Zadania ochronne dla Bieszczadzkiego Parku Narodowego.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MŚ.2013.70

Akt utracił moc

Wersja od: 27 marca 2014 r.

ZARZĄDZENIE Nr 60

MINISTRA ŚRODOWISKA ¹

z dnia 19 grudnia 2013 r.

w sprawie zadań ochronnych dla Bieszczadzkiego Parku Narodowego

Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, 628 i 842) zarządza się, co następuje:

§ 1. Ustanawia się zadania ochronne dla Bieszczadzkiego Parku Narodowego, zwanego dalej "Parkiem", na 2014 r.

§ 2. Zadania ochronne, o których mowa w § 1, obejmują:

1) identyfikację i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz sposoby eliminacji lub ograniczenia tych zagrożeń i ich skutków, stanowiące załącznik nr 1 do zarządzenia;

2) opis sposobów ochrony czynnej ekosystemów, z podaniem rodzaju, rozmiaru i lokalizacji poszczególnych zadań, stanowiący załącznik nr 2 do zarządzenia;

3) opis sposobów ochrony czynnej gatunków roślin i zwierząt, stanowiący załącznik nr 3 do zarządzenia;

4) wskazanie obszarów objętych ochroną ścisłą, czynną oraz krajobrazową, stanowiące załącznik nr 4 do zarządzenia;

5) ustalenie miejsc udostępnianianych w celach naukowych i turystycznych oraz maksymalnej liczby osób mogących przebywać jednocześnie w tych miejscach, stanowiące załącznik nr 5 do zarządzenia.

§ 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

  ² IDENTYFIKACJA I OCENA ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ORAZ SPOSOBY ELIMINACJI LUB OGRANICZANIA TYCH ZAGROŻEŃ I ICH SKUTKÓW

I. Zagrożenia wewnętrzne istniejące ³

Lp.	Identyfikacja i ocena zagrożeń	Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków
1	Uszkodzenia w ekosystemach (niszczenie pokrywy roślinnej, erozja powierzchniowych warstw gleby) powodowane rozdeptywaniem powierzchni gruntu przy szlakach turystycznych	1. Wykonywanie zabezpieczeń przed niepożądaną penetracją turystyczną w postaci: 1) niskich barier ochronnych, 2) siatki osłaniającej powierzchnię gruntu, 3) wysokich barier drewnianych. 2. Renowacja nawierzchni i otoczenia szlaków, poprzez wykonanie i konserwację: 1) drewnianych nawierzchni pomostów, 2) odwodnień (drenów), 3) drewniano-kamiennych zabezpieczeń (progów przeciwerozyjnych)
2	1. Niszczenie stanowisk roślin wschodniokarpackich i wysokogórskich poprzez wydeptywanie otoczenia szlaków. 2. Niekontrolowane poszerzanie szlaków. 3. Biwakowanie w miejscach niedozwolonych	1. Systematyczny nadzór. 2. Zbiór nasion roślin zagrożonych i wysiewanie ich na uprawach eksperymentalnych. 3. Zasilanie populacji gatunków lokalnych przez wprowadzanie wyhodowanych siewek
3	Presja turystyczna na stanowiskach rzadkich gatunków bezkręgowców	1. Systematyczny nadzór i monitoring stanowisk. 2. Wykonanie zabezpieczeń przed niepożądaną penetracją turystyczną w postaci: 1) niskich barier ochronnych, 2) siatki osłaniającej powierzchnię gruntu, 3) wysokich barier drewnianych
4	Zmniejszanie się różnorodności gatunkowej i biocenotycznej zbiorowisk nieleśnych wskutek sukcesji wtórnej	Regularne koszenie łąk i prowadzenie ekstensywnego wypasu
5	Zanikanie w wyniku wtórnej sukcesji mozaiki zróżnicowanych stadiów sukcesyjnych (zarośli i zbiorowisk nieleśnych)	Kształtowanie mozaikowej struktury ekosystemów poprzez ograniczanie procesu sukcesji (koszenie, usuwanie młodych drzew i krzewów)
6	Zanik stanowisk rzadkich i cennych gatunków roślin na skutek sukcesji wtórnej, zmian warunków siedliskowych wywoływanych czynnikami naturalnymi i zjawiskami losowymi	1. Eliminacja zagrożenia poprzez usuwanie drzew i krzewów, wykaszanie albo wypas zwierząt. 2. Renaturalizacja stosunków wodnych na stanowiskach gatunków wilgociolubnych. 3. Zbiór nasion roślin zagrożonych i wysiewanie ich na uprawach eksperymentalnych. 4. Zasilanie populacji lokalnych przez wprowadzanie wyhodowanych siewek
7	Zanikanie nieleśnych korytarzy ekologicznych łączących poszczególne powierzchnie ekosystemów łąk i pastwisk	1. Regularne koszenie. 2. Usuwanie młodych drzew i krzewów. 3. Ekstensywny, regulowany wypas zwierząt
8	Przyśpieszony odpływ wód gruntowych w zmeliorowanych obszarach torfowisk	Ograniczanie odpływu wód poprzez wykonanie i utrzymywanie zastawek na rowach melioracyjnych
9	Degradacja torfowisk w wyniku przesuszenia i sukcesji wtórnej zbiorowisk roślinnych ziołorośli i młak	1. Usuwanie młodych drzew i krzewów. 2. Podnoszenie poziomu wód gruntowych poprzez stosowanie zastawek, progów i ekranów foliowych oraz wykorzystanie działalności bobrów
10	Zanieczyszczenie wód płynących Parku z powodu wadliwie funkcjonujących oczyszczalni ścieków	1 .Działania na rzecz wdrażania programu monitoringu hydrologicznego i hydrochemicznego. 2. Działania na rzecz poprawy sprawności oczyszczania w istniejących oczyszczalniach ścieków. 3. Działania na rzecz budowy nowych oczyszczalni ścieków
11	Niekorzystne zmiany o charakterze degeneracyjnym zbiorowisk roślinnych i właściwości fizyko-chemicznych gleb wynikające z niedostosowania składu gatunkowego drzewostanów do siedliska, głównie w drzewostanach świerkowych sztucznego pochodzenia	1. Przebudowa drzewostanów przez wprowadzenie gatunków zgodnych z siedliskiem. 2. Rozluźnienie górnej warstwy drzew dla poprawy warunków wzrostu i rozwoju młodych drzew
12	Negatywne oddziaływanie czynników atmosferycznych (wiatr, śnieg, okiść) na przegęszczone sztuczne drzewostany świerkowe przeznaczone do przebudowy	Regulacja zagęszczenia drzew w drzewostanach młodszych klas wieku
13	Zamieranie drzewostanów świerkowych sztucznego pochodzenia powodowane przez czynniki biotyczne (owady, grzyby pasożytnicze) w drzewostanach przeznaczonych do przebudowy składu gatunkowego	1. Wykładanie pułapek feromonowych i klasycznych na owady. 2. Korowanie ściętych drzew opanowanych przez owady
14	1. Uszkodzenia upraw leśnych i młodników przez jelenie (Cervus elaphus) i sarny (Capreolus capreolus) w przebudowywanych drzewostanach. 2. Zgryzanie pędów i pączków w uprawach leśnych. 3. Zdzieranie kory z pni drzew w młodnikach	1. Grodzenie i naprawy ogrodzeń upraw leśnych i młodników. 2. Zabezpieczanie drzew pakułami i stosowanie środków zapachowych (repelentów)
15	Brak ciągłości połączeń ekologicznych pomiędzy niektórymi kompleksami leśnymi na skutek istniejącej struktury użytkowania gruntów (dawne wylesienia, rozległe kompleksy łąkowe)	Tworzenie leśnych korytarzy ekologicznych przez dosadzanie drzew na obszarach, dla których przewiduje się konieczność zapewnienia ciągłości szlaków migracji zwierząt, poprzez łączenie dużych kompleksów leśnych
16	Zgryzanie i wydeptywanie roślin w obrębie płatów wrażliwych zespołów roślinnych w ekosystemach nieleśnych (szuwarów, ziołorośli, torfowisk) położonych w obszarach regulowanego wypasu	Grodzenie cennych płatów roślinności za pomocą drewnianych barierek
17	Wypieranie półnaturalnych zbiorowisk roślinnych przez gatunki ekspansywne	Likwidacja lub ograniczanie liczebności populacji ekspansywnych gatunków poprzez ich punktowe usuwanie ze zbiorowisk roślinnych
18	Wzrost śmiertelności dzikich zwierząt (głównie płazów i jeleniowatych) na ruchliwych drogach publicznych	1. Wykonywanie zabezpieczeń ograniczających wychodzenie płazów na drogi. 2. Budowa przejść pod drogami i ewentualne przenoszenie osobników. 3. Wystawienie znaków ostrzegawczych przy drogach publicznych. 4. Wprowadzanie ograniczeń prędkości na wybranych odcinkach dróg (znaki drogowe i progi zwalniające) - po uzgodnieniu z zarządami dróg lokalnych województwa podkarpackiego
19	Zwiększona śmiertelność ptaków na napowietrznych liniach energetycznych	Działania na rzecz sukcesywnej likwidacji napowietrznych linii energetycznych i zastępowania ich kablem podziemnym
20	Zanik miejsc rozrodu płazów	Wykonywanie oczek wodnych oraz pogłębienie i oczyszczanie niektórych z nich w celu utrzymania odpowiednich warunków dla rozrodu płazów
21	Kłusownictwo w potokach górskich	Nadzorowanie potoków w miejscach szczególnie narażonych na kłusownictwo - na tarliskach
22	Kłusownictwo w strefie przygranicznej z Ukrainą (jeleń (Cervus elaphus), wilk (Canis lupus) i inne zwierzęta)	1. Nadzorowanie strefy przygranicznej. 2. Współpraca ze Strażą Graniczną Rzeczypospolitej Polskiej
23	Choroby żubra (Bison bonasus) (gruźlica, zarażenie pasożytami) oraz chów wsobny	Monitoring stanu zdrowotnego populacji żubra (Bison bonasus) prowadzony wspólnie z sąsiednimi nadleśnictwami
24	Zanik siedlisk ciepłolubnej fauny bezkręgowców na skutek sukcesji wtórnej	Koszenie roślinności zielnej i wycinanie krzewów zapobiegające zarastaniu i zanikowi siedlisk bezkręgowców ciepłolubnych
25	1. Zanikanie dawnych sadów i grup drzew owocowych. 2. Zamieranie starych rodzimych odmian, odpornych na ostre warunki klimatyczne	Nasadzenia drzew owocowych starych odmian (pozyskiwanie zrzezów do wegetatywnego rozmnażania odmian) w strefie dawnych zabudowań i sadów - przeprowadzane według założeń historycznych na podstawie map katastralnych
26	Zamieranie cennych, starych okazów drzew na terenie dawnych osad ludzkich	Konserwacja starych drzew poprzez formowanie koron i usuwanie suchych gałęzi
27	Zanikanie śladów po dawnych terenach osadniczych (cmentarze, krzyże, piwniczki, cerkwiska) wskutek zachodzących procesów naturalnych	1. Odsłanianie pozostałości dawnej zabudowy, poprzez usuwanie niepożądanej roślinności. 2. Prace o charakterze porządkowym
28	Zanikanie drzew i krzewów o znaczeniu biocenotycznym, wzbogacających bazę pokarmową dla ptaków, ssaków i niektórych bezkręgowców	W wybranych obszarach ochrony czynnej Parku wzbogacanie naturalnej bazy pokarmowej ptaków, ssaków oraz tworzenie siedlisk dla bezkręgowców przez nasadzenia drzew i krzewów gatunków rodzimego pochodzenia (drzewa owocowe, jarzębina (Sorbus aucuparia), głóg (Crataegus sp.), dzika róża (Rosa canina))
29	Zagrożenia spowodowane przez narastający ruch samochodowy i brak odpowiedniej liczby miejsc parkingowych	1. Waloryzacja liniowych i punktowych barier antropogenicznych (ciągów komunikacyjnych, zabudowy przestrzeni przyrodniczej) na obszarze Parku i otuliny wraz z oceną ich wpływu na drożność korytarzy ekologicznych dla zwierząt. 2. Propagowanie właściwych rozwiązań planistycznych w gospodarowaniu przestrzenią oraz wczesne informowanie o potencjalnych konfliktach i zagrożeniach. 3. Działania edukacyjne
30	Presja nielegalnego ruchu motorowego (motocykle, quady, skutery śnieżne) na środowisko przyrodnicze Parku	Wzmożona kontrola służb Parku przy współpracy ze Strażą Graniczną dotycząca eliminacji nielegalnej penetracji Parku przez osoby poruszające się na jego terenie na motocyklach, quadach i skuterach śnieżnych
31	Obecność elementów dysharmonizujących krajobraz	1. Zmiana formy infrastruktury turystycznej na nawiązującą do tradycji regionu. 2. Uporządkowanie ładu przestrzennego poprzez przysłonięcie większych elementów dysharmonizujących za pomocą wysokiej zieleni. 3. Odtworzenie i utrwalenie śladów po historycznych miejscowościach 4. Usunięcie elementów dysharmonizujących krajobraz
32	Zanikanie śladów materialnych i niematerialnych dawnej kultury	1. Eksponowanie lub odtwarzanie śladów dawnej kultury (konserwacja, rekonstrukcja, rekompozycja, restytucja, reintegracja, itp.). 2. Działalność edukacyjna w zakresie zachowania i promocji dziedzictwa kulturowego. 3. Popieranie inicjatyw związanych z poznawaniem dawnych tradycji o znaczeniu kulturowym
33	Pożary połonin	1. Nadzór nad przestrzeganiem regulaminu udostępnienia Parku. 2. Doposażenie w sprzęt do gaszenia pożarów w górach (umiejscowienie sprzętu w pobliżu miejsc o największym zagrożeniu)

II. Zagrożenia wewnętrzne potencjalne ⁴

Lp.	Identyfikacja i ocena zagrożeń	Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków
1	Zagrożenia wynikające z istniejącej struktury własności gruntów skutkujące zwiększeniem presji antropogenicznej na walory przyrodnicze Parku	W uzasadnionych przypadkach wykup i zamiana niektórych obszarów Parku stanowiących własność komunalną i prywatną
2	Projektowanie rozwiązań technicznych mogących przyczyniać się do przerwania ciągłości ekologicznej powierzchniowych wód płynących (budowa obiektów hydrotechnicznych, przegradzających rzeki i potoki w Parku i jego otulinie)	Propagowanie właściwych rozwiązań projektowych umożliwiających migrację fauny rzecznej
3	Niska liczebność rzadkich linii rodowych w populacji regionalnej rasy konia huculskiego	1. Zachowawcza hodowla konia huculskiego. 2. Utrzymanie cennych linii rodowych w stadninie w Wołosatem
4	(skreślony)
5	Synantropizacja populacji niedźwiedzia (Ursus arctos) i innych gatunków zwierząt	1. Prawidłowe gospodarowanie odpadami na terenie Parku i jego otuliny (terminowy wywóz śmieci, zabezpieczanie śmietników przed zwierzętami, segregacja odpadów). 2. Edukacja turystów i społeczności lokalnych nastawiona na promowanie właściwych zachowań w relacji człowiek - zwierzę, w tym w odniesieniu do postępowania z odpadami

III. Zagrożenia zewnętrzne istniejące ⁵

Lp.	Identyfikacja i ocena zagrożeń	Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków
1	Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego, gleby oraz wód spowodowane intensywnym i długotrwałym wypalaniem węgla drzewnego	Ograniczanie skutków wypalania węgla drzewnego, poprzez oddalanie od Parku miejsc lokalizacji wypalania (Hylaty, między Nasicznem a Caryńskiem)
2	(skreślony)
3	Negatywne oddziaływanie barier antropogenicznych na obszarach przyległych do Parku skutkujące zaburzeniem swobodnej migracji zwierząt	1. Promowanie wprowadzenia odpowiednich przepisów do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin gwarantujących zachowanie ciągłości przestrzeni przyrodniczej (w tym korytarzy ekologicznych) w rejonach kluczowych dla ochrony populacji zwierząt szczególnie o dużych areałach osobniczych (migrujących na dalekie odległości). 2. Edukacja społeczna dotycząca zagadnień negatywnego wpływu postępującej fragmentacji środowiska przyrodniczego na zachowanie ciągłości przestrzennej areałów zwierząt

IV. Zagrożenia zewnętrzne potencjalne ⁶

Lp.	Identyfikacja i ocena zagrożeń	Sposób eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków
1	Projektowane przejście graniczne na Przełęczy Beskid, którego realizacja stworzy barierę przestrzenną dla swobodnej migracji wielu gatunków zwierząt przecinającą dotychczasowy system korytarzy ekologicznych łączących duże kompleksy leśne	1. Wspieranie działań na rzecz alternatywnego rozwiązania - utworzenia przejścia Żurawin-Boberka, bardziej dogodnego dla rozwoju w przyszłości regionu i zarazem o mniejszej kolizyjności w kontekście potrzeb migracyjnych zwierząt. 2. Działania na rzecz zmiany statusu końcowego odcinka drogi w Wołosatem na drogę zakładową
2	Zaburzenia w naturalnej dynamice liczebności populacji zwierząt kopytnych	Śledzenie trendów i zmian w liczebności populacji na podstawie cyklicznych inwentaryzacji zwierząt kopytnych w oparciu o metody pozwalające na określenie zagęszczenia i miejsc koncentracji zwierząt
3	Latanie statkami powietrznymi z napędem i bez napędu powodujące płoszenie zwierząt	Działania na rzecz wprowadzenia zakazu latania statkami powietrznymi z napędem i bez napędu na terenie Parku

ZAŁĄCZNIK Nr  2

  ⁷ OPIS SPOSOBÓW OCHRONY CZYNNEJ EKOSYSTEMÓW, Z PODANIEM RODZAJU, ROZMIARU I LOKALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH ZADAŃ

grafika

ZAŁĄCZNIK Nr  3

  ⁸ OPIS SPOSOBÓW OCHRONY CZYNNEJ GATUNKÓW ROŚLIN I ZWIERZĄT

I. Sposoby ochrony czynnej gatunków roślin

Lp.	Nazwa gatunku	Rodzaj zadań ochronnych	Opis sposobów ochrony
1	Arnika górska (Arnica montana L.)	Wzmacnianie trwałości populacji naturalnych oraz ochrona ex situ rzadkich i zagrożonych gatunków roślin	1. Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach. 2. Zasilanie populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z hodowli prowadzonej w formie ochrony ex situ
2	Chaber Kotschyego (Centaurea kotschyana HEUFF. ex W. D. J. KOCH)
3	Ciemiernik purpurowy (Helleborus purpurascens WALDST. & KIT.)
4	Czeremcha skalna (Padus petraea TAUSCH)		Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach
5	Driakiew lśniąca (Scabiosa lucida VILL.)
6	Dzwonek szerokolistny (Campanula latifolia L.)		1. Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach. 2. Zasilanie populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z hodowli prowadzonej w formie ochrony ex situ
7	Goryczka wczesna (Gentianella lutescens (VELEN.) HOLUB subsp. lutescens)		Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach
8	Goryczka wąskolistna (Gentiana pneumonanthe L.)		1. Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach. 2. Zasilanie populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z hodowli prowadzonej w formie ochrony ex situ
9	Goździk kartuzek skalny (Dianthus carthusianorum L. var. saxigenus Schur)
10	Groszek wschodniokarpacki (Lathyrus laevigatus (WALDST. & KIT.) GREN.)		Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach
11	Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.)		1. Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach. 2. Zasilanie populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z hodowli prowadzonej w formie ochrony ex situ
12	Lepnica karpacka (Silene dubia HERBICH)
13	Mieczyk dachówkowaty (Gladiolus imbricatus L.)
14	Ostrożeń wschodniokarpacki (Cirsium waldsteinii ROUY)		Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach
15	Ostróżka wyniosła (Delphinium elatum L.)		1. Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach. 2. Zasilanie populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z hodowli prowadzonej w formie ochrony ex situ
16	Pełnik alpejski (Trollius
	altissimus CRANTZ)
17	Pełnik europejski (Trollius europaeus L.)
18	Powojnik alpejski (Clematis alpina (L.) MILL.)		Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach
19	Rdest żyworodny (Polygonum viviparum L.)		1. Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach. 2. Zasilanie populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z hodowli
20	Rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia L.)
21	Różeniec górski (Rhodiola rosea L.)
22	Sesleria Bielza (Sesleria bielzii SCHUR)
23	Tojad bukowiński (tauryjski karłowaty) (Aconitum bucovinense ZAPAŁ.)
24	Tojad wschodniokarpacki (Aconitum lasiocarpum (RCHB.) GÁYER)		Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach
25	Turzyca skąpokwiatowa (Carex pauciflora LIGHTF.)		1. Prowadzenie uprawy eksperymentalnej w Suchych Rzekach. 2. Zasilanie populacji naturalnych przez wprowadzanie osobników z hodowli prowadzonej w formie ochrony ex situ
26	Zawilec narcyzowy (Anemone narcissifolia L.)
27	Zerwa kulista (Phyteuma orbiculare L.)
28	Arnika górska (Arnica montana L.)	Poprawa warunków siedliskowych gatunków zagrożonych	Selektywne, punktowe usuwanie gatunków konkurencyjnych w celu poprawy warunków wzrostu gatunków zagrożonych
29	Podejźrzon rutolistny (Botrychium multifidum (S. G. GMEL.) RUPR.)		Usuwanie krzewów ze stanowisk
30	Dzwonek piłkowany (Campanula serrata (KIT.) Hendrych)		1. Wykaszanie łąk z populacjami Campanula serrata. 2. Usuwanie krzewów z powierzchni o intensywnym zarastaniu samosiewem drzew

II. Sposoby ochrony czynnej gatunków zwierząt

Lp.	Nazwa gatunku	Rodzaj zadań ochronnych	Opis sposobów ochrony
1	Żubr (Bison bonasus)	Ochrona żubra (Bison bonasus)	Długoterminowy monitoring zmian liczebności populacji, jej struktury, rozmieszczenia i śmiertelności oraz stanu zdrowotnego
2	1. Jeleń (Cervus elaphus). 2. Sarna (Capreolus capreolus). 3. Dzik (Sus scrofa)	Ochrona jelenia (Cervus elaphus), sarny (Capreolus capreolus) i dzika (Sus scrofa)	1. Kontynuacja monitoringu zagęszczenia zwierząt kopytnych na wyznaczonych transektach w obrębie stałych powierzchni próbnych na terenie Parku i otuliny w celu uchwycenia trendów zmian liczebności populacji i wytypowania miejsc koncentracji zwierząt. 2. Analiza danych monitoringowych oraz uwarunkowań ekologicznych (relacja drapieżnik - ofiara, dostępność korytarzy migracyjnych, kierunki i zasięgi migracji, itp.) jako podstawa do prowadzenia racjonalnej gospodarki łowieckiej, a w szczególności do podejmowania decyzji odnośnie do potrzeb ewentualnej redukcji wielkości populacji poza obszarem Parku. 3. Współpraca z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe w zakresie gospodarowania populacją jelenia (Cervus elaphus), sarny (Capreolus capreolus) i dzika (Sus scrofa) zmierzająca do optymalizacji zagęszczenia zwierząt kopytnych określonej na podstawie specjalistycznych analiz eksperckich
3	Niedźwiedź (Ursus arctos)	Ochrona niedźwiedzia (Ursus arctos)	1. Zapobieganie synantropizacji osobników poprzez prawidłowe gospodarowanie odpadami na terenie Parku i otuliny. 2. Określenie strefy ochrony gawr w okresie rozrodu od 1 listopada do 31 marca w promieniu 500 m. 3. Zabezpieczenie bazy pokarmowej przez utrzymanie liczebności populacji potencjalnych ofiar gwarantującej zachowanie właściwego stanu ochrony populacji gatunku, zachowanie borówczysk, lasków leszczynowych i starych sadów, dostarczających latem i jesienią owoców. 4. Monitoring w zakresie lokalizacji zwierząt, miejsc gawrowania, liczebności populacji, sposobu użytkowania i wielkości areałów oraz kierunku, zasięgu i częstości migracji (zimowe tropienia, akcje inwentaryzacyjne, stosowanie fotopułapek oraz bezinwazyjnych metod genetycznych). 5. Edukacja turystów i społeczności lokalnych nastawiona na promowanie właściwych zachowań w relacji człowiek - zwierzę, w tym w odniesieniu do postępowania z odpadami
4	Wilk (Canis lupus)	Ochrona wilka (Canis lupus)	1. Kontynuacja monitoringu zmian liczebności watah przebywających na terenie Parku (zimowe tropienia, akcje inwentaryzacyjne, fotopułapki, telemetria oraz metody genetyczne). 3. Opiniowanie planów łowieckich w otulinie Parku ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekologicznych (relacja drapieżnik-ofiara, szlaki migracyjne, koncentracja potencjalnych ofiar, itp.) związanych z koniecznością utrzymania wielkości populacji jeleniowatych na poziomie gwarantującym zachowanie właściwego stanu ochrony gatunku. 4. Prowadzenie działań edukacyjnych społeczności lokalnych uświadamiających potrzebę zabezpieczania stad zwierząt gospodarskich przed ewentualną presją drapieżniczą ze strony wilka (Canis lupus)
5	Ryś (Felis lynx)	Ochrona rysia (Felis lynx)	Monitoring lokalizacji zwierząt na podstawie zimowych tropień, akcji inwentaryzacyjnych, zastosowania fotopułapek oraz zbierania wszelkich informacji o gatunku
6	Bóbr (Castor fiber)	Ochrona bobra (Castor fiber)	Wzbogacanie naturalnej bazy żerowej oraz monitoring na stałych powierzchniach w celu określenia wpływu bobra (Castor fiber) na ekosystemy Parku
7	1. Orzeł przedni (Aquila chrysaetos). 2. Orlik krzykliwy (Aquila pomarina). 3. Myszołów (Buteo buteo). 4. Trzmielojad (Pernis apivorus). 5. Pustułka (Falco tinnunculus)	Ochrona ptaków szponiastych	1. Utrzymanie terenów otwartych poprzez wykaszanie i wypas zwierząt gospodarskich w celu zachowania obszarów łowieckich ptaków szponiastych i ich zabezpieczenia przed zarastaniem. 2. Wyznaczanie stref ochronnych wokół gniazd gatunków z rodzaju Aquila
8	1. Puszczyk uralski (Strix uralensis). 2. Puszczyk zwyczajny (Strix aluco). 3. Włochatka (Aegolius funereus). 4. Sóweczka (Glaucidium passerinum). 5. Dzięcioł duży (Dendrocopos major). 6. Dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos leucotos). 7. Krętogłów (Jynx torquilla). 8. Kowalik (Sitta europaea)	Ochrona ptaków	Kształtowanie siedlisk dla gniazdowania, poprzez zachowanie starych dziuplastych drzew
9	Kowalik (Sitta europaea) oraz gatunki z rodziny sikor (Paridae)		Dokarmianie ptaków w sąsiedztwie osad ludzkich w okresie zimowym
10	1. Kumak górski (Bombina variegata). 2. Traszka karpacka (Triturus montandoni). 3. Traszka górska (Triturus alpestris). 4. Żaba trawna (Rana temporaria)	Ochrona płazów	1. Przeciwdziałanie zwiększonej śmiertelności płazów na drogach publicznych w okresie wiosennej i jesiennej migracji poprzez montaż płotków ograniczających. 2. Propagowanie konstruowania przejść pod drogami w przypadku działań związanych z remontami dróg na obszarze Parku 3. Udrażnianie istniejących przepustów wraz z montażem płotków kierunkowych
11	1. Kumak górski (Bombina variegata). 2. Traszka karpacka (Triturus montandoni). 3. Traszka górska (Triturus alpestris). 4. Bezkręgowce: 1) Pływak żółtobrzeżek (Dytiscus marginalis), 2) Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa), 3) Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo), 4) Płoszczyca szara (Nepa cinerea), 5) Pluskolec pospolity (Notonecta glauca)	Ochrona płazów i bezkręgowców wodnych	Zabezpieczenie miejsc rozrodu i bytowania płazów oraz bezkręgowców wodnych poprzez pogłębianie, oczyszczanie względnie powiększenie istniejących oczek wodnych
12	Pstrąg potokowy (Salmo trutta m. fario)	Ochrona ryb	Ograniczenie nielegalnego połowu pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario) oraz szczególny nadzór w okresie wiosennym (kwiecień, maj), w okresie niskiego stanu wód (lipiec, sierpień, wrzesień, październik) i w okresie tarła (październik, listopad)
13	1. Leptogammus carpaticus^1). 2. Hygrobates conspiciendus^1). 3. Siro carpaticus^1) 4. Lithobius tenebrosus setiger1^1). 5. Eosentomon carpaticum^1). 6. Eosentomon polonicum^1). 7. Rhithrogena wolosatkae^1). 8. Miramella ebneri carpathica^1). 9. Speudotettix montanus^1). 10. Xantholinus azuganus trellai^1). 11. Aulacidea trapogonis celata^1). 12. Melampophylax polonicus^1). 13. Trichocera carpathica^1). 14. Trichocera kotejai^1). 15. Trichocera transversa^1). 16. Hilara carpatica^1). 17. Phytomyza nowakowskiana^1).	Ochrona bezkręgowców	1. Nadzór nad stanowiskami opisowymi (miejscami typowymi - loci typici) - 17 stanowisk. 2. Ochrona zachowawcza: 1) kontrola siedlisk, 2) utrzymanie siedlisk typowych dla gatunków
14	Stanowiska gatunków górskich i endemitów wschodniokarpackich		Nadzór nad skupiskami rzadkich i endemicznych gatunków bezkręgowców oraz monitoring stanowisk w wyznaczonych miejscach wzdłuż szlaków
15	1. Phyllobius scutellaris^1). 2. Donus elegans1^1). 3. Pholicodes pancaucasicus^1). 4. (skreślony)	Ochrona rzadkich gatunków bezkręgowców ciepłolubnych	Koszenia zapobiegające zarastaniu fragmentów łąk o charakterze kserotermicznym
16	Koń huculski	Zachowawcza hodowla konia huculskiego - ochrona rzadkiej regionalnej rasy	Zakup paszy treściwej, pozyskanie siana i podściółki (słoma) oraz zakup usług w ramach opieki weterynaryjnej

¹⁾ Brak nazw w języku polskim.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

WSKAZANIE OBSZARÓW OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, CZYNNĄ ORAZ KRAJOBRAZOWĄ

Lp.	Rodzaj ochrony	Lokalizacja^1)	Powierzchnia ogółem w ha
1	Ochrona ścisła	1. Obwód Ochronny Górny San, oddziały - 26a, 26b, 26c, 26d, 26f, 26g, 27, 27a, 27b, 27c, 27d, 27f, 27g, 27h, 27i, 28a, 28b, 28c, 28d, 28f, 28g, 29, 29a, 29b, 29c, 29d, 29f, 29g, 29h, 29i, 29j, 29k, 29l, 30a, 30b, 30c, 30d, 30f, 30g, 30h, 30i, 30j, 31, 31a, 31b, 31c, 31d, 31f, 32, 32a, 32b, 33a, 34a, 35a, 39, 39a, 39b, 39c, 39d, 40, 40a, 40b, 40c, 40d, 41, 41a, 41b, 41c, 41d, 41f, 42a, 42b, 42c, 42d, 42f, 43, 43a, 43b, 43c, 43d, 43f, 43g, 44, 44a, 44b, 45, 45a, 45b, 46, 46a, 47a, 52a, 52b, 52c, 53a, 53b, 53c, 53d, 55, 55a, 55b, 55c, 55d, 57a, 57b, 57c, 57d, 57f, 60a, 60b, 60c, 60d, 60f, 60g, 63a, 63b, 63c, 63d, 64a, 64b, 64c, 64d, 64f, 64g, 65a, 65b, 65c, 66, 66a, 66b, 66c, 66d, 67, 67a, 67b, 67c, 67d, 68a, 71, 71a, 71b, 71c, 71d, 72, 72a, 72b, 82, 82a, 82b, 82c, 82d, 91, 91a, 91b, 92, 92a, 92b, 93, 93a, 93b, 93c, 93d, 93f, 93g, 94, 94a, 94b, 94c). 2. Obwód Ochronny Tarnica, oddziały - 1, 1a, 1b, 1c, 1d, 2a, 2b, 2c, 3a, 3b, 4a, 4b, 4c, 4d, 4f, 5, 5a, 5b, 5c, 5d, 5f, 6, 6a, 6b, 6c, 7, 7a, 7b, 8a, 8b, 8c, 8d, 8f, 9a, 9b, 9c, 9d, 9f, 10a, 10b, 10c, 11a, 11b, 11c, 11d, 12a, 13, 13a, 13b, 14, 14a, 15a, 15b, 16a, 16b, 17a, 17b, 18a, 18b, 18c, 19a, 19b, 19c, 19d, 20a, 20b, 20c, 20d, 20f, 20g, 21a, 21b, 21c, 21d, 21f, 21g, 21h, 22a, 22b, 23a, 23b, 23c, 23d, 23f, 23g, 105a, 106a, 106b, 106c, 107a, 107b, 107c, 107d, 107f, 108a, 108b, 108c, 108d, 109a, 109b, 109c, 110a, 110b, 110c, 110d, 110f, 110g, 110h, 110i, 111, 111a, 111b, 111c, 111d, 111f, 111g, 111h, 112, 112a, 112b, 112c, 112d, 112f, 112g, 115, 115a, 115b, 115c, 115d, 116, 116a, 116b, 116c, 117a, 117b, 118, 118a, 119, 119a, 119b, 119c, 119d, 124a, 125a, 136a, 137a, 138, 138a, 139, 139a, 139b, 139c, 140, 140a, 140b, 140c, 140d, 140f, 140g, 140h, 140i, 140j, 140k, 140l, 140m, 141a, 141b, 141c, 141d, 141f, 141g, 142a, 142b, 142c, 142d, 142f, 143, 143a, 143b, 143c, 143d, 144, 144a, 144b, 144c, 144d, 144f, 144g, 144h, 144i, 144j, 144k, 145, 145a, 145b, 145c, 145d, 145f, 145g, 145h, 145i, 145j, 145k, 145l, 145m, 145n, 145o, 146, 146a, 146b, 146c, 146d, 146f, 146g, 146h, 146i, 146j, 146k, 146l, 146m, 147, 147a, 147b, 147c, 147d, 147f, 147g, 147h, 147i, 147j, 147k, 147l, 147m, 147n, 148, 148a, 148b, 148c, 148d, 148f, 148g, 148h, 148i, 148j, 148k, 149, 149a, 149b, 149c, 149d, 149f, 149g, 150a, 151, 151a, 151b, 151c, 151d, 152, 152a, 152b, 152c, 153, 153a, 153b, 154a, 154b, 154c, 154d, 154f, 154g, 155a, 155b, 155c, 155d, 155f, 155g, 156a, 156b, 156c, 156d, 156f, 156g, 156h, 156i, 157, 157a, 157b, 157c, 157d, 157f, 157g, 157h, 157i, 158, 158a, 158b, 158c, 158d, 158f, 158g, 159, 159a, 159b, 159c, 159d, 159f, 159g, 159h, 159i, 159j, 159k, 159l, 159m, 159n, 159o, 159p, 159r, 159s, 159t, 160, 160a, 160b, 160c, 160d, 160f, 160g, 160h, 160i, 161, 161a, 161b, 161c, 161d, 161f, 161g, 162a, 165, 165a, 165b, 165c, 165d, 165f, 165g, 165h, 165i. 3. Obwód Ochronny Wołosate, oddziały - 163a, 164a, 166a, 166b, 166c, 166d, 166f, 166g, 166h, 166i, 166j, 167a, 167b, 167c, 167d, 167f, 168, 168a, 168b, 168c, 168d, 168f, 168g, 168h, 168i, 169, 169a, 169b, 169c, 169d, 169f, 169g, 169h, 169i, 169j, 170a, 170b, 170c, 170d, 170f, 170g, 170h, 170i, 170j, 170k, 170l, 171a, 171b, 171c, 171d, 171f, 171g, 171h, 171i, 171j, 171k, 172a, 172b, 172c, 172d, 172f, 172g, 172h, 172i, 172j, 172k, 172l, 173a, 173b, 173c, 174a, 174b, 174c, 174d, 174f, 174g, 174h, 174i, 174j, 176a, 176b, 177a, 177b, 177c, 177d, 177f, 177g, 177h, 177i, 178, 178a, 178b, 178c, 178d, 178f, 179, 179a, 179b, 179c, 179d, 189, 189a, 189b, 189c, 190, 190a, 190b, 190c, 191, 191a, 192, 192a, 192b, 192c, 192d, 193, 193a, 193b, 193c, 193d, 194, 194a, 194b, 195, 195a, 195b, 195c, 196, 196a, 196b, 196c, 197, 197a, 197b, 198a, 198b, 198c, 199, 199a, 200, 200a, 200b, 200c, 201, 201a, 202, 202a, 202b, 203, 203a, 204, 204a, 204b, 204c, 204d, 204f, 204g, 204h, 204i, 205, 205a, 205b, 206, 206a, 206b, 206c, 206d, 206f, 206g, 206h, 206i, 206j, 206k, 206l, 207, 207a, 207b, 207c, 207d, 207f, 208, 208a, 208b, 208c, 209, 209a, 209b, 209c, 210, 210a, 210b, 210c, 210d, 210f, 212, 212a, 212b, 212c, 212d, 216, 216a, 216b, 216c, 216d, 216f. 4. Obwód Ochronny Ustrzyki Górne, oddziały - 100a, 100b, 100c, 101a, 101b, 101c, 102a, 102b, 102c, 102d, 103, 103a, 104, 104a, 104b, 104c, 113, 113a, 113b, 113c, 113d, 113f, 114a, 114b, 114c, 120, 120a, 120b, 120c, 120d, 120f, 121a, 121b, 121c, 121d, 122, 122a, 122b, 122c, 122d, 122f, 122g, 123, 123a, 123b, 123c, 123d, 123f, 123g, 126, 126a, 126b, 127a, 127c, 127d, 127f, 127g, 127h, 127i, 127j, 128a, 128b, 128c, 128d, 128f, 128g, 128h, 128i, 214a, 214b, 214c, 214d, 214f, 215a, 215b, 219a, 219b, 219c, 219d, 219f, 219g, 219h, 220, 220a, 220b, 220c, 221, 221a, 221b, 221c, 222, 222a, 222b, 223, 223a, 223c, 223d, 223f, 223g, 223h, 223i, 223j, 224, 224a, 224b, 224c, 225, 225a, 225b, 226, 226a, 226c, 226d, 226f, 226g, 227, 227a, 227c, 227d, 227f, 227g, 227h, 228, 228a, 229, 229b, 229d, 230a, 231, 231a, 231b, 231c, 232a, 232b, 232c, 233, 233a, 233b, 233c, 234a, 234b, 235, 235a, 236, 236a, 236b, 236c, 236d, 236f, 237a, 237b, 238a, 238b, 239a, 239b, 239c, 239d, 239f, 240, 240a, 240b, 240c, 240d, 240f, 240g, 241a, 241b, 241c, 241d, 241f, 241g, 242a, 242b, 242c, 242f, 243a, 243d, 243f, 244a. 5. Obwód Ochronny Caryńskie, oddziały - 3, 3a, 3b, 3c, 3d, 3f, 3g, 4, 4a, 4b, 4c, 4d, 4f, 27a, 28a, 28b, 28c, 28d, 29a, 29b, 30a, 30b, 30c, 30d, 31a, 31b, 31c, 31d, 32a, 32b, 33, 33a, 33b, 33c, 33d, 34, 34a, 34b, 34c, 34d, 34f, 34g, 34h, 35a, 36a, 36b, 36c, 36d, 36f, 37a, 37b, 37c, 39a, 39b, 39c, 41, 41a, 41b, 41c, 41d, 43, 43a, 43b, 43c, 43d, 44a, 44b, 44c, 44d, 46, 46a, 46b, 46c, 46d, 46f, 46g, 46h, 47a, 47b, 47c, 49, 49a, 49b, 49c, 49d, 52, 52a, 52b, 52c, 52d, 53, 53a, 53b, 53c, 53d, 53f, 54a, 58a, 58b, 58c, 58d, 58f, 59, 59a, 59b, 59c, 59d, 59f, 59g, 59h, 59i, 60a, 60b, 60c, 60d, 60f, 60g, 61, 61a, 61b, 61c, 61d, 61f, 61g, 62, 62a, 62b, 62c, 62d, 62f, 63, 63a, 63b, 63c, 63d, 63f, 63g, 63h, 63i, 63j, 63k, 74, 74a, 74b, 75, 75a, 75b, 75c, 75d, 76, 76a, 76b, 76c, 76d, 76f, 76g, 76h, 76i, 76j, 77, 77a, 77b, 77c, 77d, 77f, 78, 78a, 78b, 78c, 79, 79a, 79b, 79c, 79d, 80, 80a, 80b, 80c, 80d, 80f, 80g, 80h, 81, 81a, 81b, 81c, 81d, 81f, 81g, 81h. 6. Obwód Ochronny Brzegi Górne, oddziały - 6a, 6b, 6c, 6d, 6f, 8, 8a, 8b, 8c, 9, 9a, 9b, 11a, 11b, 11c, 11d, 11f, 11g, 11h, 14a, 14b, 15a, 15b, 15c, 15d, 16a, 21a, 21b, 21c, 22a, 23, 23b, 23c, 23d, 23f, 23h, 23i, 25a, 25b, 25c, 26a, 64a, 65a, 68, 68a, 68b, 68c, 69a, 69b, 69c, 91, 91a, 91b, 91c, 91d, 91f, 91g, 91h, 91i, 92, 92a, 92b, 92c, 92d, 92f, 92g, 92h, 93, 93a, 93b, 93c, 93d, 93f, 94, 94a, 94b, 94c, 94d, 94f, 94g, 95, 95a, 95b, 95c, 95d, 95f, 95g, 95h. 7. Obwód Ochronny Moczarne, oddziały - 211, 211a, 211b, 211c, 211d, 211f, 211g, 211i, 212, 212a, 212b, 212c, 212d, 212f, 212g, 212h, 212i, 212j, 213a, 213b, 213c, 213d, 213f, 214, 214a, 214b, 214c, 214d, 215, 215a, 215b, 216a, 217a, 217b, 217c, 217d, 217f, 217g, 217h, 217i, 217j, 218, 218a, 218b, 218c, 218d, 219, 219a, 219b, 220, 220a, 220b, 221, 221a, 221b, 221c, 222a, 223, 223a, 224, 224a, 225, 225a, 225b, 225c, 226, 226a, 226b, 226c, 227, 227a, 227b, 228, 228a, 228b, 228d, 229, 229a, 229b, 230, 230a, 230b, 230c, 230d, 230f, 230g, 231, 231c, 231d, 231f, 231g, 232, 232c, 232d, 232f, 232g, 232h, 233, 233c, 233d, 233f, 233g, 233h, 234, 234c, 234d, 234f, 234g, 234h, 234i, 235, 235b, 235c, 236, 236a, 236b, 236c, 237, 237a, 237b, 237c, 237d, 238, 238a, 238b, 238c, 238d, 239, 239a, 239b, 239c, 239d, 240, 240a, 240b, 240c, 240d, 241, 241a, 241b, 242, 242a, 242b, 243, 243a, 243b, 243c, 243d, 243f, 244, 244a, 244b, 245, 245a, 246, 246a, 246b, 246c, 246d, 246f, 247, 247a, 247b, 247c, 248, 248a, 248b, 248c, 249, 249a, 249b, 249c, 250, 250a, 250b, 251, 251a, 251b, 251c, 251d, 251f, 251g, 251h, 251i, 251j, 251k, 251l, 251m, 252, 252a, 252b, 252c, 252d, 253, 253a, 254, 254a, 254b, 255, 255a, 255b, 255c, 256, 256a, 256b, 256c, 257, 257a, 257b, 257c, 257d, 257f, 257g, 258, 258a, 258b, 259, 259a, 259b, 259c, 259d, 259f, 259g, 259h, 260, 260a, 260b, 260c, 260d, 261, 261a, 261b, 261c, 262, 262a, 263, 263a, 264, 264a, 264b, 264c, 265, 265a, 265b, 266a, 266b, 266c, 266d, 266f, 267, 267a, 267b, 267c, 267d, 267f, 267g, 267h, 267i, 268a, 268b, 268c, 268d, 268f, 269, 269a, 269b, 269c, 269d, 270, 270a, 270b, 270c, 270d, 271, 271a, 271b, 271c, 271d, 271f, 272, 272a, 273a, 274, 274a, 274b, 275, 275a, 276, 276a, 277, 277a, 277b, 278, 278a, 278b, 278c. 8. Obwód Ochronny Osada, oddziały - 160a, 160b, 160c, 160d, 160f, 160g, 161a, 161b, 162a, 163, 163a, 163b, 163c, 163d, 163f, 164a, 164b, 164c, 164d, 165, 165a, 165b, 165c, 165d, 165f, 165g, 175b, 176, 176a, 176b, 176c, 177a, 177b, 177c, 177d, 177f, 179, 179a, 179b, 179c, 179d, 179f, 179g, 183, 183a, 183b, 183c, 183d, 183f, 183g, 184, 184a, 184b, 184c, 186a, 186b, 186c, 186d, 186f, 186g, 186h, 186i, 187, 187a, 187b, 187c, 187d, 187f, 187g, 187h, 189a, 190a, 190b, 190c, 190d, 190f, 190g, 192a, 192b, 192c, 192d, 195, 195a, 195b, 195c, 195d, 195f, 195g, 197a, 197b, 197c, 197d, 203, 203a, 203b, 203c, 203d, 203f, 203g, 203h, 204, 204a, 205, 205a, 205b, 205c, 205d, 205f, 205g, 205h. 9. Obwód Ochronny Suche Rzeki, oddziały - 97, 97a, 97b, 97c, 97d, 98, 98a, 98b, 99, 99a, 100, 100a, 100b, 100c, 100d, 101a, 101b, 101c, 101d, 101f, 103, 103a, 104, 104a, 104b, 104c, 104d, 104f, 108, 108a, 108b, 108c, 113, 113a, 113b, 113c, 113d, 113f, 115, 115a, 115b, 115c, 115d, 116b, 118a, 118b, 118c, 118d, 118f, 120, 120a, 120b, 120c, 120d, 120f, 120g, 120h, 122a, 122b, 122c, 122d, 124, 124a, 124b, 124c, 124d, 131, 131a, 131b, 132a, 138a, 138b, 144, 144a, 145, 145a, 145b, 145c, 145d, 145f, 145g, 145h, 145i, 146a, 146b, 146c, 146d, 146f, 146g, 147a, 148a, 148b, 148c, 148d, 149, 149a, 149b, 149c, 150a, 150b, 150c, 150d, 150f, 151a, 151b, 152a, 153a, 153b, 154a, 154b, 155, 155a, 155b, 155c, 155d, 156, 156a, 156b, 156c, 156d, 157, 157a, 157b, 157c, 157d, 157f, 158, 158a, 158b, 158c, 158d, 159, 159a, 159b, 159c, 159d	18 553,6482
2	Ochrona czynna	1. Obwód Ochronny Górny San, oddziały - 24, 24a, 24b, 24c, 25, 25a, 25b, 25c, 25d, 25f, 25g, 25h, 25i, 36, 36a, 36b, 36c, 36d, 36f, 36g, 37, 37a, 37b, 37c, 38, 38a, 48a, 48b, 48c, 48d, 48f, 48g, 48h, 49a, 49b, 50a, 50b, 50c, 50d, 50f, 50g, 50h, 51a, 51b, 51c, 54, 54a, 54b, 54c, 54d, 56, 56a, 56b, 56c, 56d, 56f, 56g, 56h, 56i, 56j, 58a, 58b, 58c, 58d, 58f, 58g, 59, 59a, 59b, 59c, 59d, 59f, 59g, 59h, 61, 61a, 61b, 61c, 61d, 61f, 61g, 61h, 61i, 61j, 61k, 61l, 61m, 62, 62a, 62b, 62c, 69, 69a, 69b, 69c, 69d, 69f, 69g, 69h, 69i, 69j, 70, 70a, 70b, 70c, 70d, 70f, 73, 73a, 73b, 74a, 74b, 74c, 74d, 74f, 74g, 75, 75a, 75b, 75c, 75d, 75f, 76, 76a, 76b, 76c, 76d, 76f, 77, 77a, 77b, 78, 78a, 78b, 78c, 78d, 78f, 78g, 78h, 78i, 78j, 79, 79a, 79b, 79c, 79d, 79f, 80a, 80b, 80c, 81a, 81b, 81c, 83, 83a, 83b, 83c, 83d, 83f, 83g, 84, 84a, 84b, 84c, 84d, 84f, 84g, 84h, 85, 85a, 85b, 85c, 85d, 85f, 85g, 85h, 85i, 85j, 85k, 85l, 86a, 87a, 87b, 87c, 87d, 87f, 87g, 88, 88a, 88b, 88c, 88d, 88f, 89, 89a, 89b, 89c, 90a, 90b, 90c. 2. Obwód Ochronny Tarnica, oddział 150b. 3. Obwód Ochronny Wołosate, oddziały - 175a, 175b, 175c, 180, 180a, 180b, 180c, 180d, 180f, 180g, 180h, 180i, 180j, 180k, 180l, 180m, 180n, 181a, 181b, 181c, 181d, 181f, 181g, 181h, 181i, 181j, 181k, 181l, 181m, 181n, 182, 182a, 182b, 182c, 182d, 182f, 182g, 182h, 182i, 182j, 182k, 182l, 182m, 182n, 182o, 183a, 183b, 183c, 183d, 183f, 183g, 183h, 183i, 183j, 183k, 183l, 183m, 184a, 184b, 184c, 184d, 184f, 184g, 184h, 184i, 184j, 184k, 185a, 185ax, 185b, 185c, 185d, 185f, 185g, 185h, 185i, 185j, 185k, 185l, 185m, 185n, 185o, 185p, 185r, 185s, 185t, 185w, 185x, 185y, 185z, 186, 186a, 186b, 186c, 186d, 186f, 186g, 186h, 186i, 186j, 187, 187a, 187b, 187c, 187d, 187f, 187g, 187h, 187i, 187j, 187k, 187l, 187m, 187n, 187o, 188a, 188b, 188c, 188d, 188f, 188g, 188h, 188i, 188j, 188k, 188l, 211a, 211b, 211c, 211d, 211f, 211g, 211h, 211i, 211j. 4. Obwód Ochronny Ustrzyki Górne, oddziały - 95, 95a, 95b, 95c, 95d, 95f, 96, 96a, 96b, 96c, 96d, 96f, 96g, 97, 97a, 97b, 97c, 97d, 97f, 97g, 97h, 97i, 97j, 98a, 98b, 98c, 98d, 99, 99a, 99b, 99c, 99d, 126c, 127b, 129, 129a, 129b, 129c, 129d, 129f, 129g, 129h, 129i, 129j, 129k, 129l, 129m, 129n, 129o, 130, 130a, 130b, 130c, 130d, 131a, 131b, 131c, 131d, 132a, 132b, 132c, 132d, 132f, 132g, 132h, 132i, 132j, 132k, 132l, 132m, 132n, 133, 133a, 133b, 133c, 133d, 133f, 133g, 133h, 133i, 133j, 133k, 134, 134a, 134b, 134c, 134d, 134f, 134g, 134h, 134i, 134j, 135a, 135b, 135c, 135d, 135f, 135g, 135h, 135i, 135j, 135k, 135l, 213a, 213b, 213c, 213d, 213f, 217, 217a, 217b, 217c, 217d, 217f, 217g, 217h, 217i, 217j, 217k, 217l, 217m, 217n, 217o, 217p, 217r, 217s, 217t, 217w, 218, 218a, 218b, 218c, 218d, 218f, 218g, 223b, 226b, 227b, 229a, 229c, 242d, 243b, 243c. 5. Obwód Ochronny Caryńskie, oddziały - 1a, 1ax, 1b, 1bx, 1c, 1cx, 1d, 1dx, 1f, 1fx, 1g, 1gx, 1h, 1hx, 1i, 1ix, 1j, 1k, 1l, 1m, 1n, 1o, 1p, 1r, 1s, 1t, 1w, 1x, 1y, 1z, 2a, 2b, 2c, 2d, 2f, 3h, 4g, 38a, 38b, 38c, 38d, 39d, 40, 40a, 40b, 40c, 42, 42a, 42b, 42c, 42d, 45, 45a, 45b, 45c, 45d, 45f, 45g, 48, 48a, 48b, 48c, 48d, 50, 50a, 51, 51a, 51b, 55a, 55b, 55c, 55d, 55f, 55g, 55h, 56, 56a, 56b, 56c, 56d, 57, 57a, 57b, 57c, 57d, 57f, 57g, 57h, 71, 71a, 71b, 71c, 71d, 71f, 71g, 71h, 71i, 71j, 71k, 71l, 71m, 72, 72a, 72b, 72c, 72d, 72f, 73, 73a, 73b, 82a, 82b, 82c, 281, 281a, 281b, 281c, 281d, 281f, 282a, 282b, 282c, 283, 283a, 283b, 283c, 284, 284a, 285, 285a, 285b, 285c, 285d, 286, 286a, 286b, 286c, 287, 287a, 287b, 287c, 288, 288a, 288b, 288c, 288d, 288f, 289a, 290, 290a, 290b, 290c, 290d, 290f, 291a, 291b, 291c, 291d. 6. Obwód Ochronny Brzegi Górne, oddziały - 5a, 5b, 5c, 5d, 5f, 5g, 5h, 5i, 7, 7a, 7b, 7c, 7d, 10a, 10b, 10c, 10d, 10f, 10g, 12, 12a, 12b, 12c, 12d, 12f, 12g, 12h, 12i, 13, 13a, 13b, 13c, 13d, 13f, 13g, 17, 17a, 18a, 18b, 18c, 19, 19a, 19b, 19c, 19d, 19f, 20a, 20b, 20c, 23a, 23g, 24a, 24b, 24c, 24d, 24f, 24g, 24h, 24i, 24j, 24k, 24l, 24m, 66a, 66b, 66c, 66d, 66f, 66g, 66h, 66i, 66j, 66k, 66l, 66m, 66n, 66o, 66p, 66r, 66s, 66t, 66w, 66x, 66y, 67, 67a, 67b, 67c, 67d, 67f, 67g, 67h, 67i, 67j, 67k, 67l, 67m, 67n, 67o, 67p, 70a, 70b, 70c, 70d, 70f, 70g, 70h, 70i, 70j, 70k, 70l, 83a, 83b, 83c, 83d, 84, 84a, 84b, 84c, 84d, 84f, 84g, 84h, 84i, 84j, 85a, 85b, 85c, 85d, 85f, 85g, 85h, 85i, 86, 86a, 86b, 86c, 86d, 87, 87a, 87b, 87c, 87d, 87f, 87g, 87h, 87i, 87j, 88, 88a, 88b, 88c, 88d, 88f, 88g, 88h, 89, 89a, 89b, 89c, 89d, 89f, 90, 90a, 90b, 90c, 90d, 90f, 90g, 90h, 90i, 90j, 90k, 90l. 7. Obwód Ochronny Moczarne, oddziały - 211h, 211j, 228c, 231a, 231b, 232a, 232b, 233a, 233b, 234a, 234b, 235a. 8. Obwód Ochronny Osada, oddziały - 166a, 167, 167a, 167b, 167c, 167d, 167f, 167g, 167h, 168, 168a, 168b, 168c, 169, 169a, 169b, 169c, 170, 170a, 170b, 170c, 170d, 170f, 170g, 170h, 171a, 171b, 171c, 171d, 171f, 171g, 171h, 171i, 171j, 171k, 172, 172a, 172b, 172c, 172d, 172f, 172g, 172h, 172i, 172j, 172k, 172l, 172m, 172n, 173, 173a, 173b, 173c, 173d, 173f, 173g, 173h, 173i, 173j, 173k, 174, 174a, 174b, 174c, 174d, 174f, 174g, 174h, 174i, 174j, 174k, 174l, 174m, 175a, 178, 178a, 178b, 178c, 178d, 180, 180a, 180b, 180c, 181a, 181b, 181c, 181d, 182, 182a, 182b, 182c, 185, 185a, 185b, 188, 188a, 188b, 188c, 188d, 188f, 188g, 188h, 188i, 188j, 188k, 188l, 188m, 191, 191a, 191b, 191c, 191d, 191f, 191g, 191h, 191i, 191j, 191k, 193, 193a, 193b, 194a, 194b, 194c, 194d, 194f, 194g, 194h, 194i, 194j, 196, 196a, 198a, 198b, 199a, 199b, 199c, 199d, 200, 200a, 200b, 200c, 200d, 201, 201a, 201b, 201c, 201d, 201f, 201g, 201h, 201i, 202, 202a, 202b, 202c, 202d, 202f, 203i, 205i, 205j, 206, 206a, 206b, 206c, 206d, 206f, 207, 207a, 207b, 207c, 207d, 207f, 207g, 207h, 208, 208a, 208b, 208c, 208d, 208f, 208g, 208h, 208i, 209, 209a, 209b, 209c, 209d, 209f, 210, 210a, 210b, 210c, 210d, 210f, 210g, 210h, 210i, 210j, 210k, 210l, 210m, 210n, 210o, 279a, 279b, 279c, 279d, 279f, 279g, 279h, 279i, 280a, 280ax, 280b, 280c, 280d, 280f, 280g, 280h, 280i, 280j, 280k, 280l, 280m, 280n, 280o, 280p, 280r, 280s, 280t, 280w, 280x, 280y, 280z. 9. Obwód Ochronny Suche Rzeki, oddziały - 96a, 96b, 96c, 102, 102a, 102b, 102c, 102d, 105a, 105b, 106, 106a, 107a, 109a, 110a, 110b, 110c, 110d, 111, 111a, 111b, 111c, 111d, 111f, 111g, 111h, 112, 112a, 112b, 112c, 112d, 112f, 114, 114a, 114b, 114c, 116a, 117, 117a, 117b, 117c, 117d, 117f, 119, 119a, 119b, 119c, 119d, 119f, 119g, 119h, 121, 121a, 121b, 121c, 121d, 121f, 121g, 123, 123a, 123b, 123c, 123d, 125, 125a, 125b, 125c, 125d, 125f, 125g, 126, 126a, 126b, 126c, 126d, 126f, 126g, 127, 127a, 127b, 128, 128a, 129, 129a, 129b, 130, 130a, 133a, 133b, 133c, 134a, 134b, 134c, 135a, 136, 136a, 136b, 136c, 137, 137a, 137b, 139, 139a, 139b, 139c, 139d, 140, 140a, 140b, 140c, 140d, 141, 141a, 141b, 141c, 141d, 142, 142a, 142b, 142c, 142d, 142f, 142g, 143, 143a, 143b, 143c. 10. Obwód Ochronny Tarnawa, oddziały - 245a, 246a, 247a, 248a, 248b, 248c, 248d, 248f, 248g, 249, 249a, 249b, 249c, 249d, 249f, 249g, 250, 250a, 250b, 250c, 250d, 251, 251a, 251b, 251c, 251d, 251f, 251g, 251h, 251i, 252, 252a, 252b, 252c, 252d, 252f, 252g, 252h, 253, 253a, 253b, 253c, 253d, 254, 254a, 254b, 254c, 254d, 254f, 255, 255a, 255b, 255c, 255d, 255f, 256, 256a, 256b, 256c, 256d, 257, 257a, 258, 258a, 258b, 258c, 258d, 259a, 259b, 259c, 260a, 261, 261a, 261b, 261c, 261d, 262, 262a, 262b, 262c, 262d, 262f, 263, 263a, 263b, 264, 264a, 264b, 264c, 264d, 264f, 264g, 264h, 265, 265a, 265b, 266, 266a, 266b, 266c, 266d, 267, 267a, 267b, 268, 268a, 268b, 268c, 268d, 268f, 268g, 269, 269a, 269b, 269c, 269d, 270, 270a, 270b, 271, 271a, 271b, 271c, 272, 272a, 272b, 273, 273a, 273b, 273c, 273d, 273f, 273g, 273h, 273i, 273j, 273k, 274, 274a, 274b, 274c, 274d, 274f, 274g, 275, 275a, 275b, 275c, 275d, 276, 276a, 276b, 276c, 276d, 277a, 277b, 278a, 278b, 278c, 279a, 279b, 279c, 279d, 280, 280a, 280b, 280c, 281, 281a, 281b, 281c, 282, 282a. 11. Grunty w obrębie ewidencyjnym Beniowa, działki - 2, 5, 6, 8. 12. Grunty w obrębie ewidencyjnym Brzegi Górne, działki - 3, 6, 22/1, 22/2, 22/3, 22/5, 22/6, 23, 24. 13. Grunty w obrębie ewidencyjnym Bukowiec, działki - 2, 8, 11, 13, 15, 18, 28. 14. Grunty w obrębie Caryńskie, działki - 2, 3, 4/1, 4/2, 9, 18, 47, 59. 15. Grunty w obrębie ewidencyjnym Dźwiniacz Górny, działki - 1, 4, 9, 10, 18, 23, 25, 30. 16. Grunty w obrębie ewidencyjnym Łokieć, działka - 1. 17. Grunty w obrębie ewidencyjnym Nasiczne, działki - 1/2, 7. 18. Grunty w obrębie ewidencyjnym Sianki, działka - 1. 19. Grunty w obrębie ewidencyjnym Sokoliki, działka - 1. 20. Grunty w obrębie ewidencyjnym Tarnawa Niżna, działki - 1, 5/3. 21. Grunty w obrębie ewidencyjnym Tarnawa Wyżna, działka - 1. 22. Grunty w obrębie ewidencyjnym Ustrzyki Górne, działki - 1/2, 5/6, 5/7, 5/15, 14/1. 23. Grunty w obrębie ewidencyjnym Wetlina, działki - 155/2, 494, 495, 496, 500, 501. 24. Grunty w obrębie ewidencyjnym Wołosate, działki - 3, 8, 12, 24, 358/9	10563,8814
3	Ochrona krajobrazowa	1. Grunty w obrębie ewidencyjnym Bereżki, działka - 65. 2. Grunty w obrębie ewidencyjnym Brzegi Górne, działki - 4, 5, 7/1, 7/2, 12, 30/2, 31, 32, 33. 3. Grunty w obrębie ewidencyjnym Caryńskie, działka - 65. 4. Grunty w obrębie ewidencyjnym Nasiczne, działka - 5, 8. 5. Grunty w obrębie ewidencyjnym Tarnawa Niżna, działki - 2/11, 2/12, 2/13, 2/5, 2/6, 2/7, 2/8, 2/9, 4, 5/1, 8, 23, 27, 30, 36. 6. Grunty w obrębie ewidencyjnym Tarnawa Wyżną, działki - 5, 6. 7. Grunty w obrębie ewidencyjnym Ustrzyki Górne, działki - 1/1, 3/2, 3/3, 3/4, 3/5, 4, 5/1, 5/5, 5/10, 5/11, 5/12, 5/13, 5/14, 5/18, 5/19, 5/20, 5/21, 5/22, 5/4, 5/8, 5/9, 6, 7, 8/1, 8/2, 8/3, 9, 10, 13/1, 13/3, 13/4, 13/5, 13/7, 13/8, 14/2, 17, 18, 19/2, 30/1, 56, 37/3, 354/2, 375/1, 375/2. 8. Grunty w obrębie ewidencyjnym Wetlina, działka - 617. 9. Grunty w obrębie ewidencyjnym Wołosate, działki - 10, 19/1, 25	84,6346
Razem			29 202,1642

______

¹⁾ Obszary Bieszczadzkiego Parku Narodowego objęte ochroną ścisłą, czynną i krajobrazową podzielone są na obwody ochronne, oddziały oznaczone liczbami i pododdziały oznaczone literami i zaznaczone są na mapie kategorii ochronnych Bieszczadzkiego Parku Narodowego (nr inw. BdPN-M.Kat. Ochr.-Pl.ochr.-2007), przechowywanej w siedzibie Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Górnych.

ZAŁĄCZNIK Nr  5

  ⁹ USTALENIE MIEJSC UDOSTĘPNIANYCH W CELACH NAUKOWYCH I TURYSTYCZNYCH ORAZ MAKSYMALNEJ LICZBY OSÓB MOGĄCYCH PRZEBYWAĆ JEDNOCZEŚNIE W TYCH MIEJSCACH

grafika

UZASADNIENIE

Zarządzenie Ministra Środowiska w sprawie zadań ochronnych dla Bieszczadzkiego Parku Narodowego jest wykonaniem upoważnienia ustawowego zawartego w art. 22 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz 627, 628 i 842). Zgodnie z tymi przepisami zadania ochronne dla parku narodowego ustanawia minister właściwy do spraw środowiska w drodze zarządzenia. W zadaniach ochronnych parku narodowego ustala się miejsca, które mają być udostępniane oraz maksymalną liczbę osób mogących przebywać w tych miejscach.

Identyfikacja istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz zakres zadań ochronnych zostały opracowane w formie tabelarycznych zestawień. W zestawieniach określono zagrożenia oraz sposoby i zakres prowadzenia zabiegów w ramach ochrony ścisłej i czynnej z podaniem lokalizacji, ich rozmiaru (metry, hektary, kilogramy, itp.) oraz określeniem ekosystemów, w których mają być wykonane.

Dla wybranych gatunków roślin i zwierząt określono rodzaj zadań ochronnych oraz sposób prowadzenia czynnej ochrony.

W związku z występującymi zagrożeniami dla przyrody Parku, zabiegi wykonywane w ramach ochrony czynnej dostosowane zostały do wymogu utrzymania ekosystemów i zachowania powiązań między nimi, a także do ich renaturalizacji. Zabiegi wykonywane w ramach ochrony ścisłej polegają na montowaniu tablic informacyjnych, konserwacji lub odtworzeniu infrastruktury turystycznej oraz punktowym usuwaniu gatunków konkurencyjnych i zasilania populacji w przypadku gatunków roślin zagrożonych. Zadania dotyczące ochrony gatunków występujących w ekosystemach wodnych (potoki górskie i oczka wodne) są częścią zabiegów zapewniających osiągnięcie właściwych celów środowiskowych zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz 145 z późn. zm.).

Wprowadzony podział obszaru Parku na rodzaje ochrony oraz sposoby udostępniania obszaru parku dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych opracowano w formie tabelarycznej. Określono również maksymalną liczbę osób mogących przebywać jednocześnie w danym miejscu na obszarze Parku, udostępnionego dla realizacji wskazanego celu.

Szczegółowe uzasadnienie do poszczególnych zabiegów ochronnych wyszczególnionych w załącznikach nr 2 i 3 zarządzenia opracowano w formie poniższych zestawień tabelarycznych. Podano w nich cel i sprecyzowano konieczność wykonania planowanych zabiegów ochronnych oraz terminy ich realizacji.

I. Załącznik nr 2:

1) część I:

a) lit. B "W nieleśnych ekosystemach lądowych"

Nr zabiegu	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1	Poprawa warunków wzrostu populacji arniki górskiej	Stanowiska rośliny zagrożone przez rozrastanie się traworośli	III kwartał
2	Zwiększenie liczebności mało liczebnych populacji naturalnych	Populacje gatunków roślin objętych zabiegiem są skrajnie nieliczne i zagrożone wygięciem. Zwiększenie liczebności zmniejszy ryzyko zaniku stanowiska	III kwartał
3	Odtworzenie zniszczonych przez wydeptywanie muraw wysokogórskich	Wydeptywanie otoczenia szlaków turystycznych powoduje erozję powierzchniowych warstw gleby do skały macierzystej, co z kolei utrudnia spontaniczną (naturalną) regenerację zbiorowisk mimo stosowanych zabezpieczeń technicznych	III kwartał

b) lit. C "Ochrona przyrody nieożywionej i gleb"

Nr zabiegu	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1	Zabezpieczenie płytkich gleb początkowego stadium rozwoju (gleb inicjalnych, regosoli i rankerów w obszarze połonin) przed oddziaływaniem ruchu turystycznego	W przypadku zaniechania wykonania zadania będą się powiększać powierzchniowe uszkodzenia płatów gleb - nastąpi nieodwracalna utrata siedlisk przyrodniczych dla roślin połoninowych	czerwiec-lipiec
2	Ograniczenie powierzchniowych uszkodzeń gleb brunatnych kwaśnych i brunatnych oglejonych w piętrze lasu dolnoreglowego przez wydeptywanie	Na stromych podejściach szerokość szlaków pieszych wynosi kilkanaście metrów. Zabieg ograniczy obszar szlaku, po jakim mogą się poruszać zwiedzający do szerokości około 3 m	kwiecień-sierpień
3	Ograniczenie skutków erozji i ruchów masowych na szlakach turystycznych	W przypadku zaniechania wykonania zadania nastąpi intensyfikacja procesów erozyjnych na szlakach	kwiecień-sierpień
4	Propagowanie wiedzy o ochronie otoczenia przyrodniczego szlaków pieszych	Tablice wykonane w miejscu technicznej konserwacji szlaku informujące zwiedzających o konieczności wykonywania prac z zakresu ochrony czynnej ekosystemów	sierpień-wrzesień
5-6	Ograniczenie skutków erozji i ruchów masowych na szlakach turystycznych	W przypadku zaniechania wykonania zadania nastąpi intensyfikacja procesów erozyjnych na szlakach	kwiecień-sierpień
7-11	Przegląd i konserwacja dotychczas wykonanych zabezpieczeń	Stan urządzeń w obrębie szlaków wymaga stałego nadzoru	czerwiec-październik
12	Utrzymanie w czystości otoczenia przyrodniczego szlaku	Odpadki i śmieci przy szlakach turystycznych zwiększają degradację środowiska i są poważnym atraktorem ze względu na wabienie dzikich zwierząt (niedźwiedź (Ursus arctos), wilk (Canis lupus))	maj-październik
13	Zahamowanie postępującego niszczenia poręczy mostu	Liczne uszkodzenia elementów stalowych i betonowych poręczy	II kwartał
14	Zahamowanie postępującego niszczenia szlabanu	Metalowa konstrukcja jest uszkodzona przez rdzę i wymaga pilnej konserwacji	II kwartał

2) część II:

a) lit. A "W ekosystemach leśnych"

Nr zabiegu	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1-4	Przebudowa drzewostanów przez wprowadzenie gatunków zgodnych z siedliskiem, rozluźnienie górnej warstwy drzew dla poprawy warunków wzrostu i rozwoju młodych drzew	Niekorzystne zmiany w poszczególnych częściach ekosystemu leśnego (degradacja zbiorowisk roślinnych, wielkopowierzchniowy rozpad drzewostanu, przekształcanie gleb), wynikające z niedostosowania składu gatunkowego drzewostanów do siedliska (w drzewostanach sztucznego pochodzenia z dużym udziałem świerka). Znaczna powierzchnia ekosystemów leśnych z dużym udziałem świerka sztucznego pochodzenia spowalnia proces spontanicznej przebudowy. Dlatego też wskazane jest wspomaganie procesów naturalnych i renaturalizacji drzewostanów sztucznego pochodzenia poprzez prowadzenie zabiegów ochrony czynnej, szczególnie w miejscach gdzie rozwój odnowień spontanicznych jest niewystarczający lub wręcz niemożliwy	II-IV kwartał
5-6	Polepszenie warunków wzrostu sadzonek oraz kształtowanie składu gatunkowego i form zmieszania na uprawach	Silna konkurencja roślinności zielnej i gatunków lekkonasiennych w dostępie do wody i składników mineralnych	II-III kwartał
7-8	Produkcja materiału sadzeniowego	Produkcja rodzimego materiału sadzeniowego z nasion pobranych z drzew o znanym pochodzeniu, wzrastających w warunkach klimatycznych Parku	II-IV kwartał
9-11	Odnowienia naturalne i zabezpieczenia upraw przed szkodami ze strony zwierząt roślinożernych na obszarach objętych przebudową i przemianą drzewostanów	Znaczne uszkodzenia przez zwierzęta roślinożerne w postaci zgryzania pędów wierzchołkowych i pędów bocznych, powodujące zaburzenia wzrostu lub zamieranie sadzonek	II-IV kwartał
12-13	Ograniczenie zamierania drzewostanów świerkowych	Zamieranie drzewostanów świerkowych na znacznych powierzchniach powodowane przez czynniki biotyczne (gradacyjny rozwój owadów). Znaczna powierzchnia drzewostanów sztucznego pochodzenia z dużym udziałem świerka powoduje zagrożenie rozwojem wielkopowierzchniowej gradacji (w drzewostanach osłabionych przeznaczonych do przebudowy składu gatunkowego)	II-III kwartał
14	Renaturalizacja terenu	Zaniechanie wykonania spowoduje pogorszenie się walorów estetycznych i krajobrazowych	III kwartał
15	Przywrócenie do właściwego stanu miejsca przechowywania sadzonek	W obecnym stanie budynek nie spełnia swojej podstawowej funkcji	I-II kwartał
16	Zahamowanie odpływu wody i erozji szlaku oraz zabezpieczenie możliwości jego użytkowania w przyszłości	Koleiny obecne na szlaku powodują gwałtowny spływ wód po opadach deszczu dokonując przyspieszonej erozji szlaku	I-IV kwartał
17	Poprawa tempa osuszania drogi oraz zahamowanie uszkadzania drogi przez korzenie drzew i krzewów	Silnie rozwinięta roślinność spowalnia osuszanie drogi przyczyniając się do jej szybszego niszczenia	I-IV kwartał
18	Oczyszczenie drogi z powalonych drzew i zarastających krzewów	Brak możliwości użycia drogi w razie pożaru	I-IV kwartał
19	Zahamowanie uszkodzeń powierzchni szlaku	W miejscach o podwyższonej wilgotności użytkowanie szlaku może prowadzić do uszkadzania powierzchni gruntu na znacznym obszarze a w konsekwencji do zupełnego braku możliwości jego użytkowania	I-IV kwartał
20	Możliwość prowadzenia przebudowy i przemiany drzewostanów	Bez wykonania nowych szlaków nie będzie możliwe sprawne przeprowadzenia przebudowy drzewostanów	I-IV kwartał
21	Zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpożarowego	Brak jest w pobliżu łatwo dostępnego źródła wody	III kwartał

b) lit. B "W nieleśnych ekosystemach lądowych"

Nr zabiegu	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1	Zachowanie bioróżnorodności łąk i utrzymanie wybranych powierzchni nieleśnych w stanie bezleśnym	W przypadku pozostawienia wspomnianych powierzchni na kilka lat bez zabiegu koszenia następuje wyraźny spadek liczby gatunków (ustępują rośliny światłożądne) oraz zwiększenie udziału powierzchni gatunków ekspansywnych, a także sukcesywne zarastanie przez samosiew dendroflory	Lipiec-sierpień
2	Zachowanie płatów ziołorośli, szuwarów, mokrych łąk i okrajków torfowiskowych	Zaniechanie koszenia tych fitocenoz prowadziłoby do zarastania ich krzewami i drzewami oraz zubożenia składu florystycznego	Sierpień
3	Zachowanie fragmentów ekosystemów połoninowych w stanie zbliżonym do dawnej gospodarki kośno-pasterskiej, utrzymanie cennych gatunków ziołoroślowych: tojadów, pełników, itp.	Zabieg wykonywany w formie eksperymentalnej, mający na celu podkreślenie charakteru spontanicznych przemian roślinności w piętrze subalpejskim (stworzenie punktów odniesienia dla zachodzących przemian fitosocjologicznych w strukturze ziołorośli i traworośli, podlegających wtórnej sukcesji)	Sierpień, wrzesień
4	Utrzymanie obiektów dawnej kultury materialnej poprzez usuwanie roślinności spontanicznej	Pozostawienie roślinności z sukcesji wtórnej bez działań ochrony aktywnej prowadzi do zacierania śladów dawnej kultury materialnej w otoczeniu cerkwi, cerkwisk, chałup, cmentarzy, kapliczek, itp.	Sierpień
5	Zachowanie roślinności o charakterze pastwiskowym z gatunkami związanymi z dawnym wypasem	Brak wypasu powoduje szybkie wyparcie gatunków światłożądnych, niskodarniowych, odpornych na zgryzanie i zdeptywanie	Maj-wrzesień
6	Uzupełnienie kośno-pastwiskowych ekosystemów łąkowych w makro i mikroelementy	Zbiór biomasy i wypas bez nawożenia prowadzi do powstawania fitocenoz zdegenerowanych o ubogim w gatunki składzie florystycznym, z kolei składowanie obornika w innych miejscach jest powodem niepożądanej eutrofizacji siedlisk	Listopad
7	Hamowanie wtórnej sukcesji lasu i ograniczanie powierzchni terenów z nalotem (spontanicznym, naturalnym rozsiewaniem się drzew i krzewów) drzew i krzewów	Zaniechanie zabiegu usuwania nalotu prowadzi w szybkim tempie do wtórnej sukcesji leśnej, co stanowi zagrożenie dla wielu siedlisk (torfowiska, szuwary, ziołorośla), jak również stanowisk cennych gatunków roślin i zwierząt	Sierpień, wrzesień
8	Eliminacja gatunków synantropijnych obcego pochodzenia	Pozostawienie stanowisk barszczu Sosnowskiego bez ingerencji prowadzi do szybkiego inwazyjnego rozprzestrzeniania się tej rośliny na inne powierzchnie	Lipiec
9	Zabezpieczenie przed pożarami lasu	W przypadku łąk niekoszonych, a dających dużo biomasy (która po wyschnięciu jest łatwopalnym materiałem), zachodzi konieczność jej usunięcia z powierzchni, zwłaszcza graniczącej z suchymi lasami szpilkowymi	Sierpień-wrzesień
10	Poprawa warunków wzrostu populacji rzadkich i zagrożonych gatunków	Stanowiska roślin zagrożone przez rozrastanie się krzewów	III kwartał
11	Zwiększenie mało liczebnych populacji naturalnych	Populacje gatunków roślin objętych zabiegiem są skrajnie nieliczne i zagrożone wygięciem. Zwiększenie liczebności zmniejszy ryzyko zaniku stanowiska	III kwartał
12	Przywrócenie wysokiej różnorodności gatunkowej na łąkach zdegradowanych w wyniku osuszania	W wyniku prac melioracyjnych na łąkach wilgotnych zmniejszył się udział cennych gatunków naczyniowych. W niektórych miejscach gatunki te wyginęły całkowicie. Punktowe wysadzenie gatunków typowych dla siedlisk wilgotnych łąk umożliwi ich rozprze strzenienie	III kwartał
13	Przygotowanie powierzchni do realizacji ochrony aktywnej (koszeń, usuwania nalotu krzewów i wypasu)	W przypadku braku przygotowania powierzchni realizacja ochrony aktywnej będzie znacznie utrudniona	II-III kwartał

c) lit. C "W ekosystemach wodnych"

Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
Utrzymanie wysokiego poziomu wód gruntowych w ekosystemach torfowisk, ziołorośli i wilgotnych łąk	Niewykonanie zabiegu spowoduje osuszanie i degradację wilgociolubnych zbiorowisk roślinnych	III kwartał

d) lit. D "Ochrona przyrody nieożywionej i gleb"

Nr zabiegu	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1	Ograniczenie powierzchniowych uszkodzeń gleb brunatnych kwaśnych i brunatnych oglejonych w piętrze lasu dolnoreglowego przed wydeptywaniem	Na stromych podejściach szerokość szlaków pieszych wynosi kilkanaście metrów. Zabieg ograniczy obszar szlaku, po jakim poruszają się zwiedzający do około 3m	Kwiecień-sierpień
2	Ograniczenie powierzchniowej erozji wodnej (ablacyjnej) na pieszych szlakach turystycznych	Wydeptywanie powierzchni szlaków powoduje zniszczenie porastającej te miejsca roślinności i zmiany w powierzchniowych warstwach gleby. Uszkodzenia inicjują proces erozji wgłębnej sięgającej często aż do skały macierzystej. Woda opadowa, nasila zjawisko erozji. Konieczne jest więc lokalne odprowadzenie wody ze szlaków za pomocą drenów (wodospustów, korytek, itp). W przeciwnym przypadku dochodzi do intensyfikacji procesów degradacyjnych i powstawania bruzd erozji linijnej	Kwiecień-sierpień
3-4	Ograniczenie skutków erozji i ruchów masowych na szlakach turystycznych	W przypadku zaniechania wykonania zadania nastąpi intensyfikacja procesów erozyjnych na szlakach	Kwiecień-sierpień
5	Propagowanie wiedzy o ochronie otoczenia przyrodniczego szlaków pieszych	Tablice wykonane w miejscu technicznej konserwacji szlaku informują zwiedzających o konieczności wykonywania takich prac	Sierpień-wrzesień
6	Ograniczenie przed nadmiernym wydeptywaniem i powierzchniowym uszkadzaniem gleb gruntowo-glejowych	Brak możliwości wytyczenia szlaku turystycznego w innym miejscu	Maj
7-14	Wykonanie przeglądu i konserwacji dotychczas wykonanych zabezpieczeń	Stan urządzeń w obrębie szlaków wymaga stałego nadzoru	Czerwiec-październik
15-16	Propagowanie wiedzy o walorach przyrodniczych i o ochronie otoczenia przyrodniczego szlaków pieszych	Tablice informują zwiedzających o walorach przyrodniczych Parku oraz o konieczności wykonywania zabiegów ochronnych	Sierpień-wrzesień

e) lit. E Inne według specyfiki Parku

Nr zabiegu	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1	Utrzymanie lokalnej populacji żubra (Bison bonasus) na obszarze Parku	Szczególnie ciężkie zimowe warunki wywierają znaczną presję na mało liczne i osłabione lokalne stado żubrów. Przemieszczanie się stada poza granice państwa skutkuje narażeniem na presję kłusownictwa i zwiększoną śmiertelność osobników populacji	I i IV kwartał
2	Utrzymanie lokalnej populacji żubra (Bison bonasus) na obszarze Parku	Naprawy i sprzątanie paśników warunkują skuteczność zimowego dokarmiania żubrów i stanowią ważny czynnik zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób. Działania są także uzupełnieniem realizacji zabiegów nr 1 i 3	III kwartał
3	Ochrona populacji żubra (Bison bonasus) - budowa zagrody	Budowa zagrody stanowi ważny element strategii dla zachowania populacji żubra (Bison bonasus). Budowa nowej zagrody ma na celu umożliwienie przetrzymywania żubrów poza terenem zagrożonym gruźlicą	II, III, IV kwartał
4-5	Ochrona dużych drapieżników - rewitalizacja bazy żerowej niedźwiedzia (Ursus arctos)	Hodowla sadzonek drzew i krzewów owocowych lokalnego pochodzenia oraz rewitalizacja dawnych sadów pozwala na odtworzenie bazy żerowej niedźwiedzi na terenie Parku	Cały sezon
6-8	Ochrona populacji bobra	Planowane działania zmierzają do wzbogacenia i regeneracji naturalnej bazy żerowej bobra (Castor fiber) na terenie Parku oraz do monitoringu	Cały sezon, monitoring długoterminowy
		wpływu tych działań na stan populacji gatunku
9	Wspieranie populacji ptaków w okresie zimy	Dokarmianie ptaków warunkuje niejednokrotnie ich przetrwanie w okresach surowych zim oraz zmniejsza śmiertelność w mniej licznych populacjach. Posiada znaczenie edukacyjne ze względu na prowadzenie akcji dokarmiania głównie w sąsiedztwie osad ludzkich	I i IV kwartał
10	Ograniczenie śmiertelności płazów na drogach	Brak odpowiednich zabezpieczeń w okresie wiosennym szczególnie w miejscach o znacznym natężeniu ruchu powoduje duże straty w populacjach płazów	Kwiecień - połowa czerwca
11-12	Poprawa warunków bytowania płazów i bezkręgowców wodnych	Oczyszczanie oczek wodnych (sztucznie tworzonych miejsc rozrodu płazów) warunkuje zachowanie odpowiednio licznych populacji. Zaniechanie działań ochronnych spowoduje utratę ważnych miejsc rozrodu	Koniec III kwartału
13	Eliminacja nielegalnego połowu ryb	Podstawą zachowania ichtiofauny jest systematyczny nadzór, realizowany szczególnie w okresie niskiego stanu wód. Brak nadzoru spowoduje nasilenie procederu kłusownictwa	Lipiec, sierpień, wrzesień
14	Ochrona tarlisk pstrąga	Nadzór nad tarliskami jest niezbędny dla zachowania gatunku. Brak działań prewencyjnych może doprowadzić do nasilenia kłusownictwa	Październik, listopad, grudzień
15	Zabezpieczenie stanowisk dokumentacyjnych (loci typici) bezkręgowców	Nadzór nad stanowiskami dokumentacyjnymi jest jednym z istotniejszych zadań Parku. Brak przedmiotowych działań może doprowadzić do bezpowrotnej utraty takich miejsc	Czerwiec-sierpień
16	Utrzymanie siedlisk rzadkich gatunków bezkręgowców Coleoptera: Pholicodes pancaucasicus, Lixus bardanae, Larinus planus, Phyllobius scutellaris, leiosoma bosnicum, Dorytomus carpathicus, Miarus graminis, Brachyleptura tesserula; Aranea: Agriope bruenichi	Koszenia zapobiegają zarastaniu stanowisk rzadkich gatunków bezkręgowców. Brak takich działań prowadzi najczęściej do zanikania siedlisk, w skrajnych przypadkach do utraty chronionego bądź rzadkiego gatunku. Wiele gatunków motyli traci swoje siedliska. Planowany monitoring powinien wskazać, czy prowadzone zabiegi (koszenia) przynoszą pożądany skutek oraz na wytypowanie gatunków rzadkich, wymagających podejmowania ponadstandardowych działań ochronnych	III kwartał
17	Ochrona bezkręgowców wodnych - ocena występowania ważek Odonata, w tym gatunków rzadkich i chronionych	Inwentaryzacja ważek w obrębie oczek wodnych dostarczy niezbędnych informacji o tej grupie owadów oraz będzie stanowić element oceny skuteczności działań ochronnych w zakresie tworzenia i utrzymywania funkcjonalnych siedlisk entomofauny wodnej. Zaniechania w tym zakresie skutkować będą brakiem wiedzy o efektywności funkcji ochronnej oczek wodnych	II i III kwartał
18	Usunięcie z terenu fragmentów zbędnych grodzeń, stanowiących pozostałość po dawnych zabiegach ochronnych	Pozostawienie fragmentów grodzeń wpłynie negatywnie na estetyczne walory krajobrazowe może też utrudniać swobodne przemieszczanie się większych gatunków fauny stanowiąc barierę migracyjną	IV kwartał
19	Przepławki stanowią istotny dla ryb element umożliwiający wędrówki wzdłuż potoków i rzek	Brak takich elementów ogranicza występowanie oraz uniemożliwia rozród wielu gatunków ichtiofauny	IV kwartał
20-21	Utrzymanie siedlisk rzadkich gatunków bezkręgowców Coleoptera: Pholicodes pancaucasicus, Lixus bardanae, Larinus planus, Phyllobius scutellaris, leiosoma bosnicum, Dorytomus carpathicus, Miarus graminis, Brachyleptura tesserula; Aranea: Agriope bruenichi	Koszenia zapobiegają zarastaniu stanowisk rzadkich gatunków bezkręgowców. Brak takich działań prowadzi najczęściej do zanikania siedlisk, w skrajnych przypadkach do utraty chronionego bądź rzadkiego gatunku. Wiele gatunków motyli traci swoje siedliska. Planowany monitoring powinien wskazać, czy prowadzone zabiegi (koszenia) przynoszą pożądany skutek oraz na wytypowanie gatunków rzadkich, wymagających podejmowania ponadstandardowych działań ochronnych	III kwartał
22	Ochrona bezkręgowców wodnych - ocena występowania ważek Odonata, w tym gatunków rzadkich i chronionych	Inwentaryzacja ważek w obrębie oczek wodnych dostarczy niezbędnych informacji o tej grupie owadów oraz będzie stanowić element oceny skuteczności działań ochronnych w zakresie tworzenia i utrzymywania funkcjonalnych siedlisk entomofauny wodnej. Zaniechania w tym zakresie skutkować będą brakiem wiedzy o efektywności funkcji ochronnej oczek wodnych	II i III kwartał
23	Usunięcie z terenu fragmentów zbędnych grodzeń, stanowiących pozostałość po dawnych zabiegach ochronnych	Pozostawienie fragmentów grodzeń wpłynie negatywnie na estetyczne walory krajobrazowe może też utrudniać swobodne	IV kwartał
		przemieszczanie się większych gatunków fauny stanowiąc barierę migracyjną
24	Przepławki stanowią istotny dla ryb element umożliwiający wędrówki wzdłuż potoków i rzek	Brak takich elementów ogranicza występowanie oraz uniemożliwia rozród wielu gatunków ichtiofauny	IV kwartał
25	Propagowanie wiedzy o ochronie walorów kulturowych	Tablice umieszczone w obrębie historycznych zespołów osadniczych eksponują pozostałości dawnej kultury oraz informują zwiedzających o konieczności wykonywania zabiegów ochronnych	II - IV kwartał
26-27	Odpowiednie oznakowanie ścieżek spacerowych i szlaków
28-35	Poprawa stanu zaplecza turystycznego oraz jego infrastruktury technicznej, służących udostępnianiu do zwiedzania. Poprawa oznakowań w terenie i budowa tablic informacyjno-edukacyjnych
36	Ograniczenie uszkodzeń roślinności
37	Poprawa bezpieczeństwa ludzi w rejonie dawnych studni
38	Utrzymanie estetycznego wyglądu obiektów turystycznych (parkingi, wiaty) oraz terenów zielonych w osiedlach Parku
39	Poprawa stanu infrastruktury technicznej, służącej bezpieczeństwu udostępniania do zwiedzania
40	Utrzymanie czytelności oznakowania granicy Parku	Konieczne dla zapewnienia właściwego nadzoru i zarządzania obszarem Parku	Kwiecień-październik

II. Załącznik nr 3:

1) lit. A "Ochrona czynna gatunków roślin"

Nr zabiegu	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1	Utrzymanie naturalnych populacji arniki górskiej i ochrona ex situ	Naturalne stanowiska zagrożone przez wtórną sukcesję	II-IV kwartał
2	Utrzymanie naturalnych populacji chabra Kotschyego i ochrona ex situ	Naturalne stanowiska zagrożone ze względu na stosunkowo niewielką liczebność populacji
3	Utrzymanie naturalnych populacji ciemiernika
	purpurowego i ochrona ex situ
4	Ochrona ex situ czeremchy skalnej
5	Ochrona ex situ driakwi lśniącej
6	Utrzymanie naturalnych populacji dzwonka szerokolistnego i ochrona ex situ
7	Ochrona ex situ goryczki wczesnej
8	Utrzymanie naturalnych populacji goryczki wąskolistnej i ochrona ex situ
9	Utrzymanie naturalnych populacji goździka kartuzka skalnego i ochrona ex situ
10	Ochrona ex situ groszku wschodniokarpackiego
11	Utrzymanie naturalnych populacji kosaćca syberyjski ego i ochrona ex situ
12	Utrzymanie naturalnych populacji lepnicy karpackiej i ochrona ex situ
13	Utrzymanie naturalnych populacji mieczyka dachówkowatego i ochrona ex situ
14	Ochrona ex situ ostrożenia wschodniokarpackiego
15	Utrzymanie naturalnej populacji ostróżki wyniosłej i ochrona ex situ
16	Utrzymanie naturalnych populacji pełnika alpejskiego ochrona ex situ
17	Utrzymanie naturalnych populacji pełnika europejskiego i ochrona ex situ
18	Ochrona ex situ powojnika alpejskiego
19	Utrzymanie naturalnych populacji rdestu żyworodnego i ochrona ex situ
20	Utrzymanie naturalnych populacji rosiczki okrągłolistnej i ochrona ex situ
21	Utrzymanie naturalnych populacji różeńca górskiego i ochrona ex situ
22	Utrzymanie naturalnych populacji seslerii Bielza i ochrona ex situ
23	Utrzymanie naturalnych populacji tojadu bukowińskiego
	i ochrona ex situ
24	Ochrona ex situ tojadu wschodniokarpackiego
25	Utrzymanie naturalnych populacji turzycy skąpokwiatowej i ochrona ex situ
26	Utrzymanie naturalnych populacji zawilca narcyzowego i ochrona ex situ
27	Utrzymanie naturalnych populacji zerwy kulistej i ochrona ex situ
28	Poprawa warunków siedliskowych zagrożonych populacji arniki górskiej	Naturalne stanowiska zagrożone przez wtórną sukcesję	III kwartał
29	Poprawa warunków siedliskowych zagrożonej populacji podejźrzonu rutolistnego
30	Poprawa warunków siedliskowych zagrożonych populacji dzwonka piłkowanego

2) lit. B "Ochrona czynna gatunków zwierząt"

	Cel wykonania zabiegu	Konieczność wykonania zabiegu	Planowany termin wykonania zabiegu
1	Zachowanie lokalnej populacji żubra (Bison bonasus) na terenie Parku	1. Poszerzenie naturalnej bazy żerowej oraz dokarmianie w okresie szczególnie trudnych zim warunkuje utrzymanie stada żubrów. Brak działań będzie skutkował rozpraszaniem stada oraz przechodzeniem na stronę ukraińską, gdzie zwierzęta są narażone na presję kłusownictwa. 2. Budowa zagrody dla przetrzymywania osobników sprowadzanych	Cały sezon
2	Optymalizacja zagęszczenia jeleniowatych - jeleń (Cervus elaphus) i sarna (Capreolus capreolus)	1. Kontynuacja działań związanych z monitorowaniem zmian liczebności zwierząt kopytnych. Porównanie danych uzyskiwanych przy pomocy różnych metod inwentaryzacyjnych. 2. Dysponowanie rzetelną informacją o liczebności jeleniowatych ma istotne znaczenie dla utrzymania populacji na optymalnym poziomie. 3. Liczebność potencjalnych ofiar ma duże znaczenie dla zachowania właściwego stanu ochrony populacji wilka (Canis lupus), rysia (Felis lynx) i niedźwiedzia (Ursus arctos). 4. Stosowana już w Parku i jego otulinie metoda inwentaryzacji, pozwala oprócz określenia liczebności populacji, na wskazanie miejsc sezonowej koncentracji zwierząt kopytnych. W konsekwencji naturalnego podążania drapieżników za ofiarami, inwentaryzacja koncentracji jeleniowatych i dzików, daje pogląd na obszary preferowane przez drapieżniki. 5. Brak działań w zakresie racjonalnego gospodarowania populacją zwierząt kopytnych, opartych na inwentaryzacji (która pozwala na rozpoznanie rzeczywistej liczebności i struktury przestrzennej) może mieć negatywny wpływ na trafność podejmowanych decyzji o ewentualnej wielkości odstrzałów redukcyjnych i w konsekwencji wpływać niekorzystnie na liczebność populacji drapieżników bytujących w ekosystemach leśnych	I kwartał, początek II kwartału (inwentaryzacja) całosezonowa współpraca z Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe
3	Ochrona populacji niedźwiedzia (Ursus arctos)	1. Określenie liczby zwierząt przebywających na terenie Parku na podstawie tropień na śniegu, pomiaru wielkości tropów przekładających się na liczbę osobników oraz rejestracji innych dostępnych śladów ich obecności. 2. Zastosowanie fotopułapek w celu monitoringu populacji gatunku oraz rejestracji miejsc przekraczania głównych barier antropogenicznych. 3. Analiza zagrożeń generowanych przez bariery antropogeniczne oraz ich wpływu na populacje zwierząt drapieżnych na obszarze Parku i otuliny. 4. Pielęgnacja (usuwanie nalotu i prześwietlanie) w obrębie istniejących zadrzewień owocowych stanowiących naturalną bazę żerową niedźwiedzia (Ursus arctos)- zabiegi te zwiększają plenność drzew owocowych i poprawiają stan bazy żerowej niedźwiedzia (Ursus arctos). 5. Tworzenie poletek pielęgnacyjnych dla namnażania sadzonek drzew i krzewów owocowych w oparciu o lokalne rasy i odmiany, w celu uzupełniania miejsc żerowiskowych niedźwiedzia (Ursus arctos). 6. Zabezpieczanie borówczysk, lasków leszczynowych i starych sadów, prawidłowe gospodarowanie odpadami na terenie parku i otuliny (terminowy wywóz śmieci, zabezpieczanie śmietników) oraz ochrona gawr w okresie rozrodu to podstawowe i niezbędne działania w ochronie populacji niedźwiedzia (Ursus arctos)	Ochrona gawr od 1 listopada do 31 marca
4	Zachowanie populacji wilka (Canis lupus)	1. Monitoring populacji i trendów zmian (liczebności wilków oraz liczby watah) w oparciu o długodystansowe tropienia na śniegu oraz telemetrię. 2. Zbiór i analiza próbek genetycznych przy pomocy metody ilościowego PCR (reakcja łańcuchowa polimerazy - ang. Polymerase Chain Reaction) w celu uzyskania dodatkowych informacji o liczebności, areałach, osobnikach migrujących oraz stopniu pokrewieństwa wśród osobników, dla których określono geotyp. 3. Zastosowanie fotopułapek w celu uzyskania dodatkowych informacji o miejscach przekraczania i wpływie potencjalnych barier antropogenicznych na spójność terytoriów watah wilczych; zbiór dodatkowych danych charakteryzujących populację. 4. Analiza barier antropogenicznych oraz ich wpływu na populacje zwierząt drapieżnych na obszarze Parku i otuliny. 5. Utrzymanie optymalnej liczebności potencjalnych ofiar oraz ochrona okresowa w promieniu 500 m od zlokalizowanych ewentualnych nor na terenie Parku w okresie rozrodu	strefa ochronna od 1 kwietnia do 15 lipca, całosezonowy monitoring
5	Ochrona rysia (Felis lynx)	1. Określenie liczby zwierząt przebywających na ternie Parku na podstawie tropień na śniegu i rejestracji śladów obecności. 2. Zastosowanie fotopułapek w celu monitoringu populacji oraz rejestracji miejsc przekraczania głównych barier antropogenicznych. 3. Utrzymanie odpowiednio wysokiej liczebności populacji sarny (Capreolus capreolus) w celu zapewnienia bazy żerowej. 4. Analiza występowania barier antropogenicznych oraz ich wpływu na populacje zwierząt drapieżnych na obszarze Parku i otuliny	Całosezonowy monitoring
6	Ochrona populacji bobra (Castor fiber)	1. Wzbogacanie bazy pokarmowej wpłynie korzystnie na zachowanie populacji bobra (Castor fiber) oraz na zasiedlane przez niego ekosystemy. 2. Utworzenie poletka dla uprawy i pielęgnacji sadzonek wierzby do zasilania poletek zgryzowych i regeneracji siedlisk łęgowych. 3. Ocena stanu populacji bobra (Castor fiber) na wytypowanych zbiornikach wodnych	Cały sezon, monitoring długoterminowy
7	Utrzymanie terenów otwartych oraz zabezpieczenie lęgów gatunków: 1) orlik krzykliwy (Aquila pomarina), 2) myszołów (Buteo buteo), 3) trzmielojad (Pernis apivorus), 4) pustułka (Falco tinnunculus)	Wykaszanie i wypas utrzymują strefy otwarte - miejsca żerowania ptaków drapieżnych. Wyznaczenie stref ochronnych wokół gniazd warunkuje ochronę lęgów. Brak takich działań wpłynie niekorzystnie na zachowanie populacji ptaków drapieżnych. Monitoring stanowi nieodzowny element koordynujący i warunkujący skuteczną ochronę gatunków	1. Nadzór -kwiecień-sierpień. 2. Koszenia i wypas - III kwartał
8	Poprawa warunków lęgowych, szczególnie w młodszych drzewostanach, ze względu na brak naturalnych schronień w postaci dziupli	Brak działań w tym zakresie może się przyczynić do spadku liczebności populacji dziuplaków	IV kwartał
9	Wspieranie niektórych gatunków ptaków w okresie zimy	Dokarmianie ptaków w rejonie siedzib ludzkich w okresie szczególnie ciężkich warunków zimowych jest działaniem posiadającym wpływ na zmniejszenie śmiertelność niektórych gatunków a także posiadającym duże walory edukacyjne	IV kwartał
10	Ograniczenie śmiertelności płazów na drogach	Brak odpowiednich zabezpieczeń w okresie wiosennym, szczególnie w miejscach o znacznym natężeniu ruchu, powoduje duże straty w populacjach płazów	Kwiecień - połowa czerwca
11	Poprawa warunków bytowania płazów i bezkręgowców wodnych	Oczyszczanie oczek wodnych (sztucznie tworzonych miejsc rozrodu płazów) warunkuje zachowanie odpowiednio licznych populacji. Zaniechanie zabiegów spowoduje utratę ważnych miejsc rozrodu	Koniec III kwartału
12	Likwidacja nielegalnego połowu pstrąga oraz szczególny nadzór w okresie niskiego stanu wód i w okresie tarła	Podstawą zachowania ichtiofauny jest systematyczny nadzór - jego brak powoduje nasilenie kłusownictwa	1. Sierpień-wrzesień - niżówki letnie. 2. Październik-listopad - tarło
13	Zabezpieczenie stanowisk dokumentacyjnych (loci typici) bezkręgowców	Nadzór nad stanowiskami dokumentacyjnymi jest jednym z istotniejszych zadań Parku. Brak działań w tym zakresie może doprowadzić do bezpowrotnej utraty takich miejsc	Czerwiec-sierpień
14	Zachowanie stanowisk rzadkich i endemicznych gatunków	Brak nadzoru nad stanowiskami rzadkich i endemicznych gatunków może doprowadzić do ich zniszczenia, szczególnie w przypadku stanowisk znajdujących się w sąsiedztwie ruchliwych szlaków (problem głównie w sezonie turystycznym)	Lipiec-wrzesień
15	Utrzymanie siedlisk rzadkich gatunków bezkręgowców	Koszenia zapobiegają zarastaniu stanowisk rzadkich gatunków bezkręgowców. Brak takich działań może doprowadzić do zaniku siedlisk, w skrajnych przypadkach do utraty chronionego bądź rzadkiego gatunku	III kwartał
16	Ochrona rzadkiej regionalnej rasy konia huculskiego	Brak działań może spowodować zanik cennych linii genetycznych ważnych dla zachowawczej hodowli konia huculskiego w Polsce. Spowoduje również ograniczenie wypasu zbiorowisk nieleśnych	Cały sezon

Przewidziane do wykonania zadania ochronne przyczynią się do zachowania walorów przyrodniczo-krajobrazowych Parku oraz renaturalizacji zniekształconych siedlisk i ekosystemów, w tym także do poprawy i zachowania stanu siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt będących przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000.

Podejmowane działania ochronne nie będą miały negatywnego wpływu na wyszczególnione w zarządzeniu przedmioty ochrony dla obszaru PLC18001 Bieszczady. Zakłada się, iż zaplanowane działania ochronne przyczynią się do poprawy stanu ochrony i zachowania wyszczególnionych gatunków flory i fauny oraz siedlisk przyrodniczych. W aktualnie procedowanym projekcie rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie planu ochrony dla Parku zostaną w sposób szczegółowy ujęte działania ochronne i monitoringowe w odniesieniu do przedmiotów ochrony w integralnym z obszarem Parku obszarze Natura 2000. Plan ochrony Parku stanie się zarazem w tym względzie planem ochrony dla obszaru PLC18001 Bieszczady.

Podejmowane działania przyczynią się także do utrzymania w należytym stanie infrastruktury technicznej, jaką dysponuje Park.

Realizacja zadań ochronnych określonych w załącznikach do zarządzenia może być dostosowana do konieczności usuwania negatywnych skutków zjawisk żywiołowych w Parku.

¹ Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 248, poz. 1493 i Nr 284, poz. 1671).

² Załącznik nr 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 zarządzenia z dnia 27 marca 2014 r. (Dz.Urz.MŚ.2014.27) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 marca 2014 r.

³ Zagrożenia uszeregowano od najistotniejszego.

⁴ Zagrożenia uszeregowano od najistotniejszego.

⁵ Zagrożenia uszeregowano od najistotniejszego.

⁶ Zagrożenia uszeregowano od najistotniejszego.

⁷ Załącznik nr 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 zarządzenia z dnia 27 marca 2014 r. (Dz.Urz.MŚ.2014.27) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 marca 2014 r.

⁸ Załącznik nr 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 zarządzenia z dnia 27 marca 2014 r. (Dz.Urz.MŚ.2014.27) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 marca 2014 r.

⁹ Załącznik nr 5 zmieniony przez § 1 pkt 4 zarządzenia z dnia 27 marca 2014 r. (Dz.Urz.MŚ.2014.27) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 27 marca 2014 r.