Zgoda na dokonanie koncentracji, polegającej na przejęciu kontroli przez Nijman/Zeetank International Transport Sp. z o.o. w S. nad ORLEN Transport Lublin Sp. z o.o. w L.
Dz.Urz.UOKiK.2004.4.321
Akt nienormatywnyDecyzja
z dnia 18 lipca 2004 r.
w sprawie zgody na dokonanie koncentracji, polegającej na przejęciu kontroli przez Nijman/Zeetank International Transport Sp. z o.o. w S. nad ORLEN Transport Lublin Sp. z o.o. w L.
Na podstawie art. 17 w związku z art. 12 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2003 r. Nr 86, poz. 804 ze zm.), Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, po przeprowadzeniu postępowania antymonopolowego wszczętego na wniosek Nijman/Zeetank International Transport Sp. z o.o. w S. wyraża zgodę na dokonanie koncentracji, polegającej na przejęciu przez Nijman/Zeetank International Transport Sp. z o.o. kontroli nad ORLEN Transport Lublin Sp. z o.o. w L.
W dniu 4 maja 2004 r. do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynęło zgłoszenie zamiaru koncentracji, polegającej na przejęciu przez Nijman/Zeetank International Transport Sp. z o.o. w S. - zwaną dalej Nijman/Zeetank International Transport, kontroli nad ORLEN Transport Lublin Sp. z o.o. w L. - zwaną dalej ORLEN Transport Lublin, poprzez nabycie udziałów w kapitale zakładowym tej Spółki. W związku z tym, iż:
- spełnione zostały niezbędne przesłanki uzasadniające zgłoszenie koncentracji, bowiem łączny obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekroczył 50 mln euro, tj. kwotę określoną w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2003 r. Nr 86, poz. 804 ze zm.), zwanej dalej " ustawą antymonopolową,"
- przejęcie bezpośredniej kontroli nad przedsiębiorcą przez innego przedsiębiorcę, jest jedną z form koncentracji, określoną w art. 12 ust. 2 pkt. 2 ww. ustawy antymonopolowej,
- w przedmiotowej sprawie nie występuje żadna okoliczność z katalogu przesłanek egzoneracyjnych, wymienionych w art. 13 ww. ustawy antymonopolowej, powodująca odstąpienie od obowiązku zgłoszenia koncentracji,
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwany dalej " Prezesem Urzędu", wszczął postępowanie w przedmiotowej sprawie.
W trakcie postępowania Prezes Urzędu ustalił, co następuje:
Przyczyny i opis transakcji.
W dniu 1 kwietnia 2004 r. zarząd ORLEN Transport Lublin wydał zgodę na zbycie przez Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. w P. udziałów w kapitale zakładowym ORLEN Transport Lublin na rzecz Nijman Zeetank International Transport. Jak już wspomniano, przedmiotowa transakcja polega na przejęciu przez Nijman/Zeetank International Transport, spółkę należącą do grupy kapitałowej Nijman/Zeetank Holding B.V., bezpośredniej kontroli nad ORLEN Transport Lublin, poprzez nabycie udziałów w kapitale zakładowym tej Spółki, od dotychczasowego udziałowca tj. PKN ORLEN S.A. Pozostałe udziały pozostaną własnością pracowników spółki ORLEN Transport Lublin.
Deklarowanym celem koncentracji jest umocnienie pozycji Nijman/Zeetank na krajowym rynku samochodowego transportu paliw, poprzez zwiększenie liczby zaopatrywanych stacji benzynowych.
Uczestnicy koncentracji.
I. Nijman/Zeetank International Transport - przedsiębiorca aktywny w niniejszej koncentracji - należy do grupy kapitałowej Nijman/Zeetank Holding B.V. Przedmiotem działalności spółki są usługi samochodowego transportu paliw, szkła, materiałów drobnicowych, a także usługi magazynowania oraz inne usługi związane z transportem drogowym.
Grupa Nijman/Zeetank Holding B.V. prowadzi działalność na terenie Holandii, Wlk. Brytanii, Belgii, Francji, Niemiec i Polski w zakresie transportu szkła, chemikaliów, paliw, materiałów drobnicowych, a także w zakresie wypożyczania sprzętu transportowego oraz handlu nieruchomościami.
W Polsce Grupa Nijman/Zeetank Holding B.V. działa za pośrednictwem spółki zależnej - wnioskodawcy niniejszego postępowania - Nijman/Zeetank International Transport. Nijman/Zeetank International Transport świadczy usługi samochodowego transportu paliw wyłącznie na rzecz stacji benzynowych w oparciu o długoterminowe umowy przewozu. W 2003 r. spółka Nijman/Zeetank International Transport dostarczała paliwo do (...) stacji, w tym na terenie województwa: (...). W 2003 r. udział Nijman/Zeetank International Transport w krajowym rynku samochodowego transportu paliw wyniósł około (...). Biorąc natomiast pod uwagę liczbę obsługiwanych przez ten podmiot stacji paliw, udział ten kształtuje się na poziomie (...).
II. ORLEN Transport Lublin - przedsiębiorca pasywny w niniejszej koncentracji należy do Grupy Kapitałowej ORLEN. Przedmiotem działalności spółki są usługi samochodowego transportu paliw. Spółka świadczy te usługi na rzecz Grupy Kapitałowej ORLEN.
Grupa Kapitałowa ORLEN prowadzi działalność w zakresie przerobu ropy naftowej na szeroki asortyment produktów, takich jak: benzyna bezołowiowa, olej napędowy, olej opałowy, paliwo lotnicze, tworzywa sztuczne i wyroby petrochemiczne. Grupa ORLEN składa się z kilkudziesięciu bezpośrednio i pośrednio zależnych podmiotów. W skład sieci sprzedaży detalicznej koncernu wchodzi (...) stacji paliw. Stacje będące własnością PKN ORLEN stanowią (...) wszystkich stacji pracujących w sieci PKN ORLEN, pozostałe (...) to stacje patronackie. Stanowi to blisko (...) wszystkich istniejących w Polsce stacji benzynowych. PKN ORLEN zaopatruje własne stacje paliw poprzez spółki transportowe wchodzące w skład Grupy ORLEN. Spółek tych jest (...), a ich działalność ma charakter regionalny. Natomiast stacje patronackie realizują dostawy paliw we własnym zakresie, nie korzystając z usług profesjonalnych firm transportowych.
ORLEN Transport Lublin świadczy usługi samochodowego transportu paliw (...), w oparciu o długoterminowe umowy o świadczenie usług transportowych, zawarte z (...). Spółka ORLEN Transport Lublin dostarcza paliwo do (...) stacji benzynowych (...) na terenie województwa (...). W 2003 roku udział ORLEN Transport Lublin w krajowym rynku transportu samochodowego paliw wyniósł ok. (...). Biorąc natomiast pod uwagę liczbę stacji paliw obsługiwanych przez ten podmiot, udział ten kształtuje się na poziomie (...)
Prezes Urzędu zważył, co następuje.
Rynki, na które koncentracja wywiera wpływ.
W myśl art. 4 pkt 8 ustawy antymonopolowej, przez rynek właściwy rozumie się rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji. A zatem rynek ten wyznaczają zasadniczo dwa elementy: towar (rynek produktowy) i terytorium (rynek geograficzny).
Mając na uwadze powyższą definicję oraz kryteria wyznaczania rynków właściwych, na które koncentracja wywiera wpływ, zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2002 r. w sprawie zgłoszenia zamiaru koncentracji przedsiębiorców (Dz. U. Nr 37, poz. 334), Prezes Urzędu uznał, iż:
a) W przedmiotowej sprawie nie ma rynków, na które koncentracja wywiera wpływ w układzie horyzontalnym.
Usługami świadczonymi zarówno przez spółkę Nijman/Zeetank International Transport, jak i spółkę ORLEN Transport Lublin, są usługi samochodowego transportu paliw. Usługi te, przede wszystkim ze względu na tabor używany do przewozu paliw (specjalistyczne cysterny), należy wyodrębnić z całości samochodowych przewozów towarowych.
Prezes Urzędu uznał jednocześnie, iż rynkiem właściwym w aspekcie geograficznym dla usług samochodowego transportu paliw, jest co najmniej terytorium Polski. Za takim określeniem rynku przemawiają następujące argumenty:
- mobilność samochodów - cystern służących do transportu paliw powoduje, iż możliwa jest ich łatwa i szybka alokacja w różne rejony kraju,
- zarówno Nijman/Zeetank International Transport, jak i inne firmy działające na rynku samochodowego transportu paliw, takie jak: ABS Owczarek w O., Poul Klacska Polska w P., DUO w S., Esppol w W. czy Mannie w L., działają na rynku krajowym, a obszar ich działalności uzależniony jest jedynie od pozyskiwanych zleceń,
- w praktyce najczęstszą formą powiązań pomiędzy przewoźnikiem, a odbiorcą paliwa są umowy dotyczące przewozów nie jednorazowych, lecz powtarzalnych w ustalonych okresach. Wpływa to na elastyczność spółek przewozowych w zakresie zmiany obszaru, na którym prowadzona jest działalność transportowa (w przypadku przewozów incydentalnych zmiana ta nie zawsze byłaby opłacalna),
- ograniczony zasięg terytorialny działania ORLEN Transport Lublin nie jest rezultatem działania mechanizmów rynkowych, lecz podziałów administracyjnych w ramach Grupy Kapitałowej ORLEN, na skutek których spółki transportowe, utworzone do realizacji przewozów w ramach tej grupy, mają przyporządkowany pewien obszar kraju.
Na tak określonym rynku udziały uczestników koncentracji kształtują się następująco:
- Nijman/Zeetank International Transport ok. (...) - biorąc pod uwagę ilość przewożonego paliwa oraz ok. (...) - biorąc pod uwagę liczbę obsługiwanych stacji paliw do wszystkich istniejących stacji w Polsce,
- ORLEN Lublin Transport ok. (...) - biorąc pod uwagę ilość przewożonego paliwa oraz ok. (...) - biorąc pod uwagę liczbę obsługiwanych stacji paliw do wszystkich istniejących stacji w Polsce.
Łączny udział uczestników koncentracji wynosi zatem ok. (...) biorąc pod uwagę ilość przewożonego paliwa oraz ok. (...) - biorąc pod uwagę liczbę obsługiwanych stacji paliw w stosunku do wszystkich istniejących stacji w Polsce.
b) Przedmiotowa koncentracja nie wywrze wpływu na rynek w układzie wertykalnym, bowiem uczestnicy koncentracji nie działają na rynkach, które stanowiłyby dla siebie kolejny szczebel obrotu.
c) W przedmiotowej sprawie nie istnieją również rynki, na które koncentracja wywiera wpływ w układzie konglomeratowym, bowiem udziały uczestników koncentracji, na żadnym z rynków właściwych, na których prowadzą działalność, nie przekroczyły (...).
Ocena skutków koncentracji.
Przepis art. 17 ustawy antymonopolowej stanowi, iż Prezes Urzędu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku.
Analiza skutków niniejszej koncentracji nie wykazała zagrożeń płynących z przejęcia przez Nijman/Zeetank International Transport kontroli nad ORLEN Transport Lublin. Prezes Urzędu uznając za zasadne wyrażenie zgody na dokonanie przedmiotowej koncentracji, wziął pod uwagę w szczególności następujące przesłanki:
- przedmiotowa koncentracja nie wywiera wpływu na rynek zarówno w układzie horyzontalnym, wertykalnym jak i konglomeratowym. W związku z tym należy uznać, iż nie doprowadzi ona do ograniczenia konkurencji,
- udział osiągnięty przez uczestników koncentracji na jedynym rynku wspólnym - (...) na krajowym rynku samochodowego transportu paliw - jest daleki od udziału, z którym ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów wiąże domniemanie posiadania pozycji dominującej. Osiągnięty przez uczestników koncentracji udział na krajowym rynku transportu samochodowego paliw nie powinien zatem zagrozić istniejącej na tym rynku konkurencji,
- po dokonaniu niniejszej koncentracji, Nijman/Zeetank International Transport w dalszym ciągu będzie świadczył usługi przewozowe paliw dotychczasowym taborem ORLEN Transport Lublin wyłącznie na rzecz (...) do tych samych stacji, tymi samymi samochodami (...). Zachowane więc zostanie dotychczasowe status quo w tym zakresie, powodując, iż Nijman/Zeetank International Transport, pomimo powiększenia taboru samochodowego, nie będzie mógł wykorzystać jego potencjału do walki z konkurencją dostarczającą paliwo do innych podmiotów.
Reasumując należy stwierdzić, że planowana koncentracja spełnia przesłanki określone w art. 17 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, bowiem w jej wyniku nie dojdzie do istotnego ograniczenia konkurencji na rynku.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.[...]