Wprowadzenie do użytku służbowego "Wytycznych Ministra Obrony Narodowej do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Dzienniki resortowe

Dz.Urz.MON.2004.12.135

Akt utracił moc
Wersja od: 15 października 2004 r.

DECYZJA Nr 289/MON/PSSS
MINISTRA OBRONY NARODOWEJ
z dnia 28 września 2004 r.
w sprawie wprowadzenia do użytku służbowego "Wytycznych Ministra Obrony Narodowej do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej"

Departament Wychowania i Promocji Obronności

Na podstawie § 1 pkt 7 lit. c, d, e i § 2 pkt 14 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. Nr 94, poz. 426) oraz § 3 pkt 4 lit. a zarządzenia Nr 2/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 stycznia 2004 r. w sprawie rozszerzenia zakresu czynności osób zajmujących kierownicze stanowiska Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON Nr 1, poz. 2), w celu określenia zasad organizacyjnych, treści, form i metod kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz zapewnienia właściwej jego realizacji, ustala się, co następuje:

1.
Wprowadza się do użytku służbowego "Wytyczne Ministra Obrony Narodowej do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej", stanowiące załącznik do decyzji.
2.
Traci moc decyzja Nr 149/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 września 1995 r. w sprawie określenia treści, form i metod kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Rozk. MON poz. 138).
3.
Decyzja wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

Wytyczne

Ministra Obrony Narodowej do kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

Rozdział  1

Wstęp

Kształcenie obywatelskie jest integralną częścią oddziaływań wychowawczych i informacyjnych realizowanych w jednostkach (instytucjach) wojskowych, których celem jest przygotowanie żołnierzy do odpowiedzialnego i sumiennego wykonywania zadań służbowych w kraju i poza jego granicami, określonych w konstytucyjnych zasadach funkcjonowania demokratycznego państwa, rocie przysięgi wojskowej oraz innych obowiązujących aktach prawnych.

Udział w kształceniu obywatelskim jest służbową powinnością każdego żołnierza w trakcie pełnienia służby w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakowo ważne wychowawczo jest programowe oddziaływanie na żołnierzy poprzez dobór odpowiednich celów edukacyjnych, organizację i sprawny przebieg szkolenia oraz warunki służby w jednostce (instytucji) wojskowej.

Szczególną rolę w kształceniu obywatelskim spełniają jego organizatorzy i prowadzący, ich postawa w służbie, wiedza ogólna i humanistyczna oraz kompetencje zawodowe do kierowania i przewodzenia zespołami ludzkimi.

Rozdział  2

Zasady organizacyjne kształcenia obywatelskiego

1.
Programowe kształcenie obywatelskie jest odrębnym przedmiotem szkoleniowym, które składa się z zagadnień i tematów z różnych dziedzin wiedzy, ważnych z punktu widzenia potrzeb państwa i jego obronności.
2.
Zasadniczym celem kształcenia obywatelskiego żołnierzy jest:
1)
ugruntowanie świadomości obronnej;
2)
zrozumienie polskiej racji stanu i interesów narodowych;
3)
pełna akceptacja gotowości do ponoszenia ofiar i dobrowolnych ograniczeń dla ochrony i obrony najwyższych wartości - niepodległości, suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz wolności obywatelskich;
4)
ukształtowanie pozytywnych postaw współdziałania sojuszniczego.
3.
Dowódca jednostki (instytucji) wojskowej odpowiada za organizację i przebieg kształcenia obywatelskiego.
4.
Dowódca jednostki (instytucji) wojskowej na wniosek szefa sekcji personalno-wychowawczej (osoby odpowiedzialnej za kształcenie obywatelskie) ustala i zatwierdza program kształcenia obywatelskiego, wyznacza wykładowców spośród oficerów społeczno-wychowawczych, oficerów sztabu, dowódców pododdziałów oraz podoficerów (tylko w grupach podoficerów i szeregowych zawodowych), posiadających stosowne predyspozycje oraz odpowiednie przygotowanie merytoryczne i dydaktyczne (ukończone studia z zakresu m.in. pedagogiki, politologii, socjologii, historii).
5.
Podstawę planowania zajęć i formułowania tematów stanowią załączniki do Wytycznych z tematami obowiązkowymi dla poszczególnych korpusów osobowych.
6.
W procesie planowania zajęć dopuszczalne jest także realizowanie tematów do wyboru, uwzględniających specyfikę jednostki, związku taktycznego i rodzaju Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zwanych dalej "Siłami Zbrojnymi".
7.
Tematyka zajęć kształcenia obywatelskiego jest opracowana w formie planu przez szefa sekcji personalno-wychowawczej, a w przypadku braku takiego stanowiska w jednostce (instytucji) wojskowej, przez żołnierza zawodowego odpowiedzialnego za kształcenie obywatelskie. Plan akceptuje dowódca jednostki.
8.
W procesie kształcenia obywatelskiego należy odwoływać się do:
1)
wartości konstytucyjnych - wolności i praw obywatelskich, reguł państwa prawa, poszanowania własności, wartości ustroju demokratycznego, idei samorządności, sprawiedliwości społecznej, niepodległości i suwerenności państwa;
2)
tradycji narodowych i oręża polskiego;
3)
dorobku cywilizacyjnego oraz osiągnięć nauki i kultury polskiej;
4)
uniwersalnych wartości leżących u podstaw cywilizacji europejskiej, w szczególności: wolności, równości, sprawiedliwości, pokoju, prawdy;
5)
zasad etyki i honoru żołnierza.

Rozdział  3

Kształcenie obywatelskie żołnierzy zawodowych

1.
Podstawową formą kształcenia obywatelskiego żołnierzy zawodowych jest udział w seminariach, zgodnie z rocznymi planami szkolenia uzupełniającego żołnierzy zawodowych, w wymiarze:
1)
oficerowie - 8 godzin w roku (2 godziny w kwartale);
2)
podoficerowie - 20 godzin w roku (2 godziny w miesiącu, oprócz lipca i sierpnia);
3)
szeregowi zawodowi - 20 godzin w roku (2 godziny w miesiącu oprócz lipca i sierpnia).
2.
Wykaz tematów obligatoryjnie realizowanych w czasie zajęć z kształcenia obywatelskiego dla poszczególnych korpusów osobowych żołnierzy zawodowych określa załącznik Nr 1.
3.
Podstawową jednostką dydaktyczną jest godzina zajęć (45 minut).
4.
Do prowadzenia zajęć seminaryjnych z oficerami zaprasza się (w miarę możliwości) osoby będące specjalistami w danej problematyce, zarówno ze środowiska wojskowego, jak i cywilnego. Honoraria dla prelegentów wypłaca się ze środków finansowych jednostki (instytucji) wojskowej, przewidzianych na zadania zlecone.
5.
W jednostkach i instytucjach nieposiadających etatowych oficerów społeczno-wychowawczych, dowódca powierza prowadzenie zajęć innym oficerom, posiadającym stosowną wiedzę i przygotowanie metodyczne.
6.
Prowadzenie zajęć z podoficerami i szeregowymi zawodowymi można powierzyć podoficerom spełniającym wymogi, określone w zasadach organizacyjnych kształcenia obywatelskiego.
7.
Żołnierze zawodowi uczestniczą w kształceniu obywatelskim zgodnie z przynależnością do korpusu osobowego.
8.
Żołnierze rezerwy, odbywający ćwiczenia wojskowe, powinni brać udział w zajęciach kształcenia obywatelskiego, zgodnie z programem szkolenia, w zależności od przynależności do korpusu osobowego.
9.
Terminy i czas zajęć z kształcenia obywatelskiego zamieszczane są w planach szkolenia uzupełniającego kadry.
10.
Kandydaci na żołnierzy zawodowych oraz studenci i absolwenci szkół wyższych w czasie przeszkolenia wojskowego realizują tematykę z zakresu wiedzy obywatelskiej zgodnie z planami i programami nauki uczelni, szkół wojskowych i ośrodków szkolenia.

Rozdział  4

Kształcenie obywatelskie żołnierzy zasadniczej służby wojskowej

1.
Kształcenie obywatelskie żołnierzy zasadniczej służby wojskowej oraz żołnierzy nadterminowej zasadniczej służby wojskowej należy prowadzić z wykorzystaniem zróżnicowanych metod nauczania, np. dyskusji, pogadanek, wykładów oraz innych uzupełniających form, takich jak: zwiedzanie sal tradycji, muzeów, miejsc upamiętnionych walką i martyrologią narodu polskiego, pokazy filmów, podróże historyczno-wojskowe, wycieczki krajoznawcze, wizyty w instytucjach administracji państwowej i samorządowej, spotkania z weteranami oraz ludźmi nauki i kultury, itp.
2.
Żołnierze rezerwy odbywający ćwiczenia wojskowe powinni brać udział w zajęciach z kształcenia obywatelskiego, zgodnie z programem szkolenia jednostki wojskowej.
3.
Formy pozaaudytoryjne kształcenia obywatelskiego - realizowane w czasie wolnym - rozliczane są poprzez zsumowanie czasu przeznaczonego jedynie na efektywne zajęcia (np. zwiedzanie muzeum, zajęcia na polu bitewnym itp.) - w układzie rocznym.
4.
Żołnierze zasadniczej służby wojskowej powinni mieć zapewnione nie mniej niż 8 godzin zajęć kształcenia obywatelskiego w miesiącu. W związku ze stopniowym skracaniem wymiaru zasadniczej służby wojskowej, ilość godzin przeznaczonych na kształcenie obywatelskie wynosi:
1)
w trakcie 11 miesięcznej służby wojskowej - 88 godzin zajęć;
2)
w trakcie 10 miesięcznej służby wojskowej - 80 godzin zajęć;
3)
w trakcie 9 miesięcznej służby wojskowej - 72 godziny zajęć.
5.
Wykaz tematów obligatoryjnie realizowanych w czasie zajęć z kształcenia obywatelskiego dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej, określa załącznik Nr 2.
6.
Podstawową jednostką dydaktyczną (rozliczeniową) są zajęcia w wymiarze 2 godzin lekcyjnych (2 x 45 min.).
7.
Grupy kształcenia obywatelskiego dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej, liczące maksymalnie 40 osób, należy tworzyć na szczeblu pododdziału.
8.
Terminy i czas zajęć z kształcenia obywatelskiego zamieszczane są w planach zasadniczych przedsięwzięć oraz tygodniowych planach szkolenia (na okrętach Marynarki Wojennej - w dziennikach szkolenia oraz tygodniowych planach szkolenia).
9.
Godziny wychowawcze, przeznaczone do dyspozycji dowódcy, należy realizować dwa razy w miesiącu po 1 godzinie, co dwa tygodnie w formie np.: pogadanki lub informacji bieżącej dotyczącej działalności profilaktyczno-wychowawczej. Godziny te należy uwzględniać w miesięcznych i tygodniowych planach szkolenia.
10.
Liczba godzin wychowawczych przeznaczonych do dyspozycji dowódcy jest niezależna od limitu przeznaczonego na programowe kształcenie obywatelskie i wynosi odpowiednio:
1)
w trakcie 11 miesięcznej służby wojskowej - 22 godziny;
2)
w trakcie 10 miesięcznej służby wojskowej - 20 godzin;
3)
w trakcie 9 miesięcznej służby wojskowej - 18 godzin.
11.
W zależności od zapotrzebowania środowisk wojskowych możliwe jest organizowanie zajęć blokowych, ale tylko w przypadku stosowania zróżnicowanych form i metod przekazu.
12.
Dopuszcza się możliwość rezygnacji z prowadzenia zajęć z kształcenia obywatelskiego w okresie rocznej obsługi sprzętu. Zajęcia zaległe należy zrealizować w innym terminie. Decyzję o sposobie i czasie realizacji tych zajęć podejmuje dowódca jednostki wojskowej.
13.
Zasadniczą formą upowszechniania tradycji oręża polskiego powinien być pobyt żołnierzy, w zależności od miejsca stacjonowania jednostki wojskowej, w miejscach będących symbolami tradycji narodu polskiego, np.:
1)
w Warszawie - zwiedzanie Grobu Nieznanego Żołnierza, Muzeum Wojska Polskiego, Zamku Królewskiego i Belwederu;
2)
w Krakowie - zwiedzanie Zamku Królewskiego na Wawelu, Starego Miasta, Kopca Tadeusza Kościuszki, Kopca Józefa Piłsudskiego oraz Oleandrów;
3)
w Trójmieście - zwiedzanie Westerplatte, Poczty Polskiej w Gdańsku, Starego Miasta i Ratusza Gdańskiego, Katedry w Oliwie oraz Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni;
4)
w Poznaniu i Gnieźnie - zwiedzanie Katedry, Starego Miasta i Cytadeli w Poznaniu oraz Katedry Gnieźnieńskiej;
5)
we Wrocławiu - zwiedzanie Rynku Starego Miasta, Ostrowa Tumskiego, Muzeum Narodowego, Panoramy Racławickiej oraz zamków np. w Książu, Grodnie, Bolkowie;
6)
w innych miejscach, które obrazują tradycję, historię i martyrologię narodu polskiego.
14.
Za logistyczną stronę organizacji przejazdu i pobytu żołnierzy odpowiedzialny jest dowódca jednostki wojskowej. Za oprawę ceremonialną pobytu, opracowanie i realizację planu zwiedzania obiektów, w tym zabezpieczenie obsługi przez merytorycznie przygotowanych przewodników, odpowiedzialnymi są:
1)
w Warszawie - dyrektor Domu Wojska Polskiego oraz dyrektor Muzeum Wojska Polskiego (podczas zwiedzaniu tej instytucji);
2)
w Krakowie - kierownik Klubu 2 Korpusu Zmechanizowanego;
3)
w Trójmieście - kierownik Klubu Marynarki Wojennej;
4)
w Poznaniu i Gnieźnie - kierownik Klubu Garnizonowego w Poznaniu;
5)
we Wrocławiu - kierownik Klubu Śląskiego Okręgu Wojskowego.

Rozdział  5

Działalność instruktorsko-metodyczna

1.
Żołnierzy wyznaczonych do prowadzenia kształcenia obywatelskiego należy objąć systematyczną pomocą instruktorsko-metodyczną. Celem tej pomocy jest wzbogacanie ich wiedzy, rozwijanie umiejętności metodycznych, a także wymiana i upowszechnianie doświadczeń.
2.
Podstawowymi formami pracy instruktorsko-metodycznej w zakresie kształcenia obywatelskiego są:
1)
konferencje metodyczne - połączone z okresową oceną kształcenia obywatelskiego w podległych jednostkach (instytucjach) wojskowych;
2)
instruktaże;
3)
pomoc indywidualna.
3.
Konferencje metodyczne służące wzbogacaniu wiedzy i doskonaleniu umiejętności pedagogicznych wykładowców kształcenia obywatelskiego powinny być organizowane przez:
1)
Departament Wychowania i Promocji Obronności MON - dla jednostek bezpośrednio podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanych - 1 raz w roku;
2)
dowódców rodzajów Sił Zbrojnych i Dowódcę Garnizonu Warszawa - dla szefów oddziałów społeczno-wychowawczych, szefów wydziałów społeczno-wychowawczych korpusów, okręgów wojskowych i flotylli (równorzędnych), szefów sekcji personalno-wychowawczych podporządkowanych jednostek wojskowych, szefów sekcji społeczno-wychowawczych Akademii Marynarki Wojennej, Wyższych Szkół Oficerskich, Centrów i Ośrodków Szkolenia - 1 raz w roku;
3)
dowódców korpusów (SP), okręgów wojskowych - dla szefów wydziałów personalno-wychowawczych, szefów sekcji społeczno-wychowawczych związków taktycznych (równorzędnych), dowódców i szefów sekcji personalno-wychowawczych jednostek bezpośredniego podporządkowania oraz oficerów i podoficerów prowadzących zajęcia z kształcenia obywatelskiego w oddziałach Żandarmerii Wojskowej (oficerowie ci biorą udział w konferencjach organizowanych przez okręgi wojskowe) 1 raz w roku,
4)
dowódców związków taktycznych (równorzędnych), Flotylli - dla szefów sekcji personalno-wychowawczych, oficerów społeczno-wychowawczych oraz pozostałych wykładowców prowadzących zajęcia z kształcenia obywatelskiego - 2 razy w roku.
4.
Instruktaże są formą przygotowania wykładowców kształcenia obywatelskiego do przeprowadzenia konkretnych zajęć. Organizuje je dowódca jednostki wojskowej w wymiarze 2 godzin - 1 raz w miesiącu. Instruktaże prowadzi szef sekcji personalno-wychowawczej, a w przypadku braku takiego stanowiska w jednostce (instytucji), wyznaczony żołnierz zawodowy odpowiedzialny za kształcenie obywatelskie w jednostce wojskowej. Osoby te mają obowiązek prowadzenia dziennika przeprowadzonych konferencji metodycznych i instruktaży do zajęć.

Oficerowie prowadzący zajęcia seminaryjne z oficerami uczestniczą w instruktażach co drugi miesiąc.

Rozdział  6

Rozliczanie kształcenia obywatelskiego

1.
Działalność rozliczeniowo-zadaniową w zakresie kształcenia obywatelskiego organizują dowódcy jednostek w formie nadzoru służbowego. Ocenie podlega poziom zdobytej wiedzy, systematyczność zajęć, frekwencja oraz stan wykorzystywanej bazy dydaktyczno-metodycznej.
2.
Wykładowcy kształcenia obywatelskiego mają obowiązek oceniania poziomu wiedzy uczestników zajęć, według ogólnie przyjętych zasad.
3.
W trakcie inspekcji wojskowych i kontroli kompleksowych, efekty realizacji zajęć ocenia się przez pryzmat wyników uzyskanych ze sprawdzianów, cech moralno-bojowych i postaw obywatelskich żołnierzy. Kontroli podlega wiedza żołnierzy zdobyta w trakcie zajęć realizowanych podczas kształcenia obywatelskiego, organizacja kształcenia, działalność instruktorsko-metodyczna, frekwencja podczas zajęć, stan bazy dydaktyczno-metodycznej i jej wykorzystanie oraz współpraca ze środowiskiem lokalnym. W czasie kontroli ocenia się również stosunek żołnierzy do tradycji oręża polskiego, w tym stan wiedzy żołnierzy z historii i tradycji jednostki, stan bazy służącej ich kultywowaniu (w tym prowadzenie kroniki lub opracowanie zarysu historii jednostki) oraz jej wykorzystanie w działalności społeczno-wychowawczej.
4.
Dokonując oceny kształcenia obywatelskiego w czasie inspekcji i kontroli, przeprowadza się sprawdziany, w formie ustnej lub pisemnej, z wybranych zagadnień jakie zostały zrealizowane w trakcie zajęć. Tematyka ta powinna być zgodna z tematami zawartymi w załącznikach do wytycznych.
5.
Jednostką organizacyjną, właściwą w zakresie nadzorowania, programowania, koordynowania i oceny kształcenia obywatelskiego jest Departament Wychowania i Promocji Obronności MON.
6.
Departament Wychowania i Promocji Obronności dokonuje:
1)
rocznej oceny efektywności kształcenia obywatelskiego w Siłach Zbrojnych RP (załącznik Nr 3), którą przedstawia Ministrowi Obrony Narodowej za pośrednictwem Podsekretarza Stanu ds. Społecznych;
2)
okresowego opracowania i rozesłania do dowództw rodzajów Sił Zbrojnych RP, Dowództwa Garnizonu Warszawa i Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej wykazu tematów zawartych w załącznikach według następujących zasad:
a)
tematy zajęć dla żołnierzy zawodowych - 1 raz w roku w terminie do 30 września,
b)
tematy zajęć dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej - 1 raz na dwa lata w terminie do 30 września.

Załącznik Nr 1

Tematyka zajęć seminaryjnych dla oficerów oraz zajęć dla podoficerów i szeregowych zawodowych realizowana obligatoryjnie

A.
Tematyka zajęć seminaryjnych dla oficerów realizowana obligatoryjnie:
1.
Uprawnienia i obowiązki przełożonych w kształtowaniu dyscypliny wojskowej oraz zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy - 2 godz.
2.
Stosowanie międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych w walce. Ochrona dóbr kultury na wypadek zagrożeń czasu wojny i pokoju w prawie międzynarodowym - 2 godz.

Razem 4 godziny zajęć obligatoryjnych. Pozostałe 4 godziny należy wykorzystać w ramach kształcenia obywatelskiego, dostosowując problematykę zajęć stosownie do potrzeb. Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.

B.
Tematyka zajęć dla podoficerów zawodowych realizowana obligatoryjnie:
1.
Przywództwo a dowodzenie - 2 godz.
2.
Adaptacja do służby wojskowej. Czynniki sprzyjające szybkiej adaptacji. Zaburzenia psychiczne - klasyfikacja i sposoby rozpoznawania - 2 godz.
3.
Problemy narkomanii. Rodzaje środków uzależniających. Profilaktyka i postępowanie z żołnierzami okazjonalnie używającymi narkotyków - 2 godz.
4.
Profilaktyka alkoholowa. Społeczne i prawne problemy spożywania alkoholu w wojsku - 2 godz.
5.
Wyróżnianie i reagowanie przez przełożonych na naruszenia dyscypliny wojskowej - zasady, uprawnienia i obowiązki - 2 godz.
6.
Zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy oraz ich uprawnienia w postępowaniu dyscyplinarnym - 2 godz.
7.
Przemoc i patologie w środowisku wojskowym - sposoby przeciwdziałania tym zjawiskom - 2 godz.
8.
Stosowanie międzynarodowego prawa konfliktów zbrojnych w walce. Ochrona dóbr kultury na wypadek zagrożeń czasu wojny i pokoju w prawie międzynarodowym - 2 godz.

Razem 16 godzin zajęć obligatoryjnych. Pozostałe 4 godziny należy wykorzystać w ramach kształcenia obywatelskiego, dostosowując problematykę zajęć stosownie do potrzeb. Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.

C.
Tematyka zajęć dla szeregowych zawodowych realizowana obligatoryjnie:
1.
Polskie symbole narodowe i wojskowe barwy narodowe, hymn państwowy. Orzeł Biały, orły rodzajów Sił Zbrojnych - 2 godz.
2.
Tradycje jednostki wojskowej, jej rodowód, patron, nazwa wyróżniająca, symbolika - 1 godz.
3.
Zasady odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej żołnierzy oraz ich uprawnienia w postępowaniu dyscyplinarnym - 2 godz.
4.
Rodzaje wyróżnień i form uznania dla żołnierzy, pododdziałów i oddziałów - 1 godz.
5.
HIV/AIDS zagrożenie XXI wieku - 1 godz.
6.
Problemy społeczne w grupie, drużynie i pododdziale. Uzależnienia, alkohol, narkotyki oraz ich wpływ na przestępstwa i wykroczenia w wojsku - 2 godz.
7.
Rola właściwych stosunków interpersonalnych w wojsku, budowanie koleżeńskich postaw w służbie - 1 godz.
8.
Charakterystyka patologii społecznych. Przenikanie zjawisk patologicznych do środowiska wojskowego - 2 godz.
9.
Zasady zachowania się żołnierzy w walce wynikające z międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych - 2 godz.
10.
Udział Wojska Polskiego na frontach II wojny światowej - 2 godz.
11.
Miejsca chwały oręża polskiego. Rola wybitnych wodzów i dowódców w historii państwa polskiego - 2 godz.

Razem 18 godzin zajęć obligatoryjnych. Pozostałe 2 godziny należy wykorzystać w ramach kształcenia obywatelskiego, dostosowując problematykę zajęć stosownie do potrzeb. Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.

Załącznik Nr 2

Tematyka zajęć z kształcenia obywatelskiego dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej realizowana obligatoryjnie

A.
Tematyka zajęć dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej realizowana obligatoryjnie w pierwszym etapie szkolenia (okres szkolenia podstawowego):
1.
Prawne podstawy służby wojskowej - 1 godz.
2.
Tradycje jednostki wojskowej, jej rodowód, patron, nazwa wyróżniająca, symbolika - 1 godz.
3.
Prawa i wolności obywatelskie w warunkach służby wojskowej - 1 godz.
4.
Odpowiedzialność żołnierzy za naruszanie prawa i dyscypliny wojskowej - 1 godz.
5.
Historia i współczesność garnizonu - 1 godz.
6.
Barwy narodowe, hymn państwowy. Orzeł Biały - symbol narodu i Wojska Polskiego, orły rodzajów Sił Zbrojnych - 1 godz.
7.
Sztandar wojskowy - symbolem honoru, męstwa i sławy - 1 godz.
8.
Przysięga wojskowa - 1 godz.
B.
Tematyka zajęć dla żołnierzy zasadniczej służby wojskowej realizowana obligatoryjnie w dalszym etapie szkolenia:
1.
Konstytucyjne uprawnienia organów władzy państwowej w systemie bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej - rola Parlamentu, Prezydenta, Rady Ministrów oraz poszczególnych resortów - 2 godz.
2.
Zadania i struktura rodzajów Sił Zbrojnych RP - 1 godz.
3.
Zasady odpowiedzialności za naruszenia prawa - 2 godz.
4.
Odpowiedzialność żołnierzy za przestępstwa i wykroczenia związane ze służbą wojskową - 2 godz.
5.
Przestępstwa przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi, młodszymi stopniem lub stażem służby - 2 godz.
6.
Patologie społeczne w wojsku, rozpoznawanie i profilaktyka - 2 godz.
7.
Negatywne społecznie i zdrowotne skutki używania narkotyków - 2 godz.
8.
Program profilaktyczny w dziedzinie problemów alkoholowych - zajęcia praktyczne w ramach programu Korekta - 2 godz.
9.
HIV/AIDS zagrożenie XXI wieku - 2 godz.
10.
Stres w służbie wojskowej. Sposoby radzenia sobie z nim - 2 godz.
11.
Ćwiczenia relaksacyjne dotyczące indywidualnych technik redukcji stresu - 1 godz.
12.
Możliwości uczestnictwa żołnierzy w życiu kulturalnym jednostki wojskowej i garnizonu - 2 godz.
13.
Rodzaje wyróżnień i form uznania dla żołnierzy, pododdziałów i oddziałów - 1 godz.
14.
Uprawnienia żołnierzy w postępowaniu dyscyplinarnym - 2 godz.
15.
Podstawy i problemy ochrony środowiska naturalnego - 2 godz.
16.
Kształtowanie się państwa polskiego na przestrzeni IX-XII wieku. Rola czynnika wojskowego w budowaniu struktur państwowych - 4 godz.
17.
Miejsca chwały oręża polskiego. Rola wybitnych wodzów i dowódców w historii państwa polskiego - 6 godz.
18.
Udział żołnierzy polskich w walkach na frontach II wojny światowej - 4 godz.
19.
Polskie Państwo Podziemne w latach 1939-1945 - 2 godz.
20.
Udział Wojska Polskiego w działaniach Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz w międzynarodowych siłach pokojowych - 2 godz.
21.
Zasady zachowania się żołnierzy w walce wynikające z międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych - 4 godz.
22.
Czym jest Unia Europejska? Perspektywy rozwoju Polski w zjednoczonej Europie - 2 godz.
23.
Polityka bezpieczeństwa w Unii Europejskiej. Rola państw-członków UE w likwidacji przejawów konfliktów politycznych, społecznych i etniczno-religijnych - 2 godz.

Razem 61 godzin zajęć obligatoryjnych. Pozostałe godziny należy wykorzystać na przeprowadzenie zajęć związanych z rocznicami ważnych wydarzeń i potrzebami działalności wychowawczej w pododdziale. Tematykę ustalają dowódcy poszczególnych szczebli dowodzenia.

C.
Tematyka zajęć dla pododdziałów przygotowywanych do uczestnictwa w misji pokojowej:
1.
Historia udziału Polski w międzynarodowych operacjach pokojowych.
2.
Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych w kontekście zadań misji.
3.
Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna żołnierzy pełniących służbę poza granicami kraju.
4.
Międzynarodowe reguły prowadzenia walki zbrojnej.
5.
Społeczno-kulturowa charakterystyka rejonu wykonywania misji.
6.
Zasady i warunki służby w polskim kontyngencie wojskowym.
7.
Charakterystyka kontyngentów narodowych biorących udział w misji.

Tematy traktować należy jako propozycje. Realizować w wymiarze określonym w planie przygotowania pododdziałów do misji.

Załącznik Nr 3

........................................

nazwa jednostki wojskowej/instytucji/

OCENA EFEKTYWNOŚCI KSZTAŁCENIA OBYWATELSKIEGO

za rok .......

1. Ilość grup kształcenia obywatelskiego:

a)
oficerów,
b)
podoficerów,
c)
szeregowych zawodowych,
d)
żołnierzy zasadniczej służby wojskowej.

2. Ilość wykładowców kształcenia obywatelskiego, w tym:

a)
oficerów społeczno-wychowawczych,
b)
pozostałych oficerów,
c)
podoficerów.

3. Ocena frekwencji podczas zajęć z kształcenia obywatelskiego.

4. Oceny za pododdział z zakresu kształcenia obywatelskiego, uzyskane w czasie inspekcji oraz kontroli kompleksowych i problemowych.

5. Opisowa ocena poziomu wiedzy obywatelskiej ustalona przez wykładowców kształcenia obywatelskiego.

6. Ilość środków finansowych przeznaczonych na zakup literatury, materiałów i usług dotyczących kształcenia obywatelskiego (ze środków własnych jednostki).

7. Stosowanie pozaaudytoryjnych form zajęć.

8. Praca instruktorsko-metodyczna z wykładowcami kształcenia obywatelskiego:

a)
ilość przeprowadzonych konferencji metodycznych, ich tematyka oraz liczba uczestników,
b)
realizacja comiesięcznych instruktaży dla wykładowców kształcenia obywatelskiego.

9. Wnioski z przebiegu i efektów kształcenia obywatelskiego.

10. Propozycje w zakresie:

a)
zasad organizacyjnych kształcenia obywatelskiego,
b)
tematyki zajęć dla poszczególnych korpusów osobowych na następny rok szkoleniowy.

Dowódca

.............

Uwaga: Termin przesłania materiału oceniającego efektywność kształcenia obywatelskiego przez dowódców rodzajów Sił Zbrojnych, Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej i Dowódcę Garnizonu Warszawa - do dnia 20 lutego.

Nasza strona internetowa wykorzystuje pliki cookie. Jeśli zgadzasz się na używanie plików cookie kliknij "Zamknij" lub po prostu kontynuuj przeglądanie. Uzyskaj więcej informacji lub zmień ustawienia .