowej, należy go układać za pomocą haków.

2. Podczas odrywania kotwicy przez ruch statku przebywanie członków załogi w komorze łańcuchowej jest zabronione.

§  60.

1. W razie zawożenia kotwicy łodzią lub łodziami opuszczanie kotwicy i umocowanie jej do łodzi powinno odbywać się pod osobistym nadzorem oficera.

2. Podczas opuszczania kotwicy osoby znajdujące się w łodzi nie mogą przebywać pod opuszczaną kotwicą.

3. Przy opuszczaniu kotwicy głównej przywiązywanie poszczególnych zwisów wyluzowanego łańcucha kotwicznego do belek ułożonych na łodziach dozwolone jest tylko po zahamowaniu windy kotwicznej.

4. Luzowanie liny kotwicznej z łodzi może być dokonywane tylko przez klamry, szakle lub podobne elementy zamocowane na rufie łodzi.

5. Przed rzuceniem kotwicy zawoźnej lub zapasowej (prądowej) lina kotwiczna powinna być wyluzowana za burtę łodzi na długość przekraczającą trzykrotnie głębokość w miejscu kotwiczenia. Jeżeli linę kotwiczną przy kotwicy zastępuje łańcuch, rzucanie kotwicy przed opuszczeniem łańcucha na dno jest zabronione.

Przeładunek

§  61.

1. Odkrywanie i zakrywanie luków ładowni powinno odbywać się pod nadzorem oficera pokładowego.

2. Luki ładowni lub międzypokładów, których zrębnice są niższe od 0,75 m, a wysokość pomiędzy pokładem a podłogą ładowni lub ładunkiem przekracza 1,5 m, powinny być - z zastrzeżeniem ust. 3 - natychmiast po zdjęciu pokryw zabezpieczone do wysokości co najmniej 0,9 m przez założenie barier lub w inny sposób zapobiegający wpadnięciu członka załogi do ładowni.

3. Na statkach rybackich na morzu w czasie przeładunku między pokładem a ładownią jedna strona luku może być nie ogrodzona, jeżeli wymagają tego warunki przeładunku.

4. Zabezpieczenie luków ładowni i międzypokładów, określone w ust. 2, powinno pozostawać do czasu zakończenia przeładunku i zakrycia ładowni.

§  62.

1. Dojścia do międzypokładów ładowni, na których nie prowadzi się prac przeładunkowych, powinny być niedostępne, jeżeli warunki techniczne na to pozwalają, a w każdym razie powinna być wywieszona oświetlona tablica informująca o zakazie przebywania.

2. Jeżeli stałe drabiny zejściowe do ładowni mają przerwy na międzypokładach lub uskoki od ciągu pionowego, na zrębnicy luku pokładu głównego oraz na obrzeżu luku każdego międzypokładu powinny być umieszczone odpowiednie napisy ostrzegawcze.

3. Napisy ostrzegawcze wymienione w ust. 2 powinny być umieszczone przy drabinach, wykonane w sposób widoczny i trwały farbą samoświecącą oraz utrzymane w stanie czytelnym.

4. W razie pozostawienia otwartych luków międzypokładów zejścia do ładowni należy zamknąć.

5. W stosunku do ładowni chłodzonych powinna istnieć zawsze możliwość otwarcia ich od wewnątrz.

§  63.

1. Zabrania się przechodzenia i przebywania pod przenoszonym ładunkiem.

2. W czasie przeładunku zabrania się wchodzenia i wychodzenia z ładowni przez luk tej ładowni oraz po drabinach zejściowych, jeżeli znajdą się one w zasięgu przenoszonego ładunku.

§ 64. Zabrania się używania w ładowniach otwartego ognia oraz palenia tytoniu.

§ 65. Zabrania się przykrywania luków ładowni brezentami, jeżeli nie są nałożone wszystkie pokrywy lub deski lukowe.

§ 66. Ładunki umieszczone w ładowniach powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem się.

§ 67. W razie konieczności przeładunku z niższego pokładu przy załadowanym wyższym międzypokładzie należy zapewnić dojścia do pokryw luków międzypokładu i miejsc założenia zabezpieczeń pokryw oraz miejsc założenia ogrodzenia luku międzypokładu.

§ 68. Urządzenia zabezpieczające pokrywy luku międzypokładów i urządzenia służące do ogrodzenia nie mogą być przykryte ładunkiem i powinny być zawsze dostępne.

§  69.

1. Ładunki pokładowe należy umocować w sposób uniemożliwiający ich przemieszczanie się.

2. Ładunki pokładowe powinny być tak ułożone, aby nie utrudniały dostępu do włazów, otworów wentylacyjnych i pomiarowych, hydrantów przeciwpożarowych, wind, łodzi ratunkowych i innych urządzeń na statku.

3. Jeżeli ładunek zajmuje całą szerokość przejść na pokładzie, należy urządzić bezpieczne przejście dla załogi na górnej powierzchni ładunku. Przejścia te powinny być odpowiednio zbudowane i ogrodzone.

§  70.

1. Prace przy odkrywaniu i zakrywaniu ładowni oraz przy klarowaniu bomów i żurawi na statkach, z zastrzeżeniem ust. 2, powinny być prowadzone podczas postoju statku.

2. Prace wymienione w ust. 1 mogą być prowadzone podczas przejść statku na wodach osłoniętych oraz w warunkach nie stwarzających bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia członków załogi. Decyzję o prowadzeniu tych prac podejmuje każdorazowo kapitan.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą statków używanych w rybołówstwie.

§  71.

1. Wejście do ładowni w celu dokonania prac remontowych, konserwacyjnych, oczyszczania lub prac przeładunkowych dokonywanych przez załogę jest dozwolone po dokładnym przewietrzeniu ładowni i sprawdzeniu czy w ładowniach nie znajdują się w powietrzu składniki trujące lub szkodliwe dla zdrowia.

2. W razie przewożenia ładunków o właściwościach trujących członkowie załogi wykonujący prace wymienione w ust. 1 powinni pozostawać pod nadzorem.

3. Ładownie powinny być oczyszczone w miarę możliwości przy użyciu urządzeń mechanicznych.

4. Jeżeli przy czyszczeniu ładowni nie można zapobiec wydzielaniu się czynników szkodliwych dla zdrowia, członek załogi powinien wykonywać te prace przy użyciu odpowiedniej odzieży i sprzętu ochrony osobistej.

5. Wejście do zbiorników po paliwach płynnych powinno odbywać się zgodnie z odrębnymi przepisami.

§  72.

1. Prace przeładunkowe wykonywane przez załogę statku powinny być organizowane przez oficera.

2. Przed rozpoczęciem przeładunku materiałów pylących, wydzielających pary lub gazy należy zastosować środki techniczne i organizacyjne zapobiegające przedostawaniu się tych czynników do pomieszczeń służbowych i bytowych.

3. Prace związane z transportem ładunków niebezpiecznych powinny odbywać się zgodnie z odrębnymi przepisami.

§ 73. Kapitanowie statków przycumowanych do siebie decydują o możliwości rozpoczęcia przeładunku lub o konieczności jego przerwania, biorąc pod uwagę aktualne warunki atmosferyczne i kierując się bezpieczeństwem załóg statków.

§  74.

1. Chodzenie po rozpornicach znajdujących się na lukach oraz po zrębnicach luków jest zabronione.

2. Zabrania się pozostawiania pokryw ładowni, uniesionych częściowo na urządzeniach służących do otwierania i zamykania luków, bez zabezpieczenia pokryw przed samoczynnym opadnięciem.

3. Pokrywy ładowni po ich przesunięciu lub podniesieniu należy zabezpieczyć przed samoczynną zmianą położenia.

§  75.

1. Pokrywy luków i rozpornice po wyjęciu powinny być układane tuż przy nadburciu, a przy piętrzeniu - przekładane drewnem, tak aby nie mogły spaść lub rozsunąć się.

2. Pomiędzy zrębnicami luków a miejscem składowania pokryw lukowych i rozpornic powinno pozostać wolne przejście o szerokości co najmniej 1 m albo należy urządzić bezpieczne przejście na górnej powierzchni zgodnie z wymaganiami określonymi w § 69 ust. 3.

§ 76. Jeżeli ze względu na prowadzone prace przeładunkowe zdjęto barierę burtową, na czas przerwy w pracy należy miejsce to ogrodzić do wysokości relingu za pomocą liny lub zabezpieczyć w inny sposób przed wypadnięciem ludzi za burtę.