Zmiany w planach kont.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1982.4.8

Akt utracił moc

Wersja od: 22 marca 1982 r.

INSTRUKCJA Nr 2/KS

MINISTERSTWA FINANSÓW

z dnia 27 lutego 1982 r.

w sprawie zmian w planach kont.

W związku z uchwałą Nr 243 Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. w sprawie zasad działalności przedsiębiorstw państwowych w 1982 r. (Monitor Polski Nr 32, poz. 287) oraz ustawą z dnia 26 lutego 1982 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 7, poz. 54), wprowadza się od dnia 1 stycznia 1982 r. następujące zmiany w typowych, branżowych i zakładowych planach kont przedsiębiorstw i zakładów objętych ich działaniem:

§ 1. Wprowadza się konta:

825 "Rozliczenie wyniku finansowego"

873 "Obowiązkowe odpisy z wyniku finansowego"

878 "Pozostałe odpisy z wyniku finansowego"

958 "Fundusz załogi"

975 "Fundusz rezerwowy"

Jednocześnie zawiesza się działanie kont:

872 "Wpłaty do budżetu z tytułu wyniku finansowego"

874 "Scentralizowane rozliczenia wpłat z tytułu wyniku finansowego"

877 "Odpisy na fundusze"

884 "Scentralizowane rozliczenia dotacji z tytułu wyniku finansowego"

956 "Fundusz premiowy kierownictwa"

Zawieszenie kont 872, 874, 877 oraz 884 następuje od daty zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok 1981 i przeniesienia ich sald oraz sald kont 882 i 860 na konto 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych". Zawieszenie konta 956 następuje od daty pełnego rozdysponowania (wykorzystania) funduszu premiowego.

§ 2. Konto 825 "Rozliczenie wyniku finansowego" służy do ewidencji:

1) rozliczenia wyniku finansowego na rok poprzedzający rok sprawozdawczy,

2) podziału nie rozdzielonego zysku lub pokrycia nie sfinansowanej straty za rok ubiegły lub lata minione.

Pod datą urzędowego stwierdzenia prawidłowości sprawozdania finansowego za rok ubiegły konto 825:

1) obciąża się według stanu na początek roku sprawozdawczego saldami kont:

873 "Obowiązkowe odpisy z wyniku finansowego"

878 "Pozostałe odpisy z wyniku finansowego"

860 "Wynik finansowy" - jeżeli w roku ubiegłym poniesiono stratę bilansową,

2) uznaje się:

a) saldami według stanu na początek roku sprawozdawczego kont:

882 "Dotacje budżetowe otrzymane" - jeżeli otrzymywano dotacje nie wpływające na wysokość wyniku finansowego, a tym samym nie wliczane do podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym,

860 "Wynik finansowy" - jeżeli w roku ubiegłym osiągnięto zysk bilansowy,

b) kwotą przeznaczoną na pokrycie nie sfinansowanej straty lub nie znajdującego pokrycia w zysku odpisu na państwowy fundusz aktywizacji zawodowej w korespondencji z kontem 975 "Fundusz rezerwowy".

W ciągu roku sprawozdawczego konto 825 obciąża się pod datą podjęcia decyzji o podziale wykazanego na koncie 825 nie rozdzielonego zysku za rok ubiegły lub lata minione w korespondencji ze stroną Ma:

1) kont właściwych funduszy zespołu 9 "Budżet i fundusze specjalnego przeznaczenia",

2) konta 249 "Inne rozrachunki" lub 131 "Rachunek rozliczeniowy" - jeżeli zysk przeznacza się na inne potrzeby lub cele.

Ponadto w ciągu roku sprawozdawczego konto 825 - pod datą podjęcia decyzji o podziale wyniku finansowego przedsiębiorstw wspólnych lub mieszanych - odpowiednio obciąża się (udział w sfinansowaniu straty bilansowej) lub uznaje (należna z podziału część zysku bilansowego) w korespondencji z kontem 249 "Inne rozrachunki". Przedsiębiorstwa wspólne lub mieszane księgują przypadające na rzecz udziałowców zyski lub obciążający ich udział w pokryciu straty odpowiednio na stronie Wn lub Ma konta 825 i konta 249.

Saldo konta 825 na koniec roku oznacza nie podzielony zysk z lat ubiegłych (saldo Ma) lub nie znajdujące pokrycia w funduszu rezerwowym stratę i odpisy na państwowy fundusz aktywizacji zawodowej (saldo Wn). Do konta 825 nie prowadzi się ewidencji szczegółowej.

§ 3. Konto 873 "Obowiązkowe odpisy z wyniku finansowego" jest przeznaczone do ewidencji obowiązkowych odpisów z wyniku finansowego.

Konto 873 w ciągu roku sprawozdawczego obciąża się:

1) wpłatami zaliczek na podatek dochodowy - w korespondencji z kontem 131 "Rachunek rozliczeniowy",

2) zaliczkowymi odpisami na państwowy fundusz aktywizacji zawodowej od przyrostu przeciętnych wynagrodzeń zaliczanych w koszty - w korespondencji z kontem 249 "Inne rozrachunki",

3) zaliczkowymi odpisami na fundusz rezerwowy - w korespondencji z kontem 975 "Fundusz rezerwowy".

Na koniec roku sprawozdawczego konto 873 obciąża się lub uznaje kwotami wyrównującymi zaliczkowe wpłaty na odpisy do wysokości wynikającej z rocznego rozliczenia w korespondencji z kontami:

- 220 "Rozrachunki z budżetami" (podatek dochodowy),

- 249 "Inne rozrachunki" (państwowy fundusz aktywizacji zawodowej),

- 975 "Fundusz rezerwowy".

W księgach następnego roku po sprawozdawczym, pod datą urzędowego stwierdzenia prawidłowości sprawozdania finansowego za rok ubiegły, saldo konta 873 przenosi się na konto 825 "Rozliczenie wyniku finansowego".

Saldo Wn konta 873 na koniec roku oznacza wysokość dokonanych obowiązkowo odpisów z wyniku finansowego. Ewidencję szczegółową do konta 873 prowadzi się według tytułów odpisów.

§ 4. Konto 878 "Pozostałe odpisy z wyniku finansowego" służy do ewidencji dokonywanych w ciągu roku sprawozdawczego zaliczkowych odpisów z zysku, nie mających charakteru obowiązkowego.

Konto 878 obciąża się dokonywanymi w ciągu roku:

1) odpisami na fundusze w korespondencji z właściwymi kontami zespołu 9 "Budżet i fundusze specjalnego przeznaczenia",

2) odpisami na inne potrzeby i cele w korespondencji z kontem 249 "Inne rozrachunki" lub 131 "Rachunek rozliczeniowy".

W księgach następnego roku po sprawozdawczym, pod datą urzędowego stwierdzenia prawidłowości sprawozdania finansowego za rok ubiegły, saldo konta 878 przenosi się w ciężar konta 825 "Rozliczenie wyniku finansowego".

Saldo Wn konta 878 na koniec roku oznacza wysokość dokonanych zaliczkowo odpisów z zysku, nie mających charakteru obowiązkowego. Ewidencję szczegółową do konta 878 prowadzi się według tytułów odpisów.

§ 5. Konto 958 "Fundusz załogi" przeznaczone jest do ewidencji funduszu tworzonego z zysku na wypłatę pracownikom przedsiębiorstwa nagród i premii oraz na zasilenie zakładowego funduszu socjalnego i zakładowego funduszu mieszkaniowego.

Konto 958 uznaje się z tytułu odpisów z zysku. Odpisy zaliczkowe dokonywane w ciągu roku księguje się pod datą podjęcia decyzji o odpisie w korespondencji z kontem 878 "Pozostałe odpisy z wyniku finansowego"; odpis wyrównujący zaliczkowe odpisy do pełnej wysokości następuje w księgach roku następnego po sprawozdawczym w korespondencji z kontem 825 "Rozliczenie wyniku finansowego", pod datą podjęcia decyzji o podziale zysku.

Konto 958 obciąża się:

1) sumami przeznaczonymi na wypłatę nagród i premii - pod datą zatwierdzenia ich wypłaty w korespondencji z kontem 261 "Rozliczenie wynagrodzeń",

2) kwotą przeznaczoną na państwowy fundusz aktywizacji zawodowej z tytułu przyrostu wynagrodzeń wypłaconych w postaci nagród i premii z zysku - z korespondencji z kontem 249 "Inne rozrachunki",

3) kwotami zasilającymi zakładowy fundusz socjalny lub zakładowy fundusz mieszkaniowy - pod data przelewu środków w korespondencji z kontem 951 "Zakładowy fundusz socjalny" lub 954 "Zakładowy fundusz mieszkaniowy".

Saldo konta 958 na koniec roku oznacza pozostałość niewykorzystanego funduszu załogi. Do konta 958 nie prowadzi się ewidencji szczegółowej.

§ 6. Konto 975 "Fundusz rezerwowy" służy do ewidencji funduszu o tej samej nazwie.

Konto 975 uznaje się:

1) w ciągu roku odpisami zaliczkowymi, a na koniec roku odpisem wyrównawczym z zysku do obowiązującej przedsiębiorstwo wysokości - w korespondencji z kontem 873 "Obowiązkowe odpisy z wyniku finansowego",

2) w księgach roku następnego po roku sprawozdawczym, pod datą podjęcia decyzji o podziale zysku, ewentualnym odpisem dodatkowym - w korespondencji z kontem 825 "Rozliczenie wyniku finansowego".

Konto 975 obciąża się w razie wystąpienia straty bilansowej albo w braku pokrycia zyskiem odpisu na państwowy fundusz aktywizacji zawodowej z tytułu przyrostu przeciętnych wynagrodzeń zaliczanych w koszty, w księgach następnego roku po roku sprawozdawczym pod datą uzyskania urzędowego stwierdzenia prawidłowości sprawozdania finansowego za rok ubiegły, kwotą przeznaczoną na pokrycie straty lub odpisu - w korespondencji z kontem 825 "Rozliczenie wyniku finansowego".

W razie zasilenia funduszem rezerwowym innych funduszy przedsiębiorstwa tworzonych z zysku do podziału konto 975 obciąża się odpowiednią kwotą pod datą podjęcia decyzji o ich zasileniu w korespondencji z właściwym kontem zespołu 9 "Budżet i fundusze specjalnego przeznaczenia".

Saldo Ma konta 975 na koniec roku oznacza wysokość nie wykorzystanego funduszu rezerwowego. Do konta 975 nie prowadzi się ewidencji szczegółowej.

§ 7. Jeżeli przedsiębiorstwo nie uzyska urzędowego stwierdzenia prawidłowości sprawozdania finansowego za rok ubiegły, salda kont 873 "Obowiązkowe odpisy z wyniku finansowego", 878 "Pozostałe odpisy z wyniku finansowego" 882 "Dotacje budżetowe otrzymane" oraz 860 "Wynik finansowy" przenosi się na konto 825 "Rozliczenie wyniku finansowego" pod datą ostatniego dnia następnego roku po roku sprawozdawczym. Pod tą samą datą dokonuje się wówczas odpisów z konta 975 "Fundusz rezerwowy" na pokrycie straty bilansowej albo odpisu na państwowy fundusz aktywizacji zawodowej.

§ 8. Stosownie do wyjaśnień § 2 do 7 instrukcji, poczynając od zamknięcia ksiąg rachunkowych za 1982 r., nie przenosi się na konto 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych" wyniku finansowego oraz dokonanych z niego odpisów. Ulegają również odpowiedniej zmianie zasady korespondencji kont 835 "Fundusz wydzielony w środkach obrotowych" oraz 860 "Wynik finansowy" w działających według zasad wewnętrznego rozrachunku gospodarczego zakładu (filiach) przedsiębiorstw i w ich jednostkach macierzystych.

§ 9. Podatek od nieruchomości (budynków, budowli, gruntów) księguje się w ciężar konta 461 "Podatki" w korespondencji z kontem 220 "Rozrachunki z budżetami" lub 131 "Rachunek rozliczeniowy".

Opłaty związane z utrzymaniem zrzeszenia ujmuje się na koncie 450 "Inne odpisy na fundusze socjalne" w korespondencji z kontem 245 "Inne rozrachunki wewnątrzbranżowe".

Zrzeszenia prowadzą księgowość zgodnie z zakładowym planem kont, opartym na typowym planie kont dla zjednoczeń. Koszty uczestnictwa przedsiębiorstw w międzynarodowych organizacjach obciążają konto 429 "Inne usługi materialne" w korespondencji z kontem 278 "Różne rozliczenia zagraniczne" lub 249 "Inne rozrachunki".

§ 10. Zwroty nabywcom nie należnych kwot, uzyskanych ze sprzedaży dokonanej z naruszeniem przepisów o cenach urzędowych i regulowanych, księguje się jako zmniejszenie dochodów ze sprzedaży.

Jeżeli nienależne kwoty (zyski nieprawidłowe) podlegają przekazaniu do budżetu, księguje się je w ciężar konta 480 "Nadzwyczajne straty niematerialne" (lub konta 470 "Nadzwyczajne straty") w korespondencji z kontem 220 "Rozrachunki z budżetami" lub 131 "Rachunek rozliczeniowy".

Jako straty nadzwyczajne traktuje się również dokonywane na rzecz budżetu opłaty za sprzedaż materiałów, towarów i wyrobów z naruszeniem przepisów o zasadach obrotu nimi.

§ 11. Od dnia 1 stycznia 1982 r. nie stosuje się przepisów uchwały nr 162 Rady Ministrów z dnia 11 maja 1962 r. w sprawie tworzenia przez przedsiębiorstwa państwowe rezerw na pokrycie niektórych roszczeń pieniężnych (Monitor Polski Nr 45, poz. 213) w części dotyczącej tworzenia rezerw na roszczenia od odbiorców krajowych z tytułu dostaw, robót i usług. Utworzone przed dniem 1 stycznia 1982 r. rezerwy na roszczenia wobec tych odbiorców rozlicza się według dotychczasowych zasad.

Nie tworzy się również rezerw na niezapłacone z winy dostawcy roszczenia wobec zagranicznych odbiorców z tytułu dostaw, robót i usług.

§ 12. Należne przedsiębiorstwu dotacje, dopłaty, zwroty cła i podatku obrotowego ujmuje się jako wyrównanie rentowności na odpowiednich kontach grupy 74 "Wyrównanie rentowności" w korespondencji z kontem 220 "Rozrachunki z budżetami" lub 249 "Inne rozrachunki".

§ 13. Koszty i dochody związane z likwidacją i sprzedażą środków trwałych działalności eksploatacyjnej, z wyjątkiem likwidacji następującej w związku z inwestycjami, księguje się na koniec 962 "Fundusz rozwoju" z tym, że roboty likwidacyjne wykonane we własnym zakresie przez działalność eksploatacyjną ujmuje się uprzednio na właściwych kontach kosztu własnego sprzedaży w zespole 7 "Dochody i zyski".

Odpisy amortyzacyjne w wysokości nie umorzonej części wartości początkowej likwidowanych lub sprzedanych obiektów (dodatkowa amortyzacja) księguje się w ciężar konta 470 "Nadzwyczajne straty materialne" (lub konta 470 "Nadzwyczajne straty") w korespondencji z kontem 266 "Rozliczenie amortyzacji". Odpisy te nie rzadziej niż na koniec kwartału podlegają korekcie o wynikającą z konta 962 "Fundusz rozwoju" nadwyżkę dochodów nad kosztami likwidacji lub sprzedaży. Korektę księguje się Wn 266 "Rozliczenie amortyzacji" - Ma 470 "Nadzwyczajne straty materialne" (lub 470 "Nadzwyczajne straty"). Wysokość korekty oblicza się narastająco od początku roku jako nadwyżkę sumy uzyskanych dochodów i poniesionych kosztów ogółu likwidowanych i sprzedanych obiektów, przy czym kwota korekty nie może być wyższa od sumy zarachowanej od początku roku dodatkowej amortyzacji. Nie zmienia się wysokości zaksięgowanego na kontach 011 "Umorzenie środków trwałych" oraz 802 "Fundusz statutowy w środkach trwałych" umorzenia likwidowanych środków trwałych.

§ 14. Koszty i dochody z tytułu likwidacji budynków, budowli i innych nieprzenośnych obiektów środków trwałych, dokonywanej w związku z inwestycjami, ujmuje się według dotychczasowych zasad na kontach kosztów inwestycji. Koszty te obciążają się również odpisami amortyzacyjnymi w wysokości nie umorzonej części wartości początkowej likwidowanych obiektów w korespondencji z kontem 266 "Rozliczenie amortyzacji".

Nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału odpisy podlegają w korespondencji z kontem 266 "Rozliczenie amortyzacji" korekcie o nadwyżkę dochodów nad kosztami likwidacji według zasad ustalonych w § 13 instrukcji.

§ 15. Koszty i dochody z tytułu likwidacji lub sprzedaży środków trwałych zakładowej działalności socjalnej oraz zakładowych domów mieszkalnych są ujmowane według dotychczasowych zasad na kontach 981 "Fundusze na inwestycję" względnie 954 "Zakładowy fundusz mieszkaniowy".

Nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych od zakładowych domów mieszkalnych, środków trwałych służących działalności socjalnej i związanych z nimi wartości niematerialnych i prawnych. Odpisy umorzeniowe tych obiektów są księgowane według zasad dotychczasowych.

§ 16. Odsetki od kredytu za okres realizacji inwestycji księguje się pod datą ich naliczenia przez bank Wn 051 "Wartości niematerialne i prawne" - Ma 186 "Kredyty na inwestycje realizowane". Są one amortyzowane i umarzane przez okres do 10 lat, począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przekazano inwestycję do eksploatacji.

Odsetki za okres realizacji inwestycji zapłacone przed dniem 1 stycznia 1982 r. ze środków obrotowych i zaliczone do rozliczeń międzyokresowych albo do kosztów inwestycji należy przenieść w księgach 1982 roku do wartości niematerialnych i prawnych, księgując: Wn 051 "Wartości niematerialne i prawne" - Ma 649 "Inne rozliczenia międzyokresowe" albo Ma 083 "Inwestycje rozpoczęte" i równoległe Wn 806 "Fundusz statutowy w środkach obrotowych" - Ma 802 "Fundusz statutowy w środkach trwałych". Odsetki te umarza się i amortyzuje w okresie do 10 lat, poczynając od dnia 1 stycznia 1982 r.

Spłatę odsetek, dokonywaną łącznie ze spłatą kredytu ze środków funduszu rozwoju, księguje się Wn 187 "Kredyty inwestycyjne w okresie spłaty" - Ma 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych". Równowartość spłaconych rat odsetek, podobnie jak równowartość spłaconych rat kredytu w części dotyczącej przyjętych do eksploatacji środków trwałych, księguje się Wn 962 "Fundusz rozwoju" - Ma 981 "Fundusze na inwestycje" i równolegle Wn 981 "Fundusze na inwestycje" - Ma 802 "Fundusz statutowy w środkach trwałych".

Odsetki od kredytu w okresie spłaty są płacone ze środków obrotowych i obciążają działalność eksploatacyjną. Są one księgowane na stronie Wn kont 462 "Usługi bankowe" albo 480 "Nadzwyczajne straty niematerialne" (lub 470 "Nadzwyczajne straty") w korespondencji ze stroną Ma konta 131 "Rachunek rozliczeniowy". W ciężar strat nadzwyczajnych księguje się kwoty odpowiadające odsetkom przekraczającym normalną stawkę oprocentowania.

§ 17. Straty i zyski inwestycyjne dotyczące zakończonych inwestycji odnosi się na konto 981 "Fundusze na inwestycje". Nadwyżkę strat nad zyskami księguje się na koncie 981 w korespondencji ze stroną Ma konta 084 "Rozliczenie inwestycji", zaś nadwyżkę zysków nad stratami - ze stroną Wn tego konta.

Jeżeli inwestycję finansowano z kredytu bankowego lub z dotacji budżetowej równocześnie dokonuje się odpowiedniej refundacji środków funduszu rozwoju lub innego funduszu własnego przeznaczonego na finansowanie inwestycji. Refundację nadwyżki strat nad zyskami księguje się Wn 186 "Kredyty na inwestycje realizowane" lub 181 "Rachunki środków inwestycyjnych" - Ma 189 "Rachunki środków funduszy specjalnych" lub inne konto właściwego rachunku bankowego i równolegle Wn 962 "Fundusz rozwoju" lub inne konto właściwego funduszu przeznaczonego na finansowanie inwestycji - Ma 981 "Fundusz na inwestycje". Refundację nadwyżki zysków nad stratami księguje się odwrotnie.

§ 18. Środki obrotowe wydatkowane na finansowanie kosztów przygotowania inwestycji zaniechanych, ujętych na koncie 081 "Przygotowanie inwestycji", są refundowane ze środków funduszu rozwoju lub innego funduszu własnego przeznaczonego na finansowanie inwestycji. W związku z tym koszty przygotowania inwestycji zaniechanych podlegają odpisaniu w ciężar konta 981 "Fundusze na inwestycje", nie zaś w ciężar strat nadzwyczajnych działalności eksploatacyjnej.

§ 19. Środki obrotowe wydatkowane na finansowanie kosztów inwestycji, ujętych na koncie 083 "Inwestycje rozpoczęte", są refundowane ze środków przeznaczonych na finansowanie inwestycji. W związku z tym nie zwiększa się funduszów na inwestycje w ciężar strat nadzwyczajnych działalności eksploatacyjnej.

§ 20. Równowartość nowo ujawnionych środków trwałych, których koszty wytworzenia lub nabycia rozliczono w koszty działalności eksploatacyjnej, księguje się na stronie Wn konta 083 "Inwestycje rozpoczęte" i na stronie Ma właściwego konta sprzedaży w zespole 7 "Dochody i zyski". Wydatkowane środki obrotowe są refundowane ze środków funduszu rozwoju lub innego funduszu własnego przeznaczonego na finansowanie inwestycji. W związku z tym nie tworzy się funduszu na inwestycje w ciężar strat nadzwyczajnych działalności eksploatacyjnej, jak też nie odprowadza do budżetu równowartości nowo ujawnionych środków trwałych.

§ 21. Ustalenia instrukcji dotyczą odpowiednio jednostek gospodarki uspołecznionej, na które zostaną rozciągnięte przepisy wymienionych na wstępie instrukcji uchwały lub ustawy oraz jednostek, dla których na mocy odrębnych przepisów zostaną przyjęte postanowienia analogiczne do zawartych w uchwale lub w ustawie.

§ 22. Użyte w instrukcji symbole kont, oparte na typowym planie kont dla państwowych przedsiębiorstw przemysłowych, należy odpowiednio stosować w branżowych i zakładowych planach kont, opartych na typowych planach kont dla jednostek zaliczanych do innych działów gospodarki.