Zasady i tryb wykonywania kontroli przez terenowe organy administracji państwowej w zakresie rozliczeń z budżetami terenowymi jednostek gospodarki uspołecznionej.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MF.1977.12.28

Akt utracił moc
Wersja od: 31 sierpnia 1977 r.

INSTRUKCJA Nr 16/PD
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 27 sierpnia 1977 r.
w sprawie zasad i trybu wykonywania kontroli przez terenowe organy administracji państwowej w zakresie rozliczeń z budżetami terenowymi jednostek gospodarki uspołecznionej.

W związku z § 1 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. Nr 22, poz. 188 z późniejszymi zmianami) oraz § 1 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania i uprawnień Ministra Finansów oraz jego organów w zakresie dochodów państwa i kontroli finansowej (Dz. U. Nr 18, poz. 98) ustala się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§  1.
Przez użyte w instrukcji określenie:
1)
"kontrola rozliczeń" należy rozumieć kontrolę finansową jednostek gospodarki uspołecznionej objętych planem terenowym (dokonujących wpłat do budżetów terenowych i otrzymujących z tych budżetów dotacje - dopłaty - do działalności gospodarczej) w zakresie prawidłowości rozliczeń należności budżetowych i rozliczeń z tytułu dotacji (dopłat) udzielanych z tych budżetów,
2)
"dekret" należy rozumieć dekret z dnia 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym (Dz. U. z 1963 r. Nr 11, poz. 60 z późniejszymi zmianami),
3)
"wojewoda" należy przez to rozumieć także prezydenta miasta stopnia wojewódzkiego,
4)
"terenowy organ administracji państwowej" należy przez to rozumieć terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego i stopnia podstawowego,
5)
"jednostki organizacyjne" należy przez to rozumieć następujące jednostki gospodarki uspołecznionej objęte planowaniem terenowym i dokonujące wpłat na rzecz budżetów terenowych:
a)
zjednoczenia oraz ich centrale, a także inne jednostki grupujące przedsiębiorstwa państwowe,
b)
przedsiębiorstwa państwowe,
c)
spółdzielnie i ich związki, w tym także banki spółdzielcze,
d)
zakłady (oddziały) jednostek wymienionych pod literami a-c, prowadzone według zasad pełnego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego,
e)
kółka rolnicze i inne jednostki organizacyjne nadzorowane przez wojewódzkie związki kółek rolniczych,
f)
gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych prowadzone według zasad rozrachunku gospodarczego,
g)
warsztaty szkolne szkół zawodowych,
h)
izby rzemieślnicze i cechy,
i)
spółki wodne i ich związki,
6)
"inspektor" należy rozumieć upoważnionego do przeprowadzania kontroli rozliczeń pracownika urzędu terenowego organu administracji państwowej.
§  2.
Do zadań terenowych organów administracji państwowej w zakresie kontroli rozliczeń należy:
1)
zapewnienie prawidłowego i terminowego - zgodnie z obowiązującymi przepisami - wykonywania obowiązków jednostek organizacyjnych wobec budżetów terenowych w zakresie wpłat podatków i należności niepodatkowych,
2)
badanie, w jakim stopniu rozliczenia z budżetem oddziałują na sytuację finansową jednostek organizacyjnych,
3)
badanie tych elementów gospodarki jednostek organizacyjnych, które wpływają na kształtowanie się wpłat do budżetów terenowych oraz dotacji (dopłat) wypłacanych z tych budżetów, a w razie stwierdzenia nieprawidłowości w tym zakresie, podejmowanie działań w celu ich usuwania.
§  3.
W celu wykonania zadań o których mowa w § 2, terenowe organy administracji państwowej przeprowadzają:
1)
kontrole wstępne,
2)
kontrole źródłowe rozliczeń,
3)
kontrole problemowe.

Rozdział  2

Kontrole wstępne

§  4.
1.
Kontrola wstępna ma na celu sprawdzenie zgodności przedkładanych przez jednostki organizacyjne dokumentów i wykazanych w nich danych z obowiązującymi przepisami, dla zapewnienia bieżącej dyscypliny rozliczeń z budżetem.
2.
Kontrola wstępna powinna być przeprowadzana bieżąco w miarę otrzymywania deklaracji, sprawozdań oraz innych dokumentów dotyczących rozliczeń z budżetem, nie później jednak niż w ciągu 10 dni roboczych od daty wpływu tych dokumentów do urzędu terenowego organu administracji państwowej właściwego do poboru należności budżetowej.
3.
W toku kontroli należy zbadać, czy przedkładana dokumentacja:
1)
złożona została we właściwym terminie,
2)
jest zgodna z obowiązującymi wzorami rozliczeń i wymogami dotyczącymi sposobu ich wypełniania,
3)
zawiera właściwe dane (stawki, podstawę obliczenia należności), niezbędne do prawidłowego ustalenia należności budżetowej.
4.
W przypadku stwierdzenia, że kwota należności budżetowej "wykazana (zadeklarowana) została nieprawidłowo bądź niezgodnie z obowiązującymi przepisami, terenowy organ administracji państwowej właściwy do poboru należności budżetowej dokonuje odpowiedniego sprostowania, zawiadamiając o tym jednostkę organizacyjną, a także wystawia decyzję zgodnie z przepisami dekretu oraz - stosownie do przepisów w sprawie rachunkowości dochodów państwa - wszczyna postępowanie zmierzające do przymusowego ściągnięcia ustalonej zaległości.

Rozdział  3

Kontrole źródłowe rozliczeń

§  5.
Ustala się następujące rodzaje kontroli źródłowych rozliczeń:
1)
kontrole rozliczeń za okresy roczne ("R"),
2)
kontrole doraźne ("D").
§  6.
1.
Kontrole rozliczeń za okresy roczne ("R") powinny obejmować:
1)
zbadanie wszystkich tytułów wpłat stanowiących dochód budżetu terenowego i dotacji (dopłat) udzielonych z tego budżetu jednostkom organizacyjnym,
2)
w jednostkach organizacyjnych rozliczających się z budżetem za pośrednictwem zjednoczeń bądź innych jednostek nadrzędnych lub przekazujących wpłaty na scentralizowane fundusze tych jednostek - prawidłowość i terminowość tych wpłat,
3)
wykonanie planowanych zadań wobec budżetu,
4)
analizę strat i zysków nadzwyczajnych,
5)
zbadanie prawidłowości podziału wyniku finansowego oraz rozliczenia zysków nieprawidłowych i niezależnych,
6)
zbadanie innych spraw zleconych przez wojewodę.
2.
Kontrole, o których mowa w ust. 1, przeprowadzają inspektorzy urzędów terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, z tym że wojewodowie mogą upoważnić określone terenowe organy administracji państwowej stopnia podstawowego do przeprowadzania tych kontroli.
3.
Kontrole rozliczeń za okresy roczne powinny być przeprowadzane co roku w każdej jednostce organizacyjnej, z tym że w jednostkach organizacyjnych, w których w wyniku kontroli przeprowadzonych w ostatnich dwóch latach nie stwierdzono istotnych nieprawidłowości, a planowane wpłaty do budżetu tych jednostek oraz udzielone z budżetu terenowego dotacje (dopłaty) do działalności gospodarczej nie przekraczają w skali roku 1 mln zł - kontrole mogą być dokonywane co dwa lata. W przypadku dokonywania kontroli co dwa lata rozliczenia powinny być badane odrębne okresy roczne.
4.
W trakcie kontroli za okresy roczne, przeprowadzanych począwszy od III kwartału roku następnego, należy badać również prawidłowość rozliczeń z budżetem i wykonanie planu dochodów za okresy bieżące.
5.
Kontrole rozliczeń za okresy roczne powinny być przeprowadzone w terminach ustalonych odrębnie przez Ministerstwo Finansów.
§  7.
1.
Kontrole doraźne obejmują:
1)
kontrole rozliczeń za okresy bieżące,
2)
badanie związane z wniesionymi odwołaniami przez jednostki organizacyjne,
3)
sprawdzanie wykonania zaleceń pokontrolnych,
4)
badanie innych spraw zleconych przez wojewodę.
2.
Kontrole, o których mowa w ust. 1, przeprowadzają inspektorzy urzędów terenowych organów administracji państwowej, właściwych do poboru należności budżetowych.
3.
Kontrole doraźne rozliczeń za okresy bieżące powinny być przeprowadzane w szczególności w jednostkach organizacyjnych, które nie wykonują bieżąco zobowiązań wobec budżetu. Podstawę do przeprowadzania tych kontroli i szczegółowego sprecyzowania ich zakresu - stanowić powinny wyniki kontroli wstępnej oraz rozpoznanie w zakresie bieżących rozliczeń.

Rozdział  4

Kontrole problemowe ("P")

§  8.
1.
Kontrole problemowe powinny przede wszystkim umożliwić ocenę funkcjonowania i doskonalenia instrumentów finansowych składających się na system rozliczeń (podatki, wpłaty niepodatkowe, dotacje) i na tym tle - systemu finansowego.
2.
Kontrole problemowe obejmują również badania w zakresie kształtowania się kosztów własnych i osiąganej rentowności, a także badania planów techniczno-ekonomicznych z punktu wadzenia rozliczeń z budżetem.
3.
Kontrole problemowe przeprowadzane są w wybranych jednostkach organizacyjnych na podstawie odrębnych wytycznych wydanych przez Ministerstwo Finansów lub przez wojewodę.

Rozdział  5

Czynności kontrolne w jednostkach organizacyjnych i postępowanie pokontrolne

§  9.
W celu wykonania zadań określonych w § 6-8 inspektorzy uprawnieni są do:
1)
żądania od jednostek kontrolowanych okazania ksiąg i wszelkich dokumentów, akt dotyczących ich działalności gospodarczej oraz udzielania niezbędnych informacji w sprawach objętych kontrolą,
2)
wstępu do pomieszczeń służbowych, magazynów i innych obiektów jednostek kontrolowanych.
§  10.
1.
Podstawą do przeprowadzenia kontroli jest pisemne upoważnienie wydane przez terenowy organ administracji państwowej lub osobę przez ten organ upoważnioną. Za upoważnienie należy również uważać polecenie wyjazdu służbowego (delegację służbową), w którym dokonanie kontroli będzie określone jako cel wyjazdu służbowego.
2.
Kontrolę rozliczeń z budżetem przeprowadza się w dniach i godzinach pracy obowiązujących w jednostce kontrolowanej.
3.
Inspektor uprawniony jest do wstępu i poruszania się na terenie jednostki kontrolowanej na podstawie legitymacji służbowej wraz z upoważnieniem lub poleceniem wyjazdu służbowego bez potrzeby uzyskiwania przepustki.
4.
Inspektor nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie kontrolowanej jednostki.
5.
Inspektor jest zobowiązany do przestrzegania przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązujących w jednostce kontrolowanej.
6.
Przed rozpoczęciem kontroli Inspektor zgłasza się do kierownika jednostki kontrolowanej i zawiadamia go o podjęciu kontroli, legitymując się upoważnieniem lub poleceniem wyjazdu służbowego i legitymacją służbową.

W celu zapewnienia sprawnego przeprowadzenia kontroli jednostka kontrolowana zobowiązana jest przydzielić inspektorowi odpowiednie pomieszczenie do pracy, sprzęt biurowy oraz inne środki techniczne.

O wydanie odpowiednich zarządzeń w tych sprawach inspektor zwraca się do kierownika kontrolowanej jednostki.

7.
Z materiałów tajnych mogą korzystać inspektorzy posiadający zezwolenie terenowego organu administracji państwowej na wgląd do dokumentów i materiałów tajnych.
8.
W razie potrzeby inspektor zabezpiecza dowody przez oddanie ich na odpowiednie przechowanie bądź przez zabranie ich za pokwitowaniem.
9.
Inspektor nie ma obowiązku potwierdzenia na poleceniu wyjazdu służbowego swojego pobytu w jednostce kontrolowanej. Terenowy organ administracji państwowej bądź osoba przez ten organ upoważniona w uzasadnionych przypadkach, może zobowiązać inspektora do potwierdzania polecenia wyjazdu służbowego.
§  11.
1.
Z przeprowadzonej kontroli inspektor sporządza protokół w odpowiedniej ilości egzemplarzy. Wzór protokółu zawiera załącznik Nr 1 do instrukcji. W przypadku przeprowadzania równocześnie kontroli za okres roczny i kontroli bieżącej sporządza się jeden protokół. W tych przypadkach protokół włącza się do akt roku bieżącego, a w aktach roku za który przeprowadza się kontrolę roczną czyni się odpowiednią adnotację.
2.
Protokół z kontroli sporządza inspektor w jednostce kontrolowanej. Na wniosek inspektora jednostka kontrolowana sporządza maszynopis protokółu.
3.
Protokół z kontroli po jego odczytaniu podpisują inspektor, kierownik jednostki kontrolowanej lub jego zastępca oraz główny księgowy lub jego zastępca.
4.
Po podpisaniu protokółu z kontroli nie wolno dokonywać w nim żadnych poprawek ani dopisków bez omówienia ich na końcu protokółu, z wyjątkiem sprostowania oczywistych omyłek pisarskich, które parafuje inspektor.
5.
Jeden egzemplarz protokółu inspektor doręcza kierownikowi kontrolowanej jednostki po jego podpisaniu.
6.
Jednostka organizacyjna nie godząca się z ustaleniami zawartymi w protokóle może złożyć umotywowane wyjaśnienie w terminie dwutygodniowym od daty doręczenia protokółu.
7.
W razie nieprzyjęcia, lub niepodpisania protokółu, protokół doręcza się jednostce kontrolowanej za pośrednictwem jednostki nadrzędnej. W tym przypadku za termin doręczenia protokółu uważa się dzień wpływu protokółu do jednostki nadrzędnej.
8.
Protokół (załączniki do protokółu) zawierający dane z materiałów tajnych powinien być doręczony i przechowywany zgodnie z obowiązującymi przepisami o postępowaniu z aktami tajnymi.
9.
Inspektor dokonuje odpowiedniego wpisu do książki kontroli jednostki organizacyjnej, podając w szczególności datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli oraz przedmiot i okres, których kontrola dotyczyła.
§  12.
1.
W przypadkach stwierdzenia w trakcie kontroli nieprawidłowości w zakresie ustalonych (zadeklarowanych) przez jednostkę organizacyjną należności budżetowych - terenowe organy administracji państwowej - w odniesieniu do rozliczeń z budżetem terenowym:
1)
jeżeli są właściwe do poboru danej należności - wydają decyzje na podstawie dekretu bądź innych właściwych przepisów; na poważniejsze nieprawidłowości w tym zakresie wskazują również w zaleceniach pokontrolnych; ponadto w razie naruszania przez jednostki organizacyjne przepisów w sprawie rozliczeń z budżetem wszczynają postępowanie stosownie do ustawy karnej skarbowej,
2)
jeżeli właściwym do poboru należności budżetowych jest inny terenowy organ administracji państwowej niż przeprowadzający kontrolę - przekazują kopię protokółu z kontroli (wyciąg) terenowemu organowi administracji państwowej właściwemu do poboru danej należności, który podejmie czynności, o których mowa w pkt 1.
2.
W razie stwierdzenia nieprawidłowości w działalności finansowej i gospodarczej jednostki organizacyjnej, a w szczególności działania niezgodnego z zasadami systemu finansowego, terenowe organy administracji państwowej kierują wystąpienia pokontrolne do jednostek kontrolowanych, a w razie poważniejszych nieprawidłowości również do ich jednostek nadrzędnych. Wystąpienia pokontrolne powinny być wysyłane w ciągu 30 dni od daty podpisania protokółu z kontroli.
3.
Wystąpienie pokontrolne powinno zawierać:
1)
zwięzły opis stwierdzonych nieprawidłowości w porządku usystematyzowanym według wagi zagadnień z powołaniem się na ustalenia w poszczególnych punktach protokółu z kontroli z ewentualnym wskazaniem źródeł i przyczyn uchybień,
2)
żądanie usunięcia stwierdzonych uchybień, i poprawy działalności kontrolowanej jednostki z jednoczesnym określeniem terminu wydania odpowiednich zarządzeń,
3)
wskazanie 30-dniowego terminu zawiadomienia terenowego organu administracji państwowej o sposobie realizacji wniosków pokontrolnych.
4.
Jeżeli stwierdzone uchybiania lub nieprawidłowości zostały usunięte w czasie trwania kontroli, wówczas nie należy sporządzać wystąpienia pokontrolnego, a jedynie zamieścić o tym wzmiankę w protokóle z kontroli.
5.
W przypadkach ujawnienia w czasie kontroli przestępstwa gospodarczego terenowy organ administracji państwowej zawiadamia o tym organ właściwy do ścigania przestępstw.
§  13.
Kierownicy jednostek organizacyjnych, do których zostały skierowane wystąpienia pokontrolne, obowiązani są zawiadomić terenowy organ administracji państwowej, w terminie 30 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, o realizacji wniosków pokontrolnych lub o przyczynach ich niewykonania.

Rozdział  7

Plany kontroli

§  14.
1.
Terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego sporządzają w terminie do dnia 15 stycznia danego roku roczne plany źródłowych kontroli rozliczeń za okresy roczne (§ 6) oraz kontroli problemowych (§ 8).
2.
Roczne plany kontroli powinny zawierać ogólną liczbę jednostek organizacyjnych działających na terenie województwa, liczbę jednostek zwolnionych od dokonywania w nich kontroli rozliczeń za okresy roczne oraz terenowy organ administracji państwowej przeprowadzający kontrolę.

Rozdział  8

Sprawozdawczość z działalności kontrolnej

§  15.
1.
Sprawozdania z działalności kontrolnej powinny odzwierciedlać całość pracy kontrolnej w zakresie rozliczeń z budżetem, jej rozmiary oraz ogólne wyniki. W sprawozdaniach tych należy także uwzględniać oceny i wnioski dotyczące systemu rozliczeń z budżetem.
2.
Urzędy wojewódzkie sporządzają zbiorcze sprawozdanie z działalności kontrolnej według wzoru stanowiącego załącznik Nr 2 do instrukcji i przesyłają je Ministerstwu Finansów - Departament Dochodów Państwa - w terminie 20 dni roboczych po zakończeniu roku.
3.
Sprawozdanie z działalności kontrolnej powinno składać się z dwóch części z tym że:
1)
w części pierwszej należy zamieścić tabelę (załącznik Nr 2) obrazującą ilość zaplanowanych i faktycznie przeprowadzonych kontroli, podział na typy kontroli oraz rodzaje przedsiębiorstw, w których przeprowadzono kontrole,
2)
w części drugiej (opisowej) należy podać:
a)
ogólną ocenę dyscypliny finansowej w zakresie rozliczeń z budżetem oraz istotne czynniki oddziałujące na te rozliczenia,
b)
globalną kwotę (w tys. zł) efektów finansowych (przypisów należności budżetowych, nadpłaconych dotacji budżetowych) w rozbiciu na poszczególne tytuły należności budżetowych i dotacji (dopłat) z budżetu; w kwocie tej należy także uwzględnić efekty finansowe uzyskane w wyniku kontroli wstępnej dokumentów dotyczących rozliczeń z budżetem,
c)
liczbę wystąpień pokontrolnych,
d)
liczbę spraw przekazanych organom powołanym do ścigania przestępstw,
e)
liczbę spraw karnych skarbowych:

– w których wszczęto postępowanie,

– w których wydano orzeczenie,

f)
ogólną kwotę wymierzonych grzywien (w tys. zł).
§  16.
Instrukcję stosuje się od dnia ogłoszenia.
ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

Nr ............................

(pozycja ewidencji kontroli)

PROTOKÓŁ*)

z kontroli przeprowadzonej przez .............................

(imię i nazwisko, stanowisko kontrolującego)

..............................................................

na podstawie upoważnienia ....................................

(urzędu terenowego organu administracji państwowej)

z dnia ............ 19.... r. przy udziale ...................

(imię, i nazwisko, stanowisko służbowe)

..............................................................

w okresie od dnia ....... 19... r. do dnia ......... 19... r.

1) jednostka kontrolowana ....................................

(nazwa i adres)

2) ...........................................................

(instytucja, której bezpośrednio podlega i resort)

3) ...........................................................

(imię i nazwisko dyrektora-kierownika, okres zatrudnienia

w jednostce kontrolowanej)

4) ...........................................................

(imię i nazwisko głównego księgowego)

5) ...........................................................

(ilość i rodzaj kontroli przeprowadzonych w okresie

objętym kontrolą i nazwa organu kontrolnego)

Przedmiot i zakres kontroli ..................................

..............................................................

Ustalenia ....................................................

..............................................................

..............................................................

**)

Protokół niniejszy sporządzony został w ...... jednobrzmiących

egzemplarzach i podpisany po uprzednim odczytaniu.

Jeden egzemplarz protokółu pozostawiano ob. ..................

dyrektorowi - kierownikowi jednostki kontrolowanej.

W związku z ustaleniami zawartymi w niniejszym protokóle

wniesiono zastrzeżenia - nie wniesiono zastrzeżeń***), a w

szczególności ................................................

..............................................................

Kierownik jednostki kontrolowanej ob. ........................

może złożyć do ...............................................

w ciągu 2 tygodni od daty podpisania protokółu pisemne

wyjaśnienie lub zastrzeżenie do ustaleń kontroli.

Spis załączników: ..........., dnia ...... 19.... r.

Podpisy

Kontrolujący Kierownik jednostki kontrolowanej

(Imię i nazwisko, ..................................

stanowisko służbowe) ..................................

Główny księgowy

*) pierwsza strona protokółu

**) ostatnia strona protokółu

***) niepotrzebne skreślić

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

SPRAWOZDANIE

z przeprowadzonych kontroli źródłowych za rok 19...
Grupy gospodarcze podlegające kontroliLiczba jednostek (wg stanu na początek okresu sprawozdawczego)Rodzaje i liczby kontroli
RDP
planwykonanieliczba zużytych rob. dniwykonanieliczba zużytych rob. dniplanwykonanieliczba zużytych roboczodni
istniejącychw tym: podlegających kontroliOgółemz tego:Ogółemw tym: zawierające rozlicz. z budżetem
rozlicz. z budżetem za okresy bieżąceinneza okresy roczneza okresy bieżące
123456789101112131415
Jednostki organizacyjne objęte planem terenowym
- ogółem (1+2+3+4)
w tym:
1) zjednoczenia oraz inne jednostki grupujące przedsiębiorstwa państwowe
2) przedsiębiorstwa państwowe
3) spółdzielnie
w tym:
a) banki spółdzielcze
b) roln. spółdz. prod.
c) spółdz. kółek roln.
d) pozostałe
4) pozostałe jednostki organizacyjne

Objaśnienia:

1. w kolumnie 3 należy wykazać liczbę jednostek organizacyjnych przewidzianych do kontroli w okresie sprawozdawczym, po uwzględnieniu przepisu § 6 ust. 3 instrukcji.

2. Rodzaje kontroli oznaczają: R - kontrole rozliczeń z budżetem za okresy roczne

D - kontrole doraźne

P - kontrole problemowe

3. Kontrole przeprowadzone w jednostkach organizacyjnych, obejmujące zarówno rozliczenia z budżetem za okresy roczne jak i bieżące, należy wykazać pod "R" i pod "D".

Nasza strona internetowa wykorzystuje pliki cookie. Jeśli zgadzasz się na używanie plików cookie kliknij "Zamknij" lub po prostu kontynuuj przeglądanie. Uzyskaj więcej informacji lub zmień ustawienia .