Zmiana instrukcji w sprawie wyjaśnienia niektórych przepisów rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w sprawie zasiłków rodzinnych.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.ZUS.1980.3/4.8

Akt utracił moc

Wersja od: 1 czerwca 1981 r.

ZARZĄDZENIE Nr 16

PREZESA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

z dnia 18 listopada 1980 r.

zmieniające instrukcję w sprawie wyjaśnienia niektórych przepisów rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w sprawie zasiłków rodzinnych.

Znak: Zn-001-6/80

W związku z wejściem w życie od dnia 1 stycznia 1981 r. rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 4 listopada 1980 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasiłków rodzinnych (Dz. U. nr 25, poz. 103), na podstawie § 44 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 31 maja 1974 r. w sprawie zasiłków rodzinnych (Dz. U. Nr 21, poz. 127 - wraz z późniejszymi zmianami) zarządzam, co następuje:

§ 1. W instrukcji w sprawie wyjaśnienia niektórych przepisów rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w sprawie zasiłków rodzinnych wprowadzonej zarządzeniem Prezesa ZUS z dnia 6 października 1978 r. (Dz. Urz. ZUS nr 5-6, poz. 12, zm. z 1979 r. nr 1-2, poz. 2) rozdział 3 otrzymuje brzmienie podane w załączniku do zarządzenia w ust 42-56j.

§ 2. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 1981 r.

ZAŁĄCZNIK  ¹

Do § 12 ust. 1.

42. Zasiłki rodzinne w wysokości określonej w § 12 ust. 1 wypłaca się od dnia 1 stycznia 1981 r.

Uwaga:

Zasiłki rodzinne należne za okres od dnia 31 grudnia 1980 r. wypłaca się w wysokości:

- określonej w kolumnie 3 tabeli podanej w § 12 ust. 1 przy dochodzie na osobę w rodzinie w wysokości do 1.400 zł,

- określonej w kolumnie 4 tabeli podanej w § 12 ust. 1 przy dochodzie na osobę w rodzinie przekraczającym 1.400 zł.

43. Wysokość zasiłku rodzinnego na dzieci zależy od przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego na osobę w rodzinie pracownika oraz od liczby dzieci, na które świadczenie to przysługuje.

Przykład 1:

Pracownik pobiera zasiłek rodzinny na jedno dziecko w wysokości podstawowej, tj. 70 zł miesięcznie. Po urodzeniu się drugiego dziecka pracownik otrzymuje w dalszym ciągu zasiłek rodzinny w wysokości podstawowej na dwoje dzieci w kwocie zł 175 miesięcznie, tj. o 105 zł więcej (70 zł + 105 zł = 175 zł).

Pracownikowi zmarło starsze dziecko. Na pozostałe młodsze dziecko nie przysługuje więc zasiłek w wysokości 105 zł, lecz w wysokości 70 zł miesięcznie, ponieważ na jedno dziecko zasiłek w podstawowej wysokości stanowi tę właśnie kwotę.

Przykład 2:

Pracownik pobiera zasiłek rodzinny na czworo dzieci w wysokości podstawowej, tj. 465 zł miesięcznie. Na jedno spośród czworga dzieci prawo do zasiłku ustało i wobec tego na pozostałych troje dzieci zasiłek rodzinny przysługuje w wysokości 310 zł miesięcznie, tj. o 155 zł mniej niż na czworo dzieci, bez względu na to, czy prawo do zasiłku ustało na najstarsze, drugie lub trzecie dziecko albo na czwarte najmłodsze spośród czworga dzieci pracownika.

44. Wysokości zasiłku rodzinnego na małżonka spełniającego warunki do przyznania na niego zasiłku uzależniona jest od przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego na osobę w rodzinie pracownika oraz od tego, czy pracownik pobiera zasiłek choćby na jedno dziecko, które małżonek wychowuje.

Przykład:

Pracownik pobiera zasiłek rodzinny w wysokości podwyższonej (przy dochodzie na osobę ponad 1.600 zł, ale nie przekraczającym 2.000 zł) na dziecko uczące się w szkole wyższej i na niepracującą żonę, która ukończyła 50 lat życia.

Miesięczna kwota zasiłku wynosi więc 330 zł, w tym:

- 160 zł na dziecko - studenta,

- 170 zł na żonę wychowującą dziecko uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Do § 12 ust. 2.

45. Nabycie i utratę prawa do zasiłku rodzinnego w wysokości po 500 zł na każde dziecko, gdy dochód w rodzinie pracownika nie przekracza na osobę 1.600 zł miesięcznie, a pracownik spełnia warunki do przyznania zasiłków rodzinnych w wysokości podwyższonej (ani on, ani jego małżonek m.in. nie jest podatnikiem podatku gruntowego z tytułu użytkowania działki ziemi o powierzchni przekraczającej 0,5 ha użytków rolnych), ilustrują podane niżej przykłady.

Przykład 1:

Pracownikowi otrzymującemu zasiłek rodzinny na sześcioro dzieci w kwocie 2.550 zł miesięcznie urodziły się w dniu 15.I.1981 r. bliźnięta. Uprawniony jest zatem do zasiłku rodzinnego na ośmioro dzieci.

Ponieważ przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę w rodzinie pracownika nie przekracza kwoty 1.600 zł, od stycznia 1981 r. na każde dziecko pracownik otrzymuje 500 zł. Łącznie pobiera zasiłek w kwocie 4.000 zł miesięcznie (500 zł X 8).

Przykład 2:

Jedno z dzieci pracownika otrzymującego zasiłek rodzinny na ośmioro dzieci w kwocie 4.000 zł (500 zł X 8) w kwietniu 1981 r. zawarło związek małżeński z osobą nie uczącą się. Wobec tego pracownik od maja 1981 r. uprawniony jest do zasiłku rodzinnego na siedmioro dzieci w kwocie 3.050 zł miesięcznie, o ile nadal przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę nie przekracza kwoty 1.600 zł, albo gdy dochód wprawdzie przekracza kwotę 1.600 zł, ale kwota przekroczenia przypadająca na wszystkich członków rodziny nie równoważy różnicy między zasiłkiem ustalonym w/g kolumny 2 i kolumny 3.

Do § 13 ust. 1 pkt 1 i 2.

46. Przez kwotę, o której mowa w § 13 ust. 1 pkt 1 i 2, należy rozumieć kwotę netto (po odliczeniu podatku od wynagrodzeń i składki na cele emerytalne), jeśli podatek i składka pobierane są od pracownika lub członka jego rodziny.

47. W razie wątpliwości, czy pracownik lub jego małżonek jest podatnikiem podatku gruntowego z tytułu użytkowania działki ziemi o powierzchni przekraczającej 0,5 ha użytków rolnych, a zakład pracy nie posiada danych na ten temat, zaświadczenie stwierdzające ten fakt wydaje właściwy organ administracji państwowej stopnia podstawowego (urząd gminy, miasta i gminy).

48. Jeżeli pracownik lub jego małżonek opłaca z tytułu wykonywania rzemiosła opłatę skarbową na podstawie potwierdzenia zgłoszenia wykonywania rzemiosła lub zwolniony jest od opłacania podatku dochodowego lub dochodowego i obrotowego, to przysługuje mu zasiłek rodzinny w wysokości podstawowej bez względu na wysokość dochodu.

Do § 13 ust. 2.

49. Przez nieuiszczenie opłaty skarbowej należy rozumieć nie tylko nieistnienie obowiązku uiszczenia takiej opłaty, lecz również zwolnienie od jej opłacania.

50. Do podwyższonego zasiłku rodzinnego ma także prawo pracownik resortu leśnictwa, dzierżący z tytułu pracy ziemię państwowych gospodarstw leśnych, nawet gdy powierzchnia użytkowanej ziemi, opodatkowanej podatkiem gruntowym przekracza 0,5 ha użytków rolnych, a przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę w rodzinie pracownika nie przekracza kwoty 2.000 zł.

51. Do podwyższonego zasiłku rodzinnego ma prawo pracownik, jeżeli on sam lub jego małżonek użytkuje działkę ziemi o powierzchni przekraczającej 0,5 ha użytków rolnych i ani on sam, ani jego małżonek z tego tytułu nie jest podatnikiem podatku gruntowego, a przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę w rodzinie pracownika nie przekracza kwoty 2.000 zł.

52. Do podwyższonego zasiłku rodzinnego ma prawo pracownik użytkujący działkę ziemi o powierzchni przekraczającej 0,5 ha użytków rolnych, jeżeli na podstawie § 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1971 r. w sprawie podatku gruntowego (Dz. U. nr 31, poz. 282 - z późniejszymi zmianami) został całkowicie zwolniony od podatku gruntowego a przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę w rodzinie pracownika nie przekracza kwoty 2.000 zł.

W myśl powołanego przepisu całkowite zwolnienie od opłacania podatku gruntowego następuje na wniosek zainteresowanego, jeżeli ma on na utrzymaniu więcej niż ośmioro dzieci.

Jeżeli podatnikiem jest kobieta, która sama prowadzi gospodarstwo rolne, całkowite zwolnienie następuje, gdy ma na utrzymaniu więcej niż sześcioro dzieci.

Przykład:

Pracownik mający na utrzymaniu 9 dzieci i będący właścicielem działki ziemi o powierzchni 2 ha użytków rolnych został zwolniony całkowicie od opłacania podatku gruntowego. Przeciętny miesięczny dochód w rodzinie tego pracownika przekroczył kwotę 1.600 zł, wyniósł bowiem 1.640 zł.

Pracownik ten otrzyma zasiłek rodzinny w wysokości 2.910 zł, to jest zasiłek z kolumny 3 tabeli podanej w § 12 ust. 1.

53. Zwolnienie od opłacania podatku gruntowego na podstawie innych przepisów (np. 100% ulga inwestycyjna) nie powoduje nabycia prawa do zasiłku rodzinnego w wysokości podwyższonej.

54. W przypadku, gdy przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę w rodzinie pracownika, o którym mowa w ust. 52, nie przekracza kwoty 1.600 zł, zasiłki rodzinne wypłaca się w wysokości po 500 zł na każde dziecko.

Przykład:

Pracownik użytkuje działkę ziemi o powierzchni 2 ha użytków rolnych. Przeciętny miesięcznych dochód przypadający na osobę w rodzinie pracownika wynosi 1.000 zł.

Z uwagi na to, że pracownik ma na utrzymaniu 10 dzieci w wieku szkolnym, pracownik ten na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 listopada 1971 r. w sprawie podatku gruntowego został całkowicie zwolniony od podatku gruntowego.

Wobec powyższego pracownik ma prawo do zasiłku rodzinnego w wysokości po 500 zł na każde dziecko na rok kalendarzowy, w którym został zwolniony z obowiązku opłacania podatku gruntowego, mimo że użytkuje działkę ziemi o powierzchni przekraczającej 0,5 ha użytków rolnych.

Do § 14 ust. 2.

55. Zasiłek rodzinny wypłacany w wysokości określonej w kolumnie 2 tabeli podanej w § 12 ust. 1 lub w § 12 ust. 2 wypłaca się nadal w tej wysokości, jeżeli dochód na osobę w rodzinie przekroczył 1.600 zł, nie przekroczył natomiast kwoty 2.000 zł, a kwota przekroczenia przypadająca na wszystkich członków rodziny jest niższa od różnicy pomiędzy kwotą zasiłku wynikającą z kolumny 2 i z kolumny 3 tej tabeli.

Przykład:

Pracownik, w rodzinie którego przeciętny miesięczny dochód na osobę w 1980 r. wyniósł 1.580 zł, otrzymywał na żonę i troje dzieci zasiłek rodzinny w kwocie 1.300 zł miesięcznie (kolumna 2 tabeli). W lutym 1981 r. w rodzinie pracownika przybyło nowe źródło dochodu, dziecko pracownika - student otrzymało stypendium. Przeciętny miesięczny dochód w rodzinie pracownika z miesięcy: luty, marzec, kwiecień 1981 r. wyniósł 1.670 zł.

Przekroczył zatem kwotę 1.600 zł. Kwota przekroczenia na wszystkich członków rodziny wyniosła 350 zł (70 zł X 5). Z uwagi na wysokość dochodu pracownik otrzymałby zasiłek rodzinny w wysokości 920 zł miesięcznie (kolumna 3 tabeli). Różnica między zasiłkiem z kolumny 2 i zasiłkiem z kolumny 3 wynosi 380 zł (1.300 zł - 920). Kwota przekroczenia dochodu przypadająca na wszystkich członków rodziny nie równoważy zmniejszenia zasiłku.

Pracownik nadal otrzymywać będzie zatem zasiłek rodzinny w kwocie 1.300 zł (kolumna 2 tabeli).

56. Zasiłek rodzinny wypłacany w wysokości określonej w kolumnie 3 tabeli podanej w § 12 ust. 1 wypłaca się nadal w tej wysokości, mimo że przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie przekroczył kwotę 2.000 zł, jeżeli kwota tego przekroczenia przypadająca na wszystkich członków rodziny jest niższa od różnicy pomiędzy kwotą zasiłku wynikającą z kolumny 3 i z kolumny 4 tej tabeli.

Przykład:

Pracownik otrzymywał w roku 1981 na troje dzieci zasiłek rodzinny w wysokości 750 zł (kolumna 3 tabeli), ponieważ przeciętny miesięczny dochód w roku 1980 wynosił 1.650 zł. Żona pracownika podjęła pracę od dnia 1 marca 1981 r. Ponownie ustalony przeciętny dochód w rodzinie pracownika wyniósł 2.050 zł. Od czerwca pracownik powinien otrzymywać zatem zasiłek w kwocie 310 zł. Ponieważ jednak przekroczenie kwoty 2.000 zł przypadające na wszystkich członków rodziny wynoszące 250 zł (50 zł X 5) nie równoważy zmniejszenia zasiłku rodzinnego, które wyniosłoby 440 zł (750 zł - 310 zł) pracownik nadal będzie otrzymywał zasiłek rodzinny w kwocie 750 zł miesięcznie (kolumna 3 tabeli).

56a. Zasiłek rodzinny wypłacany w roku 1980 w wysokości podwyższonej wypłaca się nadal w tej wysokości w roku 1981 (kolumna 3 tabeli podanej w § 12 ust. 1), gdy przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę przekroczył kwotę 1.600 zł, a nie przekroczył 2.000 zł.

56b. W przypadku, gdy pracownik pobierał od dnia 31 grudnia 1980 r. zasiłek rodzinny w wysokości podwyższonej, a przeciętny miesięczny dochód przypadający na osobę w rodzinie pracownika przekroczył 2.000 zł, pracownik ma prawo do zasiłku rodzinnego w roku 1981 w wysokości podstawowej (kolumna 4 tabeli).

Do § 14 ust. 3.

56c. Prawo do zasiłku rodzinnego w wysokości podwyższonej ustala się w ciągu roku kalendarzowego w przypadku zaprzestania użytkowania działki ziemi o powierzchni przekraczającej 0,5 ha użytków rolnych.

56d. Prawo do zasiłku rodzinnego w wysokości podwyższonej ustala się w ciągu roku kalendarzowego w przypadku zwolnienia od uiszczenia opłaty skarbowej jak również - ustania obowiązku uiszczania tej opłaty.

56e. Zasady podane w ust. 55 i 56 stosuje się również w przypadku ustalania prawa pracownika do zasiłku rodzinnego w wysokości podwyższonej w ciągu roku kalendarzowego z powodu:

1) zmniejszenia się liczby członków rodziny utrzymujących się z dochodu rodziny,

2) uzyskania przez pracownika lub członka jego rodziny źródła dochodu.

Do § 16.

56f. O konieczności stałej opieki innej osoby, polegającej na pielęgnacji lub na systematycznym współdziałaniu w postępowaniu leczniczym i rehabilitacyjnym oraz o zaliczeniu dziecka do grupy inwalidów orzekają komisje lekarskie do spraw inwalidztwa i zatrudnienia. Komisje te działają jako komisje lekarskie obwodowe i wojewódzkie.

Orzeczenie obwodowej komisji lekarskiej staje się ostateczne, jeżeli osoba uprawniona nie wniosła od niego odwołania do wojewódzkiej komisji lekarskiej w terminie 14 dni od dnia doręczenia wypisu z treści orzeczenia, a lekarz - wojewódzki inspektor orzecznictwa inwalidzkiego nie podniósł zarzutu wadliwości orzeczenia w terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia. Orzeczenie wojewódzkiej komisji lekarskiej jest ostateczne z chwilą jego wydania.

56g. Jeżeli komisja lekarska nie zaliczyła dziecka do I lub II grupy inwalidów albo ustaliła, że dziecko nie wymaga stałej opieki i pielęgnacji innej osoby, ponowne badanie dziecka może być przeprowadzone przed upływem roku od daty wydania ostatniego orzeczenia po przedstawieniu zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego istotne pogorszenie stanu zdrowia (§ 11 rozporządzenia Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z dnia 22 grudnia 1972 r. - Dz. U. z 1973 r., Nr 1, poz. 2 z późn. zm.). Decyzję, co do tego, czy z przedstawionego zaświadczenia lekarskiego wynika istotne pogorszenie stanu zdrowia dziecka podejmuje lekarz-wojewódzki inspektor orzecznictwa inwalidzkiego.

56h. Na dziecko, które ukończyło 16 rok życia i zostało zaliczone do III grupy inwalidów lub nie zostało w ogóle zaliczone do jednej z grup inwalidów, zasiłek rodzinny zwiększony o kwotę 500 zł przysługuje, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

- przed 16 rokiem życia był na nie przyznany taki zasiłek, albo do takiego zasiłku było uprawnione,

- nadal wymaga opieki polegającej na pielęgnacji lub na systematycznym współdziałaniu w postępowaniu leczniczym i rehabilitacyjnym,

- uczy się w szkole.

W takich przypadkach zasiłek zwiększony przysługuje do czasu ukończenia nauki, nie dłużej jednak niż do 25 roku życia.

56i. Zasiłek rodzinny zwiększa się o kwotę 800 zł miesięcznie zarówno na dziecko wieku do 16 roku życia jak i powyżej 16 roku życia jedynie wówczas, gdy konieczność stałej opieki i pielęgnacji innej osoby lub inwalidztwo I grupy spowodowane jest całkowitą ślepotą obuoczną lub praktyczną ślepotą obuoczną (ostrość wzroku po korekcji - w oku lepszym nie przekracza 0,05, albo występuje zwężenie pola widzenia w granicach do około 20º). Stwierdzenia tego stanu dokonuje komisja lekarska zamieszczając w uzasadnieniu orzeczenia i w wypisie z jego treści adnotację "całkowicie niewidomy", lub "niewidomy ze szczątkowym wzrokiem".

56j. Jeżeli wniosek o kwotę 800 zł zwiększającą zasiłek rodzinny na dziecko niewidome zostanie zgłoszony do dnia 31 grudnia 1981 r., świadczenie to należy przyznać od dnia 1 stycznia 1981 r., o ile komisja lekarska ustali, że inwalidztwo to istnieje co najmniej od tej daty.

Uwaga: Przy stosowaniu przykładów zawartych w pozostałych rozdziałach instrukcji należy mieć na uwadze zmiany podane w nowym brzmieniu rozdziału 3.

¹ Załącznik zmieniony przez sprostowanie z dnia 1 czerwca 1981 r. (Dz.Urz.ZUS.81.2.7) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 1 czerwca 1981 r.