Zasady i warunki organizowania przez szkoły i placówki publiczne krajoznawstwa i turystyki.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MEN.1997.9.40

Akt utracił moc

Wersja od: 16 października 1997 r.

Zarządzenie Nr 18

Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 29 września 1997 r.

w sprawie zasad i warunków organizowania przez szkoły i placówki publiczne krajoznawstwa i turystyki.

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 12 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153) zarządza się, co następuje:

§  1.

1. Przedszkola, szkoły i placówki publiczne, zwane dalej "szkołami", mogą organizować i prowadzić różnorodne formy działalności w zakresie krajoznawstwa i turystyki.

2. W prowadzeniu tej działalności szkoły mogą współdziałać ze stowarzyszeniami i innymi organizacjami, których przedmiotem działalności statutowej jest krajoznawstwo i turystyka.

§ 2. Działalność w zakresie krajoznawstwa i turystyki służyć powinna w szczególności:

1) poznawaniu kraju, jego środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków kultury i historii,

2) poszerzaniu wiedzy z różnych dziedzin życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego,

3) wspomaganiu rodziny i szkoły w procesie wychowania,

4) upowszechnianiu wśród dzieci i młodzieży zasad ochrony środowiska naturalnego oraz umiejętności korzystania z zasobów przyrody,

5) podnoszeniu kondycji zdrowotnej oraz sprawności fizycznej,

6) poprawie stanu zdrowia dzieci i młodzieży pochodzących z terenów zagrożonych ekologicznie,

7) upowszechnianiu form aktywnego wypoczynku,

8) przeciwdziałaniu patologii społecznej.

§ 3. Działalność, o której mowa w § 2, może być organizowana w ramach zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych.

§  4.

1. Działalność w zakresie krajoznawstwa i turystyki obejmuje następujące formy:

1) wycieczki przedmiotowe – inicjowane i realizowane przez nauczycieli w celu uzupełnienia obowiązującego programu nauczania, w ramach danego przedmiotu lub przedmiotów pokrewnych,

2) wycieczki krajoznawczo-turystyczne, w których udział nie wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych,

3) wycieczki turystyki kwalifikowanej i obozy wędrowne, w których udział wymaga od uczestników przygotowania kondycyjnego i umiejętności specjalistycznych oraz posługiwania się specjalistycznym sprzętem,

4) imprezy krajoznawczo-turystyczne i turystyki kwalifikowanej, takie jak: biwaki, konkursy, turnieje, złazy, rajdy, rejsy, spływy, zloty,

5) imprezy wyjazdowe – związane z realizacją programu nauczania, takie jak: szkoły "zielone", "zimowe" i "ekologiczne" organizowane w szczególności dla dzieci i młodzieży pochodzących z terenów zagrożonych ekologicznie.

2. Uczestnicy wycieczek i imprez, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, powinni posiadać uprawnienia do posługiwania się sprzętem specjalistycznym, jeżeli taki obowiązek wynika z odrębnych przepisów.

§  5.

1. Organizacja i program wycieczek i imprez powinny być dostosowane do wieku, zainteresowań i potrzeb uczniów, ich stanu zdrowia, sprawności fizycznej, stopnia przygotowania i umiejętności specjalistycznych.

2. Dla uczniów klas I–III szkoły podstawowej powinny być organizowane przede wszystkim wycieczki przedmiotowe i krajoznawczo-turystyczne na terenie najbliższej okolicy, macierzystego województwa i regionu geograficzno-turystycznego.

3. Dla uczniów klas IV–VIII szkoły podstawowej i dla uczniów szkół ponadpodstawowych powinny być organizowane przede wszystkim wycieczki przedmiotowe, krajoznawczo-turystyczne, turystyki kwalifikowanej i imprezy krajoznawczo-turystyczne na terenie macierzystego województwa, regionu geograficzno-turystycznego i kraju.

4. Uczniowie niepełnosprawni, o ile nie ma przeciwwskazań zdrowotnych, mogą brać udział w wycieczkach i imprezach, a organizatorzy tych wycieczek i imprez powinni zapewnić im warunki odpowiednie do specyficznych potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności.

§  6.

1. Zwiedzanie parku narodowego, parku krajobrazowego lub rezerwatu przyrody powinno odbywać się po oznakowanych szlakach turystycznych.

2. Obozy wędrowne powinny być organizowane po trasach przygotowanych przez właściwe podmioty działające w zakresie turystyki kwalifikowanej.

3. Zasady organizacji wycieczek i zbiorowych imprez turystycznych i sportowych w górach określają odrębne przepisy.

4. Przy ustalaniu bazy noclegowej dla wycieczek i imprez należy uwzględniać istniejącą bazę szkolnych schronisk młodzieżowych.

§  7.

1. Szkoły mogą organizować wyjazdy zagraniczne w formach, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2–4.

2. Zgodę na zorganizowanie wyjazdów, o których mowa w ust. 1, wydaje dyrektor szkoły po zawiadomieniu organu prowadzącego i organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

3. Zawiadomienie powinno zawierać:

1) nazwę kraju,

2) czas pobytu,

3) program pobytu,

4) imię i nazwisko kierownika oraz opiekunów,

5) listę uczniów biorących udział w wyjeździe wraz z określeniem ich wieku.

§ 8. Udział uczniów małoletnich w wycieczkach (z wyjątkiem przedmiotowych odbywających się w ramach zajęć lekcyjnych) i imprezach wymaga zgody rodziców albo opiekunów prawnych.

§  9.

1. Wycieczka lub impreza powinna być należycie przygotowana pod względem programowym i organizacyjnym, a także omówiona ze wszystkimi uczestnikami w zakresie celu wycieczki, trasy, zwiedzanych obiektów, harmonogramu i regulaminu.

2. Szkoła organizująca wycieczkę lub imprezę zobowiązana jest do zapewnienia właściwej opieki i bezpieczeństwa jej uczestnikom.

3. Szczegółowe zasady dotyczące zapewnienia opieki i bezpieczeństwa podczas wycieczek i imprez krajoznawczo-turystycznych określają odrębne przepisy.

§  10.

1. Program wycieczki lub imprezy organizowanej przez szkołę, listę uczestników oraz imię i nazwisko kierownika i opiekunów określa karta wycieczki lub imprezy, którą zatwierdza dyrektor szkoły lub upoważniona przez niego osoba.

2. Wzór karty wycieczki lub imprezy stanowi załącznik do zarządzenia.

§  11.

1. Kierownikiem wycieczki krajoznawczo-turystycznej powinien być nauczyciel lub w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły inna pełnoletnia osoba będąca instruktorem harcerskim albo posiadająca uprawnienia przewodnika turystycznego, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej, organizatora turystyki, instruktora krajoznawstwa lub zaświadczenie o ukończeniu kursu kierowników wycieczek szkolnych.

2. Kierownikiem wycieczki turystyki kwalifikowanej powinien być nauczyciel posiadający uprawnienia wymienione w ust. 1, albo kwalifikacje trenera lub instruktora w odpowiedniej dyscyplinie sportu, lub w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły inna pełnoletnia osoba posiadająca uprawnienia przewodnika turystycznego, przodownika lub instruktora turystyki kwalifikowanej albo instruktora krajoznawstwa.

3. Kierownikiem grupy uczniów uczestniczących w imprezie krajoznawczo-turystycznej i turystyki kwalifikowanej może być osoba posiadająca uprawnienia wymienione w ust. 1 lub 2, w zależności od rodzaju imprezy.

4. Kierownikiem obozu wędrownego powinien być nauczyciel posiadający zaświadczenie o ukończeniu kursu dla kierowników obozów wędrownych lub w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły inna pełnoletnia osoba posiadająca uprawnienia wymienione w ust. 2.

5. Kierownik lub opiekun uczniów biorących udział w wyjeździe zagranicznym – w zależności od pełnionej funkcji – powinien odpowiednio posiadać uprawnienia wymienione w ust. 1–4 lub spełniać wymagania określone w § 13 ust. 1.

6. Kierownik lub opiekun, o którym mowa w ust. 5, powinien znać język obcy w stopniu umożliwiającym porozumiewanie się w kraju docelowym.

§  12.

1. Do podstawowych obowiązków kierownika wycieczki lub imprezy należy:

1) opracowanie z udziałem uczestników szczegółowego programu i harmonogramu oraz wypełnienie karty wycieczki lub imprezy,

2) opracowanie regulaminu i zapoznanie z nim wszystkich uczestników,

3) zapewnienie warunków do pełnej realizacji programu i regulaminu wycieczki lub imprezy oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie,

4) zapoznanie uczestników z zasadami bezpieczeństwa oraz zapewnienie warunków do ich przestrzegania,

5) określenie zadań dla opiekuna w zakresie realizacji programu, zapewnienia opieki i bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki lub imprezy,

6) nadzór nad zaopatrzeniem uczestników w niezbędny, sprawny sprzęt i ekwipunek oraz apteczkę pierwszej pomocy,

7) organizacja transportu, wyżywienia i noclegów dla uczestników,

8) podział zadań wśród uczestników,

9) dysponowanie środkami finansowymi przeznaczonymi na organizację wycieczki lub imprezy,

10) podsumowanie, ocena i rozliczenie finansowe wycieczki lub imprezy po jej zakończeniu.

§  13.

1. Opiekunem wycieczki lub imprezy powinien być nauczyciel albo – w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły – inna pełnoletnia osoba.

2. Do podstawowych obowiązków opiekuna należy:

1) sprawowanie opieki nad powierzonymi mu uczestnikami,

2) współdziałanie z kierownikiem w zakresie realizacji programu i harmonogramu wycieczki lub imprezy,

3) nadzór nad przestrzeganiem regulaminu przez uczestników, ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa,

4) nadzór nad wykonywaniem przez uczestników przydzielonych zadań,

5) wykonywanie innych zadań zleconych przez kierownika.

§ 14. Uczestnicy wycieczek i imprez powinni być objęci ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków, a w przypadku wyjazdu zagranicznego – ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

§ 15. Szkolna działalność w zakresie krajoznawstwa i turystyki może być finansowana ze środków pozabudżetowych, w szczególności:

1) z odpłatności uczniów biorących w niej udział,

2) ze środków pochodzących z działalności samorządu uczniowskiego i organizacji młodzieżowych działających na terenie szkoły,

3) ze środków wypracowanych przez uczniów,

4) ze środków przekazanych przez radę rodziców lub radę szkoły, a także osoby fizyczne i prawne.

§ 16. Kierownicy i opiekunowie wycieczek i imprez nie ponoszą kosztów przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia. Wydatki z tego tytułu pokrywa się ze środków, o których mowa w § 15.

§ 17. Zarządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

KARTA WYCIECZKI/IMPREZY

Cel i założenia programowe wycieczki/imprezy ................

.............................................................

.............................................................

Trasa wycieczki/imprezy .....................................

.............................................................

.............................................................

Termin ........... ilość dni ............ klasa .............

Liczba uczestników ..........................................

Kierownik (imię i nazwisko) .................................

Liczba opiekunów: ...........................................

Środek lokomocji ............................................

OŚWIADCZENIE

Zobowiązuję się do przestrzegania przepisów dotyczących zasad

bezpieczeństwa na wycieczkach i imprezach dla dzieci i

młodzieży

Opiekunowie wycieczki/imprezy Kierownik wycieczki/imprezy

(imię i nazwisko oraz podpis) (podpis)

.............................

.............................

.............................

HARMONOGRAM WYCIECZKI/IMPREZY

data i godz.	km	Miejscowość	Program	Adres punktu noclegowego i żywieniowego

Adnotacje organu prowadzącego Zatwierdzam

i sprawującego nadzór pedagogiczny ........................

Pieczęć podpis dyrektora

szkoły