Wyrok z dnia 20 sierpnia 2001 r. w sprawie z odwołania Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych w Katowicach przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. akt. XVII Ama 115/00.
Dz.Urz.UOKiK.2001.3.124
Akt indywidualnyWYROK
z dnia 20 sierpnia 2001 r.
w sprawie z odwołania Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych w Katowicach przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
(Sygn. akt XVII Ama 115/00)
2. zasądza od Skarbu Państwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na rzecz Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych w Katowicach kwotę 1.900 zł (jeden tysiąc dziewięćset) tytułem kosztów postępowania.
UZASADNIENIE
Decyzją Nr RKT 28/2000 z dnia 15.09.2000 r. pozwany Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów po przeprowadzeniu postępowania wszczętego na wniosek zainteresowanej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Katowicach stwierdził stosowanie przez powoda Śląską Regionalną Kasę Chorych i nakazał zaniechanie praktyk monopolistycznych polegających na nadużywaniu pozycji monopolistycznej w zakresie zawierania i finansowania umów o udzielenie świadczeń zdrowotnych na rzecz ubezpieczonych na terenie województwa śląskiego poprzez ustalanie warunków konkursu ofert na zawierania umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych w taki sposób, że świadczenia pielęgniarek/położnych środowiskowo rodzinnych włączono w skład indywidualnej lub grupowej praktyki lekarza rodzinnego w ramach podstawowej opieki zdrowotnej i nie przewidziano w tym zakresie możliwości zawierania umów z grupowymi i indywidualnymi praktykami pielęgniarek/położnych środowiskowo rodzinnych, co oznaczało wyeliminowanie tej grupy zawodowej z konkursu.
Rozpoznając odwołanie Sąd Antymonopolowy zważył, co następuje:
Z treści art. 24 ust. 1 z dnia 15.12.2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319) jednoznacznie wynika, że Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów (analogicznie art. 17 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów).
Równocześnie ustawa nie nadaje statusu organu administracji państwowej samemu urzędowi i jego delegaturom. Stanowią one jedynie instytucję, przy pomocy, której organ administracji realizuje swoje zadania. Analogiczne uregulowanie prawne zawierał art. 17 ust. 2 obowiązującej w dacie wydania decyzji ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 547 ze zm.). Przepis art. 479 Kpc nie stanowi normy kompetencyjnej i w związku z tym, nie może być uważany za upoważnienie do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów przez delegatury UOKiK. Upoważnienia takiego nie zawiera również przepis art. 28 ust. 5 ustawy z 15.12.2000 r., bowiem załatwianie spraw nie jest tożsame z wydawaniem decyzji administracyjnych, które ma prawo wydawać organ, któremu przepis nadał status organu administracji. Żaden przepis nie przyznał ani w stanie prawnym obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji ani w obecnym, statusu organu administracji delegaturom UOKiK. Delegatury posiadały status organu administracji do 1 października 1996 r. i utraciły go na podstawie art. 32 pkt 7 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zmianie niektórych ustaw normujących funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej (Dz. U. z 1996 r. Nr 106, poz. 496).
Art. 107 § 1 Kpc wymienia elementy, które musi zawierać decyzja administracyjna. Są to: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.
Decyzja Nr RKT-28/2000 z dnia 15.07.2000 r. nie zawiera wszystkich wymienionych elementów, co słusznie podnosi powód. W szczególności nie zawiera ona oznaczenia organu administracji publicznej ani podpisu z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji. Dyrektor Delegatury podpisany pod decyzją nie ma, bowiem prawa samodzielnego podpisywania decyzji administracyjnych, bowiem nie pełni on funkcji organu. Może on jedynie działać z umocowania osoby pełniącej funkcję organu, jednak w tym przypadku fakt działania z umocowania osoby uprawnionej do działania przez osobę podpisaną pod decyzją musi być wyraźnie zaznaczony (vide Wyrok SN z 28.06.2000 r. sygn. III RN 189/99 opubl. OSNAP Nr 2/2001, poz. 248). Brak elementów istotnych decyzji powoduje jej nieważność (art. 156 § 1 pkt 2 Kpa).
Zważyć również należało, że ewentualne zaniechanie stosowania praktyki monopolistycznej nie jest przeszkodą dla wydania decyzji stwierdzającej jej stosowanie i zakazującej jej stosowania. Wynika to z treści art. 21 ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów (Dz. U. z 1999 r. Nr 52, poz. 547 ze zm.).
Art. 113 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów jest wprawdzie nieprecyzyjny stanowi, że postępowania wszczęte na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów prowadzi się na podstawie przepisów niniejszej ustawy. Przepis ten nie określa w sposób wyraźny czy chodzi jedynie postępowania administracyjne prowadzone przez organ antymonopolowy czy też dotyczy to również postępowań odwoławczych.
Zdaniem Sądu Antymonopolowego treść dokonanych zmian nie pozostawia wątpliwości, że do postępowań odwoławczych zawisłych przed datą wejścia w życie ustawy dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów stosuje się przepisy dotychczasowe. Dokonana zmiana dotyczyła m.in. treści dotychczasowego art. 47934 Kpc regulującego zakres wniosków odwołania, a więc jego elementu istotnego, znosząc w zastępującym go przepisie art. 47934 § 2 Kpc możliwość żądania uchylenia decyzji.
Powyższa zmiana odnosiłaby się zatem ze skutkiem wstecznym do zawisłych już postępowania odwoławczych, zmuszając stronę do zmiany żądania prawidłowo zgłoszonego w dacie wniesienia odwołania.
Ponieważ stosowanie prawa z mocą wsteczną jest niedopuszczalne w świetle art. 88 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, należy uznać, że art. 113 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów odnosi się jedynie do wszczętych postępowań administracyjnych, zaś zawisłe przed dniem 1.04.2001 r. odwołania toczą się według dotychczasowych przepisów.
Z tych względów zaskarżoną decyzję należało uchylić (art. 47934 § 2 Kpc). [...]