Zmiany w typowych planach kont.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1986.2.6

Akt utracił moc

Wersja od: 20 listopada 1987 r.

INSTRUKCJA Nr 2/KS

MINISTERSTWA FINANSÓW

z dnia 4 lutego 1986 r.

w sprawie zmian w typowych planach kont.

W związku z § 2 ust. 3 i § 7 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 1985 r. w sprawie planów kont jednostek gospodarki uspołecznionej (Monitor Polski Nr 12, poz. 95) ustala się, co na następuje:

§  1.

1. Jednostki gospodarki uspołecznionej, zwane dalej "jednostkami", dokonają zgodnie z przepisami niniejszej instrukcji zmian w zakładowych planach kont, na podstawie których prowadzą księgowość.

2. Jednostki dostosują użyte w instrukcji symbole i nazwy kont, oparte na typowym planie kont dla państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, do symboli i nazw kont przyjętych w ich zakładowych planach kont.

§  2.

1. Wprowadza się konto 957 "Fundusz efektów wdrożeniowych", które służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń funduszu efektów wdrożeniowych w jednostkach będących jego dysponentami. Ewidencję środków tego funduszu prowadzi się na koncie 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych".

2. Na koncie 957 księguje się w szczególności:

1) na stronie Wn w korespondencji ze stroną Ma następujących kont:

a) 231 "Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń" lub 234 "Inne rozrachunki z pracownikami" - przyznane nagrody;

b) 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych" - zapłacone kary i odszkodowania oraz środki funduszu efektów wdrożeniowych przekazane innym jednostkom;

c) 962 "Fundusz rozwoju" - zasilenie funduszu rozwoju (zapis równoległy: Wn 131 "Rachunek rozliczeniowy" albo 189, rachunek środków funduszu rozwoju - Ma 189, rachunek środków funduszu efektów wdrożeniowych);

d) 963 "Fundusz postępu techniczno-ekonomicznego" - zasilenie funduszu postępu techniczno-ekonomicznego (zapis równoległy: Wn 131 albo 189, rachunek środków funduszu postępu techniczno-ekonomicznego - Ma 189, rachunek środków funduszu efektów wdrożeniowych),

2) na stronie Ma w korespondencji ze stroną Wn następujących kont:

a) 878 "Pozostałe odpisy z wyniku finansowego" - odpisy z zysku na fundusz efektów wdrożeniowych; odpisy te obejmują zarówno odpowiednią część zysku osiągniętego z wymiernych efektów ekonomicznych wdrożenia nowych rozwiązań technicznych lub organizacyjnych będących wynikami prac badawczych, jak też równowartość odpowiedniej części dochodów ze sprzedaży księgowanych na kontach zespołu 7, uzyskiwanych z wykonywania prawa - w rozumieniu przepisów o wynalazczości lub z tytułu udostępnienia nie chronionego projektu wynalazczego albo przekazanych doświadczeń, pomniejszonych o koszty uzyskania tych dochodów;

b) 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych" - inne zwiększenia funduszu efektów wdrożeniowych, jak na przykład środki tego funduszu otrzymane od innych jednostek i odsetki od środków tego funduszu.

3. Ewidencja szczegółowa do konta 957 powinna umożliwić ustalenie zwiększeń i zmniejszeń funduszu efektów wdrożeniowych według poszczególnych tytułów.

4. Saldo Ma konta 957 wyraża stan funduszu efektów wdrożeniowych na koniec okresu.

§ 3. Podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń przypadający od wynagrodzeń zaliczanych w koszty działalności księguje się na stronie Wn konta 873 "Obowiązkowe odpisy z wyniku finansowego" i na stronie Ma konta 131 "Rachunek rozliczeniowy" albo konta 220 "Rozrachunki z budżetami". Korekty wysokości tego podatku dotyczące roku ubiegłego, ustalone po urzędowym stwierdzeniu zweryfikowania sprawozdania finansowego za ten rok, księguje się na koncie 825 "Rozliczenie wyniku finansowego" w korespondencji z kontem 131 albo kontem 220.

2. Podatek przypadający od nagród i premii płatnych z zysku do podziału, w tym korekty podatku za rok ubiegły, księguje się na koncie 958 "Fundusz załogi" w korespondencji z kontem 131 albo kontem 220. Jednostki nie tworzące funduszu załogi księgują ten podatek w sposób określony w ust. 1.

3. Przeznaczenie funduszu rezerwowego na opłacenie podatku nie znajdującego pokrycia w zysku do podziału księguje się na stronie Wn konta 975 "Fundusz rezerwowy" i na stronie Ma konta 825. Księgowania tego dokonuje się pod datą urzędowego stwierdzenia zweryfikowania sprawozdania finansowego za rok ubiegły.

§ 4. Jednostki uprawnione do tworzenia rezerwy na wynagrodzenia do wysokości różnicy między kwotą wynagrodzeń wolną od podatku od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń a rzeczywistą kwotą wynagrodzeń zaliczonych w koszty działalności danego roku księgują:

1) utworzenie rezerwy pod datą ostatniego dnia roku - Wn konto 431 "Wynagrodzenia" - Ma konto 844 "Inne rezerwy" i równolegle Wn konto 649 "Inne rozliczenia międzyokresowe" - Ma konto 490 "Rozliczenie kosztów';

2) rozwiązanie rezerwy w księgach następnego roku lub lat następnych - Wn konto 844 - Ma konto 431 i równolegle Wn konto 490 - Ma konto 649.

Od kwoty rezerwy nie nalicza się składek na ubezpieczenia społeczne i podatku od płac.

§  5.

1. Koszty produkcji wyrobów, półfabrykatów, narzędzi, części zamiennych, usług itp. wytworzonych przez zakładowe zespoły gospodarcze, zwane dalej "zespołami", księguje się w ewidencji szczegółowej, prowadzonej do właściwego konta zespołu 5 "Koszty rozliczone", na przykład do konta 501 "Produkcja podstawowa" lub konta 531 "Wydziały pomocnicze" - według pozycji kalkulacyjnych stosowanych w jednostce (koszty bezpośrednie oraz koszty wydziałowe).

2. Do pozycji kalkulacyjnej "Płace bezpośrednie" zalicza się wynagrodzenia należne zespołom oraz przypadający od tych wynagrodzeń podatek od płac i inne kwoty naliczane w stosunku do wynagrodzeń lub liczby osób zatrudnionych w tych zespołach.

3. Wykonane przez zespoły remonty, wycenia się w wysokości płac bezpośrednich (ust. 2), materiałów bezpośrednich oraz innych kosztów bezpośrednich, na przykład świadczeń wydziałów pomocniczych.

4. Wytworzone przez zespoły wyroby, półfabrykaty, narzędzia, części zamienne, wykonane usługi (z wyjątkiem remontów) itp., wycenia się według technicznego kosztu wytworzenia analogicznych produktów, wykonanych w okresie sprawozdawczym lub w okresie poprzednim w normalnym czasie pracy. Różnicę między technicznym kosztem wytworzenia a sumą kosztów bezpośrednich produkcji, ujętych w ewidencji szczegółowej, o której mowa w ust. 1, księguje się w koszty produkcji zespołu (pozycja kalkulacyjna "Koszty wydziałowe"), korygując o tę różnicę koszty wydziałowe tego wydziału, w którym zespół prowadzi produkcję.

5. Jeżeli wytworzone przez zespoły wyroby, półfabrykaty, narzędzia, części zamienne, wykonane usługi (z wyjątkiem remontów) itp., nie były dotychczas przez jednostkę wykonywane, to techniczny koszt ich wytworzenia ustala się jako sumę kosztów bezpośrednich produkcji, powiększonych o odpowiednią część kosztów wydziałowych ustaloną z uwzględnieniem odmienności warunków produkcji oraz wielkości podstawy, w stosunku do której dolicza się koszty wydziałowe.

6. Jeżeli zespół wykonuje czynności, których koszty w przypadku wykonywania ich w normalnym czasie pracy nie są wyodrębniane (fazy produkcji, operacje technologiczne), wówczas w ewidencji szczegółowej, o której mowa w ust. 1, księguje się wyłącznie płace bezpośrednie zespołu. Płace te zwiększają następnie płace bezpośrednie pozostałej produkcji i są rozliczane według zasad przyjętych w jednostce. Nie zwalania to od objęcia odpowiednią ewidencją ilościową pobranych i zużytych przez zespół materiałów bezpośrednich ,zapewniającą kontrolę przestrzegania norm i wskaźników zużycia oraz ustalenia strat i ubytków materiałów.

7. Braki nienaprawialne, spowodowane przez zespoły, wycenia się tak, jak produkty wytworzone w normalnym czasie pracy. Koszty naprawy braków ustala się w wysokości bezpośrednich kosztów wykonania czynności naprawczych. Koszty braków są rozliczane według ogólnych zasad. Odszkodowania za spowodowanie braków zmniejszają należne zespołom wynagrodzenia.

8. Wykonywane przez zespoły inwestycje o charakterze budowlano-montażowym oraz prace naukowo-badawcze finansowane ze środków właściwych funduszów księguje się według ogólnych zasad.

§  6.

1. Odpłatne przejęcie przez działalność eksploatacyjną jednostki środka trwałego, sfinansowanego ze środków funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, zalicza się do inwestycji, księgując Wn konto 083 "Inwestycje rozpoczęte" - Ma konto 963 "Fundusz postępu techniczno-ekonomicznego" oraz Wn konto 001 "Środki trwałe" - Ma konto 084 "Rozliczenie inwestycji". Równolegle dokonuje się zapisu na stronie Ma konta pozabilansowego 298 "Rozliczenia działalności inwestycyjnej z działalnością eksploatacyjną" jako zobowiązanie działalności inwestycyjnej do zrefundowania równowartości środka trwałego ze środków funduszu rozwoju. Wartość środka trwałego księgowaną na stronie Wn konta 083 (Ma konto 963), ustala się według aktualnej ceny takiego samego lub podobnego obiektu, pomniejszonej stosowanie do stopnia zużycia przejętego środka trwałego - bez względu na rzeczywiste koszty jego wytworzenia lub zakupu poniesione w toku prac badawczych.

2. Refundację środków funduszu postępu techniczno-ekonomicznego ze środków funduszu rozwoju za przejęty środek trwałych księguje się według ogólnych zasad, przenosząc równowartość zrefundowanej kwoty ze strony Wn konta 962 "Fundusz rozwoju" na stronę Ma konta 981 "Fundusze na inwestycje" i dokonując równolegle zapisu na stronie Wn konta pozabilansowego 298. W razie gdy refundacja jest dokonywana sukcesywnie, wysokość niezrefundowanych jeszcze kwot wynika z salda Ma konta pozabilansowego 298.

3. Nieodpłatne przejęcie przez działalność eksploatacyjną jednostki prototypowych maszyn, urządzeń i instalacji, sfinansowanych ze środków funduszu postępu techniczno-ekonomicznego księguje się Wn konto 001 "Środki trwałe" - Ma konto 802 "Fundusz statutowy w środkach trwałych". Wartość takich środków trwałych ustala się według zasad określonych w ust. 1.

§ 7. Zleceniodawcy obiektów i robót budowlanych księgują otrzymane od wykonawców tych obiektów i robót kwoty nienależne w rozumieniu przepisów o cenach w ciężar odpowiedniego konta rachunku bankowego, na który kwoty te wpłynęły i na dobro konta 220 "Rozrachunki z budżetami".

§  8.

1. Zapłacone przewoźnikom lub otrzymane od nich kary księguje się odpowiednio na koncie 470 "Straty nadzwyczajne" lub koncie 770 "Zyski nadzwyczajne".

2. Przewoźnicy księgują zapłacone lub otrzymane kary odpowiednio na koncie 470 "Straty nadzwyczajne" lub koncie 770 "Zyski nadzwyczajne", z wyjątkiem kar zaliczanych do:

1) zwiększeń dochodów ze sprzedaży:

a) za przejazdy bez ważnych biletów oraz za przewóz rzeczy bez ważnego dokumentu przewozowego - do wysokości należności przewozowych wynikających z taryfy,

b) za niezgodne z rzeczywistością, nieścisłe lub niedostateczne oświadczenia organizatorów grupowego przewozu osób,

c) za zamieszczenie w liście przewozowym danych niezgodnych z rzeczywistością, które spowodowały obliczenie przez przewoźnika niższych od faktycznie przysługujących mu należności - w wysokości 1/3 otrzymanej kary;

2) zmniejszeń dochodów ze sprzedaży - za niezapewnienie przez przewoźnika miejsca do siedzenia, leżenia lub spania oznaczonego na bilecie albo miejsca zastępczego tego samego rodzaju i klasy.

§  9.

1. Przekazanie wkładów na finansowanie inwestycji wspólnych, w tym także socjalnych i mieszkaniowych księguje się w ciężar konta odpowiedniego funduszu, ze środków którego te wkłady wniesiono i na dobro konta rachunku bankowego, na którym gromadzi się środki danego funduszu. Równowartość wniesionych wkładów zapisuje się jednocześnie na stronie Wn konta pozabilansowego 295 "Rozliczenie wkładów na przedsięwzięcia wspólne". Jednostka otrzymująca wkłady dokonuje księgowań odwrotnych. Wycofanie (zwrot) wkładów powoduje księgowania odwrotne od dokonywanych w momencie przekazania (otrzymania) wkładów. Zamknięcie konta pozabilansowego 295 (zapis na stronie Wn u otrzymującego wkłady, a na stronie Ma u wnoszącego wkłady) następuje pod datą rozliczenia wkładów, na podstawie protokółu podpisanego przez wszystkich uczestników inwestycji wspólnej.

2. Wniesienie wkładów na realizację nieinwestycyjnego przedsięwzięcia wspólnego w postaci środków pracy (środków trwałych lub przedmiotów nietrwałych) księguje się tak, jak wydzierżawienie tych środków, to jest u wnoszącego wkłady w ewidencji analitycznej do konta 001 "Środki trwałe" lub konta 351 "Przedmioty nietrwałe w użytkowaniu", a u otrzymującego wkłady - na koncie pozabilansowym 092 "Środki trwałe dzierżawione" lub koncie 391 "Zapasy obce". Równowartość tego rodzaju wkładów księguje się u wnoszącego wkłady na stronie Wn, a u otrzymującego wkłady na stronie Ma konta pozabilansowego 295 "Rozliczenie wkładów na przedsięwzięcia wspólne". Jeżeli określona w umowie o przedsięwzięciu wspólnym wartość pieniężna środków pracy wniesionych jako wkład na realizację tego przedsięwzięcia odbiega od cen ewidencyjnych tych środków, wówczas księgowania na kontach bilansowych 001 i 351 następują według cen ewidencyjnych, a księgowania na kontach pozabilansowych 092, 391 i 295 - według wartości określonej w umowie.

Ustalone w umowie opłaty (czynsze) za użytkowanie środków pracy księguje się w jednostce przekazującej te środki w ciężar konta 249 "Inne rozrachunki" i na dobro konta 709 "Sprzedaż produkcji obcych działów gospodarki narodowej" lub konta 721 "Sprzedaż usług niematerialnych". Jednostka otrzymująca środki pracy księguje te opłaty na dobro konta 249 i w ciężar konta 429 "Inne usługi materialne" lub konta 426 "Usługi transportowe" albo konta 469 "Inne usługi niematerialne".

Zamknięcie konta pozabilansowego 295 (zapis na stronie Wn u otrzymującego wkłady, a na stronie Ma u wnoszącego wkłady) i kont pozabilansowych 092 i 391 (zapis na stronie Ma) następuje pod datą zwrotu środków pracy jednostce wnoszącej wkłady lub pod datą odkupienia od niej tych środków.

3. Przekazanie innych niż określone w ust. 2 wkładów na finansowanie nieinwestycyjnych przedsięwzięć wspólnych księguje się u wnoszącego wkłady na stronie Wn konta:

1) 249 "Inne rozrachunki, jeżeli wkłady wniesiono ze środków obrotowych działalności eksploatacyjnej,

2) 289 "Rozrachunki i roszczenia działalności finansowo wyodrębnionej", jeżeli wkłady wniesiono ze środków działalności finansowo wyodrębnionej, na przykład ze środków funduszu postępu techniczno-ekonomicznego, zakładowego funduszu socjalnego

- w korespondencji ze stroną Ma właściwych kont środków pieniężnych, a jeżeli wkład wniesiono w postaci innych aniżeli środki pieniężne składników majątkowych - w korespondencji ze stroną Ma właściwych kont dochodów ze sprzedaży zespołu 7 lub innych kont, na których księguje się dochody ze sprzedaży danego rodzaju składników majątkowych; dochody ze sprzedaży powstałe w związku z przekazaniem innych aniżeli środki pieniężne składników majątkowych jako wkładów na finansowanie przedsięwzięć wspólnych traktuje się na równi ze sprzedażą wewnętrzną.

Wycofanie wkładów powoduje księgowania odwrotne.

4. Wkłady, o których mowa w ust. 3 księguje się u otrzymującego wkłady na stronie Ma konta:

1) 249 "Inne rozrachunki", jeżeli wkłady są przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności eksploatacyjnej,

2) 289 "Rozrachunki i roszczenia działalności finansowo wyodrębnionej", jeżeli wkłady są przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności pokrywanej ze środków funduszów specjalnych, na przykład na finansowanie prac badawczo-rozwojowych, bieżącej działalności socjalnej

- w korespondencji ze stroną Wn właściwych kont środków pieniężnych, a gdy wkłady otrzymano w postaci innych aniżeli środki pieniężne składników majątkowych - w korespondencji ze stroną Wn kont, na których ujmuje się zakup danych składników majątkowych.

Zwrot wkładów powoduje księgowania odwrotne.

5. Jednostka realizująca nieinwestycyjne przedsięwzięcie wspólne księguje związane z tym przedsięwzięciem koszty i inne nakłady, na przykład zakup materiałów, według ogólnych zasad. Po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia, a jeżeli trwa ono dłużej niż rok - również na koniec każdego roku, jednostka realizująca określone przedsięwzięcie wspólne przedkłada jego uczestnikom rozliczenie z wykorzystania otrzymanych od nich wkładów; w razie gdy wkłady zostały wykorzystane na zakupy materiałów dla wnoszących wkłady, rozliczenie następuje bieżąco. Na podstawie tego rozliczenia jednostka:

1) wnosząca wkłady uznaje równowartością rozliczonych wkładów konto określone w ust. 3, obciążając właściwe konto zespołu 4 "Koszty do rozliczenia i straty" lub konto zespołu 3 "Materiały, przedmioty nietrwałe i towary handlowe", a jeżeli wkłady zostały wniesione na finansowanie kosztów bieżących finansowanych ze środków funduszów specjalnych - konto odpowiedniego funduszu (jako zmniejszenie funduszu), na przykład konto 963 "Fundusz postępu techniczno-ekonomicznego" lub konto 951 "Zakładowy fundusz socjalny";

2) otrzymująca wkłady obciąża równowartością rozliczonych wkładów konto określone w ust. 4 i uznaje konto 765 "Sprzedaż materiałów oraz inne dochody zewnętrzne", a jeżeli wkłady zostały wykorzystane na finansowanie kosztów bieżących pokrywanych ze środków funduszów specjalnych, na przykład na finansowanie prac badawczo-rozwojowych, bieżącej działalności socjalnej - konto odpowiedniego funduszu (jako zwiększenie funduszu), na przykład konto 963 "Fundusz postępu techniczno-ekonomicznego" lub konto 951 "Zakładowy fundusz socjalny".

6. Udział w zysku osiągniętym z przedsięwzięcia wspólnego przypadający jego uczestnikom księguje się:

1) u wnoszącego wkłady - Wn konto 249 "Inne rozrachunki" - Ma konto 825 "Rozliczenie wyniku finansowego",

2) u otrzymującego wkłady - Wn konto 825 - Ma konto 249.

7. Pokrycie straty powstałej na przedsięwzięciu wspólnym przez uczestników tego przedsięwzięcia księguje się:

1) u wnoszącego wkłady - Wn konto 825 "Rozliczenie wyniku finansowego" - Ma konto 249 "Inne rozrachunki",

2) u otrzymującego wkłady - Wn konto 249 - Ma konto 825.

8. Wkłady służące na pokrycie przejściowej straty powstałej w przedsiębiorstwie państwowym, w utrzymaniu działalności, którego są zainteresowani jego odbiorcy lub dostawcy, a które nie jest w stanie pokryć tej straty z własnych środków księguje się u wnoszących wkłady w ciężar konta 975 "Fundusz rezerwowy" lub konta innego funduszu przeznaczonego na pokrycie strat i na dobro konta 131 "Rachunek rozliczeniowy". Przedsiębiorstwo państwowe otrzymujące tego rodzaju wkłady księguje je w ciężar konta 131 i na dobro konta 825 "Rozliczenie wyniku finansowego".

§  10.

1. Udzielenie pożyczki na finansowanie przedsięwzięcia wspólnego księguje się u pożyczkodawcy na stronie Wn konta:

1) 289 "Rozrachunki i roszczenia działalności finansowo wyodrębnionej", jeżeli pożyczka została udzielona ze środków działalności finansowo wyodrębnionej, na przykład ze środków funduszu rozwoju, zakładowego funduszu socjalnego lub mieszkaniowego,

2) 249 "Inne rozrachunki", jeżeli pożyczka została udzielona ze środków obrotowych działalności eksploatacyjnej,

3) 282 "Rozrachunki i roszczenia z tytułu inwestycji", jeżeli pożyczka została udzielona ze środków działalności inwestycyjnej, na przykład ze środków funduszu inwestycyjnego tworzonego zamiast funduszu rozwoju w jednostkach spółdzielczych

- w korespondencji ze stroną Ma właściwych kont środków pieniężnych, a jeżeli przedmiotem pożyczki są inne aniżeli środki pieniężne składniki majątkowe, z wyjątkiem określonych w ust. 4 - w korespondencji ze stroną Ma właściwych kont dochodów ze sprzedaży zespołu 7 lub innych kont, na których księguje się dochody ze sprzedaży danego rodzaju składników majątkowych; dochody ze sprzedaży powstałe w związku z wypożyczeniem innych aniżeli środki pieniężne składników majątkowych na realizację przedsięwzięcia wspólnego traktuje się na równi ze sprzedażą wewnętrzną.

2. Otrzymanie pożyczki służącej finansowaniu przedsięwzięcia wspólnego księguje się u pożyczkobiorcy na stronie Ma konta:

1) 283 "Pożyczki inwestycyjne", jeżeli pożyczka służy finansowaniu inwestycji, w tym także inwestycji socjalnych i mieszkaniowych,

2) 241 "Pożyczki obrotowe", jeżeli pożyczka służy finansowaniu bieżącej działalności eksploatacyjnej,

3) 289 "Rozrachunki i roszczenia działalności finansowo wyodrębnionej", jeżeli pożyczka służy finansowaniu bieżącej działalności pokrywanej ze środków funduszów specjalnych, na przykład finansowaniu bieżącej działalności socjalnej

- w korespondencji ze stroną Wn właściwych kont środków pieniężnych, a jeżeli pożyczkę otrzymano w postaci innych aniżeli środki pieniężne składników majątkowych, z wyjątkiem określonych w ust. 4 - w korespondencji ze stroną Wn kont, na których ujmuje się zakup danych składników majątkowych.

3. Spłatę pożyczki księguje się:

1) u pożyczkodawcy - w ciężar właściwego konta środków pieniężnych, a jeżeli spłata pożyczki następuje w postaci niepieniężnej, na przykład w postaci dostawy materiałów - w ciężar konta, na którym ujmuje się zakup danych składników majątkowych i na dobro konta określonego w ust. 1;

2) u pozyczkobiorcy - w ciężar konta określonego w ust. 2 i na dobro właściwego konta środków pieniężnych, a jeżeli spłata pożyczki następuje w postaci niepieniężnej, na przykład w postaci dostawy własnej produkcji - na dobro właściwego konta dochodów ze sprzedaży zespołu 7 lub innego konta, na którym księguje się dochody ze sprzedaży danego rodzaju składników majątkowych; w razie spłaty pożyczki inwestycyjnej lub obrotowej ze środków funduszu specjalnego (Wn kont 283 lub 241 - Ma konto 131 lub 189), równowartością spłaconej pożyczki obciąża się konto odpowiedniego funduszu specjalnego, na przykład konto 962 "Fundusz rozwoju", uznając w razie spłaty pożyczki inwestycyjnej konto 981 "Fundusz na inwestycje", a w razie spłaty pożyczki obrotowej - konto 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych" lub konto innego funduszu o podobnym charakterze.

4. Wypożyczenie środków pracy (środków trwałych lub przedmiotów nietrwałych) na realizację przedsięwzięcia wspólnego, księguje się w sposób określony w § 9 ust. 2.

5. Otrzymane przez pożyczkodawcę odsetki od pożyczek, w tym także od pożyczek przeterminowanych księguje się pod datą ich wpływu na odpowiedni rachunek bankowy na dobro kont odpowiednich funduszów, ze środków których udzielono pożyczki. Otrzymane odsetki od pożyczek udzielonych ze środków obrotowych działalności eksploatacyjnej księguje się na dobro konta 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych" lub konta innego funduszu o podobnym charakterze.

6. Zapłacone przez pożyczkobiorcę odsetki od pożyczek - z wyłączeniem odsetek, o których mowa w ust. 7-9, księguje się w ciężar konta 469 "Inne usługi niematerialne" lub jeżeli są to odsetki od pożyczek przeterminowanych, w ciężar konta 470 "Straty nadzwyczajne" i na dobro konta 131 "Rachunek rozliczeniowy". Odsetki od pożyczek inwestycyjnych płacone w okresie realizacji inwestycji mogą być rozliczane w czasie - za pośrednictwem konta 649 "Inne rozliczenia międzyokresowe" - w okresie ustalonym w przepisach w sprawie ogólnych zasad prowadzenia rachunkowości przez jednostki gospodarki uspołecznionej, liczonym od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przekazano inwestycję do eksploatacji.

7. Odsetki zapłacone od pożyczek zaciągniętych na finansowanie zakładowych inwestycji socjalnych lub mieszkaniowych - zarówno za okres realizacji inwestycji, jak i za okres spłaty pożyczki, w tym również odsetki od pożyczek przeterminowanych, księguje się - jako zmniejszenie odpowiedniego funduszu - w ciężar konta 951 "Zakładowy fundusz socjalny" lub konta 954 "Zakładowy fundusz mieszkaniowy" i na dobro konta 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych".

8. Odsetki zapłacone od pożyczek zaciągniętych na finansowanie bieżącej działalności socjalnej, w tym również odsetki od pożyczek przeterminowanych, księguje się - jako koszty tej działalności - w ciężar konta 951 "Zakładowy fundusz socjalny" i na dobro konta 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych".

9. Przepis ust. 8 stosuje się odpowiednio do odsetek od pożyczek zaciągniętych na finansowanie działalności bieżącej pokrywanej ze środków innych funduszów specjalnych.

10. Udzielenie ze środków funduszu rezerwowego pożyczki przedsiębiorstwu państwowemu, o którym mowa w § 9 ust. 8, na pokrycie skutków finansowych przejściowej straty poniesionej przez to przedsiębiorstwo księguje się u pożyczkodawcy w sposób określony w ust. 1 pkt 1, a u pożyczkobiorcy - w sposób określony w ust. 2 pkt 2. Równowartością pożyczki spłaconej ze środków funduszu rezerwowego obciąża się u pożyczkobiorcy konto 975 "Fundusz rezerwowy", uznając konto 962 "Fundusz rozwoju" i obciążając równolegle konto 962 na dobro konta 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych".

Zapłacone odsetki od pożyczki księguje się u pożyczkobiorcy w sposób określony w ust. 6. Pożyczkodawca księguje otrzymane odsetki na dobro konta 975.

Jeżeli pożyczki udziela się ze środków innego funduszu przeznaczonego na pokrycie strat, na przykład ze środków funduszu zasobowego spółdzielni, wówczas udzielenie pożyczki księguje się u pożyczkodawcy w sposób określony w ust. 1 pkt 2, a otrzymanie odsetek od pożyczki - na dobro konta tego funduszu, ze środków którego udzielono pożyczki.

§  11.

1. Przedsiębiorstwa państwowe emitujące obligacje, księgują nominalną wartość przeznaczonych do emisji obligacji na koncie pozabilansowym 196 "Obligacje wyemitowane". Konto to obciąża się wartością obligacji znajdujących się w banku lub w przedsiębiorstwie emitującym, a uznaje wartością obligacji sprzedanych.

2. Równowartość środków uzyskanych ze sprzedanych obligacji, przekazanych przez bank na odrębny rachunek bankowy, księguje się na stronie Wn konta 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych", z odpowiednim wyodrębnieniem w ewidencji analitycznej oraz na stronie Ma konta 969 "Inne fundusze rozwojowe", konto analityczne "Fundusz rozwoju z obligacji" lub konta innego funduszu służącego na finansowanie przedsięwzięcia rozwojowego określonego w obligacjach.

3. Wydatkowanie środków uzyskanych z emisji obligacji na cele rozwojowe księguje się według ogólnych zasad, z tym że:

1) o równowartość wydatkowanych środków nie zmniejsza się funduszu rozwoju; zmniejszenie tego funduszu następuje dopiero w momencie wykupu obligacji (ust. 5),

2) w momencie wydatkowania środków na finansowanie działalności inwestycyjnej dokonuje się równoległego zapisu na stronie Ma konta pozabilansowego 296 "Finansowanie inwestycji z obligacji".

4. Wydatki związane z emisją i oprocentowaniem obligacji księguje się w ciężar właściwych kont kosztów według rodzaju działalności eksploatacyjnej. W szczególności prowizje na rzecz banku księguje się na koncie 462 "Usługi bankowe", zaś oprocentowanie - na koncie 469 "Inne usługi niematerialne".

5. Wykupienie obligacji wyemitowanych przez przedsiębiorstwo państwowe księguje się w ciężar konta 969 "Inne fundusze rozwojowe", konto analityczne "Fundusz rozwoju z obligacji" lub konta innego funduszu służącego na finansowanie przedsięwzięcia rozwojowego, który uprzednio zwiększono w drodze emisji obligacji i na dobro konta 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych" lub konta 131 "Rachunek rozliczeniowy" (rachunek środków funduszu rozwoju). Jednocześnie księguje się równowartość wykupionych obligacji, których środki zostały uprzednio wydatkowane na finansowanie działalności:

1) inwestycyjnej - Wn konto 962 "Fundusz rozwoju" - Ma konto 981 "Fundusze na inwestycje" i równolegle Wn konto pozabilansowe 296 "Finansowanie inwestycji z obligacji",

2) eksploatacyjnej - Wn konto 962 "Fundusz rozwoju" - Ma konto 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych".

6. Zakupione obligacje przez jednostki gospodarki uspołecznionej księguje się na stronie Wn konta 056 "Inne wartości trwałe" w korespondencji z kontem środków pieniężnych funduszu rozwoju lub innego funduszu przeznaczonego na finansowanie przedsięwzięć rozwojowych, z których zakup obligacji został opłacony (Ma konto 189 lub konto 131 albo konto 181 "Rachunki środków inwestycyjnych"). Równolegle do zakupu dokonuje się zapisu na stronie Wn konta 962 "Fundusz rozwoju" lub konta innego funduszu przeznaczonego na finansowanie przedsięwzięć rozwojowych i na stronie Ma konta 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych" lub konta innego funduszu o podobnym charakterze.

7. Otrzymane oprocentowanie obligacji księguje się w ciężar konta środków pieniężnych funduszu rozwoju lub innego funduszu przeznaczonego na finansowanie przedsięwzięć rozwojowych (Wn konto 189 lub konto 131 albo konto 181). Zwiększa ono fundusz rozwoju (Ma konto 962) lub inny fundusz przeznaczony na finansowanie przedsięwzięć rozwojowych.

§  12.

1. Odpisy dewizowe gromadzone na odrębnym rachunku w krajowym banku dewizowym księguje się:

1) na koncie pozabilansowym 199 "Rachunek odpisów dewizowych", jeżeli rachunek odpisów dewizowych ma charakter ewidencyjny,

2) na koncie 151 "Rachunki krajowe w walutach obcych", jeżeli rachunek odpisów dewizowych ma charakter majątkowy (bilansowy).

2. 1 Ewidencję na koncie 199 prowadzi się w walucie zagranicznej, określonej przez właściciela rachunku odpisów dewizowych, a na koncie 151 - w walucie krajowej i zagranicznej. Saldo konta 151 wyrażone w walucie krajowej ustala się przynajmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych według obowiązującego w tym dniu średniego kursu, wykazanego w tabeli kursów, przenosząc różnice kursowe na konto 770 "Zyski nadzwyczajne" lub na konto 470 "Straty nadzwyczajne".

§ 13. 2 (skreślony).

§  14.

1. Przeznaczenie na finansowanie inwestycji uzyskanych ulg we wpłatach odpisów amortyzacyjnych do budżetu centralnego lub na wojewódzki scentralizowany rachunek amortyzacji księguje się w ciężar konta 266 "Rozliczenie amortyzacji" i na dobro konta 962 "Fundusz rozwoju". Przekazanie równowartości ulg na wyodrębniony rachunek finansowania inwestycji księguje się w ciężar konta 181 "Rachunki środków inwestycyjnych" lub konta 186 "Kredyty na inwestycje realizowane" i na dobro konta 131 "Rachunek rozliczeniowy", obciążając równolegle konto 962 i uznając konto 981 "Fundusze na inwestycje".

2. Równowartość ulg podlegających przekazaniu do budżetu centralnego lub na wojewódzki scentralizowany rachunek amortyzacji w związku z niewłaściwym ich wykorzystaniem lub niedotrzymaniem planowanego terminu zakończenia inwestycji finansowanych z udziałem tych ulg księguje się w ciężar konta 962 "Fundusz rozwoju" i na dobro konta 220 "Rozrachunki z budżetami".

§ 15. Należne wpłaty na fundusz obsługi zadłużenia zagranicznego księguje się na dobro konta 220 "Rozrachunki z budżetami", obciążając:

1) konto 962 "Fundusz rozwoju" lub konto innego funduszu o podobnym charakterze - w części dotyczącej wpłat od wartości netto środków trwałych,

2) odpowiednie konta zespołu 3 "Materiały, przedmioty nietrwałe i towary handlowe" lub zespołu 6 "Produkty" - w części dotyczącej wpłat z wyników przeszacowania wartości zapasów.

§ 16. Przedsiębiorstwa państwowe, zobowiązane do odprowadzania części odpisów amortyzacyjnych do budżetu centralnego lub na wojewódzki scentralizowany rachunek amortyzacji, wyodrębnią w ewidencji szczegółowej środków trwałych wartość początkową i amortyzację obiektów środków trwałych służących ochronie środowiska.

§ 17. Uchyla się:

1) instrukcję Nr 20/KS Ministerstwa Finansów z dnia 31 grudnia 1983 r. w sprawie ewidencji rezerwy na wynagrodzenia obciążające koszty działalności (Dz. Urz. Min. Fin. z 1983 r. Nr 19, poz. 49 i z 1985 r. Nr 1, poz. 3);

2) okólnik Nr 10/KS Ministerstwa Finansów z dnia 21 maja 1984 r. w sprawie ewidencji kosztów zakładowych zespołów gospodarczych w przedsiębiorstwach produkująch na rynek (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 7, poz. 20).

§ 18. Instrukcję stosuje się z dniem ogłoszenia i ma zastosowanie do operacji gospodarczych, poczynając od dnia 1 stycznia 1986 r.

¹ § 12 ust. 2 zmieniony przez § 1 instrukcji nr 12/KS z dnia 11 listopada 1987 r. (Dz.Urz.MF.87.11.34) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 20 listopada 1987 r.

² § 13 skreślony przez § 1 instrukcji nr 5/KS z dnia 18 marca 1987 r. (Dz.Urz.MF.87.3.10) zmieniającej nin. instrukcję z dniem 30 marca 1987 r.