Wyrok z dnia 21 grudnia 2001 r. w sprawie z odwołania P.S. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. akt XVII Ama 27/01.
Dz.Urz.UOKiK.2002.1.49
Akt indywidualnyWYROK
z dnia 12 grudnia 2001 r.
w sprawie z odwołania P.S. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Antymonopolowy po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2001 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania P.S. przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wymierzenie kary pieniężnej na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 20.12.2000 r. Nr RPZ-23/2000
2. zasądza od P.S. na rzecz Skarbu Państwa - Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę 1.000 zł (jeden tysiąc złotych) tytułem kosztów postępowania.
UZASADNIENIE
Decyzją Nr RPZ-23/2000 z dnia 20 grudnia 2000 r. pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (zwany dalej Prezesem UOKiK lub organem antymonopolowym) nałożył na Prezesa Zarządu Jeronimo Martins Dystrybucja Sp. z o.o. w Poznaniu (dalej zwanej Spółką) P.S. - powoda w sprawie niniejszej - karę pieniężną w kwocie 6.264,93 złote z tytułu niewykonania obowiązku udzielenia danych i informacji na wezwanie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatury w Poznaniu z dnia 7 listopada 2000 r., doręczone stronie 14 listopada 2000 r.
Wydając powyższą decyzję pozwany organ antymonopolowy ustalił i zważył, co następuje:
W czerwcu 2000 r. organ antymonopolowy wszczął postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia, czy nie zachodzą podstawy do postawienia Spółce zarzutu naruszenia art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (Dz. U. Nr 52, poz. 547), zwanej dalej ustawą o przeciwdziałaniu (...), tj. o nadużywanie pozycji dominującej na lokalnym rynku sklepów dyskontowych i hal hurtowych poprzez nieuczciwe oddziaływanie na kształtowanie cen odsprzedaży cukru granulowanego, w celu eliminacji konkurentów w prowadzonych jednostkach handlowych: hurtowni Eurocash w Ełku i Dyskontu Spożywczego "Biedronka" nr 0674 w Piszu.
W dniu 21 sierpnia 2000 r. organ antymonopolowy wezwał Spółkę do złożenia wyjaśnień, w szczególności podania stopnia samodzielności poszczególnych kanałów jej dystrybucji oraz zasad kształtowania cen cukru we wskazanych jednostkach handlowych.
Prezes UOKiK uznając odpowiedź nadesłaną przez Spółkę we wrześniu 2000 r. za "nie wyczerpującą istoty sprawy" dwukrotnie wezwał Spółkę do uzupełnienia jej w terminie 14 dni, z jednoczesnym pouczeniem o możliwości nałożenia kary pieniężnej w razie jego uchybienia (pismem z 11 września 2000r., doręczonym 14 września 2000 r. oraz pismem z 11 października 2000 r. doręczonym 12 października).
Wobec braku wyjaśnień - organ antymonopolowy wszczął z urzędu w dniu 23 października 2000 r. postępowanie administracyjne przeciwko P.S. - Prezesowi Zarządu powodowej Spółki w sprawie nałożenia kary pieniężnej na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 1 Ustawy o przeciwdziałaniu (...) za nieterminowe udzielanie informacji.
Odpowiedź na pismo z 11 października 2000 r. wpłynęła do organu antymonopolowego w dniu 30 października 2000 r.
7 listopada 2000 r. Prezes UOKiK zwrócił się do Spółki o dalsze uzupełnienie wyjaśnień przez określenie źródeł zaopatrzenia w cukier granulowany wskazanych jednostek handlowych, wielkości zakupu oraz stanów zapasu cukru na koniec miesięcy kwiecień -wrzesień 2000 r. - w terminie 21 dni.
Powyższe pismo doręczono Spółce 14 listopada 2000 r. Do dnia 19 grudnia 2000 r. Spółka nie udzieliła żadnych informacji organowi antymonopolowemu, nie zwróciła się również o przedłużenie wyznaczonego 21-dniowego terminu.
Prezes UOKiK uznał, iż wobec powyższego w sprawie znajduje zastosowanie art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu (...) stanowiący, iż gdy osoba kierująca przedsiębiorcą nie wykonuje decyzji wydanych na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu (...) i wyroków sądów, Prezes UOKiK może wydać decyzję nakładającą na nią karę pieniężną do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Karze pieniężnej, o której mowa, może podlegać osoba kierująca przedsiębiorcą za nieudzielenie danych i informacji na żądanie Prezesa UOKiK bądź jeżeli dane te i informacje są nierzetelne.
Wymierzając Prezesowi powodowej Spółki - P.S., karę w wysokości 6.264,93 złote organ antymonopolowy kierował się postanowieniami art. 2 pkt 9 ustawy o przeciwdziałaniu (...), w rozumieniu którego "przeciętne wynagrodzenie" to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego dzień wydania decyzji Prezesa UOKiK, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS z 13 października 2000 r. (M.P. z 2000 r. Nr 33, poz. 689) wynagrodzenie, o którym mowa, wynosiło we wrześniu 2000 r. 2.088,31 złotych. Kara wymierzona w postępowaniu administracyjnym w niniejszej sprawie wynosi zatem trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i w ocenie organu antymonopolowego została nałożona w "dolnych jej granicach". Ma ona "charakter dyscyplinujący i ma jedynie nakłonić Spółkę do terminowego realizowania wezwań Urzędu w przyszłości".
Prezes UOKiK podkreślił, iż kara z art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu (...) ma charakter fakultatywny i o celowości jej nałożenia w każdym przypadku - również w przedmiotowej sprawie - decyduje Prezes UOKiK, mając na względzie przede wszystkim stopień zawinienia adresata decyzji oraz szkodliwość zarzucanego mu czynu. Postępowanie Spółki "nie znajdowało żadnego usprawiedliwienia, a jej wina była oczywista i polegała na świadomym unikaniu złożenia danych i materiałów, bez których Urząd nie mógł zakończyć merytorycznie sprawy". Niezależnie od tego termin 21 dni wyznaczony Spółce był odpowiedni, uwzględniał bowiem czas niezbędny na spełnienie nałożonego na nią obowiązku.
Biorąc powyższe pod uwagę Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów działając na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów w decyzji z dnia 20 grudnia 2000 r. (Nr RPZ-23/2000) nałożył na Prezesa Zarządu powodowej Spółki - P.S. karę pieniężną w wysokości 6.264,93 złote z tytułu niewykonania obowiązku udzielenia danych i informacji na wezwanie Prezesa UOKiK z dnia 7 listopada doręczone stronie w dniu 14 listopada 2000 r.
Od tej decyzji odwołał się Prezes Spółki wnosząc o jej uchylenie w całości i zarzucając organowi antymonopolowemu błędne przyjęcie, że Spółka nie udzielała żądanych danych i informacji oraz oparcie postępowania na nie udowodnionym założeniu, że posiada ona pozycję dominującą na rynku.
Odwołujący się w szczególności podnosił, iż - w odpowiedzi na pisma Prezesa UOKiK z 21 sierpnia i 11 września 2000 r. - pismami z 4 września i 5 października 2000 r. "udzielił żądanych informacji, których zakres był zgodny z pytaniami Prezesa UOKiK".
W ocenie odwołującego się zakres danych i informacji żądanych przez Prezesa UOKiK w piśmie z dnia 7 listopada 2000r. nie ma uzasadnienia w przedmiotowej sprawie, tym bardziej, iż organ antymonopolowy założył "bez przeprowadzania jakiegokolwiek postępowania", iż odwołujący się posiada pozycję dominującą w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu (...).
Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje.
Jest w sprawie niniejszej okolicznością niesporną, iż pismem z dnia 7 listopada 2000 r. doręczonym Spółce 14 listopada 2000 r. została ona po raz kolejny zobowiązana przez organ antymonopolowy do złożenia w terminie 21 dni uzupełniających danych i informacji niezbędnych dla prowadzenia i Spółka została jednocześnie uprzedzona o możliwości nałożenia kary pieniężnej w razie uchybienia temu terminowi.
Zaskarżoną decyzją na odwołującego się nałożona została kara, o której mowa, z tytułu niewykonania obowiązku udzielenia informacji na wezwanie organu w wyznaczonym terminie - zgodnie z cytowanym wyżej art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu (...).
Jak wiadomo, w dniu 1 kwietnia 2001 r. weszła w życie ustawa z dnia z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319), zwana dalej ustawą o ochronie konkurencji (...), która z mocy art. 117 uchyliła ustawę o przeciwdziałaniu (...).
Z kolei zgodnie z przepisem art. 113 ustawy o ochronie konkurencji (...) jej postanowienia stosuje się do postępowań wszczętych na podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu (...) (zasada bezpośredniego działania ustawy nowej), a zatem również do postępowania w sprawie niniejszej.
Jednakże treść art. 16 ustawy o przeciwdziałaniu (...) w całości pokrywa się z treścią art. 103 ustawy o ochronie konkurencji (...), zatem rozważania Prezesa UOKiK z zaskarżonej decyzji pozostają w pełni aktualne w zmienionym stanie prawnym.
Należy podkreślić, iż organ antymonopolowy w sposób właściwy skorzystał z możliwości wymierzenia kary. Kara pieniężna, o której mowa w art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu (...) ma charakter fakultatywny. Celowość jej wymierzenia oraz wysokość (ograniczona maksymalną wysokością 10 - krotnego przeciętnego wynagrodzenia...) zależy od uznania Prezesa UOKiK po rozważeniu okoliczności konkretnego przypadku, w szczególności stopnia zawinienia oraz szkodliwości zarzucanego czynu.
W niniejszej sprawie wszystkie te okoliczności zostały szczegółowo rozważone. Kara, która ma spełniać funkcję dyscyplinującą i mobilizującą na przyszłość do "terminowego realizowania wezwań Urzędu" - została zdaniem Sądu wymierzona w wysokości adekwatnej do celu, o którym mowa (trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia).
Sąd Antymonopolowy podzielił ponadto stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym problem posiadania przez powodową Spółkę pozycji dominującej nie ma związku z wymierzoną karą. Wbrew twierdzeniom odwołującego się zaskarżona decyzja nie została oparta na "nie udowodnionym założeniu, że Spółka posiada pozycję dominującą na rynku". Kwestia ta nie była bowiem ani przedmiotem, ani przesłanką decyzji, która sankcjonowała wyłącznie naruszenie obowiązku udzielania danych i informacji na żądanie Prezesa UOKiK.
W tym stanie rzeczy Sąd Antymonopolowy działając na podstawie art. 47931 § 1 Kpc oddalił odwołanie, gdyż nie znalazł podstaw do jego uwzględnienia.[...]